Program Gelitirmenin Planlanmas Program gelitirme almalar Hedeflerin belirlenmesi

Program Geliştirmenin Planlanması

Program geliştirme çalışmaları; Hedeflerin belirlenmesi ile başlar, Tüm süreç hedeflere dayalı olarak gerçekleşir, Hedefler ihtiyaçlara göre belirlenir.

Bu süreçte kimlerin görev alacağı da önceden belirlenmelidir. Bu sürece program geliştirmenin başlangıç süreci ya da program geliştirme planlama süreci denir.

Program geliştirmenin planlanması sürecinde yapılacak iki önemli çalışma vardır:

Program geliştirme çalışma gruplarının (komisyonlarının) oluşturulması İhtiyaçların belirlenmesi

Program Geliştirme Çalışma Gruplarının (Kurullarının) Oluşturulması Program Geliştirme Çalışma Grupları Karar-Koordinasyon Grubu Çalışma Grubu Danışma Grubu

Program Karar ve Koordinasyon Grubu MEB temsilcileri Öğretmen örgütleri temsilcileri Konu Alanı ile ilgili temsilciler Üniversiteden program geliştirme uzmanı Öğrenci temsilcisi Veli temsilcisi

Görevleri; 1 - Hangi alanda program geliştirme çalışması yapılacağına karar vermek 2 - Eğitim felsefesinin programlara yansıtılmasını sağlamak 3 - Hazırlanan programları kabul etmek ve geliştirme çalışmalarında koordinasyonu sağlamak.

Program Çalışma Grubu Program geliştirme uzmanı Ölçme değerlendirme uzmanı Konu alanı öğretmenleri

Görevi; Programın hazırlanması, uygulanması, değerlendirilmesi yani program geliştirmenin her aşamasında görev yapar.

Program Danışma Grubu Eğitim felsefecileri Eğitim psikoloğu Eğitim sosyoloğu Eğitim ekonomisti

Eğitim denetçisi (müfettiş) Okul yöneticisi Eğitim teknoloğu İletişim uzmanı

Görevi; Gerekli olduğunda danışılır ve danışılan konularda katkı sağlar.

Program Geliştirme ve Öğretmen Bilgide, konu alanında, toplumda, bireyin ihtiyaçlarında, dünyada ve eğitimde meydana gelen değişiklikler ve ortaya çıkan yeni anlayışlar program geliştirme sürecini zorunlu kılar.

Program Geliştirme; Toplumun, bireyin ve konu alanlarının ihtiyaçlarına göre hedeflerin psikoloji ve felsefeden yararlanılarak saptandığı, hedefler içerik öğrenme- öğretme süreci değerlendirme’nin belirlendiği, düzenlendiği ve uygulandığı dinamik bir süreçtir.

Bu programların uygulayıcıları öğretmenlerdir ve uygulamalarını programa bağlı olarak planlı yaparlar. Öğretmenler plan yaparken ve uygularken öncelikle program amaçlarını gerçekleştirmeye ve öğrenci özelliklerine dikkat etmelidir. Programları uygulayan öğretmenlerin değerlendirme sonuçları programların değerlendirilmesine de katkı sağlar.

İHTİYAÇ BELİRLEME Her geçen gün değişen gereksinimler program geliştirme sürecini ve bu sürecin sürekliliğini zorunlu kılmaktadır. Programın hedefleri (kazanımları) belirlenirken dikkate alınması gereken ihtiyaçlar gerçekçi bir biçimde belirlenirse ihtiyaçlara yanıt veren programlar hazırlanabilir.

Gerçekçi ihtiyaçların belirlenmesi için yapılması gereken ihtiyaç analizi, programların planlanması için bir araçtır. Toplumun farklı ihtiyaçlarına verilen önemin artmasıyla ortaya çıkan sorunlar ihtiyaç analizi sürecini zorunlu kılmıştır. “Neyin ihtiyaca hizmet ettiği ya da edeceği? ” sorusu bu bakımdan çok önemlidir.

İhtiyaç analizi; eğitim hizmetleri veren kurumların koordinasyonunda, eğitim sistemine girmede özel bir alanla ilgili içerikler arasındaki geçişin düzgün ve uygun olmasında ve öğretim sırasında yapılacak etkinlikler için de yardımcı bir niteliğe sahiptir.

Bir yaş grubunda, bölgede ya da toplumda ne çeşit ve ne kadar hizmet uygulanacağına karar vermek için gerekli bilgi ancak ihtiyaç analizi ile elde edilebilir.

İhtiyaç belirleme, programla ilgili karar vermek ve ilkeler oluşturmak veya kurumsal gelişim ve kaynakların bölüştürülmesi amacıyla belirlenen bir dizi sistematik prosedür olarak tanımlanmaktadır.

İhtiyaç belirleme, belirli bir ihtiyaca özel, o ihtiyaca odaklanmış bir değerlendirme olarak tanımlanabilir. İhtiyaçlar, genellikle olması gereken durum ve mevcut durum arasında bir uyuşmazlık olduğu durumlarda ortaya çıkar.

Verimli bir eğitim programı gerçek ihtiyaçlara dayalı olmalıdır. Eğitim programını hazırlayıp uygulamaya koymak için öncelikle bireyin, toplumun ve konu alanının ihtiyaçlarının belirlenmesi gerekmektedir.

Eğitim ihtiyacını saptama işlemi, programlı bir eğitim çalışmasının ilk adımını oluşturur. İhtiyaç; bir amacın gerçekleştirilmesi için gerekli ve yararlı olan konu, olgu ya da güçlü istektir. Eğitim ihtiyaçları belirlenirken farklı yaklaşımlar benimsenebilir ve farklı ihtiyaç belirleme teknikleri kullanılabilir.

İhtiyaç Belirleme Yaklaşımları FARKLAR DEMOKRATİK ANALİTİK BETİMSEL

1 - Farklar Yaklaşımı Olması gereken durum ile mevcut durumun farkından hareket edilir. Gözlenen başarı ile beklenen başarı arasındaki farkı ortaya çıkaran yaklaşımdır. İhtiyaç; beklenilen beceri düzeyi ile var olan beceriler arasındaki farkla ortaya çıkar.

Örneğin; bir grupta bulunması gereken özellikleri saptayıp o grubun bu özelliklere sahip olmadığını belirleyen bir testten geçirilmesi ve hangi özelliklerinin olduğunun ya da olmadığının belirlenmesi bu yaklaşımın benimsendiğini gösterir.

2 - Demokratik Yaklaşım Çoğunluğu temsil eden referans grupları esas alınır. Çoğunluk tarafından istenen değerler ve değişiklikler söz konusudur. Birçok insanın ihtiyaç değerlendirme süreci içinde olması bu yaklaşımın en belirgin özelliğidir.

Örneğin; bir grubun çoğunluğunun ya da o grubu temsil eden bir örgütün istekleri, ilgileri ve önerileri dikkate alınarak program hedefleri belirleniyorsa demokratik yaklaşım benimsenmiş demektir.

3 - Analitik Yaklaşım Varsayımlardan hareket edilir. Ulusal ve uluslar arası şartlara bağlı değişmelerle ilgili yönelimlerin incelenmesi ve gelecekte karşılacak olası durumlardan yola çıkarak ihtiyacın belirlenmesi sürecidir.

Örneğin; ileriki yıllarda derslerin web üzerinden işleneceği varsayımıyla İnternet kullanımına ilişkin davranışların ve özelliklerin kazandırılması planlanmışsa analitik yaklaşım benimsenmiş demektir. Bu yaklaşımda daha çok eleştirel düşünme yolu ile çalışmalar yapılır.

4 - Betimsel Yaklaşım Mevcut durumun iki olasılığından (+/-) hareket edilir. Belirli olgu veya eğitim yaşantılarından ortaya çıkan durumla ilgilenen ihtiyaç analizi yaklaşımıdır.

Örneğin; bir grubun eksikleri gözlemlenmiş ve buna göre hedefler belirlenmiş ise betimsel yaklaşım benimsenmiştir. Bir durumun, nesnenin eksikliği ile meydana gelebilecek olumsuz neticelerle bir durumun varlığı halinde sağlayacağı faydalardan hareketle ihtiyaç belirlenmesidir.

Olması gereken ve olabilecek durum Mevcut durum Farklar Yaklaşımı Çoğunluğun İhtiyaçları Analitik Yaklaşım Betimsel Yaklaşım Demokratik Yaklaşım

Sorular 1) Eğitim programlarının geliştirilmesi sürecinin ilk aşamasında aşağıdakilerden hangisi belirlenir? A) Kazanımlar (Hedefler) B) Ders adları C) Öğretmen özellikleri D) İçerik (Konular) E) Eğitim İhtiyacı (2008)

2) I- İlköğretim 4. sınıf matematik dersiyle ilgili çalışmayı başlatmak II- Hazırlanan programlarda bireyin ve toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak bir anlayışın güdülmesini sağlamak lll- Elde edilen verileri analiz etmek ve yorumlamak Verilen görevlerden hangisi ya da hangileri karar koordinasyon grubuna aittir? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve ll E) l ve lll

3) Milli Savunma dersi öğretim programının yeniden geliştirilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bu dersin programının geliştirilmesinde ise komisyona Emniyet Genel Müdürlüğünden ve Kara Kuvvetleri Komutanlığından lisansları program geliştirme olan iki albay davet edilerek gerekli durumlarda kurumları hakkındaki temel bilgilere ulaşılması amaçlanmıştır. Komisyona davet edilen bu iki uzmanın aşağıdakilerden hangisinde yer alması uygun olur? A) Karar ve Koordinasyon Grubu B) Talim ve Terbiye Kurulu C) Program Çalışma Grubu D) Program Danışma Grubu E) Program geliştirme dairesi

4) l- Toplumda değer verilen gruplardan ve uzmanlardan görüş alma ll- Eğitimde karşılaşılması olası durumlardan yola çıkma lll- Olması gerekenlerle var olan durumu kıyaslama l. V- Mevcut durumun olumlu ve olumsuz yönlerinden hareket etme Sıralanan bu özellikler, aşağıdaki hangi ihtiyaç belirleme yaklaşımlarına aittir? A) Demokratik B) Betimsel C) Demokratik D) Farklar E) Betimsel Analitik Farklar Betimsel Demokratik Analitik Farklar Betimsel Analitik Demokratik Farklar Demokratik Analitik

5) Yüksek sayıda insan grubunun katılımı ihtiyacı çok geçerli kılabilir ancak bu durum o ihtiyacın çok değerli olduğu anlamına gelmez. Bu eleştiri, aşağıdaki ihtiyaç belirleme yaklaşımlarından hangisine yapılmış olabilir? A) Farklar B) Analitik C) Bireysel D) Demokratik E) Betimsel

6) Bir ilköğretim okuluna yeni atanan öğretmen öğrencilerin üst sınıflarda etkili okuma alışkanlıkları kazanmamış olduklarını gözlemlemiş ve bundan dolayı da diğer derslerde okuduklarını anlamadıkları için başarısız olduklarını tespit etmiştir. Bu nedenle bu öğrencilere ayrı bir takviye program geliştirerek etkili okuma becerisinin kazandırılması konusunda dersler vermiştir. Bu açıklamadaki ihtiyaç belirlemede hangi yaklaşım kullanılmıştır? A) Farklar B) Demokratik C) Bireysel D) Betimsel E) Analitik

7) Fen ve Teknoloji öğretmeni Kazım Bey, öğrenmeöğretme sürecinin verimliliğini artırmak için önceden belirlenen standartlarla bireylerin hazırbulunuşluk düzeylerini kıyaslayarak süreci planlamıştır. Buna göre Kazım Öğretmen daha çok hangi ihtiyaç belirleme yaklaşımı kullanılmıştır? A) Betimleme B) Analitik C) Farklar D) Demokratik E) Meslek analizi