Przepisy prawa SSE Przepisy odsyajce zawieraj zwrot odsyajcy
- Slides: 14
Przepisy prawa SSE
• Przepisy odsyłające zawierają zwrot odsyłający do innych aktualnie obowiązujących przepisów. Ich funkcją jest zapobieganie powtórzeniom, mają zapewnić skrótowość i przejrzystość aktów normatywnych. Odesłanie jest to wskazówka, gdzie w jakim innym przepisie można znaleźć poszukiwane wzory zachowania. Odesłania dzielimy na wewnątrzsystemowe i pozasystemowe. Te ostatnie nakazują wziąć pod uwagę, przy rekonstrukcji dyrektywy zachowania, jakieś reguły pozaprawne (np. zasady współżycia społecznego). • Przepisy blankietowe – tzw. przepisy puste, nie ustanawiają żadnej reguły, wskazują organ, który w przyszłości taką regułę ma ustanowić. Zawierają odesłania do przepisów, których nie ustanowiono – najczęściej do aktów wykonawczych (rozporządzeń). Przepisami tego typu są np. delegacje ustawowe „Minister właściwy do spraw (…) określi w drodze rozporządzenia sprawy A, B, C”.
Fikcja prawna – rodzaj przepisu odsyłającego; założenie, iż w rzeczywistości nieistniejący fakt istnieje i wywołuje określone przez prawo skutki prawne.
• Klauzule generalne Są to przepisy prawne, które zawierają odesłanie do jakiegoś systemu ocen lub do jakiegoś systemu norm, innego jednak niż system norm prawnych, a przy tym systemu zazwyczaj uzasadnionego aksjologicznie.
• Domniemania faktyczne – sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzyganej sprawy, jeżeli wniosek taki może wyprowadzić z innych ustalonych faktów. Oparte na potocznym doświadczeniu, czy potocznej wiedzy empirycznej. • Domniemania prawne – rodzaj przepisu prawnego. Dzielimy na domniemania prawne materialne i domniemania prawne formalne.
• Przepisy przejściowe: • O charakterze kolizyjnym - rozstrzygają według jakich przepisów – starych, czy nowych – zakończyć postępowanie w sprawach będących w toku, w czasie, gdy dokonano zmiany przepisów; czy utrzymuje się przez jakiś czas instytucje prawne, które znoszone są przez nowe przepisy; jakie przepisy dawne, czy nowe stosować do uprawnień, które powstały w czasie obowiązywania dawnych przepisów. • Ad hoc- wydawane na krótki, z reguły określony czas, w sytuacjach nadzwyczajnych np. klęska żywiołowa.
• Definicje legalne: • Rodzaj przepisu prawnego, który ma zapewnić precyzję tekstu prawnego, poprzez eliminowanie wieloznaczności oraz zwrotów nieostrych.
System prawa • Typy kolizji między normami
• Kolizje o charakterze logicznym (analitycznym) - wynikają z samego sformułowania • norm prawnych, dla ich stwierdzenia wystarczy analiza języka tekstów prawnych). W ich ramach wyróżniamy: sprzeczność i przeciwieństwo. Sprzeczność - 1. jeden przepis czegoś zakazuje, drugi na to samo zezwala; 2. jeden przepis coś nakazuje, drugi przepis zakazuje; 3. jeden przepis coś nakazuje, a drugi stwierdza, że to samo nie jest nakazane. • W przypadku dwóch norm sprzecznych logicznie tylko jednej z nich można przestrzegać. Warunkiem zaistnienia kolizji o charakterze logicznym jest całkowita lub częściowa wspólność zakresów zastosowania.
• Przeciwieństwo – normy nakazują różne zachowania tym samym podmiotom w tych samych okolicznościach. Normy przeciwne nakazywać będą zachowania, których zarazem spełnić nie można, ale można zachować się w sposób trzeci.
Kolizje o charakterze prakseologicznym (praktycznym) • W przypadku tych kolizji oceniamy skutki określonych regulacji prawnych. • Niezgodność jednostronna • Niezgodność dwustronna
Kolizje o charakterze aksjologicznym • Prawodawca wbrew postulatowi racjonalności nie jest konsekwentny w swoich preferencjach. W Normie 1 preferuje wartość X przed Y, w Normie 2 wartość Y przed X.
Luka konstrukcyjna • Luka konstrukcyjna (rzeczywista) – czyli brak zupełności istniejącej regulacji prawnej. W jej ramach wyróżniamy: 1. swoistą lukę w prawie, czyli brak normy, która powinna zostać ustanowiona zgodnie z inną normą obowiązującą. Rozpoczęty proces legislacyjny nie został zakończony. Brak aktu normatywnego, który powinien zostać ustanowiony zgodnie z normą upoważniającą do jego wydania, np. RM nie korzysta z delegacji ustawowej. 2. Luka techniczna – proces legislacyjny został ukończony, ale regulacja danej kwestii jest nadal niekompletna, np. wydano przepisy, które tworzą jakąś instytucję bez określenia jej kompetencji lub trybu powoływania.
Luka aksjologiczna pozorna • Luka aksjologiczna (pozorna) – określenie to wskazuje na relacje między prawem obowiązującym i pewnym idealnym, postulowanym systemem prawa.