Primitivisme Inleiding PR Inleiding Examenreglement Probleemstelling De manier

Primitivisme - Inleiding

PR Inleiding - Examenreglement Probleemstelling • De manier waarop in de 19 e en de 20 e eeuw in tentoonstellingen en verzamelingen niet-westerse culturen ge(re)presenteert zijn. • De aantrekkingskracht van primitieve kunstuitingen, zoals kinderkunst, ‘outsider’ kunst en voorwerpen uit niet-westerse culturen op westerse kunstenaars in de 19 e en in de 20 e eeuw en de hang naar oorspronkelijkheid. Begrippen • Etnografica • Etnografie • Primitivisme • Primitieve kunst

PR Inleiding - Opzet Wat is primitivisme Ronald Kerkhoven – Primitivistische golven Robert Goldwater – Fases in primitivisme Adi Martis – Vijfde fase in primitivisme Tentoonstellingen Zonder naam (Pende – Zaïre) Ziektemasker Zonder jaar

PR Inleiding – Wat is primitivisme Begrippen • Primitief – Primitivisme • Etnografie – Etnografica Katalin Herzog Robert Goldwater

PR Inleiding – Wat is primitivisme Begrippen Katalin Herzog • Onbedorven, eenvoudig, oorspronkelijk • Kritiek op het Westen • Toen en nu Robert Goldwater

PR Inleiding – Wat is primitivisme Begrippen Katalin Herzog Robert Goldwater (1907 – 1973) • Reden ontstaan: breken illusionisme sinds Renaissance • Herkenbare vormen • Problematische term: primitivisme - Superioriteit van het Westen - Authenticiteit bij hedendaagse ‘primitieve’ kunstenaars

PR Inleiding – Ronald Kerkhoven – Primitivistische golven Eerste kennismaking • (Wereld-) tentoonstellingen • Westen meest ontwikkeld Eerste primitivistische golf Tweede primitivistische golf Eind jaren 50 Begin jaren 80 Carlo Bugatti, Tafel, circa 1900

PR Inleiding – Ronald Kerkhoven – Primitivistische golven Eerste kennismaking Eerste primitivistische golf • 1900 – 1910 • Objectgericht - Europa: Afrika & Oceanië - Rusland: Primitieve & Volkskunst - Amerika: Indianen & Inuit Tweede primitivistische golf Eind jaren 50 Begin jaren 80

PR Inleiding – Ronald Kerkhoven – Primitivistische golven Eerste kennismaking Eerste primitivistische golf • 1900 – 1910 • Objectgericht - Europa: Afrika & Oceanië = Derain, De Vlamink, Matisse, Picasso Tweede primitivistische golf Eind jaren 50 Begin jaren 80 André Derain, Baadsters, 1907

André Derain Baadsters 1907 Fang masker Gabon

Pablo Picasso Les demoiselles d’Avignon 1907

Andre Derain De dans 1906 De ontmoeting van Boeddha met een monnik Jaar onbekend Boroboedoer, Java Gislebertus Eva 1130 – 1140 Kathedraal van Autun, Saoneet-Loire

Ernst Ludwig Kirchner Vijf baadsters bij een meer 1911 Muurschildering Ajanta, grot II Tweede eeuw voor Christus

PR Inleiding – Ronald Kerkhoven – Primitivistische golven Eerste kennismaking Eerste primitivistische golf • 1900 – 1910 • Objectgericht - Europa: Afrika & Oceanië - Rusland: Primitieve & Volkskunst = Michail Larionov Tweede primitivistische golf Eind jaren 50 Begin jaren 80 Michail Larionov, Soldaat op een paard, 1911

Michail Larionov Soldaat op een paard 1911

Michail Larionov Acacia in de lente 1904

Wassily Kandinsky Allerheiligen I 1911 Wasillii Koren Scene uit de Openbaring VIII: 10 -13, 1696, uit D. Rovinskii, Russkiia narodnya kartinki sobral i opsisal, iii, No. 810, 28 (Sint-Petersburg 1881) New York Public Library, New York

PR Inleiding – Ronald Kerkhoven – Primitivistische golven Eerste kennismaking Eerste primitivistische golf • 1900 – 1910 • Objectgericht - Europa: Afrika & Oceanië - Rusland: Primitieve & Volkskunst - Amerika: Indianen & Inuït = Max Weber, Marsden Hartley Tweede primitivistische golf Eind jaren 50 Begin jaren 80 Max Weber, Knielend naakt, 1919

Max Weber Knielend naakt 1919

Marsden Hartley De Aero 1914

PR Inleiding – Ronald Kerkhoven – Primitivistische golven Eerste kennismaking Eerste primitivistische golf Tweede primitivistische golf • Na WO II • Abstract expressionisme • Amerika • Europa Eind jaren 50 Begin jaren 80 Jackson Pollock, Nummer 23, 1949

PR Inleiding – Ronald Kerkhoven – Primitivistische golven Eerste kennismaking Eerste primitivistische golf Tweede primitivistische golf • Na WO II • Abstract expressionisme • Amerika: niet individueel maar algemene betekenis oersymbolen Eind jaren 50 Begin jaren 80 Jackson Pollock, Nummer 23, 1949

Jackson Pollock Nummer 23 1949

Jackson Pollock The She-wolf 1943

Cobra

Constant Twee vogels 1949

Constant Fauna 1949

Asger Jorn, Constant, Karel Appel, Corneille en Erik Nyholm Modificatie: COBRA 1949

Asger Jorn De Tunesier 1948

Asger Jorn Abisola 1955

Karel Appel De schreeuw van de vrijheid 1948

Karel Appel Vragende kinderen 1949

Totempaal Afkomstig uit Haida, Brits Columbia Henry Moore Staand motief 1955

PR Inleiding – Ronald Kerkhoven – Primitivistische golven Eerste kennismaking Eerste primitivistische golf Tweede primitivistische golf Begin jaren 80 - Het primitieve in eigen werkwijze/ systeem opnemen - Kleurrijk - Snelle penseelvoering George Baselitz Witharige man 1983

Jaren 80 Neo Expressionisme valt onder het postmodernisme. Postmodernisten geloven dat wij het moderne tijdperk definitief verlaten hebben. De postmoderne kunstenaar gelooft niet meer in een lineair verloop van de geschiedenis. Het afzweren van het modernisme leidt tot een veel vrijere omgang met beeldmotieven en stijlen uit het verleden De Neo expressionisten gingen in tegen de koele abstraherende kunst van minimal art en conceptuele kunst. Zij staan n. l. Voor figuratie, emoties, subjectiviteit, symbolisme, driften (seksualiteit) en verhalende elementen. • • Duitsland: Neue Wilden Italie: Transavanguardia

Julian Schnabel St. Franciscus in vervoering 1980

A. R. Penck Standaard 1971

A. R. Penck Strichmannchen 1971

Keith Haring Installatie Tony Shafrazi Gallery, NY 1983 – 1984

Keith Haring Ingnorance = fear 1989

Keith Haring Spirit of art no. 2 1995

George Baselitz Witharige man 1983

George Baselitz De arenleester 1978 George Baselitz De arenleesters 1857

Peter Klashorst Kenya Head II 2005

Peter Klashorst Streetboy 2002

Peter Klashorst

Charly van Rest Zwart brood 1987

Charly van Rest De prinses

PR Inleiding – Robert Goldwater – Fases in primitivisme 1. Romantisch – Gauguin, Pont Aven, Fauvusten - Niet eigen maar externe beïnvloeding 2. Emotioneel – Brucke, Blaue Reiter - Directheid en kracht van objecten 3. Intellectueel – Picasso, Kubisten en Constructivisten - Formele aspecten, structuur en compositie 4. Onderbewust – Dada, Surrealisme - Uiteenlopende verschijningsvormen - Irrationele, naïeve tekeningen

PR Inleiding – Robert Goldwater – Fases in primitivisme Drie opvattingen • Primitivisme ontstaan om te breken met illusionistische traditie van renaissance • Primitieve kunst mooi want niet beïnvloed door beschaving • Probleem met term primitieve: suggereert dat het Eigene superieur is aan de Ander Heden: niet meer zo, behouden term om trouw te blijven aan authenticiteit

PR Inleiding – Adi Martis – Vijfde fase Een vijfde fase toegevoegd op Goldwater: Postmodern primitivisme (ook al beschreven door Robert Kerkhoven) • Vroeger - Breuk met renaissance/ academische • Nu - Ter discussie stellen modernisme - Emancipatie (voormalige) ‘primitieve’ kunstenaars • Bestuderen historische vormen primitivisme in context - Geografische afstand kleiner - Verschillen elite en massacultuur kleiner - Hedendaags primitivisme heeft ideologisch karakter = Vreemd wat geen doel van postmoderne