Primaire en secundaire geslachtskenmerken Paragraaf 1 Geslachtskenmerken Kenmerken

Primaire en secundaire geslachtskenmerken Paragraaf 1

Geslachtskenmerken • Kenmerken waaraan we het geslacht van mensen herkennen noemen we geslachtskenmerken.

Primaire geslachtskenmerken • Primaire geslachtskenmerken zijn vanaf de geboorte zichtbaar. Bij jongens: - penis - balzak Bij meisjes: - vagina - schaamlippen

Secundaire geslachtskenmerken • Secundaire geslachtskenmerken ontstaan later (vanaf je tiende jaar). Bij mannen: - meer gespierde lichaamsbouw - baardgroei - borsthaar - lagere stem (baard in de keel) Bij meisjes: - rondere lichaamsvormen - bredere heupen - borsten

Puberteit • Vanaf twaalf jaar oud komt de puberteit. • Tijdens de puberteit verander je lichamelijk: • haargroei onder oksels en rond geslachtsorganen • snellere groei (groeispurt) • Bij deze veranderingen spelen hormonen een rol.

Hormonen • Hormonen zijn stoffen die allerlei processen in het lichaam regelen. • Hormoonklieren produceren hormonen. • De hormonen worden afgegeven aan het bloed. • Hormonen stromen door het hele lichaam. • Hormonen werken alleen in de organen die er gevoelig voor zijn.

Hormoonklieren geven hormonen af aan het bloed.

Veranderingen in de puberteit • Veranderingen komen niet allemaal tegelijk. • Bij sommige mensen blijven bepaalde veranderingen (bijna) helemaal weg. Bijvoorbeeld geen borsthaar of weinig baardgroei bij mannen.

Ontwikkeling van jongens en meisjes • Iedereen ontwikkelt zich in eigen tempo. • Veel pubers maken zich zorgen over hoe hun lijf er uit ziet. • Niet alle veranderingen vinden tegelijk plaats. Soms begint bij meisjes de ene borst zich eerder te ontwikkelen dan de andere. (Dit trekt weer bij!) • “Ideale” borsten bestaan niet!