PROXECTO LECTOR DE CENTRO LOE reforzar a lectura

PROXECTO LECTOR DE CENTRO

LOE: reforzar a lectura § Artigos 19. 2/24. 7/25. 5 (Primaria/Secundaria): § Sen prexuizo do seu tratamento específico nalgunhas áreas da etapa, a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as tecnoloxías da comunicación e da información e a educación en valores traballaranse en todas as áreas. § Educación Primaria: § Artigo 19. 3. A fin de fomentar o hábito da lectura dedicarase un tempo diario á mesma. § Educación secundaria. § Artigo 26. 2: A fin de promover o hábito da lectura, dedicarase un tempo á mesma na práctica docente de todas as materias.

LOE: novos currículos da comunidade autónoma de Galicia § Decreto 130/2007, do 28 de xuño: establece o currículo da educación primaria en Galicia. § Anexo IV: Proxecto lector de centro § Decreto 133/2007, do 5 de xullo: regula as ensinanzas de educación secundaria en Galicia. § Anexo V Proxecto lector de centro

Primaria: un tempo mínimo diario para a lectura § Decreto de Primaria: § Artigo 6º. § 4. Coa finalidade de fomentar o hábito da lectura, os centros elaborarán e aplicarán un proxecto lector que se axustará ás liñas básicas que se publican como anexo IV ao presente decreto, asegurándose como mínimo media hora diaria.

Secundaria: lectura en todas as áreas. § Decreto de Secundaria: § Artigo 5º § 5. A lectura constitúe un factor primordial para o desenvolvemento das competencias básicas. Os centros docentes garantirán na práctica docente de todas as materias un tempo dedicado á lectura en todos os cursos da etapa, de acordo co proxecto lector do centro.

¿Qué é o Proxecto Lector? § É un documento que integra todas as intervencións do centro destinadas ao fomento da lectura, da escritura e das habilidades informativas. Procura a adquisición das competencias básicas, especialmente: § § comunicación lingüística tratamento da información e a competencia dixital competencia cultural e artística competencia para aprender.

Obxectivos do PL § § § Desenvolver a competencia lectora Favorecer a competencia literaria Educar no uso crítico da información Fomentar o hábito da lectura Apoiar a adquisición das competencias básicas

Requisitos Todos os niveis Todo o profesorado Biblioteca escolar Flexible Consensuado Proxecto Lector Realista Contextualizado Operativo Documento a medio prazo

Requisitos – 1 § No deseño e desenvolvemento do PL participará todo o profesorado das distintas áreas e ciclos. As actividades previstas integraranse nas diversas programacións. § A coordinación corresponderá, preferentemente, á persoa dinamizadora da biblioteca escolar. § Afectará a todos os niveis de ensino obrigatorio. § É un documento a medio prazo que se incorpora ao Proxecto Educativo do centro.

Requisitos - 2 § A biblioteca escolar é o recurso fundamental para a posta en marcha do Proxecto lector. § As bibliotecas de aula entenderanse como seccións da biblioteca do centro, e servirán de apoio ao Proxecto lector. § Aproveitaranse outros recursos culturais do entorno (bibliotecas familiares, públicas, outras infraestruturas culturais).

Requisitos – 3 O Proxecto lector… § Debera: § Partir do que xa se fai § Responder ás necesidades do alumnado do centro e da comunidade educativa § Ser o resultado dunha reflexión conxunta § Ser realista § Ser flexible § Ser progresivo § Ser o resultado dun consenso § Resultar operativo § Primar a calidade na selección e tratamento das lecturas. § Facilitar o traballo docente § Non debera: § Esquecer as boas prácticas xa existentes. § Ser elaborado con présa § Ser copia doutros proxectos § Responder a iniciativas editoriais § Resultar, finalmente, do labor dunha soa persoa ou dun grupo pequeno. § Ser redactado como un documento burocrático, sen operatividade. § Complicar o traballo docente

Funcionalidade § O Proxecto Lector de centro axuda á sistematización das actividades a prol da lectura. § É unha oportunidade para repensar as prácticas pedagóxicas relativas á cultura escrita e mellorar a calidade do ensino. § É a referencia para a programación do Plan Anual de Lectura que se incorpora á Programación Xeral Anual.

Proxecto Lector Comprensión lectora Fomento lectura Educ. en información Análise da situación da lectura no centro Proxecto Lector Obxectivos Fundamentos Organización Recursos materiais e humanos Biblioteca escolar

Aspectos que recolle - 1 § Análise da situación da lectura e da escritura no centro § Prácticas lectoras e escritoras do alumnado. § Identificación de logros e dificultades. § Análise das metodoloxías empregadas § Recursos materiais e humanos: situación da biblioteca escolar e outros recursos § Necesidades de formación do profesorado neste ámbito.

Aspectos que recolle - 2 § Obxectivos, fundamentos e organización: § Formación de lectores competentes e creación e consolidación de hábitos de lectura. § O proceso lector. Características dos lectores competentes na sociedade da información. Literacidade. Competencia lectora. Competencia literaria. § Lectura de todo tipo de textos, en todo tipo de soportes, con todo tipo de finalidades. § Metodoloxías máis axeitadas. § Organización de espazos e tempos. Creación de ambientes lectores. § A biblioteca escolar como recurso imprescindible e factor de compensación social. Recursos culturais do entorno (bibliotecas e outros) § Coordinación do proxecto. Participación de todo o profesorado. Modo de organización. § Modo de difusión e apoios necesarios

Aspectos que recolle - 3 § Intervencións precisas: § Ensinanza de estratexias de comprensión lectora en todas as áreas § Fomento de hábitos de lectura en todas as áreas § Actividades de educación documental (educ. en información). Integración das TIC § Implicación das familias e do entorno § Criterios e procedementos de avaliación § Elaboración de instrumentos para avaliación

¿Quen o elabora? § Todo o profesorado do centro, a través dos § § § Equipos de ciclo Departamentos Equipo de biblioteca Orientación Equipo de normalización lingüística § A comunidade escolar (propostas dos representantes no Consello Escolar) § Coordina, preferentemente, o dinamizador da biblioteca escolar § Supervisa a Comisión de Coordinación Pedagóxica. § Aproba o Claustro e o Consello Escolar.

¿Cando se fai? En varias fases (simultáneas á dinámica xa existente, asentada ou inicial, en cada centro e ao ritmo de cada equipo docente. Límite: curso 2009 -2010) § I. Sensibilización § Información § Análise da situación. Recollida do que se está a facer. Recursos: biblioteca escolar. Formación. (Redacción dun primeiro borrador) § II. Planificación. § Obxectivos. Organización. Actividades-marco. § Elaboración dun documento consensuado § III. Desenvolvemento e avaliación.

Plan Anual de Lectura § Programa anual de obxectivos e accións para o desenvolvemento do proxecto lector de centro. Inclúese na Programación Xeral Anual. § Pode recoller, entre outros aspectos: § Obxectivos. Fundamentación § Organización de espazos e tempos para a lectura § Dinamización da biblioteca escolar. Seccións (bibliotecas de aula ou departamento) § Rutinas de lectura. Actividades sistemáticas § Actividades na hora da biblioteca ou na Hora de ler § Recursos humanos que interveñen nas actividades de fomento da lectura § Itinerarios lectores § Actividades programadas e temporizadas § Campañas de lectura, proxectos documentais integrados § Actividades puntuais: obradoiros, exposicións, concursos, encontros con autores, celebracións (Día da Biblioteca Escolar, Día do Libro Infantil, Día do Libro, Día da Paz, 8 de Marzo, Semana da prensa, Día das Letras Galegas, Día do Medio Ambiente…) § Recursos e materiais § Ler en familia. Actividades para a implicación das familias. § Seguimento e avaliación

Aspectos comúns Primaria/Secundaria § A necesidade de crear ambientes lectores: espazos e tempos para a lectura. § O papel do mediador: o profesorado como modelo lector. § A utilización de estratexias que funcionan: sistematización. § Aprendizaxe e práctica de estratexias de comprensión lectora, con todo tipo de textos, en todas as áreas de aprendizaxe. § Proxectos documentais integrados: fomento da lectura/educación documental. Lectura informativa, lectura de ficción, busca de información, construcción de coñecemento. Traballo colaborativo. § Tratamento funcional na utilización das TIC para a busca e elaboración de información: os recursos electrónicos mesturados/integrados cos materiais impresos nas aulas e na biblioteca escolar. § A lectura de ficción, a literatura de calidade, presente no tempo lectivo en todas as materias. § Secuenciación en espiral: progresión na proposta de textos máis esixentes e adaptados ao nivel de maduración dos lectores.

+ Información § Asesoría de Bibliotecas Escolares da Consellería de Educación http: //www. edu. xunta. es/biblioteca/blog bibliotecasescolares@edu. xunta. es § Asesores e asesoras de bibliotecas escolares dos CFR

Lectores competentes § Manifestan unha serie de habilidades: § Empregan os coñecementos previos para darlle sentido á lectura § Dirixen de xeito autónomo a súa lectura: atención, consciencia sobre a comprensión, corrección dos erros… § Empregan estratexias para acadar a comprensión: revisión, insistencia… § Distinguen o importante do que non o é en función da finalidade da lectura § Resumen o lido como estratexia de comprensión § Realizan inferencias: comprensión de termos polo contexto § Realizan preguntas sobre o lido

Competencia lectora § Formación da competencia lectora: § Aprendizaxe dos códigos: escritos, visuais, sonoros, cinematográficos… § Traballo con distintos tipos de textos: narracións, poemas, cancións, cómic, imaxes, fotografía, pintura, gráficos, textos informativos, esquemáticos, publicitarios, xornalísticos… § Integración das TIC e prácticas lectoras en todos os soportes en situacións contextualizadas. § Aprendizaxe de estratexias de comprensión lectora

Competencia literaria § Formación da competencia literaria: § Ler literatura polo pracer de ler § Ler literatura para realizar determinadas tarefas, con obxectivos curriculares § Textos diversos (contido, xénero e complexidade) § Itinerarios lectores § Progresión nas propostas de textos cada vez máis esixentes co lector

Estratexias de comprensión lectora § Para a comprensión dos textos escritos cómpre ter en conta: § O coñecemento previo, os esquemas de coñecemento que construímos e que nos permite comprender unha situación, un programa de radio, unha noticia ou un texto lido. § Os obxectivos ou intencións da lectura, dos que vai depender a capacidade de resposta diante das dificultades de comprensión. O control da comprensión é un requisito esencial para a lectura eficaz. § A actividade ten que ter sentido. A lectura dun texto terá sentido para un lector se o seu contido conecta cos seus intereses e se a tarefa responde a unha finalidade.

Antes da lectura § Activar o coñecemento previo sobre o que se vai ler. § Establecer prediccións sobre o texto. § Fomentar as preguntas sobre o texto.

Durante a lectura § Actividades que favorecen o acceso á comprensión: § Ter en conta o proceso da lectura, facerse conscientes del, guialo § Lectura individual e silenciosa previa a calquera actividade de lectura expresiva § Lectura exemplificadora do profesor § En actividades de lectura compartida: § § Formular prediccións sobre o texto que se está a ler. Facerse preguntas sobre o que se leu. Aclarar posibles dúbidas acerca do texto. Resumir ideas do texto. § Prácticas de lectura independente: § § Textos con erros, para identificar Textos con lagoas para completar Textos con frases “pirata” Completar textos, engadir finais, reescritura segundo diversos criterios

Despois da lectura § Idea principal § Elaboración de resumes § Formulación de preguntas § Ensinar a formular e responder preguntas sobre un texto é unha estratexia esencial para unha lectura activa. § Preguntas de resposta literal. § Preguntas “para pensar”. O lector deberá relacionar diversos aspectos do texto para atopar a resposta. § Preguntas de elaboración persoal. Esixen a asociación co que se sabe, se pensa ou se ten experimentado. § Actividades que fomentan a creatividade e o pensamento diverxente § Actividades que forman lectores críticos § Actividades que desenvolven a afectividade

Proxecto documental integrado § Proxecto interdisciplinar no que se inclúen actividades de fomento da lectura, busca documental e traballo curricular. § Empréganse fontes documentais diversas de carácter oral, ou en soporte impreso e electrónico. § Estimula a producción de información en soportes diversos. § Pode responder a unha acción concreta de dinamización lectora, pero integrarase dentro do Plan anual de lectura para un curso, e do Proxecto Lector do Centro, con carácter máis amplo. § Dependendo da profundidade de tratamento, e a extensión dos contidos traballados, poderá ter unha duración de un mes (mínimo) ou todo un curso escolar. O termo medio son dous/tres meses.

Itinerarios lectores § Son seleccións de títulos axeitados para cada nivel de idade, escollidos con criterios de calidade e en función de obxectivos recollidos no Proxecto Lector de Centro. § O itinerario lector debe favorecer a adquisición da competencia lectora do alumnado. § Son os libros “que non queremos que se perda o noso alumnado”. § O listado pode ser aberto e flexible, cunha duración media de dous anos.

Sobre o fomento da lectura § As actividades de fomento da lectura e de capacitación das habilidades para o tratamento da información soamente resultan eficaces se son sistematizadas e integradas no tratamento de todas e cada unha das áreas do currículo.

Educación documental § Engloba todas as actividades que buscan a capacitación do alumnado para un uso crítico das diversas fontes informativas: § Formación de usuarios da biblioteca § Fontes informativas en distintos soportes: que son e como usalas. § Internet § Pasos para a elaboración de proxectos documentais § ….

Ambientes lectores § Trátase de crear no centro un clima que favoreza o achegamento aos libros e á lectura, onde se poña en valor esta actividade: § Facer visible a biblioteca escolar e outros recursos § Facilitar a presenza da lectura e dos libros na práctica cotiá § Programar actividades para toda a comunidade escolar § O profesorado como mediador e como modelo lector