Proizvod Pojam proizvoda najmanje tri zainteresovane strane subjekti

Proizvod

Pojam proizvoda najmanje tri zainteresovane strane (subjekti) koji međusobno komunuciraju: ¢ korisnik – organizacija ili osoba koji primaju proizvod na pr. : potrošač, klijent, krajnji korisnik, trgovac na malo, primalac pomoći, kupac; za organizaciju korisnik može biti interni ili eksterni ¢ organizacija – grupa ljudi, objekata i pripadajuće opreme sa uspostavljenim odgovornostima, ovlašćenjima i odnosima; na pr. : kompanija, korporacija, firma, preduzeće, institucija, humanitarna organizacija, trgovinska organizacija, asocija ili njihovi delovi odn. kombinacije ¢ okruženje u kome se nalaze korisnik, organizacija i proizvod; na pr. : interesne grupe, sindikati, radna snaga, konkurencija, dobavljači, finansijske institucije Kvalitet je nivo do kojeg skup svojstvenih karakteristika ispunjava zahteve SRPS ISO 9000: 2007

Nastajanje proizvoda INPUTI: -ljudi -građ. objekti -oprema -materijali -novac -energija itd AKTIVNOSTI: -proizvodnja -održavanje -transport -servis -prodaja itd OUTPUTI: -roba -usluge -profit -otpaci -zarade itd

Definicija proizvoda Proizvod je rezultat skupa međusobno povezanih ili međusobno delujućih aktivnosti, koji pretvara ulazne u izlazne elemente (ISO 9000: 2001)

Primeri nekih organizcija (njihovih inputa, aktivnosti, outputa) organizacija inputi aktivnosti outputi polj. gazdinstvo seme, đubrivo, zemljište, mašine, stoka, energija (gorivo), zaposleni sejanje, uzgajanje, muža, žetva, . . . . povrće, voće, mleko, meso, vuna rudnik uglja rudari, ležište uglja, alati, eksplozivi, prevozna sredstva, energija ekstrakcija, prečišćavanje, ukanjanje otpadaka ugalj, otpaci, sporedni proizvodi pivara ječam, voda, hmelj, boce, energija, radna snaga, reaktori, zaposleni, …. priprema, mešanje, vrenje, punjenje u ambalažu boce, limenke, burad piva bolnica pacijenti, med. osoblje, kreveti, lekovi, aparati hiruške intervencije, lečenje, monitoring izlečeni pacijenti, informacije maloprodajni objekat roba, potrošači, prodavci, oprema prodaja, izlaganje, savetovanje, pakovanje zadovoljni potrošači, zarada autobusko preduzeće autobusi, terminali, putnici, agenti, vozači, mehaničari rezervacija karata, prodaja karata, vožnja, održavanje zadovoljni putnici, prevezena roba

Kategorije osnovnih proizvoda kategorije osnovnih (generičkih) proizvoda osnovne karakteristike proizvoda primer Hardver (hardware) • proizvodi materijalne prirode, koji imaju jasan oblik; • prebrojivost • materijalnost (opipljivost) prehrambeni proizvodi, nameštaj, automobil, obuća, odeća softver (software) • proizvodi koji su u suštini intelektualna kreacija sastavljena od informacija zabeleženih na pogodnom nosaču (pisanih informacija, koncepata, instrukcija ili procedura) kompjuterski program, rečnik, film, slika procesni materijali • proizvodi dobijeni na bazi primarnih materijala Gorivo, sredstvo za podmazivanje, limovi, usluge • proizvodi dobijeni kao rezultat aktivnosti organizacije, koje se odvijaju delimično ili potpuno u kontaktu sa korisnikom Transport, obrazovanje, lečenje

Kategorije osnovnih proizvoda Po materijalnosti proizvodi mogu biti: ¢ Materijalni Hardver, procesni materijali - (roba) ¢ Nematerijalni softver ¢ Kombinovani usluge

Razlike između usluga i robe usluge hardver, softver, proc. materijali ne mogu se skladištiti proizvodnja i korišćenje su simultane vremenski razmak između proizvodnje i korišćenja oprema i uređaji se nalazi blizu potrošača fabrike su centralizovane i daleko od potrošača najčešće radno intenzivnije proizvodnja se lakše može automatizovati kvalitet se teško meri kvalitet se lakše meri kvalitet jako zavisi od subjekta koji pruža usluge kvalitet ne zavisi od pojedinaca output je teško prebrojiv output je obično prebrojiv

Razlike između usluga i robe (nastavak) usluge hardver, softver, proc. materijali vezana za jednu lokaciju može se pomerati nivo kvaliteta je promenljiv nivo kvaliteta (u granicama tolerancije) traje duži vremenski period često su unikatne obično su međusobno vrlo slični; proizvode se masovno postoji kontakt (različitog intenziteta) između proizvođača i potrošača nema kontakta (direktnog) između proizvođača i potrošača korisnici sudeluju u “proizvodnji” proizvoda korisnici ne sudeluju u “proizvodnji” proizvoda

Šta je proizvod? Kombinacija robe i usluga Proizvodi su ono što organizacije nude potencijalnim korisnicima. Svaki proizvod predstavlja paket sačinjen od kombinacije robe i usluga (materijalnog i nematerijalnog dela)

Tipovi organizacija (prema prirodi proizvoda) Organizacije koje proizvode opipljive proizvode odn. robu Organizacije koje pružaju usluge - opipljivi proizvodi - neopipljivi proizvodi Mlekare, rafinerije, elektrane, fabrike automobila, fabrike kompjutera Javne ustanove, trgovine, logističke org. , neprofitne org. , usluge za industriju, usluge za pojedince

Spektar organizacija (prema kategoriji osnovnih proizvoda odn. materijalnosti) roba proizvođači veš mašina usluge građevinari proizvođači cipela brza hrana bolnica avio kompanija osiguravajuća kompanijaza

Klasifikacija usluga intenzitet kontakta nizak materijalnost visoka - obrok “brze“hrane - usluga u supermarketu - usluge prevoza (materijalnih - obrok u klasičnom restoranu - boravak u hotelu - bolničko lečenje - prevoz ljudi - proizvoda) usl. ) advokatska usluga - bankarska usluga - poštanska usluga -knjigovodstvena - osiguranje - usl. zanatlija (krojača, električara, . . . ) - (intelektualne niska visok obrazovanje (usluge učitelja, nastavnika, profesora) - lečenje (u lekarskim, zubarskim, . . . ordinacijama) - neke lične usluge (frizera, kozmetičara, . . . . )