program geltrme TEMEL KAVRAMLARI 1 Eitim bireyin davranlarnda

program gelİŞtİrme TEMEL KAVRAMLARI 1

Eğitim; bireyin davranışlarında, kendi yaşantısı yoluyla, kasıtlı olarak, istendik yönde değişiklik meydana getirme sürecidir. DAVRANIŞ Yaşantı: Bireyin çevresiyle etkileşimi sonucunda kendisinde meydana gelen izler DOĞUŞTAN GETİRİLEN GEÇİCİ Süreç: Olgu ya da olayların belli bir taslağa uygun, belli bir zaman diliminde gerçekleşmesi YAŞANILMIŞ • UNUTULUR • GEÇİCİ KAZANILMIŞ • UNUTULMAZ • ÖĞRENİLMİŞ SONRADAN KAZANILAN ( ÖĞRENİLMİŞ ) İstendiklik: Eğitimin Türk Milli Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri doğrultusunda olması Kasıtlılık: Planlı, programlı bir şekilde eğitim yoluyla bireyi kültürleme (Eğitim , aynı zamanda bireyi kasıtlı kültürleme sürecidir. ) Eğitim programlarınca belirlenmiş olan hedef davranışlar (öğrenci kazanımları) 2

3

Eğitimin Özellikleri Eğitim bir süreçtir Eğitim süreci sonunda bireyin davranışında bir değişme olmalıdır, Eğitimde bir amaç ya da kazanım vardır, Eğitim bireyi geliştirir, Eğitim bireyi hayata hazırlar (sosyalleştirir), Formal ya da informal olabilir, Hayat boyu devam eder, 4

SORU: Aşağıdakilerden hangisi "eğitimin" özellikleri arasında ver almaz? A) Bireyde davranış değiştirme sürecidir. B) Bireye kazandırılması uygun bulunan istendik özelliklerdir. C) Bireyin davranışını istendik yönde değiştirme sürecidir. D) Bireyin davranışında kendi yaşantısı ve kasıtlı kültürleme yoluyla istendik değişmeler oluşturma sürecidir. E) Kasıtlı kültürleme sürecidir. 5

EĞİTİM TÜRLERİ İNFORMAL EĞİTİM ( Planlı programlı ) ÖRGÜN EĞİTİM ( Plansız programsız, rastgele ) YAYGIN EĞİTİM 2 6

1 FORMAL EĞİTİM Formal eğitim, planlı ve programlı olarak bir amaç doğrultusunda , belirli bir mekanda, uzman bazı kişilerin rehberliğinde düzenlenen bir etkinliktir. ÖR: Okullar, halk eğitim merkezleri , dersaneler vs. de formal eğitim yapılır. Eğitim fakültesinde yürütülen dersler 7

Formal Eğitimin Özellikleri a) b) c) d) e) f) g) Amaçlıdır. Planlı ve programlıdır. Süreç profesyonel eğiticiler tarafından yürütülür. Süreç sonucunda olumlu davranışların kazanılması beklenir. Eğitim belirli bir mekanda sürdürülür. Amaçlı ( kasıtlı ) olarak hazırlanmış araç- gereç kullanılır. Süresi sınırlıdır. 8

ÖRGÜN EĞİTİM Okullarda verilen eğitimdir; Yaş grupları yakındır Zaman bellidir Sonunda diploma vardır Süreç sistematik olarak önkoşul nitelikteki basamaklardan oluşur ( okul öncesi, ilk, orta, lise. vs) Usta öğreticileri vardır Devam mecburidir Resmidir 9

YAYGIN EĞİTİM 10

YAYGIN EĞİTİM Okullarda yeterli eğitimi alamamış , ya da sonradan ihtiyaç hasıl olmuş yeterliliklerin verildiği eğitimdir. Daha çok halk eğitim müdürlükleri tarafından verilir. Planlıdır, programlıdır Zaman bellidir Usta öğreticileri vardır Yaş grupları değişkendir Sonunda bir sertifika verilir yada verilmez 11

Yaygın Eğitim Kurumlarından bazıları Şunlardır Halk eğitimi merkezleri, Çıraklık eğitimi merkezleri, Pratik kız sanat okulları, Endüstri pratik sanat okulları, Mesleki eğitim merkezi, Yetişkinler teknik eğitim merkezleri, Özel kurslar, Özel dershaneler, Uzaktan Eğitim 12

HİZMET İÇİ EĞİTİM Bireylerin mesleklerini icra ederken, çalıştıkları kurum tarafından nitelik artışı için verilen eğitimdir. İsteğe bağlı ya da zorunlu olabilir. Ör: Öğretmenlerin akıllı tahta kullanımı için çalıştığı okul ya da milli eğitim bakanlığı tarafından hizmet içi eğitime tabi tutulması 13

2. İNFORMAL EĞİTİM Plansız ve programsız, hayatın içerisinde kendiliğinden oluşan eğitimdir. Diğer bir değişle bireyin sosyalleşme ve kültürlenme sürecidir. Bu süreç sistemsiz ve denetimsiz bir şekilde doğuştan ölünceye kadar devam eder. ÖR: Bireyin sigara içmeyi öğrenmesi informal eğitim sayesinde gerçekleşmiştir. 14

KPSS 2007 Aşağıdakilerden hangisi, çocuğun akranlarıyla oynarken ya da arkadaş grupları içinde edindiği informal öğrenmenin özelliklerinden biri değildir? A)Doğal ortamda kendiliğinden oluşur. B)Olumlu ya da olumsuz olarak gerçekleşebilir. C)Yer, mekân ve ortam değişebilir. D)Planlı ve programlıdır. E)Kazanılan beceriler kişiye göre değişiklik gösterir. 15

SARGIN EĞİTİM Bireylerin kendi çabalarıyla bir beceriyi öğrenmesi Ör: Bir çocuğun kendi çabalarıyla saz çalmayı öğrenmesi 16

SORU: Özel bir okul; öğretmenlerinin çağdaş gelişmelere uyumunu sağlamak, öğretim programlarını uygulamadaki etkililiklerini arttırmak, sınıflarında gözlenen öğretmen performansını daha üst düzeye çıkarmak, velilere sundukları eğitim hizmetinin kalitesini arttırmak, velilerin beklediği başarı oranını yakalamak gibi amaçlarla öğretmenleri için düzenli eğitim faaliyetleri yürütmektedir. Bu eğitim faaliyetleri hangi eğitim türü kapsamında ele alınır? A) İş başında eğitim B) Mesleki eğitim C) Yaşam boyu eğitim D) Hizmet içi eğitim E) Halk eğitimi 17

SORU: İngilizce öğrenmeye çalışan Atilla aşağıdaki süreçlerden geçmiştir. I. Fen edebiyat fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümüne dört yıl devam ederek dil ve kültüre ait bilgileri kazanmıştır. II. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı özel ingilizce kurslarından birinde on iki ay boyunca iş İngilizcesi eğitimi almıştır. III. Aldığı ingilizce kitap ve CD'lerle programlı öğretim ilkelerini kullanarak evde kendi planlı etkinlikleri ile ingilizcenin özel deyim ve atasözlerini öğrenmiştir. IV. Yaz tatillerinde Akdeniz sahil şeridindeki otellerde turistlerle zaman geçirerek kelime hazinesini geliştirmiştir. Atilla'nın geçirmiş olduğu eğitim yaşantılarına karşılık gelebilecek eğitim türleri hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? I II IV A) Yaygın örgün Sargın informal B) Sargın örgün Yaygın Formal C) Örgün Yaygın Sargın informal D) Yaygın Sargın informal örgün E) örgün Yaygın informal Sargın 18

SİSTEM OLARAK EĞİTİM Sistem, belli amaçları gerçekleştirmek için oluşturulmuş bir yapıdır. Her sistemin kendisini döndürebilmesi için birtakım girdi, işlem , çıktı ve değerlendirmeye ihtiyacı vardır. Eğitim , açık bir sistemdir 19

Eğitim Sisteminin Ögeleri 20

Açık Sistem: Girdi, işlem, çıktı ve dönütten oluşan ve en az bir hedefi gerçekleştirmek üzere örgütlenip uygulamaya konulan ve her uygulama sonucuna göre yeniden düzenlenen dirik örüntüye açık sistem denir. (Sönmez, 2001) 21

Yarı Açık Sistem: Girdi, işlem ve çıktı ögelerinden meydana gelen, yeterli ve düzenli dönüt içermeyen sistemdir. Yarı açık sistemler dinamik yapılar değildir. Eksiklikler ve hataları tespit etmek dolayısıyla da gidermek ve düzeltmek mümkün değildir. 22

KAPALI SİSTEM: Üç şekilde olabilir GİRDİ İŞLEM ÇIKTI BELİRSİZ DÖNÜT YOK YADA YETERSİZ 23

Kapalı Sistem: Yeterli girdi ya da çıktı ögeleri olmayan sistemlerdir. Bu yüzden de sistemde dönüt ve düzeltme yapmak da mümkün değildir. Bu tür sistemler entropik özellik taşır. (Entropi: sistemin çökmesi, yok olması) Çağdaş eğitim anlayışları açık sistem özelliği taşırken, geleneksel eğitim sistemleri yarı açık sistem ya da kapalı sistem özelliği taşır. MEB’in müfredat değişiklikleri ve yenilenen programları Türk Milli eğitim sisteminin açık bir sistem olduğunun göstergesidir. 24

KPSS 2015 Eğitimin açık bir sistem olduğu düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi eğitim sisteminin girdilerinden biri değildir? A) Öğrencilerin cinsiyet dağılımı B) Öğrencilerin dersle ilgili tutumları C) Okullara gönderilen sınıf geçme yönetmeliği D) Ailenin öğrencinin ihtiyacını gidermek için harcadığı para E) Soruyu cevaplayamayan öğrenciye verilen ipucu 25

EĞİTİM KURUMLARININ AÇIK (Temel) ve KAPALI İŞLEVLERİ AÇIK(Temel) İŞLEVLERİ KAPALI ( Gizil ) İŞLEVLERİ Toplumsal İşlevi Eş seçme Ekonomik işlevi Tanıdık çevre oluşturma Siyasal işlevi Statü sağlama Bireysel işlevi Suç işleme oranında azalma Felsefi işlevi Bireyi koruma Çocuk istismarını önleme Çevreye duyarlılık v. s 26

EĞİTİM KURUMLARININ TEMEL İŞLEVLERİ 27

SORU I. Toplumun kültürel mirasını bireylere aktarmak II. Ülkenin anayasal yapısını koruyan ve geliştiren bireyler yetiştirmek III. Bireye bir mesleğin gereklerini kazandırmak Yukarıda verilen eğitimin işlevleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? A) Toplumsal-Ekonomik-Bireyi Geliştirme B) Toplumsal-Siyasal-Bireyi Geliştirme C) Siyasal-Toplumsal-Ekonomik D) Bireyi Geliştirme-Toplumsal-Ekonomik E) Ekonomik-Siyasal-Toplumsal 28

SORU Bireyler eğitim gördükleri sürece hem aileleri tarafından, aileye gelir getirilecek işlerde çalıştırılmaktan hem de iş ortamında sömürülmekten kurtulurlar. Bunun yanında eğitim kurumları, bireyleri toplumun istenmeyen oluşumlarından uzak tutarak denetim altına almış olur. Biçiminde dile getirilen düşünceler, eğitim kurumlarının en çok hangi işlevi kapsamında değerlendirilir? A) Toplumsal B) Bireysel C) Gizil D) Siyasi E) Ekonomik 29

KÜLTÜR Bir toplumun üzerinde taşıdığı ve nesilden nesile aktarılan maddi ve manevi ögelerdir. Camiler Para Binalar Giysiler vs. Düğünler Bayramlar Örf adetler 30

KÜLTÜR ÇEŞİTLERİ 31

KÜLTÜR ÇEŞİTLERİ Kültürel Gecikme Manevi kültürün maddi kültürün gerisinde kalması Yeni telefon modelleri hızla piyasaya çıkarken, o telefonları etkili kullanma oranı o denli hızlı yayılmaz 32

Ünal ailesi, iki yaşındaki kızları Tuğra’nın dil gelişimini sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için bir takım önlemler almıştır. Aile içerisinde ve çevreyle etkileşimlerde ana dilin öğrenilmesinin ……………. . kültürleme süreci içerisinde sağlıklı olmayacağını ; bu sürecin belli bir plan dahilinde bilinçli bir şekilde ……………… kültürleme ile ele alınması gerektiğini düşünmektedir. Bu açıklamada boş bırakılan yerlere getirilmesi gereken kavramlar aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? A) zoraki- kasıtlı B) kasıtlı- kasıtlı C) gelişigüzel - kasıtlı D) gelişigüzel - zoraki E) kasıtlı- zoraki CEVAP: C 33

34

35

36

ÖĞRETİM Eğitimin planlı bir şekilde belirli bir zaman da , belirli bir mekanda gerçekleştirilen dilimine denir. Daha doğrusu eğitimin formel boyutudur. Çoğunlukla okullarda yapılmaktadır. 37

EĞİTİM VE ÖĞRETİM ARASINDAKİ FARKLAR 38

Eğitimde Amaç / Hedef : Amaçlar, eğitim sürecine giren bireyin davranışlarında ve kişiliğinde meydana gelmesi istenilen farklılaşmaları belirtir. Amaçlar, formal eğitimin temel taşlarıdır. Dikey ve yatay olarak iki kısımda incelenir 39

HEDEF ÇEŞİTLERİ 40

41

b) Hedef Davranış / Kazanım: Bireyin göstermiş olduğu ölçülebilir eylem ve etkinliklerine davranış denir. Öğrenilmeyen şey davranış değildir. Ülkemizdeki 2005 eğitim programında davranış yerine kazanım (hedef davranış) ifadesi kullanılmıştır 42

Öğrenme: Bireyin çevresiyle geçirdiği etkileşimler sonucunda davranışlarında meydana gelen nispeten kalıcı izli değişikliklerdir Öğrenmeler bilişsel, duyuşsal ve psiko- motor olabilir. 43

Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri: 1) Genellik ve Eşitlik Eğitim kurumları din, dil, ırk ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin herkese açıktır. Eğitimde hiçbir kişiye, aileye zümreye ya da sınıfa ayrıcalık tanınmaz. 2) Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları Milli Eğitim hizmeti Türk vatandaşlarının istek ve kabiliyetleri ile Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir. 3) Yöneltme Bireyler eğitimleri süresince ilgi, istidat ve kabiliyetleri doğrultusunda çeşitli programlara veya okullara yöneltilerek yetiştirilirler. 4) Eğitim Hakkı İlköğretimde öğrenim görmek (temel eğitim) her Türk vatandaşının hakkıdır. 5) Fırsat ve İmkân Eşitliği Eğitimde kadın-erkek, zengin-yoksul herkese fırsat eşitliği sağlanır. Özel eğitime ve korunmaya muhtaç çocuklar için özel tedbirler alınır. Bu şekilde 14 temel ilke belirlenmiştir 44

45

PROGRAM ve PROGRAM ÇEŞİTLERİ 46

PROGRAM NEDİR? Hedeflere ulaşmak için yapılacak etkinlikler dizgesidir. Program eğitim sürecine yön veren en güçlü ögedir. Eğitimin yazılı olan her şeydir. 47

RESMİ PROGRAM ve PLAN TÜRLERİ Eğitim Programı Öğretim Programı Ders Programı Ünitelendirilmiş yıllık plan Günlük ders planı Program tasarımcıları hazırlar Öğretmenler hazırlar 48

1. Eğitim Programı ( Yetişek, Müfredat ) Eğitim programı; öğrenene, okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları düzeneğidir ( Demirel, 2005 ). Bir okuldaki tüm dersleri ve etkinlikleri kapsar. Ör: İlkokul programı 49

EĞİTİM PROGRAMININ 4 TEMEL ÖGESİ 50

51

EĞİTİM PROGRAMININ YARARLARI 1. Eğitim faaliyetlerine yön verir. 2. Aynı eğitim basamaklarındaki okullarda amaçların aynı yönde gerçekleşmesini sağlar. ( EŞGÜDÜMÜ SAĞLAR) 3. Eğitimde verimi arttırır. 4. Öğretmenlere rehberlik eder. 5. Zamandan tasarruf sağlar 6. Öğrenmeyi kolaylaştırır. 7. Sağlıklı ölçme – değerlendirmeye imkanı tanır 52

53

Bir ilköğretim matematik öğretmeni, öğrencilerinin gelişim ve öğrenme özelliklerini dikkate alarak gerçek yaşamda sıklıkla karşılan örneklerle matematiksel düşünme yetisini geliştirmektedir. Bu öğretmenin programın hangi özelliğini yaşama geçirdiği söylenebilir? A) Çerçeve B) Esneklik C) İşlevsellik D) Bilimsellik E) Uygulanabilirlik 54

E 55

2. Öğretim Programı Eğitim programı doğrultusunda öğrenciye kazandırılması düşünülen özelliklerin ders kümeleri olarak planlanmasıdır. Ya da , Okulda ya da okul dışında bireye kazandırılması planlanan bir dersin öğretimiyle ilgili tüm etkinlikleri kapsayan yaşantılar düzeneğidir. Ör: Ortaokul Matematik Öğretim Programı ( 5, 6, 7, 8. sınıf düzeyindeki matematik derslerini kapsar ) 56

3. Ders Programı Bir sınıf düzeyinde herhangi bir dersin planlanan hedeflerin bireye nasıl kazandırılacağını gösteren tüm etkinliklerin yer aldığı bir düzenektir Ör: Ortaokul 5. Sınıf Matematik Dersi Programı 57

ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLAN Bir öğretmenin okuttuğu sınıf ya da ders için yıl boyunca yapacağı çalışmaları ay ay ve hafta planladığı taslaktır. Her yıl eğitim öğretim başlamadan öğretmen tarafından hazırlanır. 58

59

GÜNLÜK DERS PLANI Bir öğretmenin okuttuğu sınıf ya da ders için yıl bir ya da birkaç gün içerisinde ne tür çalışmalar yapacağını gösteren plandır PROGRAMLARI , PROGRAM GELIŞTIRMECILER TARAFINDAN HAZIRLANIRKEN; PLANLAR ÖĞRETMEN TARAFINDAN YAPILIR. 60

61

PROGRAM ve PLAN ÇEŞİTLERİ EĞİTİM PROGRAMI ÖĞRETİM PROGREMI DERS PROGREMI ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLAN ÜK M T ÖR GRA PRO DERS PLANI 62

Posner'in program türleri - Milli eğitim tarafından okullara gönderilen programdır (İşevuruk) (Öğretisiz) (Plansız) (Destekleyici) - Resmi programın gerçek anlamda uygulanan kısmıdır. - Resmi programın uygulanmayan, es geçilen, araya kaynayan kısımlarıdır - Plansız , yazılı olmayan, etkinliklerdir. Her okulun bir gizil programı vardır. - Resmi programın üstüne , plan dahilinde eklenen uygulamalardır. Ör: Müzeler haftasında , önceden planlanan şekilde öğrencileri müze ziyaretine götürme 63

ÖRTÜK ( GİZİL ) PROGRAM: Bu program okuldaki sosyal ve psikolojik etkileşimle oluşan yan ve informal öğrenmeleri kapsar. Örtük program; açık ve yazılı değildir, tasarlanmamıştır, informal, kendiliğinden ve gizil öğrenmeleri kapsar, kasıtlı değildir, ima edilen programdır, resmi programın dışındadır, değerler, normlar, tutumlarla ilişkilidir. Ör: Okuldaki iletişim ortamı öğrenmeyi etkiler. Okul müdürünün tutumu öğrenme ortamına etki eder. _ Öğrencilerin yaşadıkları sosyal çevre öğrenmeleri üzerinde etkiye sahiptir 64

KPSS 2013: Aşağıdakilerden hangisi, okulun örtük amaçlarıyla en az ilgilidir? A) Bireyleri sorumluluk almaya yönlendirmek B) Okulda düzenli bir ortam oluşturmak C) Öğrencilerin ihtiyaç duydukları bilgileri öğretmek D) Sosyal ortamın oluşmasını desteklemek E) Öğrencileri toplumsal hayata hazırlamak 65

66

A 67

Resmî programda öngörülen amaç ve etkinlikler dışındaki tüm uygulamaları içeren programa örtük (gizil) program adı verilmektedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi örtük program anlayışına ve içeriğine ters düşer? A) Tüm okullarda ortak uygulanan kuralları ve etkinlikleri içermesi B) Yönetici ve öğretmenlerin felsefelerini yansıtması C) Öğrencilerde daha derin etki bırakan bir yapıya sahip olması D) Okul ve sınıf iklimini yansıtan etkinliklerin rahatça anlaşılabilmesi E) özellikle öğrencilerin duyuşsal becerilerini yönlendiren bir özellik göstermesi 68

69

70

SONNNNN 71