Presentatie Misverstanden over valorisatie door Dr mr Ard

Presentatie “Misverstanden over valorisatie” door: Dr. mr. Ard Cools

AANDACHT VOOR VALORISATIE Toegenomen aandacht voor valorisatie is gevolg van zg Europese kennisparadox. Veel van de met behulp van publieke financiering ontwikkelde kennis is hoogwaardig en ook in commercieel opzicht veelbelovend, maar een groot deel daarvan blijft desondanks ongebruikt op de plank liggen.

VALORISATIE Vraag: Behoort valorisatie wel tot de taken van een universiteit?

Art. 1. 3 lid 1 van de WHW Drie wettelijke taken van een universiteit: • Geven van onderwijs • Uitvoeren van onderzoek • Kennisoverdracht t. b. v. de maatschappij

KENNISOVERDRACHT ”Kennisoverdracht aan de maatschappij, en daarmee valorisatie, is immers één van de wettelijke taken van de universiteit. ” (citaat minister OC&W)

VALORISATIE Vraag: Behoort valorisatie wel tot de taken van een universiteit? Antwoord: Ja, tot de wettelijke taken.

KENNISOVERDRACHT Activiteiten gericht op kennisoverdracht t. b. v. de maatschappij: “a. Afleveren hoogopgeleide mensen b. Samenwerking in onderzoek met private partijen c. Uitvoering onderzoeksopdrachten d. Samenwerking met bedrijfsleven in onderwijs en training e. Publiceren van resultaten van onderzoek f. Informele contacten tijdens conferenties, e. d. g. Wetenschaps- en techniekcommunicatie” (citaat minister OC&W)

KENNISOVERDRACHT Daarnaast: “h. inspanningen gericht op het vastleggen van de intellectueel eigendom; hierbij gaat het bijvoorbeeld om het aanvragen van octrooien en het geven van licenties; het omgaan met auteursrechten, etcetera. i. het stimuleren van spin-offs en ondernemerschap; hierbij gaat het bijvoorbeeld om het leveren van bijdragen aan het creëren van nieuwe bedrijvigheid in zogenaamde spin-offs en start-ups, het opzetten van incubators voor starters en het stimuleren van ondernemerschap in het onderwijs. ” (citaat minister OC&W)

KENNISOVERDRACHT ”Deze beide laatstgenoemde activiteiten zijn, samen met een aantal al langer gebruikelijke, rechtstreeks van belang voor de valorisatie van kennis die voortkomt uit universitair onderzoek” (citaat minister OC&W)

MISVERSTANDEN Wat moet precies worden verstaan onder: kennisoverdracht? technology transfer? valorisatie?

KENNISOVERDRACHT Kennis Universiteit Maatschappij overdracht

TECHNOLOGY TRANSFER Bestaand bedrijf Technology Universiteit transfer Start-up

VALORISATIE Twee soorten valorisatie: • Economische valorisatie • Maatschappelijke valorisatie

ECONOMISCHE VALORISATIE Producten Technol. Processen kennis Diensten Waarde toevoegen

MAATSCHAPPELIJKE VALORISATIE Rapporten Kennis Artikelen Geneeswijzen Waarde toevoegen

VALORISATIE Door maatschappelijke valorisatie kun je economische valorisatie voorgoed onmogelijk maken.

STAPPEN UIT HET PROCES VAN ECONOMISCHE VALORISATIE Marketing Productontwikkeling Technology transfer a. overdracht technologie en b. overdracht octrooi(en) of licentie verlening Zoeken van geïnteresseerde bedrijven; of oprichten start up Leveren van proof of concept Bescherming kennis door a. geheimhouding; of b. octrooiering Evaluatie toepassingsmogelijkheden Scouten van veelbelovende resultaten

OVERDRACHT ZAAK A B

OVERDRACHT KENNIS A B

EIGENDOMSOVERDRACHT Goederen kunnen in eigendom worden overgedragen. Goederen zijn: • Zaken, dwz stoffelijke objecten (huizen, stoelen, boeken); • Vermogensrechten (vorderingsrechten, intellectuele eigendomsrechten). Kennis is geen goed en kan niet in eigendom worden overgedragen.

KENNISEIGENDOM Kenniseigendom bestaat niet!

AFSPRAKEN a. A deelt de kennis mede aan B, maar zal de kennis niet aan derden mededelen; b. A verleent B het recht om de kennis te gebruiken; c. A zal de kennis niet gebruiken.

RISICO’S Risico’s kennisbescherming door geheimhouding: • kennis kan openbaar worden door niet nakomen geheimhoudingsverplichtingen • kennis kan openbaar worden door onachtzaamheid • zelfde kennis kan door derden worden ontwikkeld

TECHNOLOGY TRANSFER Technology transfer bestaat uit: • overdracht van een technologie aan een bestaand of een nieuw op te richten bedrijf; en • simultane overdracht aan dat bedrijf van een daarop betrekking hebbend octrooi of verlening van een licentie; of • simultane overdracht aan dat bedrijf van het recht om een daarop betrekking hebbend octrooi aan te vragen.

KENNISBESCHERMING Kennis kan op twee verschillende manieren worden beschermd. Namelijk door: • geheimhouding; • octrooiering of andere IPR.

OCTROOI Een octrooi is: • een van overheidswege verleend recht en ook: • een absoluut recht • een intellectueel eigendomsrecht • een vermogensrecht • een verbodsrecht

OCTROOI Je kunt intellectuele eigendom niet beschermen!

WAARDECREATIE Technologie octrooi-aanvraag waarde toevoegen octrooi waarde toevoegen Waardecreatie door investering in kennisbescherming, waardoor meer zekerheid t. a. v. beoogde monopoliepositie

VERMOGENSRECHT EN VERBODSRECHT Een octrooi is een vermogensrecht en een verbodsrecht. Een octrooi vertegenwoordigt economische waarde en je kunt het in eigendom overdragen aan een ander. Je kunt iedereen verbieden het geoctrooieerde te maken, te gebruiken, te verkopen, ter verkoop aan te bieden, kortom commercieel te exploiteren gedurende 20 jaar.

NADELEN OCTROOI

BEPERKINGEN OCTROOI Octrooieren blijft beperkt tot: • • Voortbrengsel Werkwijze

UITVINDING EN ONTDEKKING Het begrip uitvinding is opgebouwd uit drie elementen: - een weten - een kunnen - een vooruitgang op het gebied van de aanwending van natuurkrachten Een ontdekking is het vinden van iets wat al bestond, maar nog nooit eerder was gezien.

INNOVATIE Een innovatie is een nieuw of vernieuwd product, proces of dienst. Dus: • een innovatie hoeft niet gebaseerd te zijn op een uitvinding; • niet iedere uitvinding leidt tot een innovatie.

NIEUWHEIDSVEREISTE Nieuwheidsvereiste: Kennis mag niet al deel uitmaken van de stand der techniek en moet geheim worden gehouden tenminste tot moment van de indiening van de octrooi-aanvraag.

INVENTION DISCLOSURE FORM Vragen over: • Aard van de uitvinding - oplossing voor welk probleem? - inbreuk aantoonbaar? • Nieuwheid - publicaties; posters tijdens conferentie? • Industriële toepassing - markten/bedrijven? - investeringen nodig? • Freedom to operate - subsidievoorwaarden? - andere afspraken?

OCTROOIGEMACHTIGDE Na een positieve interne evaluatie wordt een octrooigemachtigde ingeschakeld. De octrooigemachtigde stelt het octrooischrift op.

PROBLEEM Dat betekent in praktijk dat de uitvinding 3 tot 6 maanden geheim moet worden gehouden. Dit wordt binnen een universiteit vaak als een probleem gezien, omdat men meestal zo snel mogelijk wil publiceren. Omdat valorisatie tot de 3 hoofdtaken van een universiteit behoort moeten universiteiten bereid zijn om te accepteren dat (tijdelijk) geheimhouden soms onvermijdelijk is.

OCTROOI VAN UNIVERSITEIT Wanneer heeft het zin om als universiteit octrooi aan te vragen? Als je waarde wilt creëren voor je universiteit. Dat kan alleen als er een bedrijf is dat: • het octrooi wil kopen/overnemen; of • een licentie wil nemen.

O&O&I STEUNKADER Marktprijs !

WAARDEBEPALING De marktprijs van een verleend octrooi is bepaald door de exploitatiemogelijkheden: • • • toepassingen productiefaciliteiten markten

WAARDEBEPALING en verder natuurlijk ook door: • • aard en uniciteit van de betreffende uitvinding al dan niet voorhanden zijn van technologische alternatieven effectiviteit en reikwijdte van het octrooi landen waar het octrooi van kracht is mate van technologische doorontwikkeling van de betreffende uitvinding vereiste investeringen om de betreffende technologie gereed te maken voor productie investeringsrisico

OCTROOI VAN BEDRIJF Wanneer heeft het zin om als bedrijf octrooi aan te vragen? • Als je anderen wilt kunnen verhinderen om ……. randvoorwaarden: - je moet de kosten van het aanvragen en in stand houden kunnen opbrengen • - je moet tegen inbreukplegers kunnen optreden - je moet inbreuk gemakkelijk kunnen aantonen Als je waarde wilt creëren voor je bedrijf

TIJDSTIP VAN AANVRAGEN Niet te vroeg, want dan heb je een kortere effectieve terugverdientijd, indien nog veel ontwikkelingswerk nodig is. Niet te laat, want dan kun je door een concurrent worden ingehaald.

VERMOGENSRECHT EN VERBODSRECHT Een octrooi is een vermogensrecht en een verbodsrecht. Een octrooi vertegenwoordigt economische waarde en je kunt het in eigendom overdragen aan een ander. Je kunt iedereen verbieden het geoctrooieerde te maken, te gebruiken, te verkopen, ter verkoop aan te bieden, kortom commercieel te exploiteren gedurende 20 jaar.

OCTROOI ALS VERMOGENSRECHT Twee mogelijkheden: • overdracht; of • licentie verlening

LICENTIE VERLENING exclusief • één licentienemer • octrooikosten voor licentienemer • doel: afschermen markt t. b. v. licentienemer niet exclusief • meerdere licentienemers • octrooikosten voor licentiegever • doel: technologie breed neerzetten semi-exclusief

LICENTIES Niet alleen: • octrooilicenties; maar ook • know how licenties (geheime kennis) • software licenties

LICENTIES Beperken naar: • territorium • tijd (duur octrooi) • toepassing • • • medisch • niet-medisch activiteit • produceren • verkopen • consumenten • B 2 B markt

VERGOEDING VOOR LICENTIES Lump sum - vast bedrag ineens Royalties - omzet- of winstafhankelijke vergoeding

VERGOEDING VOOR LICENTIES Factoren die van belang zijn voor het bepalen van de hoogte van de vergoeding: • intrinsieke waarde uitvinding • aanvraag- en instandhoudingskosten • wie betaalt kosten van bestrijden van inbreuk • exclusiviteit • territorium van de licentie • duur van de licentie • welke toepassingen • welke markten • commercieel succes • nog investeringen nodig?

OPTIE Optie op licentie • Voorwaarden en prijs zijn vastgelegd. • De licentiegever moet de optiehouder licentie verlenen onder de vastgelegde voorwaarden en prijs, zodra de optiehouder dat wil.

RIGHT OF FIRST REFUSAL Right of first refusal van een licentie • Voorwaarden en prijs zijn niet vastgelegd. • Licentiegever hoeft niemand een licentie te verlenen. • Als de licentiegever een licentie wil verlenen, moet hij prijs en voorwaarden vastleggen en die licentie dan eerst aanbieden aan de houder van het ROFR. • Als de houder van het ROFR de licentie niet wil onder die voorwaarden, mag de licentiegever de licentie onder dezelfde voorwaarden aanbieden aan derden.

OPEN INNOVATIE Open innovatie is het combineren van interne en externe bronnen voor zowel de ontwikkeling als het op de markt brengen van nieuwe producten, processen of diensten. (H. Chesbrough)

OPEN INNOVATIE Drie vormen van open innovatie: • inkopend innoveren; • collaboratief innoveren; • openbaar innoveren. Alleen de laatste vorm van open innovatie is nieuw.

BAYH-DOLE ACT VAN 1980 BAYH-DOLE ACT maakt het Amerikaanse universiteiten mogelijk om rechten te claimen op uitvindingen die voortvloeien uit door de federale overheid gefinancierd onderzoek.

BAYH-DOLE ACT VAN 1980 mits de universiteit: • overeenkomsten heeft gesloten met haar medewerkers omtrent geheimhouding en overdracht van uitvindingen aan de universiteit; • de uitvinding meldt aan de financierende instantie van de federale overheid; • daadwerkelijk octrooi aanvraagt voorde betreffende uitvinding; • een niet-exclusieve en niet-overdraagbare licentie verleent aan de federale overheid; • actief bevordert en probeert om de uitvinding te commercialiseren, waarbij MKB bedrijven die in de VS produceren de voorkeur genieten; • het octrooi niet overdraagt aan derden (behalve onder bijzondere omstandigheden; • de royalties deelt met de uitvinders en het overblijvende deel besteedt aan onderzoek en onderwijs.

BAYH-DOLE ACT VAN 1980 “In Amerika zijn onderzoekers bij wet verplicht om resultaten te patenteren. ” (citaat hoogleraar kennisvalorisatie) Misverstand?

MISVERSTANDEN Er wordt in Nederland veel gesproken over kennisvalorisatie, maar weinig met kennis van zaken. Dat is niet bevorderlijk voor de acceptatie in de wetenschappelijke wereld van het belang van kennisvalorisatie.

Presentatie “Misverstanden over valorisatie” door: Dr. mr. Ard Cools