PRIRODNI SATELITI PLANETA SUNEVOG SISTEMA Milo Marjanovi Uvod

PRIRODNI SATELITI PLANETA SUNČEVOG SISTEMA Miloš Marjanović

Uvod n n n Šta je satelit? Kako delimo satelite? Satelite nemaju Merkur i Venera

MESEC- Zemljin prirodni satelit n n Hladan i suv, nema atmosferu, nema tečne H 2 O Jedna strana snimljena 1959. (“Luna 3”), prva poseta 1969. Udaljenost- 384 000 km, eliptičnu putanju pređe za 28 dana, poluprečnik- 3476 km Izaziva plimu i oseku, Td=130°, Tn=-110°

Mars- Fobos, Dejmos Strah i užas, sive boje, svetlost odbijaju kao meteoriti (ugljeničnih hondrita), smatra se da su zalutali iz spoljašnjih delova S. S n Razlike: Fobos- brazde(širina=100 -200 m) povezane kraterom “Stikni”(R=10 km) Dejmos- regolit u debljem sloju, krateri (R=50 m, prekriveni prašinom) n

Jupiterovi sateliti Otkriće: Io, Evropa, Ganimed, Kalisto (1610. )- Galilej i nezavisno od njega Simon Marius. 364. god pre n. e. - Ganimed (Gan De- Kina) n n n Sinhrona rotacija Retrogradna putanja. Ananke, Karme, Pasife, Sinope (zarobljeni asteroidi)

Jupiterovi sateliti Mali Jupiterov satelit- AMALTEA n n 3. po udaljenosti, 5. po veličini, crven(sumporna jedinjenja sa Io-a), oblika krompira Krateri: Pan (najveća depresija), Gea

Jupiterovi sateliti Evropa n n 2. po redu od 4 velika satelita Jupitera Površina: svetla, reflektujuća, glatka Samo 5 kratera (R=20 km) Struktura: led (100 km), voda i razmekšan led, kameno jezgro (Fe, Ni, kamen)

Jupiterovi sateliti Ganimed n n n Najveći od svih u S. S. Struktura: led (100 km), voda i razmekšan led (400800 km), kameno jezgro; gustina 2 puta veća od gustine H 2 O Mapirano 80%površine sa rezolucijom od 5 km i manje, tamna područja- krateri i blaga udubljenja (zauzimaju 60% mapirane površine)

Jupiterovi sateliti Io n n Najbliži planeti, izrazito koloritan (crvena, narandžasta, bela boja)od S i čvrstog SO 2 - debljine 4 km, najčvršći od 4 velika satelita Jupitera, ima retku atmosferu od SO 2, koju dodiruje Jupiterov prsten 8 eruptivnih zona- kao crne tačke od nekoliko desetina km, krater “Loki” (17°C)- tokovi lave su vidljivi

Jupiterovi sateliti Kalisto n n Najtamniji i najmanje gustine, površina najstarija u S. S. Struktura: Prljavi led (200 -300 km), voda i razmekšan led (1000 km), kameno jezgro Veliki broj kratera (plitki) Obeležje: multiprstenasta struktura (VALHALA)sastoji se iz centralne svetle zone (600 km), koja je okružena koncentričnim krugovima u intervalu od 20 - 100 km

Saturnovi sateliti (33) n n n Najpoznatiji TITAN (Kristijan Hajgens- 1655. ) Udaljenost- 1 221 830 km, R=255 km, m=1, 35 x 1023 kg, sinhrona rotacija, T=-178°C Ima atmoseru- 02(94%), argon (6%), metan Viši slojevi atmosfere: metan+CO 2 Sunce ugljovodonici (kondenzuju se i nastaju narandžasti oblaci) Vetrove pokreću plimine sile Struktura: led i stenje, jezgro (vruće)

Titan n n Različite boje- uticaj godišnjih doba Infracrvene fotografije Halovog teleskopa

Neptunovi sateliti (13) § § Nereida (Kajper- 1949) i Triton (Vilijam Lasel) Nereida- najeksentričnija orbita (na najdaljem rastojanju od Neptuna je čak 7 puta dalje nego na najbližem)

Triton n n Kruži retrogradno (suprotni smer od planete), usporava se i priblžava planeti Ima veliku gustinu (formiran u drugom delu S. S. ) Ima reku atmosferu (azot) Ledena površina (reflektuje malo svetlosti), T= -235°C (najhladniji objekat), vrlo mlada površina (malo kratera) Ledeni vulkanizam- mešavina tečnog azota, metana i prašine se zamrzava i pada kao sneg

Uranovi sateliti Imena dobili po Šekspirovim delima n n n n n Ariel Belinda Kaliban i Sicorakas Kordelija Miranda Oberon Ofelija Rozalinda Titania Umbriel

Uranovi sateliti Ariel n n n Najsvetliji satelit Urana Veliki kanjoni (dubine do 12 km), pukotine, krateri Unutrašnjost mu je bila vrela

Uranovi sateliti Belinda n n n Deveti po udaljenosti Voyager 2 Nije fotografisana iz bliza

Uranovi sateliti Kaliban i Sicorakas n n Novootkriveni, najtamniji, nepravilnog oblika, vide se u crvenkastoj boji (organski molekuli) Kaliban- R=60 km, udaljenost= 7, 1 mil. km Sicorakas- R=120 km, udaljenost= 12, 2 mil. km Odbijaju 7% svetlosti koja padne na njih

Uranovi sateliti Kordelija n n n Najmanji satelit S. S. Najbliži Uranu R=15 km

Uranovi sateliti Miranda n n Kjuper (1948) Pola led, pola stenje Bušotine od meteorita, planine do 5 km, kanjoni (20 km), ima tektonskih pokreta R=470 km, T=-187°C

Uranovi sateliti Oberon n n Vilijam Heršel (1787) Kao Umbrijel, ali manji Nema tektonskih pokreta, ali ima najviše kratera od Uranovih satelita Planinski venci (6 km)

Uranovi sateliti Ofelija n n Drugi po redu od Urana Grupa najmanjih satelita R=16 km

Uranovi sateliti Rozalinda n n Osmi od Urana Voyager 2 (1986)- malo se zna

Uranovi sateliti Titanija n n n Najveći satelit Urana Malo kratera i stena Bila je topla

Uranovi sateliti Umbriel n n Najtamniji Uranov satelit Kao Arijel

HVALA NA PAŽNJI Knjaževac 2007.