Problem zme Teknikleri Do Dr zlem pekgil Doan

Problem Çözme Teknikleri Doç. Dr. Özlem İpekgil Doğan Öğr. Gör. Dr. Mert Topoyan

Nedir? • Kalite araçları olarak adlandırılan araçlar özellikle uygulama sürecinde ortaya çıkan ve/veya çıkabilecek problemlerin – belirlenmesine ve – çözülmesine yönelik bilgi ve veri üretimini – yönlendirmek, – kolaylaştırmak ve – sistematik bir yaklaşımla bu bilgi ve verileri değerlendirmek • amacına yönelik olarak tasarlanmışlardır.

Problem Çözme Araçları • • Akış Diyagramları Histogramlar Pareto Analizi Sebep Sonuç Diyagramı Kontrol Kartları Veri Toplama Dağılım Diyagramları Beyin Fırtınası

Problem Çözme Araçları • • Benzerlik-İlgi Diyagramları Matris Diyagramları Ağaç Diyagramları İlişkiler Diyagramı Matris Veri Analizi Proses Karar Diyagramları Ok Diyagramları Beyin Fırtınası

Beyin Fırtınası • Özel bir grup oturumu ile değerlendirme ve geliştirme için bir soruna çok sayıda olası çözüm bulma tekniği • Bir grup insanın yaratıcı bir şekilde düşünerek fikir üretmesi • Her üyenin söylediği öneriler bir başka üyede çağırışım yapar. • Böylelikle fikirlerde bir artış olmaya başlar ve çok sayıda öneri üretilmiş olur.

Beyin Fırtınası Kuralları • • Üyeler fikirlerini sırayla söylerler. Herkes sırası geldiğinde bir fikir söyler. Üyenin fikri yoksa “geçiniz” der. Hiçbir düşünce saçma olarak değerlendirilmez. • Fikirler söylenirken yorum yapılmaz. • Herkes geçiniz diyene kadar turlara devam edilir.

Beyin Fırtınası Oturumu Beyin fırtınasına tabi tutulacak konu açık ve kesin bir biçimde belirlenir. İşaretlenen öneriler herkes tarafından anlaşılana kadar üzerlerinde tartışılır. Beyin fırtınası kuralları tekrar edilir. En çok oy alan öneriler bir daire içine alınarak işaretlenir. Yapılan öneriler herkesin görebileceği büyük bir kağıt üzerine yazılır. 1. tur oylamaya geçilir. Her öneri oylanır. 2. tur oylamaya geçilir. Oylama sonunda öneriler (çözümler) önem sırasına göre belirlenmiş olur.

Nerede Kullanılır? • Beyin fırtınası; – konu seçiminde, – olası sorunların önceden belirlenmesinde, – bir soruna yol açan nedenlerin saptanmasında (sebep-sonuç analizi), – bir sorunla ilgili hangi verilerin toplanacağının saptanmasında, – bir sorunu ortadan kaldıracak çözüm önerilerinin belirlenmesinde, – hedef ve amaçları saptamakta başarıyla kullanılır.

Pareto Analizi • Bir problemin önemli sebeplerini daha az öneme sahip olan sebeplerden ayırt etmekte kullanılan bir çubuk diyagramıdır. • Takım çalışması için önemli problemlerin belirlenmesinde kullanılan bir araçtır.

Pareto Analizi • Problemlerin nedenleri genellikle pareto prensibine uygundur: – Problemlerin büyük bir kısmının genellikle birbiri ile bağlantılı az sayıdaki ancak baskın (dominant) nedenden kaynaklanır. • "80/20 kuralı" olarak da adlandırılan bu kalite aracı, "problemin %80’lik kısmına %20’lik aktivitenin neden olması ve bu önemli %20’lik payın üzerinde yoğunlaşılması" anlamına gelmektedir.

Pareto Analizinin Yararları • Problem üstünde en önemli etkiye sahip olan faktörü belirlemek • Problemleri listelemek ya da sebepleri tablolamak ve her biri için oluşan hata sayısını saptamak • Önem sırasına göre tablo oluşturmak • Listedeki toplam hata sayısını belirlemek • Her bir problemin gösterdiği yüzde oranlarını hesaplamak • Herhangi bir takım çalışmasında ortak bir karar almak ya da bir yolda birleşmek

Pareto Diyagramının Oluşturulması • Çalışan problemler veya süreçler seçilmelidir. Bölünebilir verilerde kategorilerin türü doğru olarak belirlenmelidir. • Yatay eksende yüzde oranı, düşey eksende faaliyet ya da sebebin gösterildiği diyagram oluşturulmalıdır. • Yatay eksen eşit aralıklara bölünerek her çubuk değişik kategorileri ifade edecek şekilde tanımlamalıdır.

Pareto Diyagramının Oluşturulması • En sık tekrarlanan kategori en solda yer alacak şekilde ve azalan genlikte sağa doğru daha düşük frekanslı kategorilerle devam edilmelidir.

Pareto Diyagramı Örneği • Bir okul müdürü, okulda öğrencilerden kaynaklanan sorunları azaltmak istemektedir. Bu amaçla son üç ayda sorun yaratan öğrencilerin bir listesini çıkarmıştır. Müdür öncelikli olarak hangi öğrenciyle ilgilenilmesi gerektiğini saptamak istemektedir.

Pareto Diyagramı Örneği Öğrenci Ali Yaramaz Mehmet Usludurmaz Can Fırlama Ahmet Kavgacı Selim Kaçan Alper Çenebaz Toplam Şikayet sayısı 12 7 6 15 3 5 48 Yüzde 0, 250 0, 146 0, 125 0, 313 0, 062 0, 104 1, 000

Pareto Diyagramı Örneği Öğrenci Şikayet Yüzde Kümülatif sayısı Yüzde Ahmet Kavgacı 15 0, 313 Ali Yaramaz 12 0, 250 0, 563 Mehmet Usludurmaz 7 0, 146 0, 709 Can Fırlama 6 0, 125 0, 834 Alper Çenebaz 5 0, 104 0, 938 Selim Kaçan 3 0, 062 1, 000 Toplam 48 1, 000

Pareto Diyagramı Örneği

Pareto Diyagramı Örneği • Sonuç: – Ahmet Kavgacı, Ali Yaramaz ile ilgili sorunların çözülmesi toplam sorunun % 56, 3’ünü, – bunlara ek olarak Mehmet Usludurmaz ile ilgili sorunların çözülmesi toplam sorunun % 70, 9’unu çözecektir. • Pareto analizinde genellikle ilk sıradaki iki ya da üç sorunun öncelikli olarak ele alınması söz konusudur.

Sebep-Sonuç Diyagramı • Tanımlanan proseslerde söz konusu problemler veya geliştirme fırsatları ile öngörülen sebepler arasındaki bağların doğru ve eksiksiz olarak ortaya çıkarılmasına olanak verir. • Balık kılçığı ya da Ishikawa diyagramları olarak da adlandırılır.

Sebep-Sonuç Diyagramı • Sebep-sonuç diyagramları ile prosesteki her adım için veya her problem için genel sebeplerden yola çıkarak en ufak detaya inilir ve sebebin ortaya çıkarılması için temel bilginin ortaya konmasına olanak verir.

Sebep-Sonuç Diyagramında Dikkat Edilecek Noktalar • Problem üzerindeki tüm sebepler mümkün olduğunca göz önünde bulundurulmalıdır. • Belirtiler yerine nedenler veya etkiler üzerinde çalışılmalıdır. • Sorunla ilgili açıklamanın tatminkar olmasına dikkat edilmelidir. • Nedenlerin belirlenmesinde mümkün olduğunca çok akış diyagramları kullanılarak çalışmaya özen gösterilmelidir.

Sebep-Sonuç Diyagramının Yararları • Bu diyagram bir takım aracıdır: İnsanları bir arada çalışmaya teşvik eder. • Problemlerin potansiyel nedenlerinin eksiksiz listesini çıkarabilmeye olanak sağladığından dolayı eşi bulunmaz bir kalite aracıdır. • Problemin gerçek sonucuna ulaşabilmek açısından veri toplanmasını yönlendirir. • Çizilen diyagram, insanların çeşitlilik üzerine düşünmelerini sağlar. • Belirli bir amaca ulaşmak için yapılan araştırmalarda bir yönetim aracı olarak da kullanılabilir.

Sebep-Sonuç Diyagramı Yönetim (Management) İnsan (Man) Çevre (Medium) Yöntem (Method) ETKİ Ölçülebilirlik (Measurability) Malzeme (Material) SEBEP Makine (Machine) SONUÇ

Sebep-Sonuç Diyagramı Adımları • Diyagram oluşturulurken bir kutu içerisinde problem (etki) yer alacak şekilde ana kılçık çizilir. • Bu ana kılçığa temel kılçıklar olarak veya daha uygun olanları yerleştirilir. • Beyin fırtınası veya diğer analiz yöntemleri kullanılarak bu temel faktörlere etki eden ikincil, üçüncül, . . . faktörler, parametreler, yani etkili sebepler bulunur ve uygun yerlere yerleştirilir. • Her kılçık veya sebep birçok alt kılçıklara veya alt kılçıklara sahip olabilir.

Sebep-Sonuç Diyagramı

Sebep-Sonuç Diyagramı Adımları • • • Nedenler grup içinde tartışmaya açılır. Tekrar eden ve benzer nedenler birleştirilir. Grup içinde fikir birliğine varılır. Oylama yoluyla en olası sebepler bulunur. Nedenlerin doğrulaması için veri toplanır, irdelenir ve yorumlanır. • Sorun giderilene dek araştırma sürdürülür (Düzeltici faaliyet planı).

Akış Diyagramları • Bir faaliyetin, ürünün ve/veya sürecin gerçekleştirilmesinde takip edilen adımların ucuca eklenmesiyle faaliyetin, ürünün ve/veya sürecin oluşum evrelerini sıralı olarak göstermeye yarayan bir kalite aracı

Akış Diyagramları • Bir faaliyetin, ürünün ve/veya sürecin akışı, bu işin gerçekleşmesi için gerekli olan adımların basit, anlaşılır ve doğru bir şekilde birbirine eklenmesi ile şeffaf ve herkes tarafından anlaşılır hale gelir. • Sistemin anlaşırlığını sağlayan akış diyagramları, problemlerin çözümüne yönelik çalışmalarda ilk başvurulan araçlardandır.

Akış Diyagramları • Yapılan işin anlaşılabilmesi için, akış diyagramında sistemi tanımlayan ifadeler açık ve seçik olmalı ve bütün detayları içermelidir.

Akış Diyagramlarının Hazırlanması • Aktiviteler, kararlar, dokümanlar ve iletişimle ilgili işlemlerin türü belirlenmelidir. • Girdi ve çıktı dokümanlar iletişimle ilgili işlemlerin türü belirlenmelidir. • Sorumluluklar, yerleşim düzeni ve müşteri tedarikçi ilişkileri ortaya konmalıdır. • Geçiş ve proses süresi ile ilgili gerçek değerler ve tahminler yapılmalıdır.

Akış Diyagramlarının Hazırlanması • Maliyetler ve katma değerler belirlenmelidir. • Potansiyel veriler oluşturulmalıdır. • Potansiyel veri gereksinimleri ve kalite geliştirme olanakları tanımlanmalıdır. • Akış diyagramlarının hazırlanmasında ortak bir dil oluşturmaya yönelik olarak çeşitli semboller kullanılmaktadır.

Akış Diyagramlarını Kim Hazırlamalıdır? • Akış diyagramları, bizzat işin içerisinde bulunan personel tarafından ve uygun denetçilerin (üst ve orta yönetim) desteği ile hazırlanmalıdır.

Akış Diyagramı Türleri • • • Makro akış diyagramları Dikey akış diyagramları İş akış diyagramları Geliştirme akış diyagramları Süreç akış diyagramları

Makro Akış Diyagramları • Süreçteki faaliyetleri sıralı bir şekilde gösteren akış diyagramlarıdır.

Dikey Akış Diyagramları • Süreçteki esas adımları göstermeye yönelik olarak hazırlanan akış diyagramlarıdır. • Dikey akış diyagramlarında esas adımı belirlemek amacıyla adım sayısı 7 ile sınırlandırılır. Bunlarda genellikle katma değer oluşturan adımlardır.

İş Akış Diyagramları • Etkileşimlerin düzeninin ve bilgi veya iş akışını göstermenin yanı sıra faaliyetlerin oluşum sırasını da gösteren akış diyagramlarıdır.

Geliştirme Akış Diyagramları • Süreçte gerçekleşen faaliyetlerin yanı sıra sorumluluk, karar verme ve görev oluşturmaya yönelik bilgileri de içeren bireyler ve bölümler arası etkileşimlerin göstergesi olan iletişimlerin görüntülenmesini sağlar.

Geliştirme Akış Diyagramları • Süreçlerin anlaşılırlığı basitleşir. • Sorumluluk ve yerleşim ile ilgili faaliyetler belirginleşir. • Gelişmelerin izlenmesi, süreç süresinin tanımlanması ve geliştirme potansiyellerinin yorumlanabilmesi sağlanır. • Tedarikçi müşteri ilişkileri ve organizasyon arasındaki yatay bağlantılar görüntüye getirilir. • Tekrar işleme ve düzeltici önleyici faaliyet isteyen hata noktaları, değişimin ilk kaynağı ve değersiz adımlar ortaya çıkarılır.

Süreç Akış Diyagramları • Süreç akış diyagramları, süreç geliştirme sürecinde süreç tasarımına katkı sağlarken yeni ürün ve hizmetlerin planlanmasına yönelik uygulamalara da temel veri oluşturmayı sağlar.

Histogramlar • Veri dağılımlarını görsel olarak göz önüne koyabilme amacıyla süreklilik gösteren verilerin basit bir istatistiksel diyagram yoluyla ortaya konmasıdır. • Veriler ne denli fazla olursa elde edilecek olan dağılımın resmi de o denli açık ve anlaşılır olacaktır.

Histogramlar • Histogramlar genellikle boyut, ağırlık, sıcaklık gibi ölçülebilir özelliklerin ölçümünden elde edilen verilerin, yani çok sayıdaki gözlemin dağılımını ve belirli bir zaman içindeki değişkenliğini görüntülemekte kullanılır. • Bu değişkenliğin yorumlanmasıyla nedenlerin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmaların geliştirilmesine katkı sağlanır.

Histogramlar • Histogramlar prosesi kontrol altında tutmada faydalanılabilecek en önemli araçlarından biridir. • Histogramların oluşturulmasında ortalama, mod, medyan, dağılım aralığı, sınıf sayısı, standart sapma gibi istatistiksel büyüklüklerden yararlanılır.

Histogramlar • Histogramların yorumlanması ile gerek görsel, gerekse sayısal değerler kullanılarak prosesin değişkenliğinin değerlendirmesine yönelik çok verimli sonuçlar elde edilir.

Histogram Türleri -Normal • Frekans merkeze yakın yerlerde yüksektir. Şekilsel olarak simetrik olup kenarlara doğru derece azalır. • Normal dağılım söz konusudur.

Histogram Türleri -Diş Tipi • Frekans merkeze yakın yerlerde yüksek kenarlara doğru düzensiz biçimde azalmaktadır. • Kolon genişliğinin doğru hesaplanıp hesaplanmadığı ve verileri toplayan operatörün ölçek okuma alışkanlıkları kontrol edilmelidir.

Histogram Türleri -Sağa veya Sola Eğimli • Histogramın ağırlıklı ortalaması merkezin solundadır (sağında). Frekans sol (sağ) taraftan sağ (sol) tarafa doğru derece azalmaktadır. • Bu tip ancak alt limit (üst limit) teorik olarak ya da standartlarca sınırlandırıldığında, ya da belli bir değerin altına düşmediğinde görülür.

Histogram Türleri -Soldan veya Sağdan Uçurum Tipi • Histogramın ağırlıklı ortalaması merkezin en soluna (sağına) yakındır. Uçurumu andıran sol (sağ) taraftaki eğim sağ (sol) tarafa doğru derece azalır. • Bu tip histogramlar standart dışı değerlerin seçilerek kullanılması durumunda görülür. Yanlış ölçüm yapılıp yapılmadığı, ölçümlerin yeterliliği, ölçüm hataları olup olmadığı kontrol edilir.

Histogram Türleri -Geniş Tepeli • Frekans dağılım aralığı boyunca fazla değişmemektedir. • Dağılımları birbirinden farklı söz konusu olduğunda bu tip bir histogramlarla karşılaşılır. Veriler yeniden gruplandırılarak yeni histogramlar oluşturulmalıdır.

Histogram Türleri -İki Tepeli • Frekans dağılım aralığının merkezinde az kenarlarında ise fazladır. • Ağırlıklı ortalamaları farklı iki dağılım karıştığında görülür. Örneğin: Ekipmanlar, malzemeler farklı olduğunda.

Histogram Türleri -Ada • Normal dağılım gösteren bir histogramın sağında veya solunda ada görünümlü bir sıklık görülür. • Verilerin doğru gruplandırılmaması sonucunda bu tip diyagramlar görülür. Geçmiş dönem verileri incelenerek süreçte ölçümlerde bir hata olup olmadığı kontrol edilmelidir. Ayrıca, başka bir sürece ait verilerin karışıp karışmadığı kontrol edilmelidir.

Kontrol Kartları • Sürecin hem stabilitesini hem de yeterliliğini belirlemede yardımcı olur. • Kontrol kartları, temelde kontrol limitlerinden ve orta hat çizgisinden oluşur. Orta hat çizgisi, alt grup değerlerinin ortalamasını temsil eder.

Kontrol Kartları • Kontrol kartları niteliksel ve niceliksel özellikler bakımından ikiye ayrılır: – Niteliksel kontrol kartları ürünün geçer / geçmez, iyi / kötü diye sınıflandırılmasına dayalı olan kontrol kartlarıdır. – Niceliksel kontrol kartları ise, belli bir karakteristiğin ölçü değerlerine dayanır.

Kontrol Kartları

Veri Toplama • Veri, üretimin, iş sürecinin veya ürünün/hizmetin; – – mevcut durum hakkında bilgi sahibi olmak, problemin kritik noktasını belirlemek, alternatif çözümleri bulmak, öngörülen çözümün etkinliğini görmek • için toplanır.

Veri Toplama • Veri çeşitleri dört grupta toplanabilir: 1. Ölçerek elde edilen veriler (uzunluk-sıcaklık) 2. Sayarak elde edilen veriler (hata sayısı, reddedilen parti sayısı, nicel değerlendirmeler, …) 3. Sıralayarak oluşan veriler (En önemli hata, ikinci hata) 4. Okuyarak elde edilen veriler (notlar, raporlar, …)

Veri Toplama • Veri toplamada genellikle çetele diyagramlarından yararlanılır. • Bir çetele diyagramı tablo formatında olup basitliği ve ifade yeteneği ile özellikle ön plana çıkmış bir veri toplama aracıdır.

Çetele Diyagramı • Veriler tek başlarına hamdır ve koordine edilmemiştir. Bu şekildeki veriler hiçbir işe yaramaz. • Veriler karar verebilme amacı güdülerek organize edilir ve gruplandırılırsa o zaman işe yarar hale gelir. • Bunun için de çetele diyagramı hem veri toplamada kolaylık sağlayacak şekilde hem de mümkünse bir bakışta süreçte nelerin olup bittiğin gözler önüne serecek şekilde dizayn edilmelidir.

Çetele Diyagramı

Dağılım Diyagramları • Dağılım diyagramları bir süreç içindeki iki faktör arasındaki ilişkiyi gösterir. • İki faktörün birbirini etkileyip etkilemediği veya etkiliyorsa nasıl etkilediğini belirlemek için gereklidir. • Dağılım diyagramı bir x-y diyagramıdır ve yatay ekseninde problemin nedeni, dikey ekseninde ise problem yer alır.

Dağılım Diyagramları • Başarılı bir dağılım diyagramı oluşturabilmek için sebep-sonuç analizi desteğinde istenmeyen etkilere karşı şüpheli nedenlerin belirlenmesi gerekir. • İlişkinin varlığını kesinleştirmek için çiftli değişkenlerin serisi karşılaştırılmalıdır.

Dağılım Diyagramları • Dağılım diyagramının yorumlanmasına yönelik iki genel yaklaşım söz konusudur: – Diyagramda ilişkiyi görüntüleyen noktalar pozitif veya negatif olarak birbiri ile ilişkilidir. – Noktalar öylesine dağınıktır ki iki değişken arasında herhangi bir ilişkiden söz edilemez.

Dağılım Diyagramları

Benzerlik-İlgi (Afinite) Diyagramları • Afinite diyagramları ile düzensiz koşullardan söze dayalı veri toplayarak önemli fakat çözüme ulaştırılamamış problemler aydınlatılabilir ve ortak afinite ile bu veriler analiz edilir. • Hem gerçeklerin, hem de fikir ve düşüncelerin serbestçe ortaya konarak yaratıcılığın artmasına neden olur ve ortak afinite ile oluşan bu bilgi elemanlarını gruplandırır. • Afinite diyagramlarının oluşturulması beyin fırtınasına dayanır ve böylelikle görsel bir sonuç elde edilir.

Benzerlik-İlgi (Afinite) Diyagramları • Problem niteliği taşıyan bir konu seçilir. • Veri toplanır ve bu veriler kartlar üzerine yerleştirilir. • Veri kartları belli bir mantık sırasına göre düzenlenerek etiketlenir. • Düzenlenmiş bu kartlar kullanılarak afinite diyagramı oluşturulur ve sonuçlar gruplandırma ile bütünleştirilir.

Benzerlik-İlgi (Afinite) Diyagramları

Benzerlik-İlgi (Afinite) Diyagramları • Yeni bir kuruluş veya fabrika için bir kalite çemberi politikası geliştirmek ve bunu yürütmek • Yeni projeleri, yeni ürünleri ya da yeni teknolojiyi kapsayan bir kalite çemberi politikası kurarak bunu yürütmek • Yeni ve denenmemiş bir kalite politikasına giriş yaparken kalite güvence ilgili pazar araştırmalarını yönlendirmek • Her departmanda meydana gelen problemlere dayanarak değişik fikirlere sahip çalışanlar arasında bir karar birliği oluşturularak yeni bir toplam kalite çemberi promosyonu başlatmak için adım atmak • Çeşitli takımları yeni projeler üstünde çalışmaya teşvik etmek

Matris Diyagramları • İki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi analiz etmekte kullanılan bir planlama ve yönetim aracıdır. • Bu ilişkilerin birçoğu bağımlı ve bağımsız değişkenler arasında olup matris diyagramı aracılığı ile sebep ve sonuç veya ne, nasıl ilişkisi şeklinde tanımlanır.

Matris Diyagramları • Matris diyagramları bir probleme veya olaya iştirak eden veya problem veya olay üzerinde etkisi olan faktörlerin, parametrelerin tanımlanmasını ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesini sağlar. • Matris diyagramının temel avantajı; her çift değişken arasındaki ilişkinin derecesini grafiksel olarak göstermesidir.

Matris Diyagramları • • • L-tipi matris T-tipi matris Y-tipi matris X-tipi matris C-tipi matris Çatı tipi matris

Matris Diyagramlarının Kullanım Amaçları • Sistem ürünlerinin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi amacıyla kavram oluşturmak • Ürün malzemelerinde kalitenin yaygınlaştırılmasını sağlamak • Çeşitli kontrol fonksiyonlarının sertifikalandırılmış kalite adımlarını, kalite güvence sistemini oluşturabilmek ve güçlendirebilmek amacıyla birbirine bağlantılı hale getirmek

Matris Diyagramlarının Kullanım Amaçları • Kalite güvence sisteminin işlemesini güçlendirmek ve geliştirmek • Üretim prosesinde uygunsuzlukların nedenini açığa çıkarmak • Ürünlerin karışık olarak piyasaya sürülebilmesi için ürün ve pazar durumu arasındaki ilişkiyi belirleyerek yeni stratejiler geliştirmek

Matris Diyagramları

Matris Diyagramları • Matris diyagramının temel avantajı; her çift değişken arasındaki ilişkinin derecesini grafiksel olarak göstermesidir. • Değişkenler arasındaki ilişkinin niteliği nötr, pozitif ve negatif olmak üzere derecelendirilir.

Matris Diyagramları

Ağaç Diyagramları • Bir konuyu veya problemi çözmek için birbirini takip eden tüm aşamaları ve bu aşamalarda etkisi olduğu düşünülen tüm sebepleri dikkate alarak konunun veya problemin araştırılmasını sağlayan bir yönetim aracıdır.

Ağaç Diyagramları • Ağaç diyagramı hazırlanırken; analiz edilecek konu veya problem seçilmeli ve amaç belirlenmelidir. • İstenilen amaca ulaşmak için ön koşulların belirlenmesi hedefi ile hareket edilmelidir. • Kağıdın veya panonun sol tarafına problem tanımlanarak başlanılmalı ve konu ile ilgili bütün ayrıntılar sağ tarafa doğru yazılmalıdır. • Ağaç diyagramlarının oluşturulmasında varsa önceden oluşturulmuş olan afinite diyagramı veya ilişkiler diyagramından da faydalanılmasında büyük yarar vardır.

Ağaç Diyagramlarının Kullanım Amaçları • Yeni bir ürünün tasarımında bir dizayn veya kalite planı oluşturmak • Aksaksız bir kalite güvence aktivitesinin geliştirilebilmesi için onaylanmış kalite basamaklarıyla bir kalite çemberi çalışması arasındaki ilişkiyi tanımlamak • Sebep-sonuç diyagramı oluşturmak

Ağaç Diyagramlarının Kullanım Amaçları • Yeni iş alanlarında kalite, maliyet ve ulaşım gibi problemlerle ilgili çözümler için yeni fikirler oluşturmak • Amaçlar, politikalar ve yürütme adımları oluşturmak • Parça ve kontrol fonksiyonlarında artış gösteren gereksinimler elde etmeye (yakalamaya) çalışmak

Ağaç Diyagramları

İlişkiler Diyagramı • İlişkiler diyagramı karmaşık ilişkileri söz konusu olduğu koşullarda birbiri içine girmiş etkileşimleri ve varsa göz ardı edilen tesadüfi ilişkileri ortaya çıkarmak ve sorunlara uygun bir çözüm bulabilmek amacıyla geliştirilmiştir.

İlişkiler Diyagramının Kullanım Amaçları • Kalite güvence politikası oluşturmak ve geliştirmek • Toplam kalite yönetimine geçiş için promosyon planları geliştirmek • Piyasadaki şikayetleri cevaplamak için gerekli adımları tasarlamak • Üretim prosesindeki kaliteyi geliştirmek (özellikle belirsiz-görünmeyen hataları ortadan kaldırmak için plan geliştirmek)

İlişkiler Diyagramının Kullanım Amaçları • Satın alınmış veya sipariş edilmiş maddelerin kalite kontrolünü geliştirmek • Ödemelere ve proses kontrolüne bağlı olarak meydana gelen hataları ortadan kaldırmaya yönelik önlemler geliştirmek

İlişkiler Diyagramı

Matris Veri Analizi • Matris analizi matris diyagram verilerini derecelendirerek ve düzenleyerek bilginin sadeleştirilmesini ve göze hitap eder şekle dönüşmesini sağlar. • Matris diyagramında gösterilen elemanlar arasındaki ilişki kesişen hücreler arasındaki nümerik dataların derecelendirilmesi ile oluşur.

Matris Veri Analizinin Kullanım Amaçları • Faktörlerin kompleks (karmaşık) olarak birbirini sarması (örtmesi) durumunda üretim prosesini analiz etmek • Büyük miktardaki veriyi kapsayan uygunsuzlukların nedenini analiz etmek • Pazar araştırması sonucu sonuçlarına göre belirlenmiş olan arzu edilen kalite seviyesini yakalamak • Duyarlı karakteristikleri sistematik olarak sınıflandırmak • Karmaşık kalite maliyetlerinin üstesinden gelmek

Matris Veri Analizi

Proses Karar Diyagramları • Proses karar diyagramları gerçekleşmesi arzu edilen veya arzu edilmeyen olayları ve olası problemleri kapsayan ayrıntılı yorumlama planının oluşturulmasında kullanılan bir yönetim ve planlama aracıdır.

Proses Karar Diyagramları • Proses karar diyagramları olayların gelişimi ve akla yakın çıktı çeşitlerinin sonuçlarını tanımlayarak belirleyerek hangi aktiviteler yardımıyla istenilen sonuçlara ulaşılabileceğine yol gösterir. • Bu kalite aracı ile çeşitli proses alternatifleri değerlendirilerek global anlamda mükemmele yakın bir proses elde edilebilir.

Proses Karar Diyagramları • Tanımlanabilen bir sebebe bağlı olan tüm problemleri oluşmadan önce belirlemek önlenmesine yönelik tedbirlerin alınmasını veya sorun yaratan olayların ortadan kaldırılmasını sağlamayı öngörür.

Proses Karar Diyagramlarının Amaçları • Amaçların yönetimi için yürütücü bir plan oluşturmak • Teknoloji geliştirmek için yürütücü bir plan oluşturmak • Sistem içerisinde tahmini yapılmış ana olayların önceden görülmesi ve bunlara karşı önlem alınabilmesi için bir politikanın geliştirilmesi • Üretim prosesindeki uygunsuzlukları minimize etmek için karşı tedbir oluşturmak • Prosesin üstesinden gelebilmek için ayarlayıcı önlemleri kurmak ve seçmek

Proses Karar Diyagramları

Ok Diyagramları • Genel uygulama adı Aktivite Ağ Diyagramları olan bu araç önemli bir planlama ve yönetim aracıdır. • Ok diyagramları en uygun günlük planı oluşturur ve bu planın gelişimini verimli olarak göstermeye olanak sağlar. • Projeleri başarı ile yürütebilmek ve geliştirebilmek için zaman sıralı planların oluşturulmasında kullanılır.

Ok Diyagramları • Bu diyagramlar yardımı ile uygulamalarla görevler arasındaki ilişkiler detaylandırılarak ve ilerlemeleri ölçülerek karşılaştırılmalı bir referans halinde ortaya konulabilir. • Stratejik kalite planlama için vazgeçilmez olan “kim”, “nerede” ve “ne zaman” sorularını yanıtlamakta büyük fayda sağlar.

Ok Diyagramlarının Kullanım Amaçları • Yeni ürün geliştirmeye yönelik yeni planların yürütülmesini ve takibini sağlamak • Ürün geliştirme planları ve izleme aktivitelerinin oluşturulmasına yol göstermek • Deneysel çalışmalar ve izleme aktiviteleri için günlük planlar oluşturmak • Üretimdeki artışlar ve bunları izleme aktiviteleri için günlük planlar oluşturmak

Ok Diyagramlarının Kullanım Amaçları • Daha önceki kalite çemberi aktivitelerini senkronize etmek • Özel bir amaç için bir yerden bir yere taşınma amacıyla planlar oluşturmak ve bunların izleme aktivitelerini görüntülemek • Periyodik bir özel amaçlı istihdam planının yürütülmesi ve izlenmesi • Bir üretim prosesini analiz etmek ve gelişmiş, artırılmış verimlilik için plan oluşturmak

Ok Diyagramları