PRLLOGARITJA BAZUAR N AKTIVITETE APO METODA ABC Ligjrata
PËRLLOGARITJA BAZUAR NË AKTIVITETE APO METODA ABC Ligjërata 6
METODA ABC Metodë e ngarkimit të kostove në produkte të bazuar në: Transferimi i kostove nga 4 burimet te aktivitetet 4 Transferimi i kostove nga aktivitetet në produkte Kostot Aktivitetet Produktet
REFINING COST SYSTEMS Ardi, Rroni dhe Zana: Shpenzimet totale = € 900 Qiraja dhe komunalitë € 570 TV kabllovik 50 Qasja në internet 40 Gjëra ushqimore 240 Totali € 900 Shpërndarja e kostove = € 300 për person
REFINING COST SYSTEMS Një shpërndarje më detale Qiraja dhe komunalitë TV kabllovik Qasja në internet Gjërat ushqimore Kostot totale të shpërndara Shpërndarja origjinale e kostove Diferenca Ardi € 190 25 – – € 215 300 €(85) Rroni € 190 – 40 80 € 310 300 € 10 Zana € 190 25 – 160 € 375 300 € 75 Totali € 570 50 40 240 € 900 € 0
SHARPENING THE FOCUS: FROM BUSINESS FUNCTIONS TO ACTIVITIES PANEL A—Companywide Business Functions in the Value Chain R&D Design Inventoriable costs for financial reporting Production Marketing Distribution Customer Service PANEL B—Production Departments/Product Lines Servers Notebook Computers Inventoriable costs for financial reporting Desktop Computers
SHARPENING THE FOCUS: FROM BUSINESS FUNCTIONS TO ACTIVITIES PANEL C—Activities for Desktop Product Line 1. Kitting—preparing all items for assembly 2. Motherboard preparation—snapping in CPU and memory modules 3. Assembly into chassis 4. Software downloading 5. Testing 6. Boxing Inventoriable costs for financial reporting
Përshkruaj dhe zhvillo ABC metodën
PËRLLOGARITJA E BAZUAR NË AKTIVITETE Shembull i aktiviteteve dhe Shtytsi i Kostos (Cost Drivers): Aktivitetet: Cost Drivers: Deponimi i materialit Nr. i urdhër blerjeve Planifikimi i prodhimit Nr. i pjesëve Inspektimi i kualitetit Nr. i kompleteve Fotokopjimi Nr. i inspektimeve Servisimi me garancion Nr. i faqeve të fotokopj. Nr. i thirrjeve për servis
SISTEMI TRADICIONAL PËRBALLË SISTEMIT ABC Kompania prodhon sasi të madhe të medikamenteve të kualitetit të zakonshëm. Ajo po ashtu prodhon edhe një sasi të vogël të medikamenteve speciale. Në të kaluarën, departamenti prodhues i kompanisë ka shfrytëzuar orët e punës direkte si bazë e vetme e shpërndarjes me normë 200%. Një grupin e një numri të caktuar produktesh medicinale, kompania prodhon edhe produktin 1 dhe produktin 2. Një konsumator i vetëm shfrytëzon produktin 2 për të prodhuar medikamente të tensionit të gjakut.
SISTEMI TRADICIONAL KUNDREJT METODËS ABC Grumbulli i kostove indirekte të departamentit Kostot indirekte të departamentit të produkteve Kosto e punës direkte Baza e shpërndarjes së kostove Objekti i kostove të produktit Produkti A Produkti B Produkti C
SISTEMI TRADICIONAL KUNDREJT METODËS ABC Grumbulli i kostove indirekte të departmanetit Grumbulli i kostove indirekte të aktivitetit Baza e shpërndarjes së kostove Objekti i kostove të produktit Kostot indirekte të departamentit të produkteve Prerja Përpunimi Montimi Nr. i paketimeve Nr. i orëve të makinës Nr. i mostrave Produkti A Produkti B Produkti C
SISTEMI TRADICIONAL PËRBALLË SISTEMIT ABC Sistemi tradicional i kostove Produkti 1 Produkti 2 Çmimi shitës për njësi € 10 € 70 Minus: Kostot e prodhimt. për njësi Materiali direkt 5 20 Puna direkte 1 10 Kosto ind. prodhimtarisë 2 20 Bruto profiti për njësi € 20
SISTEMI TRADICIONAL PËRBALLË SISTEMIT ABC Supozojmë se kompania prodhon 7. 000 njësi të produktit 1 dhe 5 njësi të produktit 2. Çfarë është kosto totale e punës për produkt? 7. 000 njësi × € 1 = € 7. 000 (produkti 1) 5 njësi × € 10 = € 50 (produkti 2) Çfarë është kosto totale e prodhimtarisë e shpërndarë te secili produkt?
SISTEMI TRADICIONAL PËRBALLË SISTEMIT ABC € 7. 000 × 200% = € 14. 000 te produkti 1 € 50 × 200% = € 100 te produkti 2 Kompania transferon 140 herë më shumë kosto indirekte te dritaret se te dyert.
SISTEMI I PËRLLOGARITJES BAZUAR NË AKTIVITETE Hapi 1 Hapi 2 Identifikimi i aktiviteteve Vlerëso kostot indirekte totale për secilin aktivitet Përzierja Prodhimi Testimi Puna Zhvlerësimi Tjera Totali € 150. 000 200. 000 250. 000 € 600. 000
SISTEMI I PËRLLOGARITJES BAZUAR NË AKTIVITETE Hapi 3 Identifikimi i driverave të kostove primare për secilën aktivitet të kostove indirekte (1) (2) (3) Aktiviteti Kostot e vlerësuara Cost Driver Përzierja € 600. 000 # e kompletit Prodhimi € 300. 000 # e orëve (MH) Testimi € 600. 000 # e mostrave
SISTEMI I PËRLLOGARITJES BAZUAR NË AKTIVITETE Hapi 4 Vlerëso sasinë totale të secilës bazë të shpërndarjes (1) (4) Aktivitet Sasia e vlerësuar e cost Driver Përzierja 4. 000 komplete Prodhimi 5. 000 orë makine Testimi 3. 000 mostra
SISTEMI I PËRLLOGARITJES BAZUAR NË AKTIVITETE Hapi 5 Llogarit çmimin e shpërndarjes për secilin aktivitet. (1) (5) Aktiviteti Niveli i shpërndarjes së kostove Përzierja € 600. 000 ÷ 4. 000 = € 150/komplet Përpunimi € 300. 000 ÷ 5. 000 = € 60/Orë Makin Testimi € 600. 000 ÷ 3. 000 = € 200/mostra
SISTEMI I PËRLLOGARITJES BAZUAR NË AKTIVITETE Step 6 Mirëmbajë sasinë aktuale të secilës bazë të shpërndarjes të shfrytëzuar nga secili produkt Gjatë vitit, kompania prodhon 60 komplete të produktit 1 dhe 1 komplet të produktit 2. Kompletet tjera kanë të bëjnë me produkte tjera të kompanisë
SISTEMI I PËRLLOGARITJES BAZUAR NË AKTIVITETE Hapi 7 Shpërndajë kostot në secilin produkt. Kostot e shpërndara te përzierja: Produkti 1: 60 komplete × € 150 për komplet = € 9. 000 Produkti 2: 1 komplet × € 150 për komplet = € 150
SISTEMI I PËRLLOGARITJES BAZUAR NË AKTIVITETE Aktiviteti Cost Driver Units Kostot e shpërnd Shfrytëzuar nga: Pr. 1 Pr. 2 Pr. 1 Përzierja 60 kompl. 1 komplet € 9. 000 € 15 Prodhimi 30½ OM 2 OM 1. 830* 120 Testimi 14 mostra 1 mostër 2. 800 200 Totali € 13. 630 € 470 *30½ OM × € 60 për OM = € 1. 830 Sistemi ABC shpërndanë 29 herë më shumë kosto indirekte te produkti 1 se sa te produkti 2
SISTEMI I PËRLLOGARITJES BAZUAR NË AKTIVITETE Çfarë është kosto indirekte për njësi? Produkti 1: € 13. 630 ÷ 7. 000 = € 1, 95 Produkti 2: € 470 ÷ 5 = € 94 Kostot ind. për njësi Produkti 1 Produkti 2 Sistemi tradicional € 2, 00 € 20, 00 Sistem ABC € 1, 95 € 94, 00
SISTEMI I PËRLLOGARITJES BAZUAR NË AKTIVITETE Profiti i kompanisë për njësi Produkti 1 € 10, 00 Çmimi shitës për njësi Minus: Kostot e prodhimt. për njësi Materiali direkt Puna direkte Kosto ind. prodhimt. Bruto profiti për njësi 5, 00 1, 95 € 2, 05 Produkti 2 € 70, 00 20, 00 10, 00 94, 00 €(54, 00
Kalkulimi sipas veprimtarive (ABC) 1. Kalkulimi sipas veprimtarive ndryshon rrugën e shpërndarjes së kostove indirekte. 2. Kur identifikohen aktivitetet specifike, paefektshmëritë mund të zbulohen dhe eliminohen, duke reduktuar kostot e produktit. 3. ABC mund të shfrytëzohet për vendim marrje por jo domosdoshmërisht për vlerësim të inventarit.
Kalkulimi sipas veprimtarive Veprimtaria Shuma Veprimtaria Përgatitja € 530. 000 / 10. 000 orë PD Prodhimi 70. 000 / 10. 000 orë PD Montimi 480. 000 / 120 mont. Kontolli i kualit. 312. 000 / 104 inspek. Projektimi 208. 000 / 16 ndryshime Total € 1. 600. 000 Si shpërndahen kostot e veprimtarive në produkte specifike? Çmimi = € 53 = € 7 = € 4. 000 = € 3. 000 = € 13. 000
Kalkulimi sipas veprimtarive Veprimtaria Shuma Veprimtaria Çmimi Përgatitja € 530, 000/10, 000 Orë PD= € 53 Prodhimi 70, 000/10, 000 Orë PD = € 7 Montimi 480, 000/ 120 mont. = € 4, 000 Kontolli i kualit. 312, 000/ 104 inspek. = € 3, 000 Përgatitja: Orë PD Çmimi Total Projektimi 208, 000/ 16 ndryshim = € 13, 000 Saja me motor 8, 000 € 53 € 424, 000 Total € 1, 600, 000 Kositëse bari 2, 000 53 106, 000 Total 10, 000 € 530, 000
Kalkulimi sipas veprimtarive Veprimtaria Shuma Veprimtaria Çmimi Përgatitja € 530, 000/10, 000 Orë PD = € 53 Prodhimi 70, 000/10, 000 Orë PD = € 7 Montimi 480, 000/120 mont. = € 4, 000 Kontolli i kualit. 312, 000/104 inspek. = € 3, 000 Prodhimi: Orë 208, 000/16 PD Çmimi Total Projektimi ndrysh. = € 13, 000 Saja me motor 2, 000 € 7 € 14, 000 Total € 1, 600, 000 Kositëse bari 8, 000 7 56, 000 Total 10, 000 € 70, 000
Kalkulimi sipas veprimtarive Veprimtaria Shuma Veprimtaria Çmimi Përgatitja € 530, 000/10, 000 Orë PD = € 53 Prodhimi 70, 000/10, 000 Orë PD = € 7 Montimi 480, 000/120 montimi = € 4, 000 Kontolli i kualit. 312, 000/104 inspek. = Montimi: Montimi Çmimi Total € 3, 000 Projektimi 208, 000/16 Saja me motor 100 € 4, 000 ndryshime € 400, 000 = € 13, 000 Kositëse bari 20 4, 000 80, 000 Total 120€ 1, 600, 000 € 480, 000
Kalkulimi sipas veprimtarive Veprimtaria Shuma Veprimtaria Çmimi Përgatitja € 530, 000/10, 000 Orë PD = € 53 Prodhimi 70, 000/10, 000 Orë PD = € 7 Montimi 480, 000/120 montimi = € 4, 000 Kontolli i kualit. 312, 000/104 inspekt. = Kontolli i kualitetit: Inspek. Çmimi Total € 3, 000 Projektimi 208, 000/16 = Saja me motor 100 € 3, 000 ndryshime € 300, 000 € 13, 000 Kositëse bari 4 3, 000 12, 000 Total 104€ 1, 600, 000 € 312, 000
Kalkulimi sipas veprimtarive Veprimtaria Shuma Veprimtaria Çmimi Përgatitja € 530, 000/10, 000 Orë PD = € 53 Prodhimi 70, 000/10, 000 Orë PD = € 7 Montimi 480, 000/120 montimi = € 4, 000 Kontolli i kualit. 312, 000/104 insps. = € 3, 000 Projektimi: Ndryshime Çmimi Total Projektimi 208, 000/16 ndryshime = € 13, 000 Saja me motor 12 € 13, 000€ 156, 000 Total Kositëse bari 4 € 1, 600, 000 13, 00052, 000 Total 16 € 208, 000
Kalkulimi sipas veprimtarive Përmbledhje e shpërndarjes së kostove: Veprimtaria Saja me motor Kositëse Total Përgatitja € 424, 000 € 106, 000 € 530, 000 Prodhimi 14, 000 56, 000 70, 000 Montimi 400, 000 80, 000 480, 000 Kontolli i kualitetit 300, 000 12, 000 312, 000 Projektimi 156, 000 52, 000 208, 000 Total € 1, 294, 000 € 306, 000 € 1, 600, 000 Njësitë e buxhetuara 1, 000 Kosto për njësi € 1, 294 1, 000 € 306
Kalkulimi sipas veprimtarive në bizneset shërbyese Spitali i Prishtinës—Kalkulimi sipas veprimtarive Pranimi Testimi radiologjik Dhoma e operacioneve Testimi patologjik Ushqimi dhe pastrimi P A C I E N T Ë T
Kalkulimi sipas veprimtarive në bizneset shërbyese Spitali i Prishtinës—Kalkulimi sipas veprimtarive Pranimi Testimi radiologjik Dhoma e operacioneve Testimi radiologjik Ushqimi dhe pastrimi € 180 për pranim P A C I E N T Ë T
Kalkulimi sipas veprimtarive në bizneset shërbyese Spitali i Prishtinës—Kalkulimi sipas veprimtarive Pranimi € 180 për pranim Testimi radilogjik € 320 për foto Dhoma e operacioneve Testimi patologjik Ushqimi dhe pastrimi P A C I E N T Ë T
Kalkulimi sipas veprimtarive në bizneset shërbyese Spitali i Prishtinës—Kalkulimi sipas veprimtarive Pranimi € 180 për pranim Testimi radiologjik € 320 për foto Testimi Dhoma e radiologjik Veprimtaria Kosto e buxhetuar € 960, 000 operacioneve Veprimt. e vlerësuar 3, 000 foto Testimi patologjik Ushqimi dhe pastrimi P A Çmimi: C I = € 320 E N T Ë T
Kalkulimi sipas veprimtarive në bizneset shërbyese Spitali i Prishtinës—Kalkulimi sipas veprimtarive Pranimi € 180 për pranim Testimi radiologjik € 320 për foto Dhoma e operacioneve € 200 për orë Testimi patologjik Ushqimi dhe pastrimi P A C I E N T Ë T
Kalkulimi sipas veprimtarive në bizneset shërbyese Spitali i Prishtinës—Kalkulimi sipas veprimtarive Pranimi € 180 për pranim Testimi radiologjik € 320 për foto Dhoma e operacioneve € 200 për orë Testimi patologjik € 120 për mostër Ushqimi dhe pastrimi P A C I E N T Ë T
Kalkulimi sipas veprimtarive në bizneset shërbyese Spitali i Prishtinës—Kalkulimi sipas veprimtarive Pranimi € 180 për pranim Testimi radiologjik € 320 për foto Dhoma e operacioneve € 200 për orë Testimi patologjik € 120 për mostër Ushqimi dhe pastrimi € 150 për ditë P A C I E N T Ë T
Shpërndarja e kostove sipas veprimtarive për pacientin Emri i pacientit: Hasan Hyseni Veprimtaria Shfrytëzimi Pranimi Testimi radiologjik Dhoma e operacion. Testimi patologjik Ushqimi dhe pastrimi Total € 2, 790 1 pranim 2 foto 4 orë 1 mostër 7 ditë Veprimtaria Çmimi Kosto € 180 320 200 120 150 € 180 640 800 120 1, 050
Shpërndarja e kostove sipas veprimtarive për pacientin Emri i pacientit: Hasan Hyseni Veprimtaria Shfrytëzimi Veprimtaria Çmimi Kosto Pranimi 1 pranim € 180 Testimi radiologjik 2 foto 320 640 Dhoma e operac. 4 orë 200 800 Testimi patologj. 1 mostër 120 Ushqimi dhe pastrimi 7 ditë 150 1, 050 Total € 2, 790 Kostot indirekte të përcjella me shërbimin mund të lidhen me konsumatorin që shfrytëzon atë shërbim.
hfrytëzo të dhënat e ABC metodës dhe të AMB (activity-based management) për të marrë vendime biznesi
MENAXHMENTI I BAZUAR NË AKTIVITET (ABM) Menaxhimi i kostove, kualitetit dhe komoditeti i aktiviteteve përmes identifikimit dhe shfrytëzimit të shtytësve të kostove dhe matja e performansave. Shtytësit e kostove Kostot Aktivitetet Matja e performancave Produktet
ÇMIMVËNIA DHE VENDIMMARRJA TE MIX PRODHIMI Sistemi origjinal i kostove Çmimi shitës për njësi Minus: kostot e prodhimt. për njësi Bruto profiti për njësi Produkti 1 € 10, 00 8, 00 € 2, 00 Produkti 2 € 70, 00 50, 00 € 20, 00
ÇMIMVËNIA DHE VENDIMMARRJA TE MIX PRODHIMI Sistemi i kostove ABC Çmimi shitës për njësi Minus: kostot e prodhimt. për njësi Bruto profiti për njësi Produkti 1 € 10, 00 Produkti 2 € 70, 00 7, 95 € 2, 05 124, 00 €(54, 00)
ÇMIMVËNIA DHE VENDIMMARRJA TE MIX PRODHIMI Kompania 1 2 3 ka tri alternativa: Të zvogëlojë kostot për produktin 2. Të rritë çmimin shitës të produktit 2. Të braktisë produktin 2.
- Slides: 45