Problem zagroenia otyoci wrd pilotw lotnictwa cywilnego dr

Problem zagrożenia otyłością wśród pilotów lotnictwa cywilnego dr Ewa Polak, dr Adrianna Gardzińska

Wymagania do pracy w liniach lotniczych Większość linii lotniczych formułuje jasno określone wymogi rekrutacyjne dla personelu pokładowego i pilotów. Są to zwykle: odpowiednie wykształcenie i umiejętności, ale też dobry poziom sprawności, umiejętność pływania, doskonały stan zdrowia i proporcjonalna sylwetka. Coraz częściej pojawiają się określone wymogi dotyczące wysokości ciała. Na przykład British Airways wymaga od personelu pokładowego wysokości pomiędzy 157, 5 – 185 cm (5 "2 - 6" 1 ft), Ryanair 157, 5 – 188 cm (5 "2 do 6" 2 ft), Easy. Jet 157, 5 – 190 cm(5 "2 do 6" 3 ft), a Qatar Airways większej niż 160 cm – pozwalającej na sięganie ręką na wysokość 210 cm 1. Preferowane są też idealne proporcje budowy ciała, wyrażane wskaźnikiem BMI. Qatar Airways określa je jako 19 -21 dla kobiet i 22 -25 dla mężczyzn. Indyjski Urząd Lotnictwa Cywilnego od 2014 roku zaleca zatrudnianie osób z BMI 18 -22 dla kobiet i 18 -25 dla mężczyzn 2. 1, 2 – na podstawie informacji zamieszczonych w ogólnodostępnych ofertach rekrutacyjnych w 2018 roku. 2

Czy otyłość dotyczy pilotów? Przykładowe artykuły publikowane na stronach internetowych w 2018 i 2019 roku. Fragment artykułu pt. „Sprawni jak żołnierze? ” Miesięcznik „Polska Zbrojna” Nr 6/2014, s. 13 -20. 3

Zagrożenia w pracy pilota § Zwiększone ryzyko nagłej niezdolności do pracy w następstwie: choroby sercowo-naczyniowej (zawał mięśnia sercowego i incydent mózgowo-naczyniowy), bezdechu sennego, powikłań cukrzycy typu 2, powstania zatoru tętnicy płucnej. § Problemy z koncentracją spowodowane bólem w dolnej części pleców, chorobą woreczka żółciowego, chorobą zwyrodnieniową stawów. § Ograniczona przestrzeń w kokpicie może wpływać na zdolność do pełnej i bezpiecznej obsługi sterowania w sytuacjach normalnych i awaryjnych. § Przekroczenie ograniczeń konstrukcyjnych siedziska lub uprzęży zainstalowanych w fotelu pilota. § Ograniczona możliwość opuszczenia samolotu w sytuacjach awaryjnych. § W małych samolotach zbyt duża masa ciała pilota oraz pasażerów może mieć znaczący wpływ na równowagę samolotu. 4

Otyłość jako problem globalny Otyłość jest jednym z większych wyzwań globalnych XXI wieku. Niektóre źródła naukowe mówią już o epidemii, a nawet pandemii otyłości. W 2016 roku ponad 39% (1, 9 biliona) dorosłych powyżej 18 roku życia miało nadwagę, a 13% (650 milionów) otyłość3. Według danych WHO (Świtowej Organizacji Zdrowia) od 1975 do 2016 roku częstość występowania otyłości na świecie potroiła się. 3 – na podstawie danych publikowanych na portalu internetowym WHO. 5

Zmiany częstości występowania otyłości https: //ourworldindata. org/grapher/share-of-adults-defined-as-obese 6

BMI - najłatwiejszy wskaźnik otyłości BMI (Body Mass Index) jest wykorzystywany w ocenie prawidłowości masy ciała w stosunku do wysokości ciała. Oblicza się go wg. wzoru: BMI nie uwzględnia wielu ważnych czynników, jak typu budowy ciała, czy składu ciała, w tym proporcji tkanki mięśniowej i tkanki tłuszczowej. 7

BMI versus Fat % Coraz częściej do oceny prawidłowości stanu odżywienia wykorzystywany jest procentowy wskaźnik zawartości tkanki tłuszczowej - Fat %. Naukowcy zajmujący się monitorowaniem problemu otyłości coraz częściej wykorzystują ten wskaźnik. Wyniki analiz oparte o wskaźnik Fat % pokazują, że odsetek osób otyłych na świecie jest większy, niż w przypadku analiz opartych o wartość BMI. 8

Cel badań Monitorowanie składu ciała studentów WBMi. L Politechniki Rzeszowskiej, studiujących na specjalności „pilotaż” i analiza zmian poszczególnych parametrów w czasie. Działanie profilaktyczne, polegające na uświadamianiu i przekazywaniu informacji o negatywnych skutkach braku zachowań prozdrowotnych w codziennym życiu. Uświadamianie studentom potrzeby uwzględniania aspektów zdrowotnych w świadomym i skutecznym przygotowaniu się do podjęcia pracy w zawodzie pilota. 9

Materiał i metody badań Badaniami składu ciała objęto 67 studentów WBMi. L Politechniki Rzeszowskiej, studiujących na specjalności „pilotaż”. Charakterystyki badanych: Kobiety Mężczyźni Łącznie 8 55 63 Wiek 23, 8 ± 1, 92 22, 6 ± 0, 96 22, 7 ± 1, 13 Wysokość ciała 165, 9 ± 4, 67 182, 8 ± 5, 73 179, 9 ± 7, 76 Liczba badanych Zastosowano metodę bioimpedancji elektrycznej (BIA) i dokonano pomiarów przy użyciu czterokontaktowego Analizatora Składu Ciała Tanita MC 780. Pomiary wykonano trzykrotnie: w styczniu, maju i październiku 2018 r. w ramach zajęć na module „Trening kondycyjny”. 10

Wyniki – średnie wartości masy ciała i BMI Masa ciała [kg] 90 BMI 82. 4 81. 8 81. 2 80 55. 4 55. 2 54. 8 50 24. 9 24. 7 24. 5 25 70 60 30 20. 2 20 20. 1 Pomiar 2 Pomiar 3 20 15 40 30 10 20 5 10 0 0 Pomiar 1 Pomiar 2 Kobiety Mężczyźni Pomiar 3 Kobiety Mężczyźni 11

Wyniki – prawidłowość budowy ciała (BMI) Mężczyźni Kobiety 0% 20% 40% 12. 50% 60% 80% 0% 100% 87. 50% 20% 40% 60% 80% 100% 3. 63% 56. 37% 30. 90% 9. 10% 3. 63% 58. 18% 29. 09% 9. 10% 3. 63% 52. 73% Pomiar 1 87. 50% 12. 50% Pomiar 2 12. 50% 87. 50% Pomiar 3 34. 54% 9. 10% Pomiar 3 Niedowaga Norma Nadwaga Otyłość 12

Normy zawartości tkanki tłuszczowej 13

Wyniki – średnia zawartość tkanki tłuszczowej Poziom wiscelarnej tkanki tłuszczowej Zawartość tkanki tłuszczowej 25. 00% 20. 00% 21. 10% 20. 38% 17. 18% 17. 79% 16. 28% 17. 58% 15. 00% 10. 00% 5. 00% 0. 00% Pomiar 1 Pomiar 2 Kobiety Mężczyźni Norma dla kobiet: 21%-33% Norma dla mężczyzn: 7%-20% Pomiar 3 4. 5 4 3. 5 3 2. 5 2 1. 5 1 0. 5 0 3. 93 3. 53 3. 42 * *** * 1. 13 Pomiar 1 Pomiar 2 Pomiar 3 Kobiety Mężczyźni * - wartość powyżej 12 odnotowano u 1 osoby *** - wartość powyżej 12 odnotowano u 3 osób 14

Wyniki – prawidłowość budowy ciała (Fat%) Mężczyźni Kobiety 0% 20% 40% 37. 50% 60% 80% 0% 100% 62. 50% 20% 3. 64% 40% 60% 80% 100% 12. 73% 70. 90% Pomiar 1 12. 50% 87. 50% 7. 28% 76. 36% 10. 90% 5. 46% Pomiar 2 50. 00% 3. 64% 50. 00% Pomiar 3 63. 63% 21. 83% 10. 90% Pomiar 3 Niedowaga Norma Nadwaga Otyłość 15

Wskaźnik budowy ciała – Physique Rating Ocena poziomu tkanki tłuszczowej i masy mięśniowej przedstawiona jest jako jeden z dziewięciu typów budowy ciała. 16

Wyniki – prawidłowość wskaźnika budowy ciała (Physique Rating) Mężczyźni Kobiety 0% 20% 40% 50. 00% 60% 80% 0% 100% 20% 9. 09% 0. 00% 3. 36% 60% 80% 100% 1. 83% 56. 36% Pomiar 1 12. 72% 5. 46% 0. 00% 75. 50% 40% 52. 72% 7. 28%21. 83% 5. 46% Pomiar 2 9. 09% 5. 46% 3. 63% 49. 00% 7. 28% 16. 36% Pomiar 3 37. 50% 5. 46%27. 27% 12. 50% Pomiar 3 Szczupły umięśniony Szczupły Normalny Szczupły N. umięśniony Normalny Niewysportowany Solidnie zbudowany Otyły 17

Physique Rating Wynik 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Wynik Typ budowy ciała szczegółowy 11 -13 lub 21 -23 Ukryta otyłość Charakterystyka Otyła osoba niewielkich rozmiarów Osoba wygląda na zdrowy typ budowy ciała na zewnątrz; jednakże, osoba posiada wysoki % poziom tkanki tłuszczowej i niski poziom masy mięśni. 14 -16 lub 24 -26 Otyłość Osoba otyła średnich rozmiarów Osoba posiada wysoki % poziom tkanki tłuszczowej i umiarkowany poziom masy mięśni. 17 -19 lub 27 -29 Solidnie zbudowany Osoba otyła dużych rozmiarów Osoba posiada wysoki % poziom tkanki tłuszczowej i wysoki poziom masy mięśni. 31 -33 lub 41 -43 Niewysportowany Niski poziom masy mięśni, przeciętna % ilość tkanki tłuszczowej Osoba posiada przeciętną ilość tkanki tłuszczowej i niższy niż przeciętny poziom masy mięśni. 34 -36 lub 44 -46 Normalny Przeciętny poziom masy mięśni, przeciętna % ilość tkanki tłuszczowej Osoba posiada przeciętny poziom zarówno tkanki tłuszczowej, jak i masy mięśni. 37 -39 lub 47 -49 Normalny Wysoki poziom masy mięśni, przeciętna % ilość tkanki tłuszczowej (Sportowiec) umięśniony Osoba posiada przeciętny poziom tkanki tłuszczowej i wyższy niż przeciętny poziom masy mięśni. 51 -53 lub 61 -63 Szczupły Niski poziom masy mięśni, niski % poziom tkanki tłuszczowej Zarówno poziom tkanki tłuszczowej jak i masy mięśni jest niski. 54 -56 lub 64 -66 Szczupły umięśniony Osoba szczupła i umięśniona (Sportowiec) Osoba posiada niższy poziom tkanki tłuszczowej niż przeciętna osoba i odpowiednią masę mięśni. 57 -59 lub 67 -69 Bardzo umięśniony Osoba bardzo umięśniona (Sportowiec) 18

Wnioski 1 W grupie badanych kobiet odnotowano problem niedowagi. Nadwagę i otyłość w oparciu o analizę BMI stwierdzono u 40%, w oparciu o analizę Fat % u 25%, a w oparciu o analizę Physique Rating ok. 30% badanych mężczyzn. Procent mężczyzn o zbyt wysokich wartościach analizowanych wskaźników zmniejszył się w maju, co było prawdopodobnie efektem pracy wykonanej przez badanych w trakcie całego roku akademickiego. Liczba procentowa osób z nadwagą niepokojąco wzrosła po przerwie wakacyjnej. 19

Wnioski 2 Monitorowanie zmian w składzie ciała może być skutecznym narzędziem wspomagającym pracę studentów w czasie trwania studiów. Dalsza praca nad sprawnością i uświadamianiem studentów o odpowiedzialności za własne zdrowie pozwoli na lepsze przygotowanie ich do podjęcia pracy w zawodzie pilota. 20

Dziękuję za uwagę! 21