presentatie Van VAR naar Modelovereenkomst en Wet DBA
presentatie Van VAR naar Modelovereenkomst en Wet DBA! Wat nu? Open Coffee Noordoostpolder, di. 1 nov. 2016 10. 30 u. restaurant Eindeloos Beursstraat 5, Emmeloord Alex Boerman advies 1
Even voorstellen … (va. 1980: ) - 4 j Sociale Academie, personeelswerk 20 j. P&O/HR adviseur in loondienst 11 j. Alex Boerman advies (eenmanszaak) 1 j. VAR-row 10 j. VAR–wuo diploma (scriptie: organisatieontwikkeling) West / Midden NL; gemeenten, instellingen, MKB o. a. lid NVP-Zelfstandigen & 11 j. organisatie Z. O. N. BTW nr. , Kv. K nr. , Zkl. Bankrek. , Accountant, etc. Interim, Projectmatig. obv DVO; ook individueel (va. 2012: ) - stichtingen + projecten, o. a. Radio Wv. W Almere - div. bestuurlijke e. a. activiteiten meer coaching + mediation/crisis-mgt. 2 j. Post HBO coaching + 1 j. Verdieping ½j. opl. Basis – en Familie Mediation buurtbemiddelaar Mf. N-registermediator - ALEX mediation (eigen praktijk) o. m. Arbeidsgeschillen, Familie-/Scheidingskwesties - zakelijk + vrijwillig (passie/doorontwikkeling) Instituut v. Toegepaste Integrale Psychologie Het. Mediationhuis, Mf. N geaccrediteerd vrijwilliger accr. Familie Mediation / Raad voor Rechtsbijstand Alex Boerman advies 2
Onderwerpen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Wet DBA (1) aanleiding, (2) doelstelling Uitvoering Modelovereenkomst (Betere) Handhaving Stand van zaken (1), (2/3) cijfers, (4) 19/9 jl. (5) reacties ZZP-er / Ondernemer … Wanneer wel/niet … VAR -> (Model)overeenkomst Beoordeling (1) Art. 7: 610 BW 1964, (2) GAL Theorie & Praktijk (1) algemeen, (2) wat is zeker, (3) wat is er, (4) overige Tips (1) algemeen, (2) specifiek, (3) samenvattend Vragen. . . Alex Boerman advies 3
1. Wet DBA (1) aanleiding (Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) • bestrijding schijnzelfstandigheid • verbetering handhaving • minder papierwerk • gedeelde verantwoordelijkheid • meer duidelijkheid (sommigen ten onrechte freelancer; derving belastinginkomsten en sociale premies) (VAR-systematiek onuitvoerbaar; nu ook naheffingsaanslagen opdrachtgevers mogelijk) (duidelijk igeen sprake van dienstbetrekking, dan hoeft niets extra’s gedaan te worden) (opdrachtgever en –nemer samen verantwoordelijk voor vormgeving arbeidsrelatie) (VAR was alleen beoordeling vooraf; nu wordt achteraf beoordeeld. ) -> herstel balans in risico (opdrachtgever en opdrachtnemer) -> controle bij opdrachtgever en naheffing bij opdrachtgever ( en mogelijk bij opdrachtnemer ) Alex Boerman advies 4
1. Wet DBA (2) doelstelling a. Deregulering ( flexibilisering ) b. Beoordeling Arbeidsrelaties ( schijnconstructies ) ‘Gesternte’: VVD / Pvd. A –regering… Alex Boerman advies 5
1. Wet DBA (3) achtergrond VVD/Pvd. A-coalitie: verschillende visies op zzp’ers Ministeries: EZ, Financiën + SZW VVD : weg VAR voor zzp’ers’ (minder regels) Pvd. A: ‘doorschieten arbeidsmarkt stoppen: • • Wet aanpak schijnconstructies Wet Werk & Zekerheid Mogelijkheden onderzoek bevorderen goed opdrachtgeverschap Aanscherping ‘beoordeling loondienst’? - loondienst, al dan niet fictief (loonheffing) vs ondernemer, - concurrentie zzp vs lage lonen, malafide opdr. gevers, schijnconstructies - Starters/MKB/Zelfst. aftrek vs veel zzp’ers geen AOV/Pensioen(opb. ) Alex Boerman advies 6
2. Uitvoering Belastingdienst: -> Modelovereenkomsten -> Handhaving (beter/meer) “Net als de VAR is een Modelovereenkomst niet verplicht. ” Zie www. belastingdienst. nl Alex Boerman advies 7
3. Modelovereenkomst In hoeverre is dat wel echt nieuw … ? Overeenkomst van Opdracht: O. G. – O. N. (dan wel: Aanneming van Werk) vs Arbeidsovereenkomst: W. G. – W. N. Werkte je al o. b. v. O + GA je daar ook echt voor? !!! Alex Boerman advies 8
4. (Betere) Handhaving What’s new? Onbekend maakt onbemind, gewenning kost tijd … - Niet: wettelijke beoordelingscriteria - Wel : (strengere) spelregels/controle Advies: toetsing vooraf (Belastingdienst)! Alex Boerman advies 9
5. Stand van zaken (1) m. i. v. 1 mei jl. : • VAR afgeschaft (geldt juridisch niet meer) • Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (scherpere toetsing theorie+praktijk: Belastingdienst) ( tot 1 mei 2017 ‘inregelen’ met inspanningsplicht ) Alex Boerman advies 10
5. Stand van zaken (2) cijfers 08 -07 -’ 16: 1. 100 aanvragen nog niet behandeld & 2. 400 modelovereenkomsten getoetst: 27% nog in behandeling (650) 31% afgekeurd (750) 33% ingetrokken (800) 8% goedgekeurd (200) 02 -09 -’ 16: 2. 264 aanvragen nog niet afgehandeld & 2. 217 modelovereenkomsten getoetst: 47% afgekeurd 37% ingetrokken 17% goedgekeurd (377) Alex Boerman advies 11
5. Stand van zaken (3) cijfers • • +1. 000 zzp’ers (NL koploper EU), 4. 481 aanvragen (gem. ) doorlooptijd niet 6, maar 11 weken vaak niet nodig, maar (schrijnende praktijk) +40% payrolling (loondienst = geen zzp; kost ca. 10%): - voordeel Starters- MKB- en Zelfstandigenaftrek weg; kosten/aanschaffingen niet meer zakelijk aftrekbaar. Alex Boerman advies 12
5. Stand van zaken (4) 19/9 jl. (TV-programma Radar: ) • • 1. 000 zzp’ers; niet/nauwelijks handhaving ontslag, waarna ingehuurd/zzp’er (o. a. Post. NL) in/met WW voor jezelf beginnen (UWV-faciliteit (heel) makkelijk: - een VAR krijgen - als ondernemer worden gezien Maar: ben je dat wel echt? Pijnlijk, als ’t anders blijkt (voor zzp’ers; opdrachtgevers gingen vrijuit)! Nu: ‘lesgeven mag niet meer = gezagsverhouding’ Alex Boerman advies 13
5. Stand van zaken (5) reacties Staatssecretaris Wiebes (Fin. /Belastingdienst): - laat je niet uit het veld slaan door ‘spookverhalen’ Belastingdienst moet in meewerkstand + met ondernemers samen te werken aan ‘iets wat aan de wet voldoet’. belooft 'goedwillende' zzp'ers en hun opdrachtgevers niet te beboeten” (FD 19/9 jl. ) geen boetes voor mei 2017 m. u. v. kwaadwillende ondernemers. De Boer (VNO/NCW): - ‘kopschuwe opdrachtgevers overdrijven’ Goed opdrachtgeverschap: duidelijkheid over de opdracht (focus = op resultaat i. p. v. inspanning) Alex Boerman advies 14
6. ZZP-er / Ondernemer … Wanneer ben je ondernemer ? (‘t is maar hoe je ‘t bekijkt. . . ) • ondernemer met onderneming. . Bijverdienste Eenmanszaak B. V. … ( IB -row ) ( IB -wuo ) ( Vpb dga ) • persoonlijk ondernemerschap Alex Boerman advies 15
7. Wanneer wel/niet … • Ondernemen + VAR: • Ondernemen – VAR: - VAR-loon - VAR-row ------- VAR-wuo - VAR-dga indien geen (schijn) arbeidsverhouding - Belangrijk: wanneer geen VAR, resp. Modelovereenkomst ? ( Waarom ? ) Alex Boerman advies 16
8. VAR -> (Model)overeenkomst Werk je, bijv. als freelancer of zelfstandige zonder personeel (ON) voor een opdrachtgever (OG)? Dan kan onduidelijk zijn of de OG (als WG) toch LH moet afdragen over inkomsten ON (als WN). Tot 1 mei 2016: VAR = indicatie OG + ON Va. 1 mei 2016: OG + ON: kan overeenkomst opstellen ( beoordeling wel/niet akkoord = Belastingdienst ! ) Alex Boerman advies 17
9. Beoordeling (1) Art. 7: 610 BW 1964 Dienstbetrekking: en • Er is een Gezagsverhouding tussen beide partijen en • Werknemer moet verplicht zijn gedurende zekere tijd persoonlijk Arbeid te verrichten en • Werkgever is verplicht Loon te betalen Voorkom (de combi) G. A. L. ! Alex Boerman advies 18
9. Beoordeling (2) GAL Modelovereenkomst: goede insteek; geen garantie ! GEZAG : WAT = OG-ON vs HOE = WG-WN ARBEID : INTERIM-EN vs VERVANGING LOON : (opbouw) TARIEF vs vak. (geld/verlof), werktijd + + Hoe pakt het uit in de praktijk ? Beoordeling Belastingdienst ! Twijfel? Zie Handreiking DBA Belastingdienst! Alex Boerman advies 19
10. Theorie & Praktijk (1) algemeen Maak geen schijnconstructies (voorkom GAL) ! (Voortaan) meer kans op nat gaan. Wil je niet meemaken! ( alsnog LH + weg ondernemersvoordelen ) Alex Boerman advies 20
10. Theorie & Praktijk (2) wat is zeker Goedgekeurde overeenkomst = geen garantie Goed bezig zijn = gebruiken / werken met (concept)modelovereenkomst. Werknemer of ondernemer? Maak dat duidelijk! Verder afwachten (Belastingdienst en politiek). Alex Boerman advies 21
10. Theorie & Praktijk (3) wat is er Voorbeeldovereenkomsten Belastingdienst • Algemene Modelovereenkomsten (varianten): - geen werkgeversgezag - geen verplichting tot persoonlijke arbeid - (en voor: ) vervoer, bemiddeling en tussenkomst • Modelovereenkomsten voor Branches en beroepsgroepen, zoals: - kunst- en cultuureducatie - tandartsen, - thuiszorg - zelfstandigen bouw - coaching • Individuele Overeenkomsten (o. m. ): - gastdocent masterclass - muziekonderwijzer - huisarts, tijdelijke waarneming Alex Boerman advies 22
10. Theorie & Praktijk (4) overige • Relevant: bevoegdheid tot geven aanwijzingen/instructies contractueel uitsluiten of beperken. • Afspreken: instructiebevoegdheid beperken tot een aanwijsbaar resultaat van een opdracht (draagt bij aan conclusie dat geen sprake is van een gezagsverhouding). • Het gaat in deze benadering om de inhoud van de instructies: zijn deze beperkt tot een gewenst doel (het wat)? Is de opdrachtnemer vrij in de wijze van bereiken van het doel (het hoe)? • Opdrachtnemer is gehouden gevolg te geven aan een tijdig verleende en verantwoorde aanwijzing omtrent het resultaat van de opdracht. • Voor het overige zal opdrachtnemer bij het uitvoeren van de opdracht waar mogelijk rekening houden met redelijke wensen van opdrachtgever, mits dit naar het oordeel van opdrachtnemer bevorderlijk is voor een behoorlijke uitvoering van de opdracht. • Opdrachtgever heeft uitdrukkelijk géén zeggenschap over werkzaamheden. Opdrachtnemer is vrij om die naar eigen inzicht en zonder toezicht of leiding opdrachtgever uit te voeren en om ook voor andere opdrachtgevers werkzaamheden te verrichten. Alex Boerman advies 23
Wees voorbereid als je op reis gaat … Alex Boerman advies 24
11. Tips (1) algemeen 1. Wel/niet model? Check branche, specialist, belastingdienst! 2. Gebruik bij voorkeur het model van je eigen branche. 3. Voorkom GAL! Twijfel? Zie Handreiking DBA Belastingdienst! 4. Overeenkomst van Opdracht -> Modelovereenkomst a. Gearceerde tekst mag NIET aangepast (of omzeild)! b. Daarnaast ev. WEL, mits t. b. v. specificeren aard opdracht. 5. Toetsing vooraf (intentie) = geen garantie (controle praktijk)! 6. De praktijk moet conform de overeenkomst zijn; echt! 7. Pas op met ‘vervanging’ (tekst overeenkomst + in de praktijk). Alex Boerman advies 25
11. Tips (2) specifiek • interim = riskant (lijkt op vervanging); liever project(matig) • geen inspanning, maar resultaat (in te benoemen onderdelen) (eindresultaat, plan van aanpak, stappen, communicatie, etc. ) • vermijdt typische medewerker-taken (zoals interne processen), benoem waar je voor gaat (zoals: realiseren … binnen … met … en. . . (specificaties) in. . . (tijdsbestek) tegen … (kosten) en … (meer- / minderprijs) als. . . (mee-/tegenvallers). • Benoem/bewijs: gebruik eigen kantoor, telefoon, format’s, etc. (en betrek dat in je prijscalculatie) • Resultaat-/kostenverantwoording (factuur) (niet: urenverantwoording) ‘schijn’ ook administratief vermijden! Alex Boerman advies 26
11. Tips (3) samenvattend • Ondernemer? Doe een goed voorstel! • Zie modellen op www. belastingdienst. nl • ONTZORG de opdrachtgever (Radar, 19/9 jl. : ) ‘als wij niet weten wat het risico is, dan nemen we dat risico niet’ (ev. model van FNV Zelfstandigen) (per opdracht: wel/niet maatwerk) (laat je eventueel helpen) Alex Boerman advies 27
Vragen: … ? Alex Boerman advies info@alexboermanadvies. nl /www. alexboermanadvies. nl 06 – 3038 6146 ALEX mediation info@alexmediation. nl /www. alexmediation. nl Alex Boerman advies 28
- Slides: 28