PRAWO ADMINISTRACYJNE FORMY DZIAANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Formy dziaania

PRAWO ADMINISTRACYJNE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Formy działania administracji publicznej Dawny podział form działania administracji publicznej: 1. Akty władzy publicznej; 2. Czynności administracyjne; 3. Działania administracji publicznej

Formy działania administracji publicznej Ad. 1 -2 - Akty władzy publicznej oraz czynności administracyjne – nakierowane na styczność z podmiotami pozostającymi poza administracją publiczną. Ad. 3 – Działania administracji publicznej jedynie pośrednio wpływają na podmioty zewnętrzne, związane były z wykonywaniem zadań publicznych np. zwalczanie chorób, rozruchów.

Formy działania administracji publicznej Podstawowy podział tych form: 1. Akt administracyjny; 2. Akt normatywny; 3. Formy działań faktycznych; 4. Umowy; 5. Milczenie administracji

Formy działania administracji publicznej - Akt administracyjny Działanie organu administracji publicznej; W oparciu o wyraźne przepisy prawa; Na podstawie ustalonego stanu faktycznego; Podejmowane w sposób władczy i jednostronny; Rozstrzyga o prawach lub obowiązkach konkretnego adresata.

Formy działania administracji publicznej Definicja aktu administracyjnego: 1. Sformalizowany – w wyniku postępowania; 2. Objaw woli organu – na podstawie i w granicach przepisów prawa; 3. Skierowany do zindywidualizowanego adresata; 4. W konkretnej sprawie; 5. Z reguły w sferze prawa administracyjnego.

Formy działania administracji publicznej Ad. 1 -2 – SFORMALIZOWANA WOLA ORGANU - Przepisy prawa wyraźnie upoważniają organ; - Przepisy określają tryb wydania rozstrzygnięcia; - Przepisy określają zasady kontroli tych rozstrzygnięć; - Przepisy prawa określają formę rozstrzygnięcia jako akt administracyjny

Formy działania administracji publicznej Ad. 3 - ADRESTAT AKTU ADMINISTRACYJNEGO - Obywatel, inny podmiot prawa prywatnego, lub inny podmiot prawa publicznego.

Formy działania administracji publicznej Prawidłowy akt administracyjny musi być zgodny z: - Prawem materialnym – dotyczy praw i obowiązków określonych w prawie materialnym; - Prawem ustrojowym – kompetentny organ; - Prawem procesowym – w odpowiednim trybie.

Formy działania administracji publicznej Podział aktów administracyjnych: 1. Akty konstytutywne; 2. Akty deklaratoryjne.

Formy działania administracji publicznej Podział aktów administracyjnych: 1. Akty administracyjne zewnętrzne; 2. Akty administracyjne wewnętrzne.

Formy działania administracji publicznej Podział aktów administracyjnych: 1. Akty administracyjne związane; 2. Akty administracyjne swobodne.

Formy działania administracji publicznej Podział aktów administracyjnych: 1. Akty administracyjne za zgodą; 2. Akty administracyjne bez zgody.

Formy działania administracji publicznej Akty administracyjne za zgodą/bez zgody adresata - Zgoda jest wyrażana „przedwstępnie” np. poprzez wcześniejsze złożenie wniosku; - Brak zgody ma miejsce – w przypadku aktów wydawanych z urzędu.

Formy działania administracji publicznej Podział aktów administracyjnych: 1. Akty rodzące bezpośrednie skutki cywilnoprawne; 2. Akty wywołujące pośrednio skutki cywilnoprawne.

Formy działania administracji publicznej Akty rodzące bezpośrednie/ pośrednio skutki cywilnoprawne Bezpośrednio - np. Decyzja o wywłaszczeniu – skutkuje przeniesieniem prawa własności Pośrednio – decyzja jest warunkiem zawarcia umowy np. decyzja o przydziale lokalu warunkuje zawarcie umowy najmu.

Formy działania administracji publicznej 1. 2. 3. 4. Akt administracyjny – podejmowanie rozstrzygnięcia Ustalenie składników stanu faktycznego; Ustalenie treści stosowanych norm prawa; Subsumpcję – zbadanie, czy stan faktyczny pasuje do stanu prawnego; Ustalenie skutków prawnych

Formy działania administracji publicznej SAMODZILNOŚĆ ORGANU Organ może być samodzielny w zakresie: 1. określania stanu faktycznego; 2. Wykładni prawa (stosowanych przepisów); 3. Wyborze treści rozstrzygnięcia; 4. Wartościowaniu związanym z tym wyborem.

Formy działania administracji publicznej SAMODZILNOŚĆ ORGANU Samodzielność organu jest ograniczona przez: - Przepisy prawa; - Orzecznictwo.

Formy działania administracji publicznej UZNANIE ADMINISTRACYJNE - Najpełniejszy rodzaj samodzielności organu; - Udzielana na podstawie BLANKIETOWEJ NORMY PRAWNEJ – dyspozycja w tej normie prawnej jest dysjunkcyjna – czyli w warunkach określonych w hipotezie – organ może podjąć np. dwa różne rozstrzygnięcia; - Norma blankietowa – upoważnia organ do takiego rozstrzygnięcia.

Formy działania administracji publicznej UZNANIE ADMINISTRACYJNE - W przypadku uznania, bez względu na wybór organu – będzie to wybór zgodny z prawem. - Swoboda ta jest jednak ograniczona – organ powinien uwzględnić interes publiczny oraz interes prawny innych podmiotów – w ten sposób, że organ określa cel rozstrzygnięcia w tym celu powinien zmierzać.

Formy działania administracji publicznej UZNANIE ADMINISTRACYJNE Przepisy prawa określają mierniki – pozwalające organowi określić cel do jakiego powinien zmierzać – mierniki te są wartościami: 1. Wartościami poza systemem prawa; 2. Wartościami określonymi w prawie.

Formy działania administracji publicznej UZNANIE ADMINISTRACYJNE - Ograniczenie samodzielności organu dotyczącej uznania administracyjnego poprzez określenie: 1. Zakresu samodzielności; 2. Kierunki działania organu. Ograniczenia te są określone z reguły w normach blankietowych, dookreślony w innych normach pr. materialnego, pr. ustrojowego, pr. procesowego.

Formy działania administracji publicznej UZNANIE ADMINISTRACYJNE - Kontrola uznania administracyjnego obejmuje jedynie badanie, czy organ nie przekroczył zakresu uznania administracyjnego; - Kontrola nie obejmuje oceny rozstrzygnięcia, jeżeli było ono podjęte w granicach tego uznania administracyjnego.

Formy działania administracji publicznej POJĘCIE NIEOZNACZONE - Od uznania administracyjnego należy odróżnić pojęcie nieoznaczone; - Pojęcie nieoznaczone, to np. interes publiczny, ład przestrzenny.

Formy działania administracji publicznej POJĘCIE NIEOZNACZONE - Pojęcie nieoznaczone jest oparte na normie blankietowej – upoważnienie organu do samodzielnej interpretacji tych pojęć

Formy działania administracji publicznej POJĘCIE NIEOZNACZONE - Samodzielność poznawcza – pojęcie nieoznaczone - Samodzielność wartościująca – uznanie administracyjne

Formy działania administracji publicznej POJĘCIE NIEOZNACZONE Także pojęcia nieoznaczone są objęte kontrolą: 1. W toku postępowania administracyjnego; 2. Przez sąd administracyjny.

Formy działania administracji publicznej WADLIWOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO Wadliwy akt administracyjny: 1. Zawiera błędy pisarskie, rachunkowe – wymagane jest ich sprostowanie, wyjaśnienie. 2. akt naruszający przepisy prawa materialnego, ustrojowego oraz procesowego – wymagane jest ich zmiana / uchylenie.

Formy działania administracji publicznej Wadliwość może mieć miejsce na etapie: 1. Niewłaściwym ustaleniu stanu faktycznego; 2. Błędnej wykładni prawa 3. Niewłaściwym zastosowaniu prawa, w tym: - zastosowaniu niewłaściwego przepisu; - niezastosowaniu właściwego przepisu; - zastosowaniu przepisu, w sytuacji kiedy nie trzeba stosować danego przepisu prawa.

Formy działania administracji publicznej Wadliwość aktów administracyjnych jest stopniowalna: 1. Można poprawić wady w toku postępowania odwoławczego; 2. Można poprawić za pomocą wznowienia postępowania; 3. Wadliwość dotyczącą nieważności aktu; 4. Wady powodujące nieistnienie aktu w porządku prawnym.

Formy działania administracji publicznej - Ad. 1 – AKTY ADM. WZRUSZALNE Naruszają prawo materialne i procesowe, ale nieznacznie; Pozostają skuteczne do czasu ich zmiany/uchylenia; Z tym żądaniem może wystąpić adresat aktu; Zmiana następuje od chwili zmiany – ex nunc.

Formy działania administracji publicznej DOMNIEMANIE WAŻNOŚCI AKTU ADM. - Akt administracyjny jest uznawany za obowiązujący, dopóki w odpowiednim trybie nie zostanie uchylony / zmieniony; - Przyczyna – brak domniemania zakłócałby funkcjonowanie administracji i adresatów tych aktów.

Formy działania administracji publicznej Ad. 4 - NIEAKTY – są to akty podjęte: 1. Przez organy oczywiście niewłaściwe; 2. Z pominięciem wszelkiej procedury; - Nieakty nie leżą w sferze prawa.

Formy działania administracji publicznej TRWAŁOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO 1. Trwałość wyznaczona momentem doręczenia; 2. Trwałość ze względu na ostateczność decyzji; 3. Trwałość ze względu na prawomocność decyzji.

Formy działania administracji publicznej TRWAŁOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO Ad. 1 Trwałość wyznaczona momentem doręczenia decyzji. - Wiąże organ; - Adresat może odwołać się od tej decyzji; - Organ może zmienić tą decyzję na decyzję pozytywną, gdy zmiana nie sprzeciwia się prawu.

Formy działania administracji publicznej TRWAŁOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO Ad. 2 - Trwałość ze względu na ostateczność decyzji - Organ sam nie może zmienić tej decyzji; - Zmiana może mieć miejsce w przypadku zgody adresata / poważnych wadliwości określonych w k. p. a. - Zmiana może mieć miejsce po wniesieniu skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Formy działania administracji publicznej TRWAŁOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO Ad. 3 - Trwałość ze względu na prawomocność decyzji: - Decyzja nie może być zmieniona / uchylona przez organ lub WSA; - Zmiana decyzji jest dopuszczalna jedynie na skutek wniesienia skargi kasacyjnej.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY - Akty normatywne będące formą działania: 1. Rozporządzenia; 2. Akty prawa miejscowego.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY - Ma charakter normatywny – określa obowiązki podmiotów; - Określa nowe normy, a nie już istniejące.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY - Akty prawa powszechnie obowiązującego; - Akty prawa wewnętrznego. Istotne jest – że zawierają normy abstrakcyjne oraz normy generalne.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Powinno istnieć upoważnienie ustawowe: - Konkretny przepis prawny; - Upoważnienie powinno określać: 1. Elementy procesowe – kto i jak ma wydać; 2. Elementy materialne – co ma być wydane.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Upoważnienie może być określone w: 1. Konstytucji – dotyczy np. działania Rady Ministrów; 2. Ustawie – rozporządzenia, akty prawa miejscowego; 3. Innych aktach normatywnych - podstawa do wydania aktów wewnętrznych.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Upoważnienie do wydania rozporządzenia: 1. Zawarte w skonkretyzowanej podstawie prawnej – nie ma domniemania kompetencji; 2. Nie można przekazywać kompetencji – zakaz subdelegacji; 3. Nie może być wprowadzone wsteczne działanie prawa.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Akty wewnętrzne: - Upoważnienie zawarte w ustawach / rozporządzeniach; - Nie odnoszą się bezpośrednio do obywatela; - Dotyczą spraw wewnętrznych – np. organizacji pracy, zależności organizacyjnych, koordynacji, kierownictwa, technik i metod administrowania.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Akty wewnętrzne pośrednio wpływają na obywatela: - Akty te powinny być zgodne z prawem powszechnie obowiązujących – nie są one autonomiczne wobec prawa. - Sprzeczne z prawem są akty wewnętrzne utrudniające obywatelowi dostęp np. do świadczeń.

Formy działania administracji publicznej KONTROLA AKTU NORMATYWNEGO: - Akty wewnętrzne – wydawane przez naczelne i centralne organy administracji publicznej badanie zgodności z prawem powszechnie obowiązującym – TK; - Akty prawa miejscowego – kontrola sprawowana przez sądy administracyjne.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH 1. Działania społeczno-organizatorskie; 2. Działania materialno-techniczne.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH - Działania te uzupełniają działania prawne; - Są podejmowane w procesie stosowania prawa; - Także są sprawowane na podstawie i w granicach prawa.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH - Różnica wobec działań prawnych: 1. Działania faktyczne nie są określone prawnie lub są niewyczerpująco określone prawnie; 2. Przepisy je określające – nie opisują – warunków podejmowania, treści, formy i trybu ich podjęcia; 3. Są co najwyżej określone w normach ustrojowych – nie są opisane w normach materialnych lub procesowych.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH - Działania te dotyczą np. czynności związane z zebraniem dowodów w postępowaniu administracyjnym. Art. 77 par 1 kpa – organ jest zobowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzeć cały materiał dowodowy; Art. 7 kpa – organ podejmuje wszelkie kroki w celu wyjaśnienia stanu faktycznego.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania społeczno-organizatorskie - Administracja stosując te działania nie korzysta z przymusu państwowego; 1. W celu nawiązania współpracy z obywatelem; 2. W celu przekazania informacji obywatelom.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania społeczno-organizatorskie - Działania te są niekonflikowe – nie mogą stosować przymusu, ale i tak administracja poprzez: 1. Specjalizację / profesjonalizm działań; 2. Zakres działania /posiadanej wiedzy. - Administracja ma przewagę nad obywatelem.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania społeczno-organizatorskie Działania – współpraca z obywatelem powinny spełniać trzy warunki, aby uniknąć przewagi nad obywatelem: 1. Nie są podejmowane w oparciu o prawo materialne; 2. Nie mogą naruszać praw / wolności obywatelskich określonych w Konstytucji / ustawach; 3. Ich celem jest jedynie nawiązanie współpracy z obywatelem.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania społeczno-organizatorskie - Działania związane ze współpracą z obywatelem powinny zmierzać do zwiększenia efektywności administracji. Działania te można podzielić na: 1. Działania faktyczne dwustronne; 2. Działania faktyczne jednostronne.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania faktyczne dwustronne: Dwa etapy tych działań: 1. Etap – przygotowanie współpracy – np. rozpowszechnienie wiedzy o tej współpracy wśród obywateli – adresowane do nieoznaczonych odbiorców; 2. Etap – nawiązanie współpracy – są adresowane jedynie do osób, które zgłosiły inicjatywę wobec podjęcia działań – działania te dotyczą dookreślenia zasad współpracy.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania faktyczne jednostronne: - Dotyczą jedynie działań administracji wobec obywateli – w postaci: odezw, apeli; - Forma i zakres tych działań jest określona przez organ. Organ ma tutaj samodzielność działania.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania informacyjne administracji: 1. Działania informacyjne wewnątrz administracji; 2. Działania informacyjne podejmowana wobec podmiotów spoza administracji.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Ad. 1 – Działania informacyjne wewnątrz administracji: - Przekazywanie informacji jest niezbędne do sprawnego funkcjonowania administracji; - Podstawa prawna w normach prawa ustrojowego – redagowana na dwa sposoby: A. Obowiązek organu przekazania informacji; B. Prawo organu uzyskania informacji.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Ad. 2 – Działania informacyjne wobec podmiotów spoza struktury administracji: - Informacje kierowane do obywateli; - Cel – zapoznanie obywatela z jego uprawnieniami lub obowiązkami, które powinien spełniać

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania materialno-techniczne: - np. egzekucja w administracji; - np. sprawdzenie stanu technicznego; - np. rejestracja w Rejestrze / Ewidencji. Czynności te wywołują skutki w sferze faktycznej, a dopiero później w sferze prawnej (pośrednie skutki prawne).

Formy działania administracji publicznej 1. 2. 3. 4. UMOWY W ADMINISTRACJI: Umowa cywilnoprawna; Umowa publicznoprawna; Umowa administracyjnoprawna; Umowa, a ugoda administracyjna.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Umowa cywilnoprawna: - Związane z dysponowaniem majątkiem (Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego); - Np. umowa najmu, sprzedaży etc.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Umowa cywilnoprawna: Czasami do zawarcia umowy cywilnoprawnej wymagane jest wcześniejsze wydanie aktu administracyjnego. - Zmiana lub stwierdzenie nieważności tego aktu nie jest podstawą do zmiany/unieważnienia tej umowy cywilnoprawnej – co najwyżej badana jest wadliwość oświadczenia woli.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Umowa publicznoprawna: Zawarta pomiędzy dwoma podmiotami administracji, np. . : 1. Związek jednostek samorządu terytorialnego; 2. Porozumienia między jst; między jst/związekwojewoda; między jst – związek.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Umowa administracyjna: - Brak jej w porządku prawnym, jest w niemieckim prawie administracyjnym; - Zastępuje decyzję adm. (w Niemczech).

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Należy odróżnić umowę w administracji od ugody, ponieważ: 1. Ugoda jest zawarta pomiędzy stronami postępowania administracyjnego; 2. Wymaga zatwierdzenia przez organ.

Dziękuję za uwagę