Profilaktyka prozdrowotna modziey lek med Anatol Kierdaszuk pediatra

Profilaktyka prozdrowotna młodzieży lek. med. Anatol Kierdaszuk pediatra, neurolog dziecięcy

Czynniki determinujące zdrowie • • styl życia: około 50% czynniki środowiskowe: 25 -35% efekty związane z opieką medyczną: 10 -20% czynniki genetyczne: 10 -15%

Problemy zdrowotne dzieci i młodzieży zaburzenia emocjonalne zaburzenia zachowania uzależnienia zaburzenia odżywiania: nadwaga i otyłość niewłaściwe odżywianie się – żywność śmieciowa • choroby infekcyjne • alergie • choroby nowotworowe • • •

Rozwiązywanie konfliktów szkolnych • Konflikt interpersonalny zdarza się wtedy, kiedy działanie jednej osoby utrudnia czy uniemożliwia działanie drugiej. • Konflikty mogą dotyczyć celów, dróg do osiągania celu, potrzeb i oczekiwań co do zachowania obu osób. • Konflikty są stałą i nieuniknioną częścią kontaktów z innymi ludźmi. • Konflikty często mają dla człowieka wartość, ponieważ prowadzą do zmian, rozwoju, budzą ciekawość i możliwości twórcze. • Nauka konstruktywnego radzenia sobie z konfliktami może podnieść wiarę w siebie, gotowość do podejmowania ryzyka przy ulepszaniu jakości związków z innymi ludźmi, umiejętności radzenia sobie z trudnościami i stresem.

Pospolite zniekształcenia widzenia konfliktu: • lustrzane odbicie- obie strony są przekonane, że mają rację, a przeciwnik nie, że chcą „sprawiedliwego” rozwiązania, ale ten drugi się na to nie zgadza. • mechanizm źdźbła i belki- każda ze stron dokładnie widzi wszystkie podstępne i fałszywe czyny tej drugiej strony, a jest całkowicie ślepa na takie same czyny dokonywane przez siebie. • podwójne normy- nie masz prawa do tego, do czego ja mam prawo. • biegunowe myślenie- obie strony uznają wszystko, co robią za dobre, a wszystko, co robi drugi- za złe. Takie nieporozumienia pogłębiają konflikt i utrudniają konstruktywne rozwiązanie. W sytuacji konfliktowej podstawowym sposobem konstruktywnego wybrnięcia z niej jest praca nad wspólnym rozwiązaniem.

Etapy rozwiązywania konfliktów: 1) 2) 3) 4) 5) 6) Zdefiniuj problem. Rozpoznaj przyczyny. Przedstawcie sobie możliwe rozwiązania. Zdecydujcie się na rozwiązanie dobre dla was obu. Wprowadźcie w życie to rozwiązanie. Zastanówcie się, czy to rozwiązało wasz problem.

Mechanizm uzależnień • zaburzona funkcja układu nagrody oraz emocjonalnego układu poznawczego i pobudzającego • uzależnienie jako działanie pozytywnie wzmacniające substancji psychoaktywnych, czyli działania nagradzające • układ nagrody jest systemem oceniającym, pozwalającym odczuwać przyjemności

Alkohol • spożywanie alkoholu w młodym wieku ma związek z występowaniem problemów alkoholowych w przyszłości • rozpowszechnienie uzależnienia od alkoholu i jego nadużywania w ciągu całego życia zmniejsza się wraz z opóźnieniem wieku rozpoczynania picia • dzieci sięgające po alkohol po raz pierwszy w wieku 12 lat lub wcześniej-rozpowszechnienie uzależnienia od alkoholu w ciągu całego życia wynosiło 40, 6% • wśród osób, które rozpoczęły spożywanie alkoholu w wieku 18 lat-rozpowszechnienie uzależnienia wynosiło 16, 6% • wśród osób, które rozpoczęły picie alkoholu po 21 roku życia- rozpowszechnienie uzależnienia wynosiło 10, 6%

• alkohol jest najczęstszą przyczyną upośledzenia umysłowego • jeżeli kobieta w ciąży pije alkohol, u dziecka może wystąpić FASpłodowy zespół alkoholowy: ü zahamowanie wzrostu ü małogłowie ü upośledzenie umysłowe ü wady układu nerwowego ü charakterystyczne cechy wyglądu twarzy: - szerokie szpary powiekowe - cienka warga górna - spłaszczona środkowa część twarzy - krótki nos • niepełny płodowy zespół alkoholowy • związane z alkoholem wady wrodzone • związane z alkoholem zaburzenia rozwoju układu nerwowego

Papierosy Suma , , przepalanych’’ pieniędzy: • 30 lat palenia papierosów: 216 000 zł • 20 lat palenia papierosów: 144 000 zł • 10 lat palenia papierosów: 72 000 zł

Narkotyki: • dzieci kobiet przyjmujących narkotyki rozwijają się słabiej i występują u nich uszkodzenia mózgu • potomstwo kobiet stosujących narkotyki narażone jest na wystąpienie następujących objawów: - morfina i marihuana- zahamowanie wewnątrzmacicznego wzrastania, poronienia i porody przedwczesne, zaburzenia zachowania i obniżone IQ - kokaina- niedotlenienie płodu, negatywny wpływ na rozwój ośrodkowego układu nerwowego - amfetamina- wady szkieletu kostnego, zaburzenia oddychania u noworodków • wszystkie narkotyki powodują wystąpienie u noworodków charakterystycznego zespołu abstynencyjnego!

Jak poznać, że dziecko bierze narkotyki? Mowa: • • • bełkotliwa: barbiturany, benzodiazepiny, alkohol, środki wziewne bełkotliwa mowa oraz wesołkowatość: LSD, grzyby halucynogenne gadatliwość, wesołkowatość, stany euforyczne: marihuana Zachowanie: • • pobudzenie, ożywienie, podniecenie: ecstasy, środki wziewne pobudzenie, nadczynność psychoruchowa: marihuana nerwowość, impulsywność, agresja: steroidy anaboliczne wahania nastroju od euforii do depresji, drażliwość: amfetamina bezsenność: amfetamina zmniejszenie aktywności życiowej, senność: barbiturany, benozdiazepiny nieporadność ruchowa: środki wziewne, DXM Zapach: • • słodkawa woń, zapach palonych liści: marihuana zapach rozpuszczalników: środki wziewne

Jak poznać, że dziecko bierze narkotyki? Oczy: • • rozszerzone źrenice: amfetamina, kokaina, ecstasy zwężone, szpilkowate źrenice: opiaty przekrwione oczy: marihuana zapalenie spojówek: środki wziewne Nos: • • katar lub krwawienie z nosa: środki wziewne Krostki i nadżerki w okolicach nosa i ust: środki wziewne Inne objawy: • • • rozstępy skórne: steroidy anaboliczne blade palce: marihuana ślady wkłuć, krople krwi na rękawach: opiaty znaczna utrata masy ciała: amfetamina znaczny przyrost masy mięśniowej, poczucie siły i kondycji: steroidy anaboliczne

Jak poznać, że dziecko bierze narkotyki? Objawy chorobowe: • • • katar: kokaina, opiaty, środki wziewne kaszel: marihuana, środki wziewne wymioty: barbiturany i benzodiazepiny zwiększony apetyt na słodycze: marihuana psychozy: marihuana Nietypowe przedmioty: • • • lufki, fifki, fajki gliniane, fajki wodne, bibułki i maszynki do robienia skrętów: marihuana, haszysz krótko przycięte słomki, lusterka: kokaina, amfetamina tuby kleju, torebki plastikowe z klejem: środki wziewne małe opakowania zwierające biały proszek: amfetamina opakowania po lekach: benzodiazepiny, barbiturany, DXM brązowo-szare nasionka w kieszeniach lub w podszewce: marihuana

Bliżej siebie – dalej od narkotyków Im mamy lepszy kontakt z dzieckiem, tym łatwiej ustrzeżemy je przed narkotykami: • • • rozmowa – podstawa dobrych kontaktów z dzieckiem rzetelna wiedza o narkotykach autorytet wspólne posiłki gdy coś się psuje: spokojna i rzeczowa rozmowa, unikać , , prawienia kazań’’ i , , zrzędzenia’’, nie przerywaj dziecku, krytykuj zachowanie a nie dziecko

Otyłość i nadwaga • jednym z bardzo ważnych problemów u dzieci i młodzieży jest otyłość i nadwaga, która dotyczy 18, 7% chłopców i 14, 1% dziewcząt w wieku 7 -18 lat • otyłość i nadwaga w wieku młodzieńczym predestynuje do: - zwiększenia masy ciała w wieku dorosłym zwiększonego ryzyka: nadciśnienia, cukrzycy, zespołu metabolicznego, stłuszczenia wątroby gorszych wyników w nauce • WSKAŹNIK MASY CIAŁA (BMI) : • - masa ciała (kg) : wzrost 2 (m 2) BMI: norma: 18 -25 nadwaga: 25 -30 otyłość: powyżej 30 • istotna rola ruchu w profilaktyce nadwagi i otyłości • nadmiar zwolnień z wychowania fizycznego

Aktywność fizyczna: • codziennie 30 minut ćwiczeń fizycznych • najlepszy środek antystresowy i przeciwdepresyjny • profilaktyka otyłości • ochrona serca przed chorobami układu krążenia

Żywność śmieciowa 1) Toksyczne chipsy • polscy uczeni dowiedli, że regularne jedzenie chipsów ziemniaczanych znacznie zwiększa ryzyko chorób serca • chipsy zawierają duże ilości akrylamidu- związku rakotwórczego, toksyny dla układu nerwowego a także jest to substancja wywołująca stany zapalne • akrylamid jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci

2) Napoje energetyzujące i cola • zawierają dużą ilość kofeiny, a napoje energetyzujące dodatkowo taurynę • wg , , Pediatrics’’ mogą powodować: bóle brzucha, nudności, wymioty, nadciśnienie, arytmie, zawał serca, uszkodzenie wątroby a nawet zgon • regularne picie tych napojów przyczynia się do rozwoju osteoporozy, otyłości, próchnicy i chorób serca • u dzieci mogą wpływać na rozwój psychiczny • naukowcy uważają, że napoje energetyzujące powinny podlegać takim samym rygorom jak alkohol i papierosy 3) Słodycze i napoje sztucznie barwione • mogą wywoływać ADHD i otyłość

Czynniki środowiskowe • środowisko fizyczne - powietrze woda zanieczyszczenia (odpady, promieniowanie, dioksyny) mieszkanie przyroda przestrzenie otwarte - normy wartości obyczaje moda uprzedzenia zwyczaje • środowisko społeczne

• dioksyny - powstają w procesie spalania plastików i innych tworzyw sztucznych - dostają się do organizmu w czasie oddychania, spożywania pokarmów i poprzez skórę - zwiększają ryzyko powstania choroby nowotworowej - powodują: poronienia, przedwczesne porody, niepłodność

Aby życie mogło zawsze cieszyć…