PRZYGOTOWANIE PRZEZ PARTNERW SPOECZNYCH STRATEGII PARTNERSTWA NA LATA

PRZYGOTOWANIE PRZEZ PARTNERÓW SPOŁECZNYCH STRATEGII PARTNERSTWA NA LATA 2014 -2020 1 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

WPROWADZENIE Badanie koncentrowało się na zbadaniu roli czerech głównych partnerów oraz realizacji zasady partnerstwa. Administracja NGO Partnerzy społeczno gospodarczy Świat nauki Przeprowadzone zostały 3 zogniskowane wywiady grupowe, z przedstawicielami administracji, NGO i świata nauki. 2

PARTNERZY I PARTNERSTWO Partnerstwo metoda na racjonalne i trafne wydatkowanie środków - Postrzeganie potrzeby partnerstwa oparte było głównie na racjonalizacji i lepszym dopasowaniu do potrzeb wydatkowania środków - Natomiast jak szukamy efektywności wydatkowania tych środków to to grono musi być dużo bardziej zróżnicowane (administracja). Regulacje narzucone przez UE jako element rozwoju partnerstwa – respondenci wskazując na wagę regulacji podkreślali, że doświadczenia i oczekiwania UE przyczyniły się do rozwoju zasady partnerstwa - Grupy robocze były takim mechanizmem, który się trochę wziął właśnie z tego co przygotowała komisja europejska, czyli z kodeksu partnerstwa, gdzie w rozporządzeniu było napisane, że do programów operacyjnych muszą być stworzone grupy robocze z partnerami. Dlatego wracam do tych regulacji prawnych czy innych, one jeszcze trochę narzuciły ramy administracji a administracja to przyjęła, to był duży postęp i uważam, że pierwszym tym elementem partnerstwem, właśnie to włączenie, to była zmiana myślenia o tym jak się zarządza tymi wszystkimi politykami (NGO). W trakcie dyskusji pojawiał się podział na stronę publiczną i pozostałych partnerów (stronę niepubliczną) – może on świadczyć o dysproporcji postrzegania znaczenia potencjałów i obszarów decyzyjnych pomiędzy stronami, ale także wskazywać na potencjalne strony porozumieniami - Jeśli myślimy o uspołecznieniu zarządzania tymi środkami publicznymi to oczywiście strona publiczna zarządza, podejmuje ostateczne decyzje, ale jeśli chodzi o równość głosów to tego powinniśmy szukać. (NGO) 3

ZASADA PARTNERSTWA Podstawowe zasady partnerstwa - Partnerstwo powinno być równe dla wszystkich partnerów. W dostępie do zasobów, w realizacji. Jeśli mamy partnerstwo, które polega na, np. realizacji zadań publicznych, wszyscy partnerzy są równo traktowani. Wybiera się tego, który ma rzeczywiście największy potencjał, najlepsze zaplecze merytoryczne, kadrowe itd. , ale to wybiera już jakiś niezależny podmiot. Trochę nie podoba mi się taka retoryka, że pewne organizacje są słabsze, więc wyłączamy je z pewnego obszaru partnerstwa, bo organizacje są bardzo różne. Formalne zasady funkcjonowania partnerstw - To muszą być jakieś zasady, które określają realne włączenie partnerów, czyli po pierwsze informowanie o tym, że coś się dzieje, po drugie stworzenie instrumentów, które, np. grupy robocze, jest to instrument, który powoduje, że partnerzy przychodzą i mogą wejść w dialog bezpośredni, to nie są konferencje informacyjne, to jest pewien model partnerstwa. Zadania administracji - my jako administracja musimy dojść do tego, co mamy zapisane w dokumentach, powiedzmy cel programu najogólniej rzecz biorąc, organizacje różnego rodzaju patrzę, nie ukrywajmy przez pryzmat własnych korzyści. Podwójna rola partnerów społecznych - Tworzą program, a jednocześnie są beneficjentami tego programu. Chcą zdecydować jak to ma wyglądać i czerpać korzyści z tego. 4

PROBLEM REPREZENTACJI Kwestią sporną jest reprezentacja i ważność głosów poszczególnych partnerów Nie wiadomo kto posiada prawo do reprezentowani organizacji (szczególnie NGO i świat nauki), wskazano na problem wyłaniania się reprezentacji wśród tych dwóch partnerów. kogoś kto by rzeczywiście był delegowany przez większą grupę tych organizacji pozarządowych do ich reprezentowania w określonych obszarach to wtedy myślę to partnerstwo byłoby pełniejsze. W tej chwili to ono faktycznie jest troszeczkę takie przypadkowe (administracja) Instrumentalne używanie argumentu reprezentatywności – badani wskazywali, że argument dotyczący reprezentatywności jest używany także w sposób instrumentalny do bronienia swojego „stanu posiadania”. I tak sobie myślę, że oczywiście, że z pracodawcami, związkami zawodowymi jest o tyle łatwiej, że jest ustawowo, są zapisy i z automatu ten proces się odbywa. Tak jak tutaj kolega wspominał, ten problem reprezentatywności raczej jest używany do obrony tego co zostało wywalczone aby być w tej grupie stawowo nazwanej. Nie zawsze ono sprzyja efektywności procesów i temu aby zaangażować tych, którzy powinni się w danej sprawie wypowiedzieć. (NGO) 5

PROBLEM REPREZENTACJI Zarzuty o reprezentatywność dotyczy wszystkich partnerów - przedstawiciele NGO wskazywali na słabości idei reprezentacji w przypadku innych parterów. To jest kwestia reprezentatywności , co jest ideą fix. Przecież żadna z tych grup w żaden sposób nie jest reprezentatywna i zarzut, że my nie jesteśmy, że organizacje nie są reprezentatywne, a organizacje pracobiorców są reprezentatywne, w jakim sensie są reprezentatywne (…) W takim sensie, że ktoś napisał ustawę na ten temat, ale nic więcej. Jaki procent pracobiorców reprezentują organizacje zrzeszające, które oficjalnie idą na spotkanie komisji i krzyczą różne rzeczy? (NGO) 6

NGO Postrzeganie NGO jako słabego partner o małym stopniu reprezentatywności – NGO postrzegane są jako jeden z najsłabszych partnerów Różnorodność NGO, jako powód postrzegania ich jako słabe - organizacje są może postrzegane jako słabe, ale to też jest trochę brak wiedzy, organizacje są po prostu różne, są duże silne organizacje, które potrafią zarządzać milionowymi lokacjami i są małe, które rozwiązują małe lokalne problemy (NGO). Niedostrzeganie dużych NGO przez innych partnerów - Większości na te 100 000 to są małe, słabe, które rozwiązują małe problemy i to jest mega ważne też, ale jest kilka dużych, które są w stanie naprawdę realizować duże przedsięwzięcia i na równi startować w konkursach z przedsiębiorcami. To się dzieje na zachodzie, to się u nas też powoli zaczyna, więc bardzo by mi zależało właśnie, by to partnerstwo było właśnie równe dla każdej ze stron, a kto ma realizować już konkretne (NGO) Znaczny potencjał (know-how) zarządzania w sektorze pozarządowym Funkcjonujące kryteria zapraszania NGO do partnerstw - Ja biorę udział na poziomie gminnym we współpracy samorządu z organizacjami , w wojewódzkiej radzie zatrudnienia brałem udział, w komitecie monitorującym na poziomie centralnym i oczywiście nie ma jakiejś reguły, która stanowi o tym, że dana organizacja zostaje zaproszona do dialogu. One są różne, dany pracownik sfery publicznej zna, po prostu wie, że jest zaproszony. Dwa, jest organizacja silna albo finansowo albo ekspercko albo medialnie albo wszystko razem. Trzy, czasem jest federacją, więc zawsze to jest jakiś argument, bo to jest jakieś skupienie głosów indywidualnych. I na tej podstawie moich doświadczeń dotychczas, strona publiczna podejmowała tę decyzję. Zapraszała do dialogu albo nie zapraszała do dialogu (NGO). 7

ŚWIAT NAUKI Niejasna rola przedstawicieli świata nauki – w trakcie badania wskazywano na przynajmniej trzy role w jakich mogą występować przedstawiciele świata nauki: jako eksperci wynajęcie przez innych partnerów społecznych, jako eksperci wspomagający proces podejmowania decyzji przez partnerstwo (poprzez dostarczanie informacji i komentowania ze zobiektywizowanej pozycji podnoszonych argumentów) oraz jako reprezentanci interesów naukowców - Na grupie roboczej Polska Cyfrowa, rzeczywiście naukowcy tam byli właśnie w tych trzech rolach, czyli ktoś interesuje się generalnie cyfryzacją naukowo i badaniem społeczeństwa informacyjnego i po prostu z tego punktu widzenia, ale z drugiej strony grupa interesów, bo robi ekspertyzy dla ministerstwa jednocześnie. Ktoś inny reprezentuje uczelnie czy instytucje naukowe, bo jest tam element, w którym one mogą uczestniczyć, czasami reprezentuje biznes, będąc ekspertem , więc jest to bardzo różne, ale w gruncie rzeczy tak samo można powiedzieć o każdym partnerze, znaczy organizacje też w jednym momencie są w roli eksperta, gdzie mają wiedzę, w innym reprezentują swoje interesy a w innym momencie no po prostu realizują jakąś swoją misję przez ten udział (administracja) Dominująca rola świata nauki jako ekspertów wspomagających innych partnerów – badani reprezentacji wskazywali, że dotychczas naukowych występowali w roli doradców poszczególnych partnerów, wspominano nawet o braku jednolitej reprezentacji świata nauki - My np. jako organizacja pozarządowa często korzystamy z naukowców i zapraszamy ich budowania naszych programów czy nawet zlecamy im pewne prace, czyli relacja między organizacją pozarządową, przynajmniej niektórymi organizacjami, tymi mocniejszymi a światem nauki jest, istnieje, również na pewno spotykamy się, z tym, że administracja korzysta też, ale wydaje mi się, że odbywa się to na zasadzie pewnej dowolności. Wiadomo, że jakiś naukowiec ma dorobek albo jest znajomym albo jest blisko, bo jest w Warszawie, to się go zaprasza do takiego ciała, natomiast o reprezentacji również tego środowiska trudno mówić. (NGO) Zwiększenie się roli świata nauki w nowej perspektywie - Nie, oni teraz, w nowej perspektywie w szczególności, przedstawiciele nauki powinni mieć, bo teraz oni z wielu programów operacyjnych, z Powera z Infrastruktury i Rozwoju, idzie bardzo dużo środków na naukę i oni powinni mieć wpływ na to jak te środki będą programowane, bo oni pracują w instytucjach, do których te środki mają być kierowane i oni wiedzą jaki mają potencjał i jak to wykorzystać. Oni muszą mieć na to wpływ, szczególnie w tej perspektywie. (administtracja) 8

ZNACZENIE REGUŁ FUNKCJONOWANIA PARTNERSTW Podstawa partnerstwa jasne określenie praw i obowiązków - I ewidentnie, to też jest moje doświadczenie, nawet jeśli coś jest w regulaminie zdefiniowane to nie dba się o taki proces i nie mówię, że to jest czyjaś wina, ale nie zawsze wiadomo do czego. Pewnie to słabość różnych stron tego dialogu. Do czego my tak naprawdę jesteśmy uprawnieni, jakie mamy prawo do dostępu informacji, w których rzeczach my współdecydujemy… (…) Mi się wydaje, że prawo może określić w jaki sposób ten dialog jest prowadzone. Żeby wiedzieć jakie są role, żeby wiedzieć w czym my się poruszamy, czym my się zajmujemy (NGO). Niejasne zasady udział partnerów w podejmowaniu decyzji - Nie, my jako partnerzy tego dialogu, moje doświadczenie jest takie, że czasem przedstawiciele pracodawców czy związków zawodowych też nie wiedzieli. Tzn. uczestniczyli w dyskusji, a tak naprawdę, tzn. chcieli współdecydować a zapisy regulaminu drugiego ciała mówiły, że ono jest opiniodawcze, no przecież to jest tylko proces doradzania, a wszyscy, którzy siedzieli przy stole myślą, że współdecydują (NGO). 9

ZNACZENIE REGUŁ FUNKCJONOWANIA PARTNERSTW Wprowadzenie jednoznacznych i możliwych do spełnienia czasowych reguł współpracy – badani wskazywali, rozumieją ograniczenia czasowe w jakich działa administracja, dlatego nie przeszkadza im prowadzenie pewnego reżimu czasowego, ważne jest to, żeby możliwe było odpowiednie przygotowanie się do spotkania - to by było dla administracji też, jeśli ktoś by nie skorzystał z konsultacji, jeśli byłby wyznaczony termin konsultacji 20 dni, ktoś by się w ciągu tych 20 dni by się nie, dostał tę informację, tylko on musi być dobry dostęp do informacji, ktoś jest korzysta, to zarówno organizacja ma powiedzieć ok. , wy nam dajecie 20 dni my wam dajecie 5 to jest niezgodne, ale z drugiej strony jak administracja może powiedzieć, że jeśli w ciągu tych 20 dni czy tam iluś wyście się nie wypowiedzieli no to nie miejcie pretensji. Bo to w dwie strony jest równie potrzebne (NGO). 10

ZNACZENIE REGUŁ FUNKCJONOWANIA PARTNERSTW Niejednolite sposoby pracy proponowane przez administrację – badani wskazywali, że różne instytucji administracji reprezentują różny poziom gotowości do wdrożenia zasady partnerstwa - Ja bym wskazał jeszcze na jedna rzecz. To różnie wygląda na różnym poziomie administracji i również jeśli mówimy o administracji centralnej poziom współpracy z różnymi ministerstwami różnie wygląda (NGO). Różny poziom doświadczeń i zakres stosowania zasady partnerstwa wśród administracji - Myślę, że to też nie jest problem prawa i prawo tu nic nie zmieni, myślę, że to, przynajmniej z mojego punktu widzenia, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego np. jest bardziej otwarte na jakąś dyskusję merytoryczną, a Ministerstwo Cyfryzacji jest drugie, z którym czasami można merytorycznie porozmawiać, to nie wynika z przepisów czy regulacji wewnątrz tego ministerstwa, tylko z kultury organizacyjnej i ze świadomości, z tego, że te ministerstwa mają świadomość, że lepiej wykonują swoje zadania w sytuacji, kiedy słuchają tę stronę, która ma coś merytorycznego do powiedzenia w sprawie, którą się zajmują. Ta świadomość nie wynika z regulacji, regulowanie tego w kolejny sposób nie spowoduje, że Departament Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej zacznie w ogóle dostrzegać organizacje pozarządowe i to, że one coś na tym ryku pracy w niektórych obszarach robią. Moim zdaniem to nie prawo jest problemem (NGO) 11

FUNKCJONOWANIE PARTNERSTWA Rozprzestrzenianie się zasady partnerstwa - To co się zmieniło, czego według mnie było wcześniej, to powstały grupy robocze do każdego programu. Zostali zaproszenie, administracja jakoś sobie z tym poradziła i nie była to kwestia reprezentatywności tylko dostępy, tzn. włączenia, to jest pierwszy element tego partnerstwa, musi być włączenie wszystkich partnerów. Konsensus i dialog, trudna ale najlepsza droga do porozumienia - Ale chodzi o to, dlaczego tak, rozumiem, że nie wolno przeważyć w jedną albo w drugą stronę, ale to powoduje przynajmniej z formalno-prawnego punktu widzenia, że trzeba dialogu, czyli trzeba poszukiwać tego , czego najczęściej brakuje, czyli tej dobrej woli, czasu na zrozumienie siebie wysłuchanie. Jeśli my mamy wyrównanie takich potencjałów po stronie publicznej i niepublicznej, to wtedy szukamy tego trzeciego. My jesteśmy cały czas daleko od tego, ale tak naprawdę powinno być. (…) Szukanie konsensusu jest zdecydowanie w tych obszarach lepsze niż liczenie na to, że się kogoś przegłosuje, bo to jest właśnie pułapka. 12

WZMACNIANIE PARTNERÓW Aktywny udział w partnerstwach to znaczny wysiłek dla organizacji – konieczność wzmacniania partenrów - To co moja organizacja wkłada, żeby uczestniczyć w ciałach dialogu na poziomie regionu, jesteśmy dużą organizacją, ale mimo to to jest niesamowity wysiłek, na który my po prostu w swoich systemach, strukturach finansowania w ogóle nie mamy złotówki po prostu, ponieważ my żyjemy projektowo i nie mamy zasobów na to, więc to jest dla nas ogromny wysiłek i wydaje mi się, że jeśli rzeczywiście jest, byłaby potrzeba reprezentatywności, to w jakiś sposób możliwość wzmocnienia tego, czy możliwość zorganizowania sieci czy federacji czy tych podmiotów, które się tym zajmują, wzmocnienie ich, na pewno byłoby jakimś dobrym ruchem. Oczywiście musi być to w sposób taki, który nie uwiąże nas do czegoś, do kogoś, bo to nie o to chodzi. Uczestniczenie w partnerstwie to wymagająca praca - badani wskazywali, że udział w pracach partnerstwa to znaczny wysiłek związany z pracą. Ja muszę poprzeć pana głos. To jest tak, że to oczekiwanie , tak naprawdę nie jest w stanie się, chyba, że się jest rentierem , ma na koncie pieniądze i się żyje z procentów i praca społeczna ma swoje ten, jeśli my jesteśmy w tym komitecie monitorującym czy w jakimś innym organie, który intensywnie pracuje, merytorycznie, są ekspertyzy, ewaluacje, dokumenty do przygotowania, tysiące stron do przeczytania, jeżeli jeszcze mamy na ten temat wyrazić jakieś opinie, to nie jest też możliwe, robienie tego w czasie wolnym jako praca społeczna, to jest fikcja, nie oszukujmy się (NGO). 13

BIERNOŚĆ PARTNERÓW Bierność partnerów społecznych jako efekt małych możliwości oddziaływania – przedstawiciele NGO wskazywali na przyczynę bierności partnerów społecznych – jest nią nikły wpływ na decyzje. Opinia o tej bierności też bierze się z tego, że jeśli nie ma na coś wpływu, jeżeli się zaprasza na taki komitet monitorujący, na który człowiek przychodzi i jeśli nawet podniesie jakąś kwestię i nikt go nie słucha to ta bierność (…) To jest taka funkcja obiegowa podejmowania decyzji. A jak się spotyka to pan dyrektor wstaje i mówi co ma do powiedzenia i teraz głosujemy i ileś tam osób, które z resztą są dobrane nie wiadomo z jakiego klucza w podkomitecie. To trudno mówić, że, co ja mam tam pójść i krzyczeć, czy jak mam ten głos, żeby druga strona nie mówiła, że my jesteśmy reaktywni. Ja mogę być aktywni, mogę tam przyjść zedrzeć szaty i być aktywnym, bo innego wyjścia, żeby być aktywnym to chyba nie widzę. my ciągle jeszcze myślimy tymi kategoriami, że od nas i tak nic nie zależy, bo nasz głos i tak nie jest słuchany, jesteśmy traktowani jako kwiatek do kożucha albo wrzuca nam się gotowy już materiał, nad którym się pracowało rok czy dwa i daje się nam 5 dni na zaopiniowanie go. I potem mówi się, że organizacja nie skorzystała z możliwości, bo mogliśmy nanieść tam jakieś poprawki. Nie mogliśmy, bo w takim czasie nie ma możliwości, żeby się wgłębić w temat. (NGO) 14

BIERNOŚĆ PARTNERÓW Niewielki udział partnerów społecznych w generowaniu pomysłów rozwiązań (perspektywa administracji) – przedstawiciele administracji zwracali uwagę, że partnerzy społeczni oczekują propozycji rozwiązań z możliwością wniesienia uwag, rzadziej proponują własne rozwiązania. Ja wiem, ale my nawet mieliśmy jakieś spotkania z partnerami, bo oni sami się tego domagają, ale oni sami nie mają pomysłu na to, gdzie się w pisać i co robić. (…) A często jest tak, że jak mają pomysł to na zasadzie hasłowej. (…) Oczekują, że ktoś im coś zaproponuje, oni się w to wpiszą albo skrytykują. To jest dokładnie to o czym pani mówi. Specjalna rola administracji jako moderatora i facylitatora procesu – przedstawiciele NGO przypisują specjalną role administracji w procesie funkcjonowania partnerstwa. Jasne i teraz o tym chcę powiedzieć, tych dróg do budowania dialogu jest dużo i one nie są ze sobą sprzeczne. Tzn. administracja po swojej stronie musi budować ucho, które musi być czułe za równo na głosy osób, które są Romami, bo ma taki program w funduszu skierowany do nich, jak i do dużych związków, reprezentujących pracowników itd. I musi też dbać aby ci, którzy zapraszani są do dialogu mieli takie poczucie trochę sprawczości (NGO), . 15

FORMY PRACY Warsztatowe formy pracy - Podczas wywiadów zwracano uwagę na funkcjonowanie dwóch głównych form pracy w ramach partnerstwa – posiedzeń (głosowań) grupowych oraz wymiany korespondencji mailowej. Przedstawiciele NGO zaproponowali zastosowywanie technik warsztatowych mających przyczynić się do lepszego wykorzystania potencjału partnerów oraz aktywniejszego ich udziału. Taki sposób pracy związany były z moderacją spotkań. - Można ten dialog zbudować tak, tak zorganizować metodykę tego działania, poprzez właśnie jakieś prace warsztatowe, gdzie po prostu jak przyjdziemy na spotkanie, to nie przyjdziemy na spotkanie 4 -5 h, na którym jest 50 osób i jak wywalczymy to uda nam się na 30 sekund zabrać głos i nie przebijemy się ze swoją merytoryczną jakością, którą reprezentujemy, tylko po prostu ktoś zorganizuje warsztat kilkunastoosobowy, na którym wypracowujemy rzeczywiście jakieś rozwiązania. (…) Bo metoda pracy ciał dialogu, polegająca na zwoływaniu gremialnych spotkań przy stole jest po prostu naprawdę nie efektywna. To jest strata pieniędzy i czasu tych ludzi po prostu. (NGO) 16

FORMY PRACY Kluczowym elementem partnerstwa jest dobrze prowadzony dialog - To zależy, bo jeżeli rozumiem, że jeżeli jest dobrze przeprowadzony ten proces spotkań i tego procesu dialogu, na którym ludzie mają możliwość dialogowania, poznania się nawiązania pewnych relacji społecznych to później można pracować w sieci, uzupełnić to współpracą w sieci. W sieci się wspaniale pracuje, ja mogę się spotykać na Skypie, dyskutować, mogę pracować na dokumentach wspólnych, mogę różne rzeczy robić, ale nie z grupą 40 obcych sobie i nieznających się wcześniej osób, które nie miały okazji wymienić ze sobą zdania. Po prostu to nie jest możliwe. Dyskusja jako podstawowa forma pracy w ramach partnerstwa - Inaczej człowiek aktywnie uczestniczy, bo jeżeli jest dyskusja… bo tryb obiegowy jest trochę taki, chyba że to rzeczywiście byłaby jakaś forma czatu, ale nie wiem, to też nie rozwiązuje, bo z reguły to jest wymiana maili. Tam nie ma dyskusji, nie ma czegoś takiego, że ktoś inny może mi dać inspirację do wypowiedzenia się w dany sposób i wymyślenia jakiegoś rozwiązania. Komunikacja internetowa – uzupełnienie innych form - Ja prowadzę grupę roboczą organizacji pozarządowych. Mamy wymianę mailingową, rzeczywiście ona głównie opiera się na wymienia informacji, organizacyjnej, wszystkie kwestie, które ustalamy, rozwiązania, one się jakby tworzą na bezpośrednim spotkaniu. (…) Jako uzupełnienie też może to funkcjonować, ale nie może być jedyną formą. 17

TRUDNOŚCI W FUNKCJONOWANIU PARTNERSTW Rotacja reprezentantów instytucji (mniejsze przygotowanie do spotkań) – pracownicy administracji zwrócili uwagę, że znacznym problemem wpływającym na jakość pracy są rotacje reprezentantów, które owocują ich mniejszym przygotowaniem do aktywnego uczestniczenia w spotkaniach - rzeczą, z którą się spotkałem to jest nieciągłość. Problemem jest to, że ktoś się zmienia, przychodzi na zastępstwa (administracja). Potrzeba zastępstw reprezentantów, ale przygotowanych – zdaniem badanych to nie kwestia zastępstw jest problemem, a raczej kwestia odpowiedniego przygotowania konkretnych osób do spotkań. Pojawił się też pomysł dwuosobowych reprezentacji instytucji – nie obciążałoby to tak bardzo organizacji, a pozwalało na udział w posiedzeniach - Myślę, że system zastępstwa jednak jest potrzebny, ale to już jest kwestia członków, partnerów, czy są na bieżąco. (…) Ja jestem na bieżąco, tzn. nie byłem na tym prekomitecie, ale mam zastępować koleżankę i ja znam te wszystkie dokumenty. Kwestia jest tego tylko czy to zastępstwo zorganizowane jest… czy to są osoby merytoryczne i czy one wiedzą, że jak nie poszli akurat na spotkanie to nie oznacza, że na następne nie będą mogli pójść i powinni wiedzieć o czym jest dyskusja. (…) Moim zdaniem dwuosobowy system jest dobry (NGO). 18

TRUDNOŚCI W FUNKCJONOWANIU PARTNERSTW Zapraszanie niezainteresowanych organizacji – inną ważną kwestią jest zapraszanie organizacji realnie zainteresowanych aktywnych uczestniczeniem w partnerstwie – zapraszanie organizacji nie zainteresowanych będzie skutkować zmniejszonym lub fasadowym zaangażowaniem - Przyczyną jest to, że zostały zaproszone organizacje, które w ogóle nie są zainteresowane tym tematem. Organizacja nie jest zainteresowana. Nie tylko te osoby, które przychodzą. Wielu członków tych instytucji są, bo akurat tak ładnie wygląda, ci pasują i ci nie będą przeszkadzać. (NGO) Naciski na administrację – reprezentacji administracji wskazywali, że spotkali się z sytuacjami, w których w przypadku niekorzystnego dla partnerów rozwiązania następował kontakt z ich przełożonymi w celu lobbowania za przyjęciem odrzuconego rozwiązania. Wskazywali jednak, że takie sytuacje zdarzają się obecnie coraz rzadziej. Bo my zgodnie z procedurami współpracę mamy, opieramy się na regulaminie, natomiast jak się nie da to [idą] do decyzyjnych…(…) Naciski to w sytuacjach jakichś skomplikowanych, problematycznych (administracja) 19

TRUDNOŚCI W FUNKCJONOWANIU PARTNERSTW Polityczne i wykonawcze funkcje administracji - Tego się nie da zmienić. Tak jest w założeniach. Zacznijmy od administracji, z jednej strony ma tę funkcję wykonawczą, że musi wydatkować pieniądze, z drugiej tą polityczną, że musi wygrać wybory, ale z innej strony, może to tylko w oczekiwaniach, ma jakąś misję związaną z realizacją już nie polityki przez tamto P, ale tej innej polityki społecznej, kulturalnej itd. , w której ma jakieś cele do zrealizowania, cele merytoryczne, a nie tylko wydatkowanie środków. Dwutorowe działanie NGO - Z jednej strony reprezentują swoje interesy, chcą uzyskać środki na to, żeby po prostu być, z drugiej mają jakieś cele związane z realizacją swojej misji, czyli chcą coś po prostu zmienić w dziedzinie, którą się zajmuj i to też je jakoś wyróżnia. Partykularne cele pracodawców - Pracodawcy i pracobiorcy mają tylko wewnętrzne cele, więc taki dialog, w którym oni mają taką siłę i oni nie mają żadnych celów, związanych z dobrem społecznym, z rozwojem, z czymkolwiek, tylko głos bardzo ważny mają podmioty, które mają tylko dośrodkową energię, nie jest dobrze zmontowany. Podniesienie znaczenia roli NGO w stosunku do reprezentantów pracodawców i pracowników - Tylko, że cele tych, których reprezentujesz są… tamtych celem jest zarabianie pieniędzy, a celem organizacji nie jest zarabianie pieniędzy. Z punktu widzenia polityki państwa, to powinna polityka państwa uwzględniać to, że ty reprezentujesz jednak jakąś misję a oni reprezentują tylko interes finansowy, swój. 20

WSPÓŁPRACA POMIĘDZY SEKTORAMI Pojawiające się przykłady współpraca pomiędzy poszczególnymi sektorami bez udziału administracji - Generalnie udaje nam się też w tych dziedzinach robić pewne doraźne koalicje w różnych sprawach. Za równo ze światem nauki jak i z przedstawicielami pracodawców (NGO). Wspólny front partnerów społecznych w trakcie głosowań - Nie wiem czy w większości regionalnych programów operacyjnych, ale przy programie krajowym, bardzo często zdarza się tak, że partnerzy głosują bardzo podobnie, czyli organizacje pracodawcy itd. , często zdarza się tak, że on współpracują w podobny sposób. Chodzi tylko o to, że te wszystkie podmioty miały możliwość brania udziału w tym partnerstwie jako zarządzaniu politykami (NGO) Podział środków jako punkt sporu pomiędzy partnerami - Ja pamiętam tylko taką jedną przestrzeń gdzie znacząco różniło się zdanie organizacji pozarządowych, tzn. doszło do jakieś delikatnej wątpliwości, ale to chodziło po prostu o podział środków na wsparcie związków zawodowych i pracodawców i organizacji pozarządowych jako takich (administracja) 21

KONKUROWANIE PARTNERÓW Środki w nowej perspektywie mogą stać się zarzewiem sporu pomiędzy partnerami - Tu będzie wielka walka interesów pomiędzy partnerami społecznymi a NGOsami. Nie wiem czy ma pan świadomość, w tej, już odchodzącej perspektywie, dialog obywatelski dostał na swoje projekty, z naszych funduszy, dostał 220 milionów euro, a dialog społeczny 20. 10 % wyrwane właśnie dialogowi obywatelskiemu w ostatniej chwili w Ekonomiczny Komitecie Społeczno-Ekonomicznym, gdzie partnerzy społeczni zasiadają, nasi przedstawiciele krajowi z tej siódemki a nie było żadnego NGOsa, bo tam nie ma naszych NGOsów, i udało się te 10 % na dialog, natomiast nasi partnerzy uważają, że oni są główną siłą (NGO). Różnice w możliwościach oddziaływania na administrację pomiędzy partnerami – respondenci wskazywali na znaczne różnice wywierania wpływu na administrację pomiędzy poszczególnymi partnerami. Szczególnie zwracali uwagę na mocna pozycję pracodawców i pracowników, a na słabszą NGO i przedstawicieli uczelni. Groźba strajku czy blokowania, to jest inne przełożenie, w NGOsach mamy do czynienia z ludźmi bardzo ideowymi, ale jest dużo drobnych organizacji, które nie są w stanie zagrozić, które też jest łatwo jakoś tam zbyć po prostu (administracja). 22

WNIOSKI W ramach funkcjonowania partnerstwa wymieniani są czterej główni partnerzy, ale zwraca się uwagę na szczególną pozycję administracji i partnerów społeczno – gospodarczych. Administracja postrzegana jest jako dominujący partnera, na którym spoczywa jednak odpowiedzialność za powodzenia procesu. Partnerzy społęczno – gospodarczy postrzegani są jako silni (m. in. oparciu o regulacje prawne oraz możliwość oddziaływania na administrację – strajki) NGO – postrzegani są jako partner rozproszony o trudnej do ustalenie reprezentacji. Świat nauki występuje w trzech rolach – ekspertów innych partnerów. Ze względu na różny potencjał partnerów koniecznie jest wzmocnienie partnerów niepublicznych. Partnerstwo postrzegane jest jako wpływ regulacji związanych ze wstąpieniem do UE, ale dostrzegane jest jego pozytywny wpływ, szczególnie na trafność i adekwatność prowadzonych działań. Warunkiem koniecznym do powodzenia partnerstwa jest ustalenie precyzyjnych reguł, będąca jednym z elementów wpływających na aktywizację. 23