Protein sentezi hcrenin protein sentezlenmesi iin gereken bir
Protein sentezi hücrenin protein sentezlenmesi için gereken bir biyokimyasal süreçtir. Bu terim bazen sadece protein translasyonu anlamında kullanılsa da transkripsiyon ile başlayıp translasyonla biten çok aşamalı bir süreçtir.
Prokaryotlarda ve ökaryotlarda ribozom yapısı ve yardımcı proteinler bakımından farklılık göstermesine karşın temel mekanizma korunmuştur. Protein sentezi için aminoasil-t. RNA'ların hazırlanmasında ya da sentez süresince ATP ve GTP hidrolizi ile yüksek miktarda enerji harcanır.
Ayrıca hücreler ürettikleri enerjinin büyük kısmını protein sentezinde görev alan yapıları oluşturmakta kullanırlar. Bu sürecin genel hata oranı her 10000 amino asitte birdir. Bazı antibiyotikler protein sentezine müdahale ederek etki gösterirler.
RNA ve Çeşitleri 1)m RNA(Elçi RNA): Sentezlenecek olan proteinin şifresini DNA dan alarak ribozoma getirir. Ribozom birimlerini aktifleştirir ve ribozomda protein sentezine kalıplık yapar. m RNA üzerindeki nükleotidlerin üçerli olarak oluşturdukları gruplara kodon denir. Başlangıç kodonu belli ve sabittir. Bu bütün canlılarda aynı olup AUG nükleotidlerinden oluşur.
2) t RNA (Taşıyıcı RNA): Protein sentezi sırasında, sitoplazmadaki aminoasitleri, kendine uygun olarak bağlayıp ribozomlara taşır. Proteinlerin yapısında 20 çeşit aminoasit bulunduğundan, canlılar da en az 20 çeşit de t RNA vardır.
3) r RNA(Ribozomal RNA): Proteinlerle birlikte ribozomların yapısını oluşturur. Hücredeki RNA’ların çoğu r RNA’dır.
Protein Sentezinin Kademeleri 1. m. RNA'nın Sentezlenmesi(Transkripsiyon) Proteinlerin sentezi için gerçekleşen ilk iş DNA'dan ilgili proteinin şifresinin m. RNA'ya aktarılmasıdır. DNA'daki bilgiler m. RNA'ya şifreli olarak aktarılır. Buna transkripsiyon(yazılma) denir. Bunun için DNA nükleotid zincirlerden birisini onun da belli bir kısmını kullanır. Şifre veren DNA zincirine anlamlı zincir diğerine ise tamamlayıcı (eş) zincir denir.
2. Bilginin Sitoplazmaya Aktarılması Yapılacak proteinin şifresini alan m. RNA çekirdek zarındaki porlardan sitoplazmaya geçer, ribozomun küçük alt birimlerine bağlanır ve protein sentezi sırasında kalıp olarak görev yapar.
3 - Ribozomun Aktifleştirilmesi Sonra iki ribozom birimi birleşerek ribozom protein sentezine hazır hale getirilir. Protein sentezini bir tek ribozom yapabileceği gibi birçok ribozom bir araya gelerek aynı m. RNA şifresini beraber okuyabilirler. Oluşan bu ribozom zincirine POLİRİBOZOM denir.
4 -t. RNA'ları aktifleşmesi m. RNA bir ucuyla ribozoma yerleşince sitoplazmada bulunan t. RNA'lar amino asitleri kendilerine uygun olarak bağlarlar.
5 -Amino Asitlerin Ribozoma Taşınması Kendi amino asitlerini bağlayan t. RNA lar m. RNA şifre sırasına göre ribozoma gelirler. Amino asitleri t. RNA ya bağlayan bağlar yüksek enerji bağlarıdır.
6 -m. RNA-t. RNA eşleşmesi İlk t. RNA antikodonu ile m. RNA nın başlangıç kodonu karşıya gelerek zayıf H bağları ile bağlanırlar.
7 -Şifrenin okunması (translasyon) t RNA nın antikodonları ile m RNA’nın kodonları geçici olarak birleşir ve bu esnada m RNA’daki bilgilerin t RNA’daki antikodonlara uygun olarak okunması başlar. Buna translasyon denir.
8. Kademe İşi biten t. RNA lar ribozomu terk eder. Yerine bir sonraki kayar. Bir ribozoma aynı anda iki t. RNA yerleşebilir. Bu şekilde m. RNA üzerindeki bütün kodonlar sıra ile t. RNA larla birleşerek kendilerini okuturlar yani aminoasitlerini zincire ilave ederler.
9. Kademe Bütün kodonları okunan m. RNA başlangıç ucundan tekrar yeni bir protein molekülünün sentezi için ribozoma girer. m. RNA üzerindeki ilk şifreye başlatma kodonu denir. Bu kodon bütün protein sentezlerinde AUG olup metionin aminoasitini ifade eder. Nükleotit dizileri UAG UGA UAA olan kodonlardan birisinin m. RNA da bulunması olayın durması için yeterlidir.
BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER. .
TUĞBA KAYIHAN 2 -B 1011211034
- Slides: 27
