Projekt systemowy wspfinansowany przez Uni Europejsk ze rodkw

Projekt systemowy współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007 -2013, Priorytet IX, Działanie 9. 4. Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty www. nauczyciele. org. pl

MODUŁ IV Ewaluacja w pracy nauczyciela. Opracowała Izabela Suckiel 2

SESJA 17. Formy autoewaluacji. Cele sesji - uczestnik zajęć potrafi: § wybrać i zastosować różne formy autoewaluacji własnej pracy. Opracowała Izabela Suckiel 3

Formy autoewaluacji w pracy nauczyciela § § § Arkusze samooceny. Informacja zwrotna od uczniów. Informacja zwrotna od rodziców. Informacja od dyrektora (hospitacja). Informacja od innych nauczycieli (lekcje koleżeńskie). § Portfolio. Opracowała Izabela Suckiel 4

Czego możemy dowiedzieć się od uczniów? § Czy prowadzimy lekcję w sposób ciekawy dla ucznia? § Czy posługujemy się językiem zrozumiałym dla uczniów? § Czy nasz sposób oceniana jest dla uczniów motywujący? § Czy………. Opracowała Izabela Suckiel 5

Czego dowiemy się z hospitacji zajęć? § Jakie są kompetencje merytoryczne i metodyczne nauczyciela? § Jakie stosuje metody, formy pracy? § Jak sprawdza i ocenia uczniów? § Jak motywuje, wspiera uczniów? § Czy i w jakim stopniu realizuje zadania z podstawy programowej? § Jak radzi sobie z problemami wychowawczymi? § …………………. Opracowała Izabela Suckiel 6

Czego dowiemy się z hospitacji spotkań z rodzicami? § W jaki sposób informuje rodziców o osiągnięciach ich dzieci? § W jaki sposób udziela wskazówek do pracy z dziećmi w domu? § Jak pozyskuje rodziców do działań na rzecz klasy czy szkoły? § …………… Opracowała Izabela Suckiel 7

Czego dowiemy się z analizy dokumentacji nauczyciela? § W jaki sposób planuje swoją pracę? § W jakim stopniu modyfikuje swoje plany i dostosowuje do potrzeb uczniów? § Jaka jest systematyczność oceniana? § Jak przygotowywane są i oceniane prace klasowe? § …………… Opracowała Izabela Suckiel 8

Arkusz samooceny § Samoocena polega na bieżącej obserwacji efektów pracy i dokonywaniu korekty lub modyfikacji. § Jest to gromadzenie i opracowanie informacji o własnej praktyce zawodowej, w celu wykorzystania ich do rozwijania profesjonalnych umiejętności. § Samooceną pojmować należy jako prowadzony dla samego siebie indywidualny monitoring, rodzaj zawodowej autorefleksji nad wymiernymi efektami swojej pracy. § Właściwa samoocena służy nauczycielowi i jego uczniom, a nie dyrektorowi szkoły. Opracowała Izabela Suckiel 9

Przykład MOJE KOMPETENCJE DYDAKTYCZNE (umiejętności przygotowywania się do zajęć i prowadzenia lekcji) oceń w skali 1 -10 § umiejętność logicznego konstruowania lekcji. . . . § umiejętność formułowania i operacjonalizacja celów dydaktycznych. . § umiejętność doboru i różnicowania metod i technik dydaktycznych. . . § umiejętność w zakresie kontroli i oceny wyników nauczania. . . . § stosowanie pomocy dydaktycznych i środków audiowizualnych. . . . § umiejętność atrakcyjnego prowadzenia lekcji. . . . Opracowała Izabela Suckiel 10

SESJA 18. Informacja zwrotna od uczniów i rodziców. Cele sesji - uczestnik zajęć potrafi: § pozyskiwać informację zwrotną od uczniów i rodziców na temat swojej pracy, § wykorzystywać informację zwrotną w podnoszeniu jakości własnej pracy. Opracowała Izabela Suckiel 11

Zasady przekazywania informacji zwrotnej § Nie oceniać, nie osądzać, tylko opisywać wrażenia. § Informacja musi się odnosić do konkretnego, dającego się wyodrębnić zachowania. § Informacja zwrotna powinna być sformułowana jasno i precyzyjnie. § Jasno oddzielać spostrzeżenia od przypuszczeń i odczuć. Opracowała Izabela Suckiel 12

Zasady przekazywania informacji zwrotnej § Uczucia wyrażać w bezpośredniej formie, tzn. jako komunikaty „ja” § Komunikat zwrotny musi odnosić się do zachowania, które można zmienić. § Informacja zwrotna powinna być przekazywana, w miarę możliwości, jako bezpośrednia reakcja. Opracowała Izabela Suckiel 13

Zasady przyjmowania informacji zwrotnej § Nastawienie polegające na traktowaniu informacji zwrotnej jako szansy. § Aktywne słuchanie (ewentualne stawianie dodatkowych pytań). § Należy być otwartym, nie traktować informacji zwrotnej jako krytyki. Opracowała Izabela Suckiel 14

Nadawco !!! § Zacznij od pozytywnego stwierdzenia. § Mów o zachowaniu danej osoby, a nie o samej osobie. § Skup się na swoich spostrzeżeniach, a nie na wyciąganiu wniosków. § Dokonuj opisu, a nie oceny. § Dziel się pomysłami, informacjami, nie dawaj „dobrych rad” Opracowała Izabela Suckiel 15

Nadawco !!! § Eksponuj to, co można zmienić. § Skup się na korzyściach, jakie informacja zwrotna może dać odbiorcy. § Ogranicz się do takiej liczby informacji, którą odbierająca osoba może spożytkować. § Pozostaw wybór rozmówcy. Opracowała Izabela Suckiel 16

Odbiorco !!! § Słuchaj informacji zwrotnej bez natychmiastowego odrzucania i spierania się z jej nadawcą. § Sprawdź, czy dobrze zrozumiałeś komunikat. § Nie polegaj na jednym źródle informacji. § Decyduj o sposobie wykorzystania informacji zwrotnej. Opracowała Izabela Suckiel 17

SESJA 19. Hospitacje i lekcje koleżeńskie. Cele sesji - uczestnik zajęć potrafi: § dostrzec zalety hospitacji w doskonaleniu własnej pracy, § wykorzystywać doświadczenia i uwagi innych nauczycieli w doskonaleniu własnej pracy. Opracowała Izabela Suckiel 18

HOSPITACJA – z łacińskiego „hospitor”, czyli „goszczę u kogoś” Opracowała Izabela Suckiel 19

Rodzaje hospitacji wg K. Borzęckiego: § hospitacja normalna, tradycyjna, całościowa, § hospitacja cykliczna, § hospitacja problemowa, § hospitacja okolicznościowa wg S. Wlazło: § hospitacja kontrolno – oceniająca, § hospitacja doradczo – doskonaląca, § hospitacja diagnozująca inne, spotykane w literaturze: § hospitacja partnerska, § hospitacja lustrzana, § hospitacja poprzez granie roli ucznia, § wzajemne obserwacje lekcji Opracowała Izabela Suckiel 20

Zasady prowadzenia hospitacji (Olejniczak, Pielachowski) 1. Hospitacja, odwiedziny u nauczyciela w czasie jego pracy z uczniami (lub rodzicami), jest - jak dotąd - ważnym sposobem uzyskiwania informacji o poziomie jego pracy, umiejętnościach i ewentualnych brakach, a także o osiągnięciach jego uczniów. Nie lekceważcie hospitacji i dobrego przygotowania się do niej. 2. Hospitacja ma na celu długofalowe doskonalenie działania szkoły, jest ważnym ogniwem strategii kierowania każdego dyrektora. Nie łączcie z hospitacją żadnych innych motywacji typu "pokażę im swoją przewagę", "nakryję go" itp. 3. Podczas hospitacji dobrze przyglądajcie się uczniom lub innym uczestnikom zajęć, zwróćcie uwagę na to, jakim mówią językiem, jakie mają nawyki pracy, jaki mają stosunek do nauczyciela, co wiedzą i co potrafią. Wszystko bowiem, co robi szkoła i nauczyciel, jest dla ich dobra i ostatecznie ich wiedza, umiejętności i postawy będą decydować o społecznej ocenie danej szkoły. Opracowała Izabela Suckiel 21

4. W czasie hospitacji zachowujcie spokój, nie podważajcie autorytetu nauczyciela w obecności uczniów i innych osób, nie wtrącajcie się i nie ingerujcie w przebieg zajęć. Nie ma tak pilnych spraw, aby nie można było ich załatwić po zakończeniu zajęć (poza bezpośrednim zagrożeniem bezpieczeństwa osób). 5. Podczas hospitacji róbcie zwięzłe notatki, zapisujcie obserwacje (uwagi, oceny, tematy wskazówek, jakich później udzielicie). Nie formalizujcie zbytnio swoich spostrzeżeń, nie stosujcie zbyt skomplikowanych "arkuszy obserwacji" itp. Miejcie cały czas w pamięci własne cele hospitacji i to wystarczy. 6. Najważniejszy etap procesu hospitacyjnego to rozmowa (dyskusja, konferencja) pohospitacyjna z nauczycielem (lub z uczniami i nauczycielem). Nie odkładajcie tej sprawy na później. Każdy hospitowany nauczyciel znajduje się w sytuacji stresującej i nie należy przetrzymywać go w tym stanie, poza tym w niezbyt odległym terminie po hospitowanych zajęciach jest najlepsza motywacja do przyjęcia waszych wskazówek, a także najlepsza pamięć szczegółów dotyczących przebiegu lekcji lub innych zajęć. Opracowała Izabela Suckiel 22

7. Konferencja pohospitacyjna wymaga poważnej atmosfery i oprawy. Nie spłycajcie jej, nie odbywajcie jej w przerwie między lekcjami, pośpiesznie, gdy np. nauczycielka myśli o odbiorze dziecka z przedszkola, stale zerka na zegarek itd. Jeśli udzielacie zaleceń pohospitacyjnych, dopilnujcie, aby nauczyciel także traktował je poważnie, aby je zapisał, a nie puszczał mimo uszu. 8. Inspirujcie nauczyciela do twórczej pracy lub do poprawienia niedostatków w tej pracy. Miejcie pod ręką przygotowane na tę okoliczność nowości wydawnicze, artykuły z czasopism, zapytajcie o ostatnią profesjonalną lekturę nauczyciela. Zapytajcie o plany dotyczące doskonalenia i awansu zawodowego, zaoferujcie pomoc. Wykorzystajcie w pełni tę niepowtarzalną atmosferę, jaką stwarza rozmowa pohospitacyjna. Opracowała Izabela Suckiel 23

9. Oceniając obejrzane zajęcia, zaczynajcie od pozytywów, o słabościach mówcie w kategoriach doskonalenia pracy, nie zaś w kategoriach niezadowolenia czy krytyki. Chyba, że spotkacie się u nauczyciela z lekceważeniem i z postawą absolutnej niechęci do zmiany sytuacji. 10. Pamiętajcie, że prowadząc nadzór pedagogiczny, występujecie także w roli tego, który wie lepiej, ma więcej doświadczenia itd. To wymaga od was samych doskonalenia zawodowego, orientacji we współczesnym piśmiennictwie pedagogicznym i psychologicznym, w przepisach prawa oświatowego itp. Nie doskonaląc się, nie umiejąc być przewodnikiem, zwłaszcza dla młodego i ufnego nauczyciela, szybko stracicie autorytet. Opracowała Izabela Suckiel 24

Tworzymy procedurę hospitacji § § § § Jakie hospitacje? W jakim celu? Kto będzie hospitowany? Na jakich zajęciach? Jak często? Co przed hospitacją? Jakie dokumenty? Jak ma przebiegać hospitacja? Jak będzie dokumentowana? Czego dotyczy rozmowa pohospitacyjna? Inne ustalenia Opracowała Izabela Suckiel 25

Rozmowa pohospitacyjna § Zawsze zaczynamy od pozytywów. § Mówiąc o minusach staramy się podpowiedzieć rozwiązania. § Słuchamy argumentów nauczyciela. § Ostateczne wnioski i sugestie powinny być akceptowane przez obie strony. Opracowała Izabela Suckiel 26

SESJA 20. Autoewaluacja w rozwoju zawodowym nauczyciela. Cele sesji - uczestnik zajęć potrafi: § planować rozwój zawodowy w oparciu o autoewaluację, § dokumentować rozwój zawodowy z wykorzystaniem portfolio. Opracowała Izabela Suckiel 27

Portfolio § Portfolio to teczka (także w sensie dosłownym, lub np. segregator) z przykładowymi pracami artysty, a w szerszym znaczeniu prezentacja dokonań danej osoby lub firmy, np. plik zawierający próbki, przykłady i wizerunki wykonanych, kompletnych prac mogących być podstawą do oceny jej umiejętności, zdolności do pracy na danym stanowisku lub wykonania danego zadania. Źródło; Wikipedia Opracowała Izabela Suckiel 28

Ewaluacja jako warunek wysokiej jakości pracy szkoły Podsumowanie kursu Opracowała Izabela Suckiel 29

Cele kursu Cel ogólny szkolenia: § Przygotowanie nauczycieli do planowania i prowadzenia ewaluacji w wybranych zakresach pracy szkoły lub placówki oraz autoewaluacji pracy własnej. Cele szczegółowe: Po ukończeniu kursu uczestnik będzie umiał: § ustalić przedmiot ewaluacji i sformułować pytania badawcze, § ustalić kryteria ewaluacji, § opracować narzędzia ewaluacji, § zinterpretować wyniki ewaluacji, § opracować raport z ewaluacji, § przeprowadzić autoewaluację własnej pracy. Opracowała Izabela Suckiel 30

Dziękujemy za udział w szkoleniu Powodzenia w planowaniu i prowadzeniu ewaluacji Opracowała Izabela Suckiel 31

BIURO PROJEKTU Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli ul. Gen. J. Sowińskiego 68, p. 35 70 -236 Szczecin tel. : 091/435 06 29 e-mail: biuro@nauczyciele. org. pl www. nauczyciele. org. pl