PROJE DEERLENDRME UYGULAMA VE ANALZ TEKNKLER Proje faaliyetin
- Slides: 53
PROJE DEĞERLENDİRME, UYGULAMA VE ANALİZ TEKNİKLERİ ØProje faaliyetin yada yatırımın gerekçesini, amacını, teknik ve ekonomik özelliklerini gösteren yatırım teklifi, dokümandır. ØBu doküman birden çok alternatif varsa bunlar arasında uygun olanı seçmeyi, tek yatırımsa yapılabilirliğine karar vermeyi sağlar. ØBu seçim kararından sonra yatırım veya faaliyetin gerçekleştirilmesine esas teşkil eder. ØProje hazırlanmasında proje değerlendirmesi bölümünün olması yatırım teklifinde bütünlüğü sağlanacağı gibi projenin kendi içinde tutarlı olmasını sağlar.
Ø Proje teknik mali ve ekonomik özellikleri olan bir dokümandır. Ø Bir yatırım teklifi olan proje; verim, fiyat gibi tahminlere dayanır. Ø Tahmin söz konusu olduğu için risk ve belirsizlik vardır. Ø Proje değerlendirme analizleri teknik, mali, ekonomik yönden, risk, belirsizlik ve duyarlık analizi şeklinde yapılmaktadır.
PROJENİN TEKNİK ANALİZİ (1) Ø Proje hazırlamada yapılmalıdır. üretilecek mal/hizmete ilişkin teknik etüt Ø Kapasite ve yer seçiminde olduğu gibi tek seferde verilen teknik karar işletmenin geleceğini etkileyen bir karardır. Ø Üretimde kullanılacak teknik ve teknoloji bu aşamada belirlenir. Alternatif teknolojiler varsa, bunların değerlendirilir ve uygun teknoloji seçilir. Teknolojinin fiziki sermayesi tahmin edilmeye çalışılır. Ø Teknik değerlendirmeyle işletmenin yerleşme planı ve tasarımı da yapılır. Ø Teknolojik tercihin temelini oluşturan ekonomik araştırmalar da önemlidir
PROJENİN TEKNİK ANALİZİ (2) Ø Bazı hayvansal üretim alanlarında teknoloji alternatifi fazla değildir. Ø Teknoloji seçimi alternatif üretim yöntemlerinden birini seçimidir. Ø Proje konusunda alternatif teknolojiler değerlendirilerek ihtiyaç duyulan teknoloji ve bunun getirisi, maliyeti belirlenir. Ø Teknik etütte makine ve donanımın seçimi ile bunların maliyetlerinin tespiti yapılır. Ø Teknik etütte montaj ve çalıştırma işleri, maliyeti ve bunları yapacak personel belirlenir. Ø Seçilen teknik teknoloji üretim planını, projenin mali yönünü yakından etkiler.
PROJENİN TEKNİK ANALİZİ (3) Ø Gelişmekte olan ülkeler genelde teknoloji ithalatçısı durumundadır. Ø Teknoloji seçimi yapılırken rekabeti engelleyen geri teknoloji, çevreye zarar veren, kaynak israf eden teknoloji seçilmemelidir. Ø Teknoloji seçiminde potansiyel gelişmelerde dikkate alınmalıdır. Ø Teknoloji seçimi ve diğer kararlar proje raporunda izah edilmelidir. Ø Üretim tekniği incelemesinde seçilecek tekniğin, Ø bir patent Ø veya know-how lisansına tabi olup olmadığı incelenerek varsa yasal sorunlar çözülür.
PROJENİN TEKNİK ANALİZİ (4) Hayvancılık projeleri çok geniştir. Bu nedenle teknolojik analizlerin kapsamı proje konusuna göre birtakım farklılıklar göstermektedir. Proje konusu ürünün tasarımı, proje yetiştiriciliğe ilişkinde yetiştiricilik şekli, kullanılacak alet ekipmanın belirlenmesi, Teknik analiz ; projenin teknik açıdan yapılabilirliğinin incelenmesi ve araştırılmasıdır. Projenin gerçekleştirilmesi için alternatif teknolojiler varsa, bunların değerlendirilmesi ve uygun olan teknolojinin seçilerek üretim için gerekli fiziki sermaye ihtiyacının tahmini gerçekleştirilir. Teknik analizde, teknik boyut önem gösterirken projenin ekonomik boyutu da büyük öneme sahiptir. Bu iş sadece mühendislerin işi olarak görülemez. Ancak, bu aşamada ağırlıklı olarak mühendisler görev alır.
HAYVANCILIK PROJESİNİN TEKNİK ANALİZİ; UYGULAMASI Ø 100 baş inek 3 baş boğa ile kurulu süt sığırı işletmesi Ø Yıllık doğum oranı % 80, Ø Buzağı cinsiyet oranı % 50, Ø Dişi buzağı ölüm oranı % 10, Ø Ø Ø Dişi buzağıda damızlığa bırakma tamamı, Erken buzağıda damızlığa bırakma 5 baş, Erkek dana satışı 2 baş, Dişi dana ölüm oranı % 2 baş, Erkek düve satışı 4 baş 3 yıldan itibaren yıllık damızlık yenileme 27 baş olan işletmenin üretim planını oluşturunuz
HAYVANCILIK PROJESİNİN TEKNİK ANALİZİ UYGULAMASI
PROJENİN MALİ ANALİZİ (1) Projenin analizi; Bir yatırımın sağlayacağı fayda ile harcayacağı maliyetleri karşılaştırarak söz konusu yatırım teklifinin yapılabilir olup olmadığını yâda alternatif yatırım tekliflerinin fayda ve maliyetlerini karşılaştırarak daha uygun olanın belirlenmesidir. Mali analizlerde konu firma yâda kişi açısından ele alınmaktadır. Projenin mali açıdan değerlendirilmesi kişisel karlılık analizi veya kişisel fayda/masraf analizidir.
PROJE DEĞERLENDİRME, UYGULAMA ve PROJE ANALİZ TEKNİKLERİ PROJENİN MALİ ANALİZİ (2) Ø Mali değerlendirmede proje hazırlama aşamasında yapılan gelir ve gider tahminlemeleri kullanılır. Ø Proje hazırlamadaki gelir ve gider tahminlerindeki fiziki değerlerin ve fiyatların gerçekliliği mali değerlendirmede incelenir. Ø Fiyatların gerçekçiliği ve doğruluğu mali analizin başlangıcında ele alınır. Ø Yatırımın yapılabilirliği veya hangi yatırım alternatifinin daha karlı olduğunu ortaya koyabilmek için yatırımlar önceden belirlenen bazı kriterlere göre değerlendirilir. Ø Yatırım kararı geleceğe ait verilen bir karar olup tahminlemeler yapılarak bir takım metotlar kullanılarak verilir. Ø Kullanılan yöntemler; -statik, -yarı dinamik , -dinamik yapıdadır.
PROJENİN MALİ ANALİZİ(3) Mali analizlerde kullanılan farklı yöntemler. Ø 1)Paranın zaman değerini ve projenin ekonomik ömrünü dikkate almayan kriterler 2) Paranın zaman değerini ve projenin ekonomik ömrünü dikkate alan kriterler 1)Paranın zaman değerini ve projenin ekonomik ömrünü dikkate almayan kriterler(1) Ø Bu yöntemler statiktir. Ø Uygulanması basit ve ucuz yöntemlerdir. Ø Özellikle küçük projelerde kullanılır. Ø Bu yöntemlerde paranın zaman değerini dikkate alınmadığından Türkiye’de yüksek enflasyon yaşandığı yıllarda kullanımı azalmıştır. Bu yöntemlerin avantajlarını ve dezavantajları bilinerek kullanılırsa basit ve ucuz olduğundan proje değerlendirmede yardımcı olacaktır. Ø Bu kapsamda kullanılan yöntemler; a) Sermayenin Geri Dönüş Oranı b) Geri Ödeme Süresi. Ø
PROJENİN MALİ ANALİZİ(4) 2. Paranın zaman değerini ve projenin ekonomik ömrünü dikkate alan kriterler(1) ØYatırım ve gelirler genellikle yıllara yayılmıştır. ØBu nedenle proje değerlenmesinde yatırım farklı yıllarındaki harcama ve gelirler belli bir yıldaki değere çevrilerek yapılır. ØParanın zaman değerini dikkate alan yöntemler; -Yarı dinamik yöntemler -Dinamik yöntemler şeklindedir.
PROJENİN MALİ ANALİZİ(4) 2. Paranın zaman değerini ve projenin ekonomik ömrünü dikkate alan kriterler(2) a)Yarı Dinamik Yöntemler: ØBu yöntemlerde yatırım değerleri belli bir yıla indirgenir. ØAncak bu yöntemlerde yatırım kararı verildikten sonra değişiklik yapılamaz karardan sonra koşulların değişmesi halinde ihtiyaç duyulan kapasite büyütülmesi, küçültülmesi, ertelenmesi gibi durumlara cevap veremez. Bu yöntemlerden bazıları; -Net bugünkü değer, -Fayda masraf oranı, -İç karlılık oranı kriterleri.
PROJENİN MALİ ANALİZİ(4) 2) Paranın zaman değerini ve projenin ekonomik ömrünü dikkate alan kriterler(3) b)Dinamik yöntemler: ØDinamik yöntemler proje için karar vericilere olumlu yâda olumsuz durumlar karşısında revize edilmeye imkân tanıyan yöntemlerdir. Ø Kriterlerin uygulanması, projenin ekonomik ömrü içerisinde ortaya çıkacak nakit akımlarının yer aldığı, nakit akım tablolarının hazırlanmasına, paranın zaman değeri kriterlerin uygulanmasına diğer bazı esaslara dayanır. ØBu nedenle bu yöntemler 80’den sonra geliştirilerek hızla yayınlaşmıştır. -Karar Ağacı, -Reel Opsiyonlar bu amaçla uygulanan metotlardır.
Nakit Akımları ve Nakit Akım Tablolarının Hazırlanması ØParanın zaman değerini ve projenin ekonomik ömrünü dikkate alan kriterlerin uygulanmasında önce ekonomik analizi kapsamında belirlenen rakamlar esas alınarak projenin ekonomik ömür içerisinde gösterileceği nakit akım tablosu hazırlanır. Ø Nakit akım tablosunda Nakit çıkışı, Nakit girişi, Net Nakit akımlarını gösterir. ØYatırım ve işletme giderleri bir bütün olarak değerlendirildiğinden mükerrerliğin önlenmesi için amortismanlar proje gideri içinde, borç faiz ve taksitleri nakit akım tablosu içinde yer almaz.
Paranın Zaman Değeri(1) ØYatırım projelerindeki harcama ve gelirler genellikle yıllara dağılmıştır. ØBu gider ve gelirleri esas alarak projeleri değerlendirmek için nakit akımının belli bir yıl esas alınarak değerlendirilir. ØBugünkü 1 TL. nin değeri “gelecekteki 1 TL ve bunun kazancının toplamına” eşittir.
Paranın Zaman Değeri(2) Ø Bugünkü 1 lira, daima yarınki 1 liraya tercih edilir. Ø Bunun sebebi enflasyon, fırsat maliyeti ve belirsizliklerdir. Ø Paranın zaman değeri bunlardan enflasyon dışındaki fırsat maliyeti ve belirsizliğe bağlıdır. Ø Enflasyon veya deflâsyonun olmadığı paranın satın alma gücünün sabit olduğu bir ortamda bile paranın bir fırsat maliyeti vardır.
Paranın Zaman Değeri(3) Ø Paranın gelecekteki değerini veren eşitlik, Ø G=B(1+i) t formülüyle bulunur. Bir nakdin gelecekteki değerini bulmak için, kullanılan faktöre “biriktirme faktörü” denir. Paranın bu günkü değerini veren eşitlik, Ø B = G (1+i) - t formülüyle bulunur. Bir gelecekteki paranın bu günkü değerini bulmak için kullanılan faktöre indirgeme faktörü denir.
Paranın Zaman Değeri(4) G=B(1+i)t B = G (1+i) - t ØG B i t =Biriktirme faktörü denir. =İndirgeme faktörü denir. =Paranın gelecekteki değeri = Paranın bu günkü değeri =Fırsat maliyeti = yıl
Uygulama-11 %8 indirgeme oranı üzerinden aşağıdaki verilere göre nakit akım tablosunu hazırlayınız. Yıllar (t) Nakit akımı TL 0— 500. 000 1 — 200. 000 2 — 200. 000 3 — 200. 000 4 — 100. 000
PROJENİN EKONOMİK AÇIDAN DEĞERLENDİRMESİ(1) Ekonomik analizde, projenin yaratacağı fayda ve masraflar topluma, ülke ekonomisine yapacağı katkı açısından değerlendirilir. Bu nenenle ekonomik analiz "sosyal fayda/masraf analizi “ denir. Ekonomik değerlendirmenin dayandığı temel prensip sosyal yararlılık ve ülke ekonomisinin kalkınma yolundaki amaçlarıdır. Buna bağlı olarak da ekonomik değerlendirme kriterleri yani sosyal karlılık mali değerlendirme kriterinden yani ticari karlılıktan farklıdır. Ekonomik analizlerde bir takım metotlarla yatırımın etkileri ortaya konulsa ekonomide sağlayacağı etkiler kesin olarak ortaya konulmalıdır. Uygulamada veri toplama ve analizde zorluklar vardır. Ekonomik analizde cari piyasa fiyatları yerine kullanılmaktadır. gölge fiyatlar
PROJENİN EKONOMİK AÇIDAN DEĞERLENDİRMESİ(2) Faiz, vergi ekonomik analize konu olmaz. Ekonomik analizlerde projeyle yaratılan dışsal etkiler fayda masraf olarak projeye yazılmaktadır. Örneğin projeden kaynaklanacak çevre kirlenmesi, eğitim, demonstrasyon etkisi dışsal etkiler projenin fayda ve masraflarına dahil edilir. Mali analizde cari piyasa faiz oranı kullanılırken ekonomik analiz de sosyal faiz oranının kullanılır. Ekonomik analizde projenin niteliğine göre NBD, İKO gibi kriterler yanında Katma Değer Kriteri, Dış Ödemeler Dengesi Kriteri, İstihdam Etkisi Kriteri gibi kriterler kullanılır.
4. PROJEDE RİSK, BELİRSİZLİK VE DUYARLIK ANALİZİ (1) Ø Proje değerlendirilmesinde yapılacak analizlerden biride risk belirsizlik duyarlılık analizleridir. Ø Proje tahminlere dayanmaktadır. Bu tahminler birtakım fiziki değer ve fiyatlar esas alınarak yapılmaktadır. Bu tahminlerdeki fiziki değerin ve fiyatların gerçeklemesinde risk ve belirsizlikler söz konusudur. Ø Proje tahminlerin gerçekleşmesi bu risk ve belirsizliklere bağlıdır. Risk ve belirsizlik unsurlarının değerlendirilmeye dâhil edilmesi projeyi daha güvenli yapacaktır. Ø Bu yöntemlerle proje hazırlanmasında, değerlendirilmesinde parametrelerde meydana gelecek değişmelere karşı durum belirlenir. Ø Değerlendirmeye ilişkin bir parametrenin tahmin edilen şekilde gerçekleşme ihtimali daha önceki verilerle kantitatif olarak belirlenebiliyorsa risk, olasılık dağılımına ilişkin bir bilgi yoksa belirsizlik söz konusudur.
Rantabilite/Basit Karlılık Oranı (1) Ø Rantabilite (Basit Karlılık); bir işletmenin belirli bir zaman süresinde elde ettiği karın, o işletmenin sermayesine oranıdır. Rantabilite = Kar / Sermaye X 100 formülüyle bulunur. Ø Paranın zaman değerini dikkate almayan kriterdir. Ø Klasik değerlendirme yöntemlerinden biridir. Ø Günümüzde eskisine göre daha az kullanılmaktadır. Ø Düşük sermaye gerektiren kısa süreli yatırım projeleri hakkında fikir veren bir yöntemdir.
Rantabilite/Basit Karlılık Oranı (2) Kriterin Avantajları; Ø Uygulaması kolay bir yöntemdir. Ø İşletmenin elde ettiği gelir bilinirse iyi sonuç vermektedir. Ø Örneğin işletmenin karlılığının % 25 veya 50 olması her yatırımcıya bir fikir verir. Ø Yatırımın rantabilitesinin yüksek olması işletmeyi cazip kılar. Kriterin Dezavantajları; Ø Kriterde paranın zaman değerini dikkate alınmamaktadır. Ø Projenin ekonomik ömrü içindeki diğer yılları dikkate almadığı için proje analizinde tek başına kullanılmamaktadır. Ø Sermaye hesaplamasında başlangıç sermayesinin yada ortalama sermayenin kullanılması konusunda fikir birliği yoktur. Ø Hesaplamalarda nakit akımı yerine kar dikkate alınmaktadır. Ø Karların hesaplanmasında amortismanların kullanımı konusunda fikir birliği yoktur. Rantabilite % olarak ifade edildiğinden alternatif yatırımların karlılığını miktar olarak açıklamamaktadır.
A ve B Projelerinin; Yatırım tutarları 30 000 TL Yılık karları 10 000 TL Projelerin ekonomik ömürleri A ‘nın 5 yıl ve B’nin 3 yıl, A, B projesinden hangisi seçilmelidir?
Geri Ödeme Süresi Kriteri (1) Ø Yöntemle yatırılan sermayenin ne kadar zamanda geri alınacağı, diğer bir ifade ile yatırımdan elde edilecek kar miktarının yatırım miktarına eşitlendiği süre tespit edilir. Ø Geri Ödeme süresi = Yatırım tutarı / Yatırımdan beklenen yıllık net gelir Ø Bu yöntemde klasik değerlendirme yöntemlerinden biridir. Ø En çok bilinen ve basit kolay bir yöntemdir. Ø Yöntem yatırımın belli bir tarihten önce kendisini karşılayıp karşılamadığını belirlemek veya alternatif projeler arasından seçim yapmak amacıyla kullanılır Ø Süre uzadığında belirsizlikler artacağından işletmeler yatırımın Geri Ödeme Süresin kısa olmasını ister. Ø Yöntemde paranın zaman değeri dikkate alınmaz. Ancak bu yöntemde indirgenme tekniği kullanılabilir. Ø Para ve zamandan kaçınılan küçük yatırımlar belirli fikir edinmek amacıyla kullanılabilir.
Geri Ödeme Süresi Kriteri (2) Kriterin avantajları; ØYöntem basit ve çabuk sonuç alınır. ØProjenin getireceği gelirler tahmin edilir. ØGeri ödeme süresi için gelir tahmini yeterli olup projenin ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı gelirin tahminine ihtiyaç yoktur. ØSermayenin yatırımlar arasında en rasyonel kullanılmasını sağlar. ØBirden çok proje arasından seçim yapılacaksa riski az olan projenin seçilmesini sağlar. Kriterin dezavantajları; , ØParanın zaman değeri dikkate alınmaz. ØYöntemde hangi yıllardaki yatırım harcamalarının hesaplamalara katılacağı konusunda fikir birliği yoktur. Ara yılarda yatırım yapılacaksa Geri Ödeme Süresinin başlangıç yılının ne zaman başlayacağı konusunda da fikir birliği yoktur. ØGeri Ödeme Süresi dışında kalan nakit akımlarının dikkate alınması kriterin önemli bir dezavantajıdır. ØYöntemin proje değerlendirmede tek başına kullanılması risklidir.
Geri Ödeme Süresi Kriteri Ø Ø Ø Tek proje için Bir projenin yatırım tutarı 100. 000 TL dir Kuruluş yılı 1 yıldır. 5 yıllık ekonomik ömrü vardır. Yıllık gelir ilk 2 yıl 30 bin son 3 yıl 40 bin TL. dır Proje uygun mudur?
Ø A, B, C, D şeklinde 4 adet yatırım alternatifimiz vardır. Ø Yatırım için geri ödeme süresi azami 3 yıl olarak belirlenmiştir. Ø Yatırım için kullanılabilecek azami sermaye 200. 000 TL Aşağıda Nakit akışı verilen projelerden hangisi seçilmelidir.
Net Bugünkü Değer Kriteri (1) Ø Yatırım projesinin karlılığını analiz etmeye yarayan indirgeme tekniğine dayanan proje analizinde en çok kullanılan bir mali analiz yöntemdir. Ø Önceden belirlenen iskonto oranı, sermayenin maliyetini göstermektedir. Ø Projenin ekonomik ömrü boyunca net nakit girişlerinin ve yatırım giderlerinin önceden belirlenmiş sabit bir indirgeme oranı ile bugüne indirgemiş değerleri arasındaki farktır. Ø Bulunan değer pozitifse yatırımın sağlayacağı getiri yatırım için sarf edilecek sermaye maliyetinden yüksek olduğundan yatırım yapılabilir kararı verilir. Ø Alternatif projeler arasından seçim için değerlendirme yapılmışsa pozitif olan değerler arasından NBD yüksek olan proje seçilir. Avantajları Projenin tüm ömrü değerlendirilir. Paranın zaman değeri dikkate alınır. Iskonto haddi kullanımı ile sermayenin muhtemel alternatif kullanma oranlarındaki fırsat maliyet, dikkate alınır. Bazı yıllardaki olumsuz nakit akışı yöntem uygulamasında çözülebilir bir durumdur. Dezavantajları Projeler arasında tercih yapılırken kullanılması hatalı sonuçlar verebilmektedir. Karlılık yerine. yatırım gideri ve sağlanan net nakit akış büyüklüğü ağırlık kazanmaktadır. Iskonto haddinin önceden tespit edildiğinden doğru hesaplanması bazen zordur. Sermaye maliyeti çoğu kez proje boyunca sabit varsayılabilmektedir.
Net Bugünkü Değer Kriteri (2) Ø Aşağıdaki şekilde formüle edilmektedir. Ø i– Faiz oranı Ø N– Yatırımın gider ve gelirlerinin gerçekleştiği toplam dönem sayısı Ø t– Dönem numarası Ø Rt– t numaralı dönemde gerçekleşen net para akımı, yani o dönemin bütün gelirleri eksi bütün giderleri.
Net Bugünkü Değer Kriteri %8 indirgeme oranı ile nakit akımı tablosu verilen yatırım yapılabilir mi? Yıllar Nakit akımı TL 0— - 100. 000 1— 20. 000 2— 20. 000 3— 30. 000 4— 40. 000
Fayda/Masraf Oranı Kriteri (1) Ø Projenin ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı faydaların bugünkü toplam değerinin maliyetlerin bugünkü değerine oranıdır. Mali analiz yöntemidir. Bu yönteme karlılık endeksi denilebilir. Ø Yatırıma karar verenin projeyi uygun bulması için Fayda Maliyet Oranını değerinin 1’in üzerinde olması gerekir. Ø Bu yöntemde alternatif projeler arasında projeler karlılıklarına göre sıralanarak F/M oranı büyük olan yatırımın tercih edilir. Ancak projenin büyüklüğünün göz önüne alınmaması yöntemin dezavantajdır. t=o dan n’e kadar , G=Proje gelirleri , M = Proje giderleri
Fayda/Masraf Oranı Kriteri (1) Ø Ø Ø Ekonomik ömrü 20 yıl İşletmenin ilk yatırım tutarı to=30. 000 TL, t 1=70. 000 TL İşletme giderleri, t 1= 50. 000 TL izleyen yıllarda 70. 000 Tl İşletme gelirleri t 1=80. 000 TL, t 2=100. 000 TL t 3 ve izleyen yıllarda=110. 000 TL Faiz oranı % 34 Fayda Maliyet analizi için gelir ve giderin ayrı indirgemesini yapınız.
İç Karlılık Oranı Kriteri(1) Ø Yatırım projelerini değerlendirilmesinde, paranın zaman değerinin ve yatırımın ekonomik ömrünü dikkate alındığı yöntemlerden biridir. Ø Paranın zaman değerinin, ekonomik ömrünü dikkate alındığı yatırılan sermayenin karlılığını yansıtan yöntemdir. Ø İç Karlılık Oranı bir projenin net bugünkü değerini sıfıra eşitleyen yani indirgeme oranıdır. Ø Projenin nakit giriş ve çıkışlarını eşitleyen orandır. Ø Mali analiz yöntemidir.
İç Karlılık Oranı Kriteri(2) Ø Bu kriterin uygulanmasında diğer kriterlerden farklı olarak belirli bir indirgenme faktörü kullanılmamaktadır. Ø Bu indirgenme oranı, projenin getirisi olarak, projenin net nakit akışlarından hesaplanmaktadır. Projenin ekonomik ömründeki net nakit girişlerinin bugünkü değerini yatırım harcamalarının bugünkü değerine eşitleyen indirgeme oranıdır. Ø Doğrudan iç karlılık oranını veren bir formül bulunmamaktadır. Adım adım yöntemiyle ve enterpolasyon yoluyla bu oranın hesaplanması mümkündür. Ø Bu yöntem işletmenin nakit akışının eksi olduğu dönemler varsa güvenilir değildir. Eğer farklı dönemlerde yürütülecek projelerin karşılaştırılmasında kullanılırsa hatalı sonuçlar verebilmektedir. Ekonomik ömrü uzun projelerde hesaplanması zor ve hatalı olabilmektedir.
İç Karlılık Oranı Kriteri Birbirine yakın indirgenme faktörü kullanılarak + ve – değerler bulunur. ND 1 İKO= r 1 + ———— (r 2 — r 1) ND 1 + ND 2 veya ND 1 İKO= r 2 — ——————— (r 2 — r 1) ND 1 + ND 2 r 1= Net bugünkü değeri pozitif yapan en son İndirgeme oranı. r 2= Net bugünkü değeri negatif yapan ilk İndirgenme oranı, ND 1= Pozitif son net bugünkü değer, ND 2= Negatif ilk net bugünkü değerin mutlak değeri
Net Bugünkü Değer Kriteri Ekonomik ömrü 20 yıl İşletmenin ilk yatırım tutarı to=300. 000 TL, t 1=400. 000 TL İşletme giderleri, t 2= 50. 000 t 3 ve izleyen yıllarda 40. 000 Tl İşletme gelirleri t 1=80. 000 TL, t 2=100. 000 TL t 3 ve izleyen yıllarda=110. 000 TL Fayda Maliyet analizi için tablo oluşturunuz.
Katma Değer Kriteri Ø Ekonomik analizlerde kullanılan analiz yöntemidir. Ø Katma değer üretimle yeniden yaratılan ekonomik değerdir Projenin Milli Gelire yapacağı katkıyı yani büyüme etkisi esas alır. Ø Proje kapsamındaki maaş ve ücretler, faiz, amortisman, vergiler, kar katma değerin unsurlarıdır. Bunların toplamı gayrisafi değerden amortisman payının indirmesi ile safi katma değer bulunur. Ø Projenin ekonomik ömrü boyunca yaratacağı sürecinde bunların indirgenmiş değerleri toplanması Projenin ekonomik ömrü boyunca safi katma değerin indirgenmiş değerlerinin toplamı esas alınır.
Dış Ödemeler Dengesi Kriteri Ø Ekonomik analizlerde kullanılan analiz yöntemidir. Ø Gelişmekte olan ülkeler için önemli bir kriterdir. Ø Bir projenin yatırım ve üretimde sırasında ihtiyaç duyacağı döviz ile üretimde sağlayacağı dövizi dikkate alınır. Ø Farkın döviz sağlama lehine olması istenilmektedir.
İstihdam Etkisi Kriteri Ø Ekonomik analizlerde kullanılan analiz yöntemidir. Ø Farklı şekillerde hesaplanır. Ø Sermaye istihdam edilecek kişi sayısına bölünerek kişi başına istihdam değeri bulunur. Ø Gelişmekte olan ülkelerde bu değeri düşük olan yatırım tercih edilir.
Pert Yöntemi (Program Değerlendirme ve İrdeleme Tekniği) CPM(Kritik Yol Yöntemi)(1) Ø Ø Ø Ø Bu yöntemler proje planlama ve denetim yöntemlerindendir. CPM Du. Pont de Nemours Company tarafından 1950’lerde geliştirtmiştir. Pert yöntemi Pert tarafından 1958’de geliştirilmiştir. CPM faaliyet analizlerine yönelik olarak geliştirilmiş, zaman-maliyet analizlerine yer verilmektedir. Yöntemler şebeke ve diyagrama dayanmaktadır. Teknik olarak birbirlerine bağlı faaliyetin ve olayların bir şebeke veya bir akış planında gösterilmesi esasına dayanır. Her faaliyet için normal tahmin ve sıkışık tahminden oluşan iki zaman ve maliyet tahmini verilir. Aşamalar buna göre yürütülür. Önemli faaliyetler tanımlanır, faaliyetler arası ilişkileri tanımlanarak öncelikler belirlenir, her faaliyet için süre ve maliyet hesaplanır, ağdaki en uzun yol hesaplanır, proje planlaması ağ üzerinden yürütülür. Akış şeması aşağıda şekilde oluşturularak faaliyetler arası ilişki ve yönü okla gösterilir.
Pert Yöntemi(Program Değerlendirme ve İrdeleme Tekniği) CPM(Kritik Yol Yöntemi)(2) Ø Her faaliyet için normal tahmin ve sıkışık tahminden oluşan iki zaman ve maliyet tahmini verilir. Aşamalar buna göre yürütülür. Ø Önemli faaliyetler tanımlanır, faaliyetler arası ilişkileri tanımlanarak öncelikler belirlenir, her faaliyet için süre ve maliyet hesaplanır, ağdaki en uzun yol hesaplanır, proje planlaması ağ üzerinden yürütülür. Ø Akış şeması aşağıda şekilde oluşturularak faaliyetler arası ilişki ve yönü okla gösterilir. Ø Bu yöntemlerde projedeki kritik olan ve olmayan faaliyetler, projenin bitme zamanı ve belirli zamanda bitme olasılığı, Planın projeye uygun yürüyüp yürümediği, projeyi zamanında bitirmek için yeterli kaynak olup olmadığı , erken bitirmek için gerekli kaynak gibi hususlar ağdan belirlenir.
Pert Yöntemi-CPM
Karar Ağacı(1) ØKarar Ağacı dinamik yöntemlerdendir. ØGündelik hayatta birçok karar verirken sistematik biçimde olmasa da karar teorisi kullanılmaktadır. ØKarar ağacı projenin mantıksal işleyişini gösteren akış şemasıdır. ØKararlar ve fırsatlar arasındaki ilişki şema olarak gösterilir. ØKarar ağacı her niteliğin bir düğümle temsil edildiği olasılıkların belirtildiği akış şemasına benzer yapılardır. ØBir karar ağacı şeması karar noktaları, şans noktaları, karar dalları, şans dalları, son noktalar şeklinde kurulur. ØBu yöntemin işleyişinde olay belirlenir, olaya ilişkin karar ağacı yapılandırılır, ihtimaller belirlenir, şans noktası hesaplanır, en yüksek getiri belirlenerek problem yâda konuya ilişkin öneri sunulur. ØKarar düğümleri kare olasılık düğümlerinin yuvarlak şekilde gösterilir. Her düğümden çıkan dallar karar alternatifine karşılık gelir. ØSorun çözmede kullanılan basit etkili yöntemdir. ØYöntem incelenen karar konusunun yâda karar alma sürecinde meydana gelen herhangi bir probleminin bileşenlerini ve mantıksal yapısını şema üzerinde göstererek karar alıcıya yol gösteren bir yöntemdir.
Proje analizinde uygulanacak yöntemlerin belirlenmesi(1) Ø Statik veya dinamik, hiçbir yöntem tek başına mükemmel değildir. Ø Her yöntemin bir diğerine göre avantajları ve dezavantajları olacaktır. Ø Herhangi bir yöntem tek başına yeterli değildir. Ø Bu nedenle projeye, amaca uygun olan yöntemler belirlenmeli ve değerlendirme için gerekli olan birkaç yöntem bir arada kullanılmalıdır. Ø Ancak değerlendirme yöntemleri içinde paranın zaman değerini dikkate alan değerlendirme yöntemleri bulunmalıdır.
Kriterlerin proje seçiminde kullanılması Ø -Tek proje hakkında karar vermede Ø -Birinin tercih edileceği çoklu projelerde Ø -Çok sayıda yatırım projesi arasından seçmede
Karar Ağacı Ø Karar ağacı projenin mantıksal işleyişini gösteren akış şemasıdır. Kararlar ve fırsatlar arasındaki ilişki şema olarak gösterilir. Ø Karar ağacı her niteliğin bir düğümle temsil edildiği olasılıkların belirtildiği akış şemasına benzer yapılardır. Ø Bir karar ağacı şeması karar noktaları, şans noktaları, karar dalları, şans dalları, son noktalar şeklinde kurulur. Ø Bu yöntemin işleyişinde olay belirlenir, olaya ilişkin karar ağacı yapılandırılır, ihtimaller belirlenir, şans noktası hesaplanır, en yüksek getiri belirlenerek problem yâda konuya ilişkin öneri sunulur. Ø Karar düğümleri kare olasılık düğümlerinin yuvarlak şekilde gösterilir. Her düğümden çıkan dallar karar alternatifine karşılık gelir. Ø Yöntem incelenen karar konusunun yâda karar alma sürecinde meydana gelen herhangi bir probleminin bileşenlerini ve mantıksal yapısını şema üzerinde göstererek karar alıcıya yol gösteren bir yöntemdir. Ø Karar Ağacı dinamik yöntemlerdendir. Ø Sorun çözmede kullanılan basit etkili yöntemdir. Ø Gündelik hayatta birçok karar verirken sistematik biçimde olmasa da karar teorisi kullanılmaktadır.
Karar Ağacı Uygula Şeması 184 %60 220 %40 130 186 %60 210 %40 150 162 %60 170 %40 150
Kriterlerin proje seçiminde kullanılması(1) Ø Projeleri değerlendirmelerde statik yarı dinamik ve dinamik yöntemler projenin yapısına göre tercih edilir. Ø Projeye uygun analizler seçilmelidir. Ø Bazen birkaç analiz bir arada yapılır Ø Ø -Tek proje hakkında karar vermede: Tahmin edilen proje geliri oranı proje sermaye maliyetine eşit yada fazla olmalıdır. Proje nakit akışının indirgenmiş net bu günkü değerinin sıfıra eşit yada daha fazla olması gerekmektedir. ND=Toplam gelir — Toplam Maliyet ise buradan Toplam gelir/ Toplam Maliyet = 1 yada daha büyük olmalıdır. İç karlılık oranı projenin net bu günkü değerini sıfır yapan indirgenme oranı olduğuna göre net bugünkü değeri sıfır yapan iç karlılık oranının sernaye maliyetinden büyük veya eşit olması gerekmektedir. Tek proje kararında indirgeme oranı gerektirmeyen iç karlılık daha iyi sonuç verir. Ancak net nakit akışı keşikliyse iç karlılık oranı fazla sayıda olabilir. Tek projenin kabul yâda reddinde her üç projede aynı sonucu verir
Kriterlerin proje seçiminde kullanılması(2) -Birinin tercih edileceği çoklu projelerde; Ø Her Proje üç kriter yönünden ayrı analiz edilir. Projeler iç karlılık , net bu günkü değere göre analizi genelde benze sonuçlar verir. -Çok sayıda yatırım projesi arasından seçmede, Ø Projeler sıralanacaksa bazen iç karlılık hatalı sonuçlar verebilmektedir. Ø Ancak sermaye sorunu yoksa iç karlılık oranı sıralamada kullanılabilen tekniklerden biridir. Ø Sermaye sınırlıysa net bugünkü değer tercih edilmelidir. Ø Statik veya dinamik, hiçbir yöntem tek başına mükemmel değildir. Ø Her yöntemin bir diğerine göre avantajları ve dezavantajları olacaktır. Ø Herhangi bir yöntem tek başına yeterli değildir. Bu nedenle projeye, amaca uygun olan yöntemler belirlenmeli ve değerlendirme için gerekli olan birkaç yöntem bir arada kullanılmalıdır. Ø Ancak değerlendirme yöntemleri içinde paranın zaman değerini dikkate alan değerlendirme yöntemleri bulunmalıdır.
- Remnux
- Analz
- Analz
- Google analz
- Google analz
- Analz
- Google analz
- Analz
- Google analz
- Analz
- Popisn
- Liz sneddon experiments
- Buckingham pi theorem
- Google analz
- Analz
- Analz
- Ipv
- Analz
- Mor binici çizmesi
- Okta nedir
- Edwards kişisel tercih envanteri profil kağıdı
- Halkla ilişkilerin uygulama alanları
- Dize üçgen bandaj uygulama
- Kanamalarda ilk yardım
- Akışkanlar mekaniği uygulama alanları
- Ex kalite uygunluk belgesi nedir
- Göğse üçgen bandaj uygulama
- Po ilaç
- Eğitim tedbiri uygulama planı
- Toplumla sosyal hizmet uygulama örnekleri
- E-sınav uygulama ve izleme sorumlusu kursu
- 6537 sayılı kanun uygulama talimatı 2020
- Rus akımı kontrendikasyonları
- Kanamalarda üçgen bandaj uygulaması
- Problem durumu örnekleri
- 1.sınıf problemi anlama plan yapma
- Sosyal hizmet uzmanlarının etik sorumlulukları
- Faradik akım denerve kas
- Rektal tüp uygulama basamaklari
- Drama uygulama basamakları
- Im enjeksiyon bölgeleri
- Uberkulo
- Strateji, yöntem teknik tablosu
- Program geliştirme piramitsel
- Love dalgası özellikleri
- Matra projesi
- Güdümlü proje örnekleri
- Bağımlı ve bağımsız değişken örnek
- Proje planlama formu
- Proje hazırlama sürecinin ilk basamağı nedir
- Tübitak 1001 pti miktarları 2021
- Altın oran araştırma ödevi
- Amaçlar hiyerarşisi
- Eğitimde proje hazırlama örnekleri