Pregled fecesa Feces stolica Krajnji produkt rada digestivnog

Pregled fecesa

Feces - stolica Krajnji produkt rada digestivnog (gastrointestinalnog) trakta

Defekacija • Fiziološka funkcija pri kojoj se prazni završni deo debelog creva • Centar za defekaciju se nalaz u lumbosakralnom delu kičmene moždine

Da ponovimo

Normalan sastav fecesa • • • Nesvarena hrana (celuloza, mišićna vlakna, soli) Mukozne materije Sekret i sokovi iz digestivnog trakta Bakterije Voda Mrtve ćelije crevnog epitela

Osobine fecesa kod zdrave osobe = Makroskopski pregled Količina Boja Izgled Miris

Količina: U toku 24 h iznosi 100 -500 grama • Prvenstveno zavisi od vrste i količine unete hrane Obilnija Biljna hrana Mleko Manja Proteini Ugljeni hidrati

Boja: • Normalno – smeđa • Boju fecesu daje sterkobilinogen (žučna boja) Promene u boji Normalno Hrana Lekovi Patološki Oboljenja Stanja

Prisustvo krvi u fecesu • Može biti: Okultno = skriveno Prisustvo sveže krvi Melena

Prisustvo krvi u fecesu Sveža krv Krvarenje iz donjih partija digestivnog trakta Hemoroidi, karcinom, polipi, opstipacija. . .

Prisustvo krvi u fecesu Melena Krvarenje iz gornjih partija digestivnog trakta Čir želuca

• Crna katranasta stolica (kao talog od kafe) • Izuzetno neprijatnog mirisa • Nastaje zato što pod dejstvom Hcl • U želucu Hb • U krvi Hematin • Crne boje

Izgled = Konzistencija • Zavisi od količine vode koju feces sadrži • Postoje 4 vrste konzistencije: 1. Formirane 2. Tvrde 3. Kašaste 4. Retke • Bristol skala

Poremećaji u konzistenciji fecesa Opstipacija Dijareja Dispepsija • Zatvor • Duže od 3 dana zadržavanje fekalnih masa u debelom crevu • Peristaltika creva je usporena • Proliv • Više od 3 tečne stolice za 24 h • Peristaltika creva je ubrzana • Poremećaj varenja i resorpcije hranjivih materija • Vrste: dispepsija vrenja, truljenja i masna

Rutinski pregled fecesa • Sastoji se iz 3 dela: 1. Opis fizičko-hemijskih karakteristika (izgled, boja, kolčina) 2. Biohemijski pregled (Mikroskopski pregled) 3. Bakteriološki pregled (Koprokultura) zasejavanje na hranjive podloge

Rutinski pregled fecesa Obuhvata Makroskopski Opis fizičkohemijskih karakteristika Mikroskopski Biohemijski pregled Bakteriološki pregled

Uzimanje fecesa za preglede • Radi se veoma retko Biohemijski Bakteriološki • zasejava se na hranjive podloge = Koprokultura • uzima se u sterilne posude

Koprokultura • Mikrobiološka pretraga uzorka stolice, sa ciljem identifikacije patogenih mikroorganizama • Test se radi na prisustvo bakterija, parazita ili gljivica koje uzrokuju infekciju na nivou gastrointestinalnog trakta. • U zavisnosti od simptoma i toka bolesti može biti potreban jedan uzorak stolice ili nekoliko uzoraka (najčešće 3 uzorka) u periodu od par dana.

Indikacije za koprokulturu: • obilne dijareje • prekomerni gasovi u abdomen, nadutost • pronalaženja uzroka učestale mučnine, povraćanja, gubitka apetita • abdominalni bol i grčevi • prisustvo krvi u stolici

Koprokultura – uputstvo za uzimanje uzorka • Pre uzimanja uzorka stolice neophodno je urinirati kako urin ne bi dospeo u uzorak • Koristite rukavice prilikom prikupljanja uzorka • Ispraznite creva u suvu plastičnu posudu van wc šolje ili specijalan dodatak koji se postavlja na wc šolju (nikako ne uzimati uzorak iz wc šolje!) • Ne mešati uzorak sa toalet papirom, sapunom, maramicama • Vrlo je bitno oprati ruke sapunom i vodom nakon uzimanja uzorka.

Koprokultura – uputstvo za uzimanje uzorka • Nakon uzimanja uzorka posudicu pažljivo zatvoriti pazec i da se rukama ne kontaminira unutrašnjost posudice i čep. • Uzorak može max 2 h ostati na sobnoj temperaturi. Ako se za to vreme ne odnese do laboratorije, može se 24 h čuvati na +4°C

Posude za koprokulturu

FOBT TEST • Pregled stolice na okultno krvarenje • Okultno (skriveno) krvarenje se ne može videti golim okom, a prisustvo krvi se otkriva uz pomoć hemijskih supstanci koje se koriste u ovom testu. • FOBT test može samo da ukaže na prisustvo ili odsustvo krvi, ali ne i na tačno mesto krvarenja u gastrointestinalnom traktu.