PROBLEME DAYALI RENME retim yntemlerini temel olarak iki

PROBLEME DAYALI ÖĞRENME

Öğretim yöntemlerini temel olarak iki kısma ayırmak mümkündür: 1) Öğretmenin aktif olduğu öğretmen merkezli yöntemler, 2) Öğrencilerin aktif olduğu öğrenci merkezli yöntemler

Probleme Dayalı Öğrenme Probleme dayalı öğrenme, yeni bilgi öğrenimi için problemleri çıkış noktası olarak kullanma prensibine dayalı bir yöntemdir.

l En önemli özelliği hem yeni hem de var olan bilgilerin desteği ile öğrenmeyi sağlayan problemlerin kullanılmasıdır.

l Öğrenenlerin günlük yaşamlarında karşılaşabilecekleri durumlar problem senaryosu olarak sunulur ve yeni bilgilerin öğreniminde öğrencileri teşvik eder. Problem senaryosu çerçevesinde bilgilerin sentezi yapılır

PDÖ özellikle, problemi çözme ve anlama becerilerini geliştirmek ve insanların gelecekte karşılaşacakları durumlarla yüzleştirmek için çeşitli problemlerle, olası prensipleri tanıtmayı amaçlamaktadır.

PDÖ, öğrencilerin yüze gelerek küçük gruplar halinde çalıştıkları bir yaklaşımdır. Öğrenciler, bütün katılımcıların sorumluluk almasını sağlayarak bir çok bakış açısı sağladığından bir rahatlama içinde olurlar.

PDÖ’nün Özellikleri: a)Öğrencilerin başlangıç noktası bir problemdir b) Problem, öğrencilerin gelecekteki mesleklerinde karşılaşacakları uygunlukta olmalıdır

c) Öğrencilerin mesleki eğitimleri süresinde edinmeyi bekledikleri bilgi, konulardan ziyade problemler etrafında düzenlenir, d) Öğrenciler, bireysel veya grup olarak, kendi öğrenme ve eğitimleri için büyük oranda sorumluluk alırlar, e) Öğrenmenin büyük çoğunluğu, derslerden ziyade küçük grup çalışmaları ile meydana gelir.

Problemler yapı olarak iki kısma ayrılır: 1) İyi yapılandırılmış (rutin) problemler (Tek çözümlü-okul problemleri), 2) İyi yapılandırılmamış (Rutin olmayan) problemler (Çok çözümlü -gerçek yaşam problemleri)

İyi Yapılandırılmış Problemler: Bu tür problemler daha çok okulda ve ders kitaplarında yer alan, matematiksel çözümler içeren ve tek bir doğru cevabı olan problemlerdir. İyi Yapılandırılmamış Problemler: Tek bir doğru cevabının olmadığı, günlük yaşamda karşılan problemleri kapsayan problem türüdür.

Problem çözme sürecinin basamakları şu şekildedir: 1) Problemin farkına varma 2) Gerekli bilgilerin toplanması 3) Problemin temeline inme 4) Çözüm yollarının araştırılması ve bulunması 5) En uygun çözüm yolunun tespiti 6) Problemi çözme

Problemi tanımak için beş basamağın hayati rolü vardır : 1) Problemin nereden geldiğini araştırma 5) Problemin analizi 2) Problemi inceleme Problem Tanıma Teknikleri 4 - Durumu tekrar dile getirme 3)- Şu andaki durum istenen durum

Problem çözerken dikkat edilecek özellikler: 1) Okulların amacını yansıtacak gerçek problemler olmalı, 2) İçerik, bulmacalar ve uygulamalar, öğrencilerin ilgisini çekecek durumlar içermeli, 3) Çoklu çözüm stratejileri, çoklu sunum ve çoklu çözüme sahip projeler olmalı, 4) Konuyla bağlantılı zengin fırsatlar içermeli, 5) Öğrencilerin önbilgi ve düzeylerine uygun içeriğe sahip olmalı, 6) Çalışma konularının zorluk düzeyi öğrencileri vazgeçirecek düzeyde olmamalıdır.

PDÖ gruplarının öğrenciler için amaçları üç tanedir: 1) Öğrenmeyi kolaylaştırmak, 2) Yaşam boyu ve kendine öğrenmeyi gerçekleştirecek beceri ve davranışlar geliştirmek 3) Diğer kişilerle mesleki ilişkilerini geliştirecek sosyal becerisini geliştirmektedir.

PROBLEME DAYALI ÖĞRENMENİN UYGULANMASI

1) Probleme dayalı öğrenme, bir eğitim yönlendiricisi ve 6 -8 öğrenciden oluşan küçük gruplarda uygulanmaktadır. 2) PDÖ’de öğrenciler bir yönlendirici öğretmen yardımı ile, basit bir konu veya senaryoyu problem şeklinde kullanarak gruplar halinde çalışırlar. 3) Bir senaryo birkaç hafta ve 4 -6 kez toplanma şeklinde devam eder.

PROBLEME DAYALI ÖĞRENMEDE ÖĞRENCİLERİN ROLÜ VE YARARLARI

1) Probleme dayalı öğrenme, öğrencilere, öğrenme deneyimi başlangıcında iyi yapılandırılmamış problemlerle öğrencileri karşılaştıran bir eğitim modelidir. 2) Öğrenciler problem hakkında farklı bakış açılarına göre durumu değerlendirerek daha önceden çok az çözdükleri gerçek hayat problemlerini öğrenirler.

PDÖ’nün öğrencilere yararları: 1) Uygulanan problem veya senaryonun kullanımı süresince öğrenciyi motive eder, 2) Öğrenciler aktif öğrenme derinliğine öğrenenler olarak ulaşırlar, 3) Öğrencilerde var olan bilgi ve becerilerin üzerine yenilerini oluşturmaya imkan tanır, 4) Gruplar içinde tartışma ve diyaloglarla anlamayı kolaylaştırır, 5) Öğrencilerin kendi değerlerini anlamaya imkan tanır, 6) Program, öğrenme ürünleri, öğrenme etkinlikleri ve değerlendirme ile bağlantı kurarak daha iyi düzenlenebilir.

PROBLEME DAYALI ÖĞRENMEDE ÖĞRETMENLERİN ROLÜ VE YARARLARI

1) Öğretmenler, öğrencilerin kendi başlarına öğrenmelerine yardımcı olan bir rol üstlenir. 2) Öğretmenler, Öğrencilerin bir problem çözme uzmanı gibi düşünmeleri konusunda cesaret verir. 3) Öğretmenler, probleme dayalı öğrenme ilgili dersleri veya üniteleri işlerken ve bu konuda öğrencilerine rehberlik ederken verilen etkinlikleri yaparak, etkili öğrenmenin oluşmasını sağlamalıdırlar

1) Probleme dayalı öğrenme, öğrenciler kadar öğretmenlerin de kendilerini geliştirmelerine ve farklı bir bakış açısı kazanmalarına yardımcı olur. 2) Bu tür derslerde konuyu en iyi öğrenen kişinin öğretmen olduğu bilinir. 3) PDÖ, öğretmenlerin sınıflarında daha zevkli ve verimli ders işlemelerine imkan sağlar.

PROBLEME DAYALI ÖĞRENMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Değerlendirme, test sonuçları kadar öğrencilerin sınıftaki davranışlarını gözlemeye dayanarak öğrencilerin performansı hakkında karar vermeyi kapsayan bir kavramdır. Probleme dayalı öğrenme, bu çalışmaların bütününü kapsayan bir değerlendirmenin yapılmasını gerektirir. Bunun için de iki tip çalışma yapmak gerekir. Bunlar; a) Standart testler, b) Öğrencilerin çalışmalarını gözlemek

PDÖ Uygulama Örnekleri l Tipik PDÖ oturumu (seansı) şu şekilde başlar: 5 -7 kişilik küçük gruplara ya da daha büyük gruplara PDÖ problem senaryoları dağıtılır. Senaryoların dağıtımında tepegözden yararlanılabileceği gibi gruplara ya da öğrencilere tek birer kopyası verilebilir. Genellikle, öğrencilerden biri problemi yüksek sesle okur.

l Öğrenciler problemle karşılaştıktan sonra, en az iki liste oluşturarak çalışmalarına devam ederler. Bir tanesi “verilenler (bilinenler)” diye başlıklandırılmalı ve problemde verilen tüm bilgiler listelenmelidir. Bu öğrencilerin ne bildiklerini belirlemelerine yardımcı olur.

l Daha sonra “bilinmesi gerekenler (istenenler)” başlıklı bir liste yapılmalıdır. Bu listede problemi ve bunun çözümündeki kendi rollerini daha iyi anlamak için öğrenmek istedikleri bilgilerin listesini yaparlar. Öğrenciler bu listeden yola çıkarak problem sonucuna ulaşmak için aramaları, araştırmaları ve incelemeleri gereken şeylerden oluşan “öğrenilecek konular” adlı bir liste oluşturmalıdır.

l Bu araştırma aşamasından sonra öğrenciler “muhtemel çözümler” listesini oluşturmalıdır. Bu liste problemin nasıl çözüleceğine dair fikirleri içermeli ve bu liste, yeni bir “öğrenilecek konular” listesinin geliştirilmesini gerektirmektedir. Bu yeni liste öğrencilerin ürettikleri “muhtemel çözümler” i elemelerini veya eklemelerini sağlayacak ek bilgileri elde etmelerinde kullanılır

l Aşağıda örnek bir problemin uygulanması adımlar hâlinde verilmektedir. l “Kuzey Karolin’de Morchead’da hava tahminleri yapıyorsunuz. Son günlerde Afrika kıyılarındaki tropikal bir fırtına ile uğraşıyorsunuz. Bu fırtınayı izleyerek hangi yöne doğru ilerlediğini ve ne zaman karaya vuracağını tahmin etmelisiniz. Bu bilgileri topladıktan sonra bu fırtınadan etkilenebilecek askerî hava kuvvetlerini ve gemilerini uyarmalısınız”

l Öğrencilerin “verilenler” listesi şunları içerebilir: Biz hava tahmincisiyiz, Kuzey Karolina’ da Morchead’ dayız, tropikal bir fırtına var, bu fırtına Afrika kıyılarında. “Bilinmesi gerekenler” listesi şu soruları kapsayabilir: Kuzey Karolina’daki Morchead neresidir? Fırtına Afrika kıyılarında nerededir? Fırtına hangi hızla ilerliyor?

l Öğrencilere haritalarla veya başka bilgilerle verilebilecek ek bilgilerde vardır. “Öğrenilecek konular” listesi şunları içerebilir: Bu fırtınayı tropikal yapan nitelikler nelerdir? Fırtınalar nasıl sınıflandırılır? Fırtınanın hareketlerini neler etkiler? Öğrenilmesi gereken bu konulardan; öğrenciler barometrik basınç, okyanus akıntıları ve rüzgâr hızı hakkında bilgi edinebilirler. Öğrenciler fırtınanın karaya çıkacağı çevredeki coğrafî koşulları ve fırtınadan etkilenme ihtimali olan askerî kuvvetlerin nereleri olduğuna dair daha fazla inceleme yaparlar.

l Öğrenciler fırtınanın hareketlerini tahmin ettiklerinde hızını belirlemek için matematiksel işlemleri kullanacaklardır. Bu tür yeni bilgiler elde ettikten sonra, öğrenciler kendilerine “muhtemel çözümler” listesi oluştururlar. Bu durumda bu liste fırtınanın nereyi etkisi altına alacağına dair 2 yada 3 hipotezi içerir. Daha sonra, problem senaryosu bağlamında öğrencilere sonuç olarak hipotezlerinden en güvenilir olanı seçmeleri için fırtınanın hareketleri hakkında ek bilgi verilmelidir.

l Bu süreç boyunca öğretmenlerin rolü rehber ve yardımcı olarak oldukça önemlidir. Bazen öğretmenler bazı gerekli bilgileri sağlamak için uzman kaynak rolü üstlenebilirler. Hatalar konunun içeriğini anlamada, öğrencilere yardımcı olacak doğru çözüm stratejilerine götürür. Öğrenciler düşüncelerini açıklamalı, sorumluluk almalıdır. Bunlara ek olarak öğretmenler, öğrencilerden beklenen çalışmaları belirterek bunları uygulamalarını sağlamalıdır (Simon, 1995).

l Bununla birlikte çoğunlukla öğretmenler öğrencilere istenen bilgi konularını belirlemelerinde yardımcı olarak ve gerektiğinde onları doğrulayarak ve yöneterek onların yaptıklarını ve ilerlemelerini gözlemlerler. Öğretmenlerin PDÖ yönteminin etkili olmasında ve pratiğe dökülmesinde arka plânda durmaları gerekmektedir (Lambros, 2002: 8 -9).

Örnek 2 Sivrisinek Popülâsyonu Rol ve Durum l Bir kent, sivrisinek popülâsyonu içinde patlama noktasına gelen bir artışla karşıyadır. Kent yöneticisi, tüm vatandaşları uyarmak için Ülke Sivrisinek Azaltma Ajansını göreve çağırmaktadır. Öğrenciler, Ülke Sivrisinek Azaltma Ajansının bir meclisinde danışmanlık rolünü üstlenen birer üye olarak kabul edilirler. Bu üyeler problemin nedenini var olan çözümleri ve sebepleri için çeşitli teoriler üretirler. l

a. Tahmin Edilen Problem Durumu l Danışma meclisinin üyeleri olarak sağlık, sosyal, çevre, politik ve malî faktörlerinin hepsinin ilişkisini göz önüne alarak sivrisinek popülâsyonunun sebeplerini çeşitli çözüm önerilerini nasıl belirlersiniz?

b. Öğrencilerin Hazırlığı l Hedef: Öğrenciler probleme dayalı öğrenme ile çalışma konusunda desteklenir.

l Bu destek, öğrencilerin yaşlarının farklı olmasına bağlı olarak, ilgilerine ve geçmiş yaşantılarına ve problemin yapısına göre çok farklı şekillerde olabilir. Öğretmen, Ne biliyorum? Ne bilmek istiyorum? Ne öğrendim? Stratejisini öğrencilerine uygulayarak sağlayabilir.

l Aşağıda, sivrisinek probleminde öğrencilerin problem çözme için hangi hazırlıkları yaptıkları bulunmaktadır: l Öğrenciler problemle karşılaştıklarında kullanılan problem çözme işlemleri hakkında, küçük gruplar ile beyin fırtınaları yapar. İlgili bir gerçek problem üzerinde düşünürler.

c. Problemle Karşılaşma l Hedef: Öğrencilere problem üzerinde kişisel destek vermek ve bu problemi çözmelerini sağlamada motivasyonlarını artırmak için gelişmeleri desteklenir.

l Bazen, öğrencilere bu destek ve motivasyonu sağlamak için onları öğrenci olmaları dışındaki başka rollere (mühendis, danışman veya ilgili kişi) soyundurmak gerekir. Böylece onlar gerçekçi olarak probleme ilgi duyabilirler. Bu problemle aslında kim ilgilenmelidir? Bu durumun çeşitli yollardan çözülmesinde kayıp ve kazanç için kim bir şeyler yapabilir?

l Öğrencilerin probleme ilgisini çekmek ve girmelerini sağlamak için çeşitli yollardan problemle karşılaştırılmaları sağlanabilir. En sık kullanılan yöntemlerden bir tanesi problemde onların rollerini gerçekçi olarak hazırlanmış doküman veya mektup şeklinde vermektir. Doküman kısaca problem hakkında bilgi verir ve böylece öğrencileri o konu hakkında detaylı bilgi toplamaları için harekete geçirir.

l Öğrencileri problemle yüzleştirecek diğer bir yol da, öğrencilere araştırma yapmalarını sağlayan bir kişinin desteği ve tanımlamaları ile olur. Öğretmenler bir problemi tarif etmek için kısa parodiler yapabilirler. Örneğin iki lise öğrencisi, saldırganlığın genetik sebeplerle mümkün olduğu ile ilgili bir problemi orta okul öğrencilerine göstermek için bir saldırı sahnesini oynayabilir. Bir video klip, gazete makalesi, resmî bir kurumdan alınan dokümanlar, kaydedilmiş bir teyp mesajı da kullanılabilir.

l l l BİLDİRİ Tarih: 10 Haziran 1997 Nereye: Ülke Sivrisinek Azaltma Ajansına Kimden : Richard C. Clark Konu: Sivrisinek Popülâsyonunun Çoğalması Gazetelerde gördüğünüz gibi, Illinois sakinleri, yaşadıkları bölgedeki sivrisinek popülâsyonunun kuşatması altındadırlar. Klâsik bir sivrisinek sayısını kontrol metodunun, eşi görülmemiş bir şekilde patlak veren durum karşısında etkisiz kaldığı görülmektedir. Bunun sebeplerini ve uygun çözümleri tanımlamak gerekir. 17 Haziran 1997 tarihinde öğleden sonra sizi dinlemeyi ümit ediyorum. Aynı zamanda en iyi çözümü bulmak ve ek bulguları edinmek için yönetimle irtibata geçeceğiz.

l İlk problem, sivrisinek problemi üzerinde bir grup çalışmasından çıkarılmıştır. Bölgedeki sivrisinek probleminde normale dönmek için nasıl bir yol bulabiliriz sorusu için aşağıdaki tablo incelenebilir:

d. Problem Durumunun Belirlenmesi l Hedef: Öğrencileri heyecanlandıracak olaylar içindeki problem veya önemli konulara başlamak için öğrenciler desteklenir. Ayrıca, iyi bir çözüm gerektirecek karışık durumların aydınlatılması için öğrenciler desteklenir.

l Problem ifadesinde onu çözebilmek için gerekli durumları ve problemi daha iyi anlamaya yarayacak “ Bunu. . . . yolu ile nasıl yapabiliriz” hazır kalıbı kullanılır. Kişisel yaşam ve iş hayatına ilişkin bilinenlerin çoğunda problemi çözme girişimleri, problemin ne olduğunu, nasıl bir etkiye sahip olduğunu anlamadıkça zor olacaktır.

e. Bilinenleri, Bilinmesi Gerekenleri ve Ne Yapılması Gerektiğini Belirlemek Hedefler, l Öğrenciler, bildikleri, bilmeye ihtiyaç duydukları ve durum hakkında sahip oldukları fikirlerin farkına varma konusunda desteklenirler. l Problemli durum hakkında öğrencilerin ön bilgileri etkin duruma getirilir. l Problem çözme için ihtiyaç duyulan bilgilerin toplanmasını sağlamak için öğrencilerin hazırlıklara odaklanması sağlanır. l

l Bu olaylar; l Öğrencilerin problemi anlamasına imkân sağlar, l İlişkili konuları araştırma için yönlendirme yapar. l Problem hakkında kabul edilebilir çözümlerin nasıl sağlanacağı konusunda fikir sağlar.

l Öğretmenler, öğrencilerin problemin çözümü için kendi deneyimlerinden bilgiler sağlayarak gerekli yardımda bulunurlar. Öğrenciler, bir “bilgi” kartı veya kâğıdı üzerine bu bilgileri kaydederler. “Bilme ihtiyacı” problem hakkında öğrencilerin daha çok şey bulmaları konularını içermektedir. “Bilme ihtiyacı” tipik olarak ilk bilgi toplama çabalarını harekete geçirir. Öğrenci “fikirleri”, bilgiyi nasıl yerleştireceği veya problemin sebeplerinin neler olabileceği konusunda ön seziler ve çözümün bir parçası olma durumu ile ilişkilidir.

l Bu olay, öğrencilerin bildikleri şeyleri yeni bilgiler toplayarak sürekli değiştirme ihtiyacı olarak tekrar edilebilir. Soru ve fikirleri yeni bilgi sahibi olma ihtiyacı olarak da belirtilebilir. Tablo sivrisinek problemi için üç alandaki örnekleri gösteren bir bilgi kartını göstermektedir.

l Problem durumunun tanımı (veya incelenmesi), öğrencilerin topladıkları ve paylaştıkları bilgilerle problemin yapısı hakkında anladıkları şeylere ait bilgileri değiştirmeye yarayan bilgi olarak tekrar kullanılır. Örnek olarak, önceki problem durumu, “Bölgedeki sivrisinek popülâsyonunu nasıl kontrol edebiliriz? ” sorusu grup tarafından geç gözden geçirilmişti. Bu odak noktası, “bölgenin sivrisinek popülâsyonunu normale döndürmek” den oldukça farklıdır.

l Öğrenciler, problem hakkında potansiyel sebepleri, çözümleri, öneminin üzerinde durarak problemi plânlayabilirler. Şekil-10’ da sivrisinek problemine ilişkin bir plân görülmektedir.

f. Bilgilerin Toplanması ve Paylaşılması Hedefler: Öğrenciler, etkili bilgi toplama, paylaşma ve anlamlı kılma stratejilerini uygulama ve plânlamada desteklenirler. l Öğrenciler, yeni bilgilerin problemi anlamaya nasıl katkısı olacağını ve bu yeni bilgilerin değerlendirmede nasıl yer alacağı konusunu anlamaları için desteklenirler. l Öğrenciler, kişisel iletişim ve etkili problem çözmede katkısı olan işbirlikli öğrenme konusunda desteklenirler. l l

l Öğrenciler, birlikte belirledikleri “Neleri bilmeye ihtiyacımız var? ” sorusu etrafında organize olarak genelde üç beş kişilik iş birliği gruplarında çalışırlar. Bilgi toplama bitirildiğinde bu konu grupları, yap-boz grupları (yeni gruplar, her konu grubundan bir kişi ile oluşturulur böylece, her biri toplanan bilgileri paylaşabilirler) olarak çalışırlar.

l PDÖ’ nün bu noktası, problemin kompleks yapısına göre ve öğretmenlerden soruna gelen yardıma bağlı olarak çok fazla zaman alır. Öğretmenler genellikle, öğrenciler yeni bilgi bulamadıklarında olayı tamamlamak için işin içine girerler.

l Öğrenciler, herhangi bir bilgiyi veya ilgi kuramadıkları bilgileri yerleştirmede zorlukla karşılaşırlar. Bunun için yeni önerilerde bulunulur. Örneğin, bitki gübrelerinin fiyatına ilişkin bilgiyi sormak için bir uzmana veya telefonda bir satıcıya sorma yeni bir deneyim olabilir. Bazen Internetten çok fazla bilgi toplanabilir. Fakat öğrenciler, bu yeni bilgileri problem içerisinde tanımlayamazlar veya yerleştiremezler.

l Birkaç PDÖ deneyiminden sonra, öğretmenler bu zorluklarla nasıl baş edeceklerini öğrenirler. Öğrenciler de kendilerine ve grup içinde topladıkları bilgiyi değerlendirmeyi öğrenirler. Problem durumu üzerinde bir odak noktası sağlamak ihtiyaç duyulan şeyleri anlamada çok yardımcı olur.

l l l Sivrisinek probleminde öğrenciler, Internetten elde ettikleri sivrisinek çeşitleri ve sivrisinek için farklı tipteki kontrol tiplerini tartışırlar ve okurlar. Bölgedeki sivrisinek ile mücadele için bir el kitabını veya broşürleri kontrol ederler. Biyolojik kontrolün yararları üzerine olan görüşler arasındaki tartışmalar gibi diğer kaynakları belirlerler. Popülâsyon değişimi, etkilediği bölge gibi yerel şartlara ilişkin araştırma yaparlar.

g. Muhtemel Çözümlerin Üretilmesi l Hedef: Öğrenciler, problemi tanımlamak için yaptıkları konuşmalarda kendilerini tam olarak ifade etmeleri için desteklenirler.

l Problem durumuna tekrar bakıldığında, özellikle problem çözme şartlarına, öğrenciler topladıkları bilgiler üzerinde uygun çözümler kurmaya başlarlar. Bunun için tartışma yapma matrisi uygun bir araçtır. Tablo-14’te sivrisinek problemi için alınmış örnek bir matris görülmektedir.

h. En Uygun Çözümün Belirlenmesi l Hedef: Öğrenciler, her çözümün yararlarını ve önemini değerlendirmek için iyi düşünmenin kıyaslanmasını kullanmaları için desteklenir.

l Öğrencilerin hedefi, problem durumunda ayrıntılı şartlar için cevapların en uygununu belirlemektir. Bu olay, uygulanabilir çözüm ve iyi desteklenmiş ürünler için çok zordur. Kritik düşünme literatürü (örneğin Lipman, 1988 ve Norris, 1985) ölçüt, içerik, kendini doğrulama ve bir sonuca ulaşmak için açık belirtiler ile desteklenen iyi kararlar vermede düşünme becerileri kazandırır. Öğrenciler, kendileri için ideal olan çözümleri kıyaslamak ve uygun fikirleri değerlendirmek için riskleri ve ihtiyaçları ayarlamak zorundadırlar.

l Sivrisinek probleminde öğrenciler eğitsel, kimyasal ve ilgili araştırmalardan birkaç uygun çözümü değerlendirirler. Özel bir grup eğitsel, kimyasal ve araştırmaların bir karışımından en iyi çözümü üretir.

i. Çözümü Sunma (Performans Değerlendirme) l Hedef: Öğrenciler, bildikleri, bilmek istedikleri ve bilginin öneminin niçin ve kim için önemli olduğunu göstermeleri ve etkili bir şekilde açıklamaları için desteklenirler.

l Öğretmenler sık, öğrenciler sunularını yaparlarken değerlendirme yapmalarını sağlamak amacıyla, dışarıdaki uzmanların bilgilerinden faydalanmaları için uzmanların görüşlerine başvuracak ve problem konusunu tartışacak paneller düzenlerler.

l Panel elamanları sunularını yaptıktan sonra gelen sorulara cevap verir. Bu sonuç performansının değerlendirilmesi büyük harflerle yazılarak ifade edilir. Bunlar sık, içerik, sunu becerileri, takım çalışması ve en uygun çözümler için öğretmen ve öğrenciler tarafından yeniden geliştirilir.

l Gözlemlerde olduğu gibi, öğrencilerin öğrendikleri şeylerin çoğu burada oluşur. Öğrenciler, daha önce düşünemedikleri detayları ve sonuçları diğer gruplardan duyarlar. Böylece yanlışlarını düzeltirler. Panel elemanları, ilk PDÖ deneyimlerine hazır olmayan öğrencilere sorular sorarlar.

l Bu sayede öğrenciler, iyi yapılanmış bir sunumun nasıl olması gerektiğini öğrenirler ve izleyiciler karşısında bilgilerini sunma ve konuşma becerisi kazanırlar. Öğrenciler, sunularını geliştirmek için bir bakış açısına sahip olurlar.

l Sunular, duvar ilânları ve raporlar, öğrencilerin öğrendiklerini değerlendirmek için zengin imkânlar sağlar. Durum raporları, probleme ilişkin yapılan telefon görüşmeleri, zihin haritaları ve problem durumları çok farklı biçimlerde işleme konulabilecek değerlendirme süreçleridir.

j. Problemden Alınan Bilgiler (Çözümün Raporlaştırılması) l Hedef: Öğrencilerin, birlikte gerçekleştirdikleri PDÖ süreci üzerine yansımalar yapmalarını desteklemektir.

l Öğrenciler, geliştirdikleri en iyi çözüm önerisinin aktivitesini ve daha başka nelerin yapılabileceğini çözümün raporunda tartışabilirler. Öğrenciler, çözülmemiş durumları ve gelecekte araştırmaya açık durumları tartışırlar.

l Buradaki bilişsel ve metabilişsel stratejiler – düşünme ve bireysel öğrenme hakkındaki düşünme- iyi düşünmeyi karşılaştırmak için önemlidir. Çünkü bu durum bireysel olarak problemi araştıran öğrenciler için problemi bitirmede önemli bir fırsat sağlar. Öğrenciler, problemi çözmede tavsiye edilecek çözümlerin etkisini görmek için gerçekçi, bilgili olmaya ihtiyaç duyarlar

l Öğrenciler sivrisinek problemi hakkında PDÖ deneyimlerine katılanların yer aldığı büyük grup tartışması düzenledi. Ayrıca gündem maddeleri oluşturuldu. Tablo-15’te öğrencilerin vermiş oldukları cevaplar görülmektedir.

Sivrisinek Problemi Hakkında Bilgi Veren Gündem Maddeleri l Öğrenci olarak, bu probleme ilişkin ne düşündüğünü belirt? l Bazen çelişkili ve sınırlandırılmış bilgilerin yer aldığı ve yeterli zamanın olmadığı bir karmaşık probleme çözüm bulmanın çok ilginç olduğunu anladım. l Bir problemle uğraşmak için stratejileri belirlemede bilginin önemli olduğunu düşünüyordum. l Sivrisineklerin birçok türü hakkında bilgiler edindim ve yaşadıkları yerleri ve nasıl mücadele edileceğini öğrendim. Farklı kuruluşlar problemi hâlletmek için uğraşırlar. İnsanlar olarak etrafımızdaki doğayı önemsemiyoruz ve farkında olduğumuz şeylerden çok farklı şeylerin var olduğundan habersiziz.

l Burada öğrenmek için kazanılacak çok fazla şey var. Buradaki öğrenme gerçekten çok ilginç. l 2) Devam eden sorular ve karışıklıklar nelerdir? l Eğer bu problem gerçek ise, aynı örnekle karşılaşacağımı düşüneyim mi? Daha birçok problem, basit problemden ortaya çıkar mı?

Örnek-3 Çevre Eğitimi l 1. Problemle Tanışma l Yıllık müfredatın bir parçası olan çevre konusu için altıncı sınıf öğretmenleri lise öğrencilerinden kapsamlı bir deneyin plânlanmasında onlara katılmasını isterler. Senaryo aşağıdaki şekildedir

Senaryo l Genellikle okul gruplarınca kullanılan bir çiftlikte, öğrenci rehberi olarak çalışıyorsun. Açık hava eğitimi için fırsatlarınız sınırsız. 6. sınıflar için kapsamlı bir plân hazırlayarak öğretmenlerin, ailelerin ve öğrencilerin kabul edebileceği şekilde öğrencileri nasıl yönlendirebilirsin? l

l 2. Problemin Tanımlanması Çevrenin anlaşılması ve kavranması için ne tür açık hava deneyleri yapılabilir? Veya l Arazide eğitim müfredatta yer alan çevre, hedefli konuyla uygun mudur? Ya da l Kapsamlı bir çevre deneyi nasıl düzenlenir? l l Liseli öğrenciler altıncı sınıf öğrencileri için çevre konusunda zengin bir deney plânlayabilirler mi?

l 3. Bilgilerin Toplanması l l BBY [Bilinenler (Verilenler), Bilinmesi Gerekenler (İstenenler) ve Yapılması Gerekenler] listelerinin yapılması.

l l l l Bilinenler: Konular hava, su ve toprağı içermeli, Aktiviteler güvenli olmalı, Kirlilik konusu hedeflenebilir, Canlılar bitki ve hayvanlardan oluşur, Havyan barınakları ilginç bir çalışma olabilir, Bitkiler, ağaçlar, yapraklar meyveler, kuşlar eğlenceli konular olabilir, Çevresel sorunlar gündem maddeleridir, Öğrenciler çevreye farklı derecelerde önem verirler, Gölet çalışmalarında yaşam döngüsü kanıtlanmıştır, Endüstri genellikle çevrenin tersi yönünde işler, Bugün çevre risk altındadır, Dünyayı kurtarmak için insanlar pek çok şey yapabilir.

l l l l Bilinmesi Gerekenler: Öğrenciler yılın hangi zamanında açık hava deneyleri yapacaklar? Nasıl havalarda yapacaklar? Öğrenciler çevre hakkında hangi konuları öğrendiler? Öğrenciler bulutlar, ozon tabakası, su kirliliği, hava kirliliği, ses kirliliği, yaşam döngüsü, ekosistem hakkında neler biliyorlar? Öğrenciler kendilerine ne kadarını yapabilirler? Öğrenciler nasıl araştırma yapılması gerektiğini biliyorlar mı? Öğrencilerin ilgi alanları nelerdir? Hayatta kalabilme teknikleri? Flora ve fauna? Hayvanları izlemek, kuşları seyretmek?

l Yapılması Gerekenler: l 6. sınıf öğretmenleriyle buluşma 6. sınıflarda anket yapma 6. sınıf testlerini inceleme Çiftlik çalışanlarından çevre etkinlikleri hakkında bilgi alma Kaba bir taslak hazırlama ve desteklemek için bilgi isteme Yılın belli bir zamanına ait çevre, hava ve iklim hakkında araştırma yapma Benzer açık hava eğitim programları araştırma Ailelerle görüşme Materyal, harita ve broşür toplama Çiftlik fikrini kabul ettirmek için broşür hazırlama l l l l l

l 4. Soru (Problem) Üretme l BBY listelerine dayanarak bilgiler gözden geçirilmeli ve araştırma gerektiren soruların listesi oluşturulmalıdır. Örneğin; – Tipik altıncı sınıf müfredatı nasıldır? – Ne tür aktiviteler uygundur? – Altıncı sınıf öğrencileri sorumluluk üstlenebilirler mi? l BBY listelerindekileri tekrar etmeden araştırılması gereken soruların listesi hazırlanmalıdır.

l 5. Hipotez Oluşturma Konuya ilişkin ortaya atılan hipotezler aşağıdaki şekildedir: l 1. Çevre sorunları konusunda 2 veya 4 günlük bir açık hava deneyi plânlanırsa ne olur? Bir broşür, fikrin kabul edilmesini sağlayabilir mi? l 2. Neden iki okuldan öğrenciler, deneyi plânlamak için birlikte çalışmıyor? l

l 6. Araştırma l Okuyarak, anket yaparak, görüşme yaparak ve diğer araştırma teknikleri kullanılarak elde edilen bilgiler liseli grupları yönlendirir. Proje ilerledikçe çevre ünitesi şekillendirilir. Öğrenciler kütüphanelerden faydalanabilir, görüşmeler yapabilir veya problemi şekillendirmek için Internete başvurabilir. Meselâ öğrenciler açık hava eğitimi alanlarını ziyaret edebilir, alanı inceleyebilir veya çeşitli alanlar tespit edebilir.

l 7. Problemin Tekrar İfade Edilmesi Orijinal problem tekrar tanımlanır. Bunlar aşağıdaki şekillerde olabilir: l 1. Liseli öğrenciler, açık hava eğitim programını nasıl plânlayabilir ve uygulayabilir? l 2. Altıncı sınıf öğrencileri için çevre ünitesinde nelerin yer alması uygundur? l 3. Hangi çevresel etkinlikler gençleri çevre hakkında bilgilendirir? l

l l l 8. Alternatif Üretme Bu aşamada fikirler üreterek muhtemel, mümkün ve tercih edilen şeklinde sınıflandırılır. Bunları şöyle sıralayabiliriz: 1. Bir çevre ünitesi düzenle ve öğretmenlere sun (muhtemel), l 2. Aktivite için fon bulunmasını ve çiftlikte açık hava gezisini savun (mümkün). l 3. Sınıfta ortak çalış ve çevre ünitesiyle ilgili plân yap (tercih edilen). l

l 9. Çözümleri Savunma l Üretilen çözümlere ve onların gruplarına dayanarak her öğrenci tercih ettiği çözümü açıklar, doğrular ve bunu duyularıyla kanıtlar. Örneğin:

l Tercih l edilen çözümler Liseli ve altıncı sınıftaki öğrencilerin uyum içinde çalışması için çiftliği uygun alan olarak kullanabileceği çevre ünitesiyle ilgili bir plân düzenlemek.

l Doğrulama l Eğer altıncı sınıf öğrencileri de plânın içinde yer alırsa ünite daha uygun bir şekilde plânlanır. Rahat ulaşılan ve bilinen bir alanın seçimi oldukça mantıklıdır

l Teşekkürler…