Prof Dr Binnur Yeilyaprak ocuklarmzn ihtiyalarn nasl karlayabiliriz

Prof. Dr. Binnur Yeşilyaprak

Çocuklarımızın ihtiyaçlarını nasıl karşılayabiliriz?

Niyet, Beyni Programlar • • • Niyete göre; beyin kendini düzenler, programını ayarlar, duyu organları ona göre çalışır, nöronlar aktif hale gelir ve beyinde “yeniden yapılanma” gerçekleşir. .

Kapsam • • • 21. yüzyılın getirdikleri «Z» kuşağı ve özellikleri Değişen yüzyıl-değişmeyen gerçekler Çocukların temel ihtiyaçları (W. Glasser) Mutlu ve başarılı çocuk yetiştirmek Sonuç

21. Yüzyılda ana-baba olmak? • • Düşünceleriniz… Duygularınız… Algılarınız…. . ………. .

Yüzyılın getirdikleri neler? • 20 yüzyılın çocuk ve ergenleri iken, • 21. yüzyılın ebeveynleri olmak !. . • Değişime uyum sağlamaya çalışmak. !

21. Yüzyılda Dünya …

• Küreselleşme

Küreselleşmenin yarattığı yeni eğilimler ve sonuçları nelerdir?

Küreselleşme; • Küresel dünyada teknolojinin baş döndürücü bir hızla gelişmesi ve bilimsel bilginin günlük yaşama uygulanması, toplumsal yaşamda insan yaşamı ve gelişimini etkileyen önemli sonuçlar yaratmıştır.

21. yy. da toplumlarının değerleri üç temel güç tarafından dönüştürülmektedir: Bireyciliğin yükselişi Tüketim çılgınlığı İletişim teknolojileri

Aşırı bilgi yüklenmesi… Mesajlar Televizyon E-postalar İnternet gezinmeleri Cep telefonu Sosyal medya Sosyal Medya İnternet Mobil teknoloji Çalışanlar zamanının büyük bölümünü (%43) internette gezinmek ya da gereksiz mesajlara cevap vermek gibi acil ve önemli olmayan işlere harcamaktadır.

21. Yüzyılın gerçekleri ile yüzleşmek!

Gelişen teknolojinin günlük yaşamında yarattığı değişiklikler ve krizler. .

Bugünün çocukları • Her kuşak belli bir zaman diliminde doğar ve büyür • O dönemin ortamında biçimlenir • Benzer çevre etkileşimleri ile şekillenir • Dönemsel ortak özellikler ile tanımlanır

“Z” kuşağı: • Dijital teknoloji çağında doğan ve bu nedenle bu çağın “yerlileri” olarak kabul edilen • ‘İndigo çocuklar’ • ya da ‘kristal çocuklar’ olan Z kuşağı, bugünün ilkokul ya da lise öğrencileri… • (Milenyum kuşağı)

“Z” kuşağının özellikleri • • Her şeyi hızlı yapan, ertelemeyi tolere edemeyen, en belirleyici özellikleri 'hız‘ bu çocuklar çok hızlı bir dünyaya doğduklarından dolayı hızlı konuşuyor, hızlı öğreniyor Sanki bazı bilgileri bilerek dünyaya geliyorlar (!)

“Z” kuşağının özellikleri

“Z” kuşağının özellikleri (devam-1) • çabuk tüketiyorlar, • oyuncak yerine i. Pad'le oynamayı tercih ediyorlar. • Aynı anda bir kaç şeyi birlikte yapıyorlar. • Bu nedenle el-göz-kulak uyumları ve motor beceri senkronizasyonları gelişmiş ama… • dikkat ve konsantrasyon becerileri gelişmemiş. . !

“Z” kuşağının özellikleri (devam-2) • Bir şeye adapte olmaları çok zor. . • Bu çocukların IQ'ları yüksek ama sosyalleşmeleri düşük. • Ne tek başlarına kalabiliyorlar ne de çok fazla sosyalleşmeyi seviyorlar. • Özgüvenleri oldukça yüksek. • Takım oyununa çok uygun olmayan hatta kendine dönük bir kuşak.

• Bu kuşak edilgenliği kabul etmiyor, • otoriteye boyun eğmek istemiyor. . • ezberden hoşlanmıyorlar, • sonuç odaklılar, • sosyal medyada var olmaya ve sanal dünyadaki statüye önem veriyorlar,

• özel ve biricik olmak istiyorlar ama bunun için herhangi bir sıkıntıya katlanmak istemiyorlar, • dürtü kontrolü az ve beklemeye toleransları yok!

Peki ama. . ne yapalım?

Dünya değişiyor. . Çocuklarımız bizden farklı. . İhtiyaç ve beklentiler değişiyor… Değişen dünyada DEĞİŞİM için SORUMLULUK almak

Değişime UYUM sağlamak Değişirken “YAŞAM DEĞERLERİ’ni korumak. DEĞİŞİMİ, GELİŞMEYE DÖNÜŞTÜRMEK…

Aile çocuğun ihtiyaçlarını karşılayıp onun bu dünyada VAROLMA’sını sağlamak için gereklidir!

İnsanın “ilişki ihtiyacı” varolmak için gereklidir. . (E. Fromm)

Dünyada gerçekleştirilmesi en zor en önemli üç meslek vardır: • Anne-baba olmak • Psikolog / psikolojik danışman olmak • Öğretmen olmak (S. Freud)

Neden?

Çünkü; Bir insanın gelişmesine, biçimlenmesine ve kendini gerçekleştirmesine etki ederler!. .

Çocuk ile ilişkide temel ilke: Güven ve Destek • • Çocuğunuz size güveniyor mu? Siz ona güveniyor musunuz? “Ben sana güveniyorum” “Bana ihtiyaç duyduğun her zaman yanındayım!” mesajını çocuğunuz algılıyor mu?

Nasıl çocuklar istiyoruz? • Akıllı çocuk mu? • Uslu çocuk mu? • Mutlu çocuk mu? • Başarılı çocuk mu?

BÖYLE Mİ ? 34

Her çocuk biriciktir! • • Her çocuk kendine özgüdür. . farklıdır. . kardeşler bile birbirine benzemez. . Hele komşunun çocuğuna hiç benzemez!

W. Glasser (Gerçeklik Terapisi) • Çocukluk ve ergenlik döneminde 4 temel ihtiyaç vardır. • Çocuklar ve ergenler bu ihtiyaçlarını karşılayacak davranışları seçer • Bu temel ihtiyaçlar sağlıklı yollarla karşılanmazsa patolojik davranışlar ortaya çıkar

Çocuk ve ergenlerde temel ihtiyaçlar nelerdir? 1)Ait olma : Diğerlerini sevme ve bağlanma 2)Güçlü olma: Kişisel güce ve yeterliğe ulaşma 3)Özerklik : Özgür olma ve kendini yönetme 4)Eğlenme : Yaşamdan keyif alma, eğlenerek yaşama

Çocuk/ergenin temel ihtiyaçlarını karşılama yolları nelerdir? Ait olma ihtiyacı: Çocuğu sevin, sevdiğinizi gösterin, ifade edin, onu yaşantılarınıza ortak edin, duygu ve düşüncelerinizi paylaşın, ona işbirliği yapma fırsatları sağlayın. 1)

2)Güçlü olma ihtiyacı: Ona başarılı olabileceği görevler verin, başarısını fark edin, güçlü yönlerini övün, ondan yardım isteyin, ona değer verin.

3)Özerklik ihtiyacı: Kendisi ile ilgili kararlar alma hakkı tanıyın, kararlara onu katın, görüşünü alın, kendisi ile ilgili kararları alma ve sorumluluğunu üstlenme fırsatı verin.

4)Eğlenme ihtiyacı: Gülmek, neşelenmek için fırsatları değerlendirin. Oyun ve eğlencenin onun hakkı (gelişim görevi) olduğunu unutmayın!. .

Çocukların bu ihtiyaçları karşılandığında sağlıklı, mutlu ve başarılı olarak gelişebilirler. . .

Empati • Çocukları anlamaya ve onlarla empati kurmaya çalışın: • Neden böyle davranıyor? • Bu davranışı ile hangi ihtiyacını karşılıyor? • Ne/nasıl hissediyor? • Ne/nasıl düşünüyor?

BEYİN, İKİ YARI KÜREDEN OLUŞUR Düşünen Beyin IQ Hisseden Beyin EQ -Müzik -Hayal Gücü -Algısal -Sezgisel -Ritim -Spontan -Duygusal -Sentez -Yaratıcı -Artistik Bilgi İşleyen Sağ Sol • Sözel • Sayısal • Mantıksal • Konuşma • Yazma • Listeleme • Rasyonel • Analiz • Ardışıklık • Mantıksal Bilgiyi İşleme

Çocuklara hangi davranışları kazandırmalıyız? • • • Sebat /yılmazlık Öz denetim /içten denetim İyimserlik Öz farkındalık /kendini keşfetme İlişki kurma becerileri Karar verme sorumlulukları

Büyüme sürecinde bu özellikleri desteklenen bireylerin; • • Daha sağlıklı, Akademik başarısı daha yüksek, Mesleki gelişimi daha doyum verici, Yaşam mutluluğu daha fazla olduğunu araştırmalar ortaya koymuştur.

Çocukların mutlu ve başarılı olması İçin Öneriler • Önce kendi yaşamımızı düzenlemeye; mutlu ve başarılı olmaya çalışabiliriz. . • Geliştirmek istediğimiz davranışları, önce kendimiz uygulamaya çaba harcamalıyız, • Çocuklar bizi model alır!

• Kendi kararlarını alması, buna ilişkin sorumluluğu üstlenmesine izin verin. • Hata yaptığında sonuçlarına katlanmasını ve hatasından öğrenmesini destekleyin.

* Bazı istekleri belli bir süre “ertelemenin” gerekli olduğunu somut durumlarda görmesini ve değerlendirmesini sağlayın.

• «Uslu çocuk» değil; «US» lu (akıllı) çocuk yetiştirmeyi amaçlamalıyız. Akıl yürüten, muhakeme eden, sorgulayan çocuklar yetiştirmeliyiz.

Çocuğun gelişimini desteklemek için; • İyi test çözen değil, problem çözen çocuklar. . • Her istediği sağlanan değil, başladığı işi tamamlayan çocuklar. . • Dıştan denetlenen değil, içsel denetimli çocuklar yetiştirmek. .