Problemin myynldirilmsi v thlili Problemin problemli vziyytin thlilin
Problemin müəyyənləşdirilməsi və təhlili Problemin (problemli vəziyyətin) təhlilinə aşağıdakılar daxildir: n əsas problemin müəyyənləşdirilməsi / başlıca vəziyyət n səbəblərin aşkar edilməsi n nəticələrin müəyyən edilməsi n “problem ağacının” yaradılması
«Problem ağacı» Nəticələr Əsas problem Səbəblər
Arzular və Məqsədlər. . . Birinci: n Arzular - insanın beynində qalır və çox vaxt reallaşma səviyyəsi aşağı olur. n Məqsədlər - həmişə kağıza köçürülmüş və təhlil olunmuş formada olur.
Arzular və Məqsədlər. . . İkinci: n Məqsədin həmişə “əli-ayağı-başı-adı” var; n Yəni konkret məsul şəxs və konkret icra edən mövcuddur.
Arzular və Məqsədlər. . . Üçüncü: n İstənilən məqsədə çatmaq üçün: müəyyən resurslar sərf edilməlidir; ¨ resursların istifadə səviyyəsi müəyyən edilməlidir (qiymətləndirilməlidir ); ¨ Yəni hər bir atılan addımın tələb olunan resurs sərfiyyatı və əldə edilən faydası nisbəti. ¨
SMART - analiz n n n Specific – konkret ifadə olunmuş aydın nəticəsi olan; Measurable – ölçülə bilən Achievable – yerinə yetirilməsi mümkün olan Relevant – daha böyük amala xidmət edən Timed – müəyyən vaxt çərçivəsinə malik olan
Hər hansı işə başlamaq və ümümi prosesdə iştirak etmək asandır, ancaq gözlədiyimiz nəticələr əldə etmək çətin məsələdir. Və bu nəticələrin əldə edilməsi üçün ilk addım – məqsədin aydın müəyyən edilməsidir. Arzu etmək xəyallara dalmaq ziyan deyil. Ancaq arzular nadir hallarda çin olur. Yalnız o zaman arzular reallaşa bilər ki, onlar dəqiq tərif edilsin və kağıza köçürülərək təhlil edilsin.
PROBLEMLƏR AĞACI (nümunə) Məişət şəraiti aşağı səviyyədədir Səhiyyə və sosial xidmətlər əl çatmazdır Yerli büdcə boşdur Kriminal vəziyyət gərgindir, işsizlik baş alıb gedir Kənd təsərrüfatından gəlir aşağı səviyyədədir Məhsuldarlıq aşağı səviyyədədir Aqroməsləhətlər göstərilmir Gübrələr və ağroservis əlçatmazdır Yerli mal-qara cinsləri yoxdur Əkin sahələri azdır və su problemləri mövcuddur Kəndlilər arasında xəstəliklər yayılmaqdadır Su şəbəkələri yoxdur Su mənbələri yoxdur, pis vəziyyətdir Quyuların ətrafı zibillənir Su mənbələrinə nəzarət sistemi yoxdur Su, sanitariya Kəndlilər qiymətlərin dəyişməsindən mühafizə olunmur Qiymətlər tənzimlənmir Qiym tənzim İri ema müəssisələr inhisarçılıq Dövlət orqanlarının bazar qiymətlərinin tənzimlənməsi bacarığı və təcrübəsi yoxdur
Maraqlı şəxslərin (tərəflərin) təhlili n n n Problemin həllində maraqli şəxslərin siyahısının tərtib olunması Problemə münasibətin müəyyənləşdirilməsi (probleminin və məqsədlərinin dərk edilməsi) Qərar qəbul edən insanların səciyyəvi xüsusiyyətlərin üzə çıxarılması (demoqrafik, sosial, hüquqi) Onların arasındakı münasibətlərin/ münaqişələrin öyrənilməsi Onların “əhəmiyyət - nüfuz”unun qiymətləndirilməsi Təhlil olunanların siyahısından mümkün qədər çox tərəfdarların cəlb olunması
Problemin ünvanlandırılması Problemin həlli mümükün yollarının təhlilinin aparılması n Problemin həllinə qadir olan təşkilata /təşkilatlara müraciətin tərtib olunması (məsləhət: yaxşı olar ki, n müraciət yazılı şəkildə olsun, icma nümayyəndələrinin imzası ilə) n İcma liderlərinin səlahiyyətləndirərək müraciətin müafiq orqanlara çatdırılması (məsləhət: yaxşı olar ki, sənədin qeydə alınması haqqında arayış alınsın) n Bəzən problemin həllinə üz-üzə söhbət edərək nail olmaq olar (“Üz üzdən utanar” Atalar sözü)
Qərar çıxarma n Qərar qəbul etmənin bir neçə səviyyəsi mövcuddur: ¨ Ailə səviyyəsində; ¨ Əmək kollektivində; ¨ İcmada; ¨ Yerli özünüidarə etmə və icara orqanlarında; ¨ Yüksək səviyyəli iqtisadi, sosial, siyasi orqanlarda.
n Qadınlar kişilərdən daha yaxşı öz obyektiv maraqlarını müəyyənləşdirə və əsaslandıra bilirlər. Ona görə də problemlərin həlli ilə bağlı təşkil olunmuş yığıncaqlarda qadın icma nümayyəndələrinin iştirakını təmin edərək, onların tövsiyyə və məsləhətlərinin nəzərə alınmasına nail olmaq lazımdır. n Daha ədalətli və hər iki tərəfi qane edə biləcək qərarlar yalnız bu zaman verilə bilər.
n Əgər qadınlar öz hüquqlarını bilmirsə, NƏ onları qoruya, NƏ ala, nə də istifadə edə bilərlər! Bundan əlavə qadınların hüquqi biliksizliyi dövlət orqanlarının özbaşınalığına, hüquqi strukturların hərəkətsizliyinə yol açır. n Hüquqlarımızı mükəmməl bilsək ən azından gələcək nəsil üçün qadinlara qarşı bütün ayrıseçkilik formalarının aradan qalxmasına müsbət zəmin yaratmış olarıq. n
Qadınların qərar qəbulunda iştirakı nəinki elementar demokratiyanın və ədalətliliyin tələbidir, həmçinin, qadın maraqlarının önə çəkilməsinin vacib şərtlərindəndir.
- Slides: 14