Praktijkvoorbeelden waargenomen via het project Veteiwitverhouding reeds sturen

Praktijkvoorbeelden waargenomen via het project ‘Vet/eiwitverhouding reeds sturen in het basisrantsoen’ Eddy Decaesteker Bedrijfsadvisering Melkveehouderij POVLT Beitem Tel: 051/27. 33. 86 Eddy. decaestecker@west-vlaanderen. be Dit demonstratieproject wordt medegefinancierd door de Europese Unie en het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid

Belang van vet/eiwit op melkprijs • Prijs per liter melk = prijs/kg vet + prijs/kg eiwit vb sept 2008: – 2, 5944 €/kg vet – 4, 8183 €/kg eiwit • Vet correctie op melkquotum: – (Ref vet – werkelijk vet) x liters x 0, 0175 – 100. 000 l melk à 40° vet (referentie 38° vet) – 100. 000 l X (40 – 38) X 0, 0175 3. 500 l vet correctie

Belang van vet/eiwit op melkprijs • 100. 000 l à 40° vet & 34, 4° eiwit • 103. 500 l à 38° vet & 33, 4° eiwit – 4. 000 kg vet à 2, 5944 – 3. 933 kg vet à 2, 5944 • 10. 377, 60 € – 3. 440 kg eiwit à 4, 8183 • 16. 574, 95 € • Omzet = 26. 952, 55 € • 10. 203, 78 € – 3. 457 kg eiwit à 4, 8183 • 16. 656, 38 € • Omzet = 26. 860, 16 €

Tekort aan zetmeel in rantsoen begin lactatie kan resulteren in een lager eiwitgehalte

Afbraak en benutting van voederbestanddelen Voer Pens Darm Uier Type nutriënt Koolhydraten -Celwanden -Suiker -Zetmeel Azijnzuur Boterzuur Propionzuur Glucose Eiwit NH 3 micr. eiw aminozuren Eiwit Aminogeen vetten -- Ketogeen Vet Ketogeen Lactose Glucogeen Langk. vetz Vet

Tekort aan zetmeel begin lactatie • Probleemstelling: – 35 melkkoeien • 8000 kg melkproductie à 40, 7° vet en 33, 5° eiwit – Eind augustus 2007 te weinig maïskuil • 12 kg maïs i. p. v 25 à 30 kg maïs • Wel voldoende smakelijk gras • Krachtvoeder werd niet aangepast – Half oktober terug 30 kg maïs per koe

Rantsoen (kg DS) ° vet/l melk MCC °eiwit/ l melk MCC Aantal dagen gekalfd BSK in kg melk 16 okt 2007 20 nov 2007 3 kg vers gras 7 kg voordroogkuil 4 kg maïskuil 1, 8 kg perspulp 0, 75 kg eiwitcorrector 4, 5 kg voordroogkuil 10 kg maïskuil 1, 8 kg perspulp 2, 5 kg eiwitcorrector 43, 5 35, 7 205 38, 1 43, 5 36, 4 223 37, 5 Koeien < 120 dagen gekalfd BSK in kg melk °vet/ kg melk CRV °eiwit/ kg melk CRV 36, 64 40, 05 32, 5 37, 5 43, 7 34, 8

Tekort aan zetmeel begin lactatie • Tekort kuilmaïs – Meestal eind van de zomer (net voor nieuwe oogst) • Minder smakelijk gras? – Grote negatieve energiebalans • Afkalfperiode is Reeds gestart – Gekalfde koeien komen onder druk te staan – Zichtbaar op CRV melkcontrole » Koeien <60 en 120 dagen gekalfd met te laag eiwitgehalte – Rantsoen wordt best aangepast: • Zetmeelrijke krachtvoeders • Kuilmaïs inkopen – Opletten bij herinkuilen voor secundaire gisting

Invloed structuurtekort op melkproductie en -gehaltes

Structuurwaarde • Structuurwaarderingsysteem met een fictieve eenheid • Waarde schaal tussen 0 (granen) en 4, 2 (stro) – Natriumbicarbonaat: SW = 7 • In functie van de koeien die het meeste krachtvoeder krijgen – Minimale structuurwaarde = 1, 1/kg DS – Indien SW < 1, 1/kg DS pensverzuring • Waterachtige mest • Vetgehalte

Structuurwaarde • Structuurwaarde uit tabel • Voor maïs en graskuil berekenen op basis van RC of NDF – Graskuil: • SW = -0, 20 + 0, 0125 x RC • SW = +0, 15 + 0, 0060 x NDF – Maïskuil: • SW = - 0, 10 + 0, 0090 x RC • SW = - 0, 57 + 0, 0060 x NDF • Structuur waarde = Ruwe celstof – Vb graskuil en maïskuil met RC = 200 • SW graskuil = -0, 20 + 0, 0125 x RC = 2, 3 • SW maïskuil = -0, 10 + 0, 0090 x RC = 1, 7

Structuurwaarde PERSPULP 1, 05 VERS GRAS KRACHTVOEDER 0 0, 2 VOORDROOGKUIL 4, 1 KUILMAÏS 1 1, 4 1, 5 1, 8 2 - 0, 15 2, 4 3 4 STRO 4, 2 TARWE 1, 1 = limiterende structuurwaarde

Structuurwaarde, correcties • Trage rantsoenen (teveel ruwe celstof) – symptomen • Minder melkproductie (vooral 2 e helft lactatie), hoog vetgehalte, einde lactatie koeien vervetten, vaste mest, meer restvoer – Oplossingen • Ruwe celstof uit het rantsoen halen – Vb minder oudere voordroog en meer maïs of perspulp • Bijvoederen van ‘snelle’ voedermiddelen (met lage SW) – TARWE !!!(SW = -0, 07) Zeer snel voedermiddel – Perspulp (SW = 1, 05) gematigd

Structuurwaarde, correcties • Snelle rantsoenen: (te weinig vezelrijk materiaal) – Symptomen • Waterachtige mest, vetgehalte zeer laag, minder eetlust, enkele koeien (vooral begin lactatie) gaan uit de melk – Oplossingen • Snelle producten (krachtvoeder, tarwe, …) verminderen in het rantsoen • Bijvoederen van structuurrijke producten – Ruwe celstofrijke voordroogkuil (pakken, jongvee) – Stro, graszaadhooi – Natriumbicarbonaat: minstens 200 g/koe (helpt de pens bufferen geen stimulatie herkauwactiviteit)

Invloed structuurtekort op productie & gehaltes • Probleemstelling – 37 Melkkoeien • 10. 600 kg melkproductie à 41, 4° vet 34, 6° eiwit – In oktober volledig winterrantsoen met 1 kg tarwe • Tarwe gemengd met eiwitkern aan voerhek • 2 e eiwitkern in krachtvoerautomaat • Deels zeer jonge voordroogkuil – 2 e helft oktober minder correctie aan voerhek en meer in krachtvoerautomaat

Praktijkvoorbeeld • Theoretisch normale structuurwaarde – 1, 56 is normaal voldoende – Symptomen van acidose • Blinkende slappe mest • Wisselvallige ruwvoeder opname • Relatief laag vetgehalte – (41, 2° terwijl normaal 43° werd gehaald) – Aan voederhek 3 kg corrector • 1 kg tarwe en 2 kg eiwitkern gemengd – In krachtvoerbox 1 kg eiwitkern

Praktijkvoorbeeld • Aanpassing – 1, 5 kg corrector aan voederhek • 0, 5 kg tarwe & 1 kg eiwitkern – 1, 75 kg eiwitcorrector in krachtvoerbox • Rantsoen wordt iets minder fel – Hoogproductief • 0, 5 kg tarwe en 0, 25 kg eiwitkern minder – Laagproductief • 0, 5 kg tarwe minder

Praktijkvoorbeeld • Resultaat aanpassing – Gehaltes stijgen • Vet : van 41, 2 naar 43, 1 • Eiwit: van 34, 4 naar 35, 5 – Productie stijgt • BSK : van 48, 4 naar 49 • Dagproductie: van 32, 4 naar 33, 8

Besluit bij tekort aan structuur • Verschil praktijk berekening • Bij minder tarwe in dit rantsoen – Iets hogere melkproductie – Hoger vetgehalte – Duidelijkst bij hoogproductieve koeien – Beter eiwitgehalte • Kan wijzen op reeds langere pensverzuring – Dieren aten ook vlotter het rantsoen op

Belang kwaliteit graskuil