Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych na

Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych na zajęciach artystycznych Sylwia Kurcab Urszula Mielczarek kurcab@womczest. edu. pl mielczarek@womczest. edu. pl

Program szkolenia • Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych w środowisku szkolnym. • Propozycje metod i form pracy z uczniami na zajęciach artystycznych. 2

Prośba o udział w ankietach 3

Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2018/2019 • 100 rocznica odzyskania niepodległości – wychowanie do wartości i kształtowanie patriotycznych postaw uczniów. • Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego. Kształcenie rozwijające samodzielność, kreatywność i innowacyjność uczniów. • Kształcenie zawodowe oparte na ścisłej współpracy z pracodawcami. Rozwój doradztwa zawodowego. • Rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli. Bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z zasobów dostępnych w sieci.

https: //www. google. com/search? q=ABY+BY%C 5%81 O+OK+KAZDY+DOSTANIE&client=firefox-bd&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0 ah. UKEwid 1 v. Ptgdng. Ah. WJi. Is. KHXg. DA 4 w. Q_AUIDig. B&biw=1093&bih=491#imgrc=l. AA 9 FU 0 t. Yj. SHDM:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 28 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach

„§ 3. 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniowi w szkole i placówce polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia i czynników środowiskowych wpływających na jego funkcjonowanie w szkole i placówce, w celu wspierania potencjału rozwojowego ucznia i stwarzania warunków do jego aktywnego i pełnego uczestnictwa w życiu szkoły i placówki oraz w środowisku społecznym.

2. Potrzeba objęcia ucznia pomocą psychologiczno -pedagogiczną w szkole wynika w szczególności: 1) z niepełnosprawności; 2) z niedostosowania społecznego; 3) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym; 4) z zaburzeń zachowania lub emocji; 5) ze szczególnych uzdolnień; 6) ze specyficznych trudności w uczeniu się; 7) z deficytów kompetencji i zaburzeń sprawności językowych; 8) z choroby przewlekłej; 9) z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych; 10) z niepowodzeń edukacyjnych; 11) z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego i kontaktami środowiskowymi; 12) z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą.

Czego potrzebują od nauczycieli uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych

talent Zdolności ogólne uzdolnieniazdolności specjalne

Budzenie i rozwijanie postaw twórczych: 1. dywergencyjność, 2. różnorodność, 3. autentyczność.

Uczeń twórczy: • • • przejawia wiele ciekawości, ma bogatą wyobraźnię, wymyśla wiele rozwiązań tego samego problemu, podejmuje ryzyko, przejawia niezależność.

Praca z uczniem ze SPE 16

Przyczyny trudności • Ekonomiczno-społeczne (egzogenne), tkwią w najbliższym środowisku ucznia. • Pedagogiczne tkwią w procesie dydaktycznym, szkolnym nauczaniu. 18

Przyczyny trudności • Ekonomiczno-społeczne (egzogenne), tkwią w najbliższym środowisku ucznia. • Pedagogiczne tkwią w procesie dydaktycznym, szkolnym nauczaniu. • Biopsychiczne (endogenne), związane z ontogenetycznym rozwojem ucznia, tkwią w dziecku/uczniu. 19

Mikrozaburzenia rozwojowe-fragmentaryczne deficyty rozwojowe • Sfera psychomotoryczna- funkcje percepcyjno-motoryczne i ich integracja: • Opóźnienia i zaburzenia percepcji wzrokowej. • Opóźnienia i zaburzenia percepcji słuchowej. • Opóźnienia i zaburzenia rozwoju ruchowego. • Opóźnienia i zaburzenia lateralizacji. • Opóźnienia i zaburzenia mowy. 20

Opóźnienia i zaburzenia rozwoju ruchowego • Obniżona sprawność manualna- słaba precyzja ruchów dłoni i palców • Tonus mięśniowy jest zbyt duży, lub zbyt mały nacisk • Występują synkinezje- współruchy, np. machanie nogami, wysuwanie języka, ruchy głowy w czasie pisania, rysowania 21

Obniżona sprawność manualna • Niska sprawność ruchowa rąk: późne nabywanie umiejętności związanych z samoobsługą –ubieranie się, zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł, • trudności w posługiwaniu się nożyczkami, niski poziom graficzny pisma obniżona sprawność grafomotoryczna, wolne tempo pisania, nie estetyczny wygląd zeszytów, szybka męczliwość, nieestetyczne rysunki 22

Makrozaburzenia rozwojowe 23

Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych wykazują: • brak samodzielności, pomysłowości, inicjatywy i przemyślanego planu działania • trudności w zakresie analizy, syntezy abstrahowania i wnioskowania • zaburzenia orientacji przestrzennej • niski poziom sprawności grafomotorycznej • niedorozwój uczuć wyższych (społecznych, moralnych, patriotycznych, etycznych)

• niestałość emocjonalną, impulsywność, • nieadekwatną samoocenę, • gorszą samokontrolę, • mniejsze poczucie własnej wartości i odpowiedzialności 25

Trudności szczególnie ujawniają się w • przyswajaniu pojęć, umiejętności ich definiowania i budowania systemu pojęć- to dotyczy przede wszystkim przedmiotów ścisłych (matematyka, fizyka, chemia, treści historycznych, społecznych, moralnych i estetycznych, ale również sztuki) 26

• wydawaniu opinii, sądów, argumentowaniu, wartościowaniu (uzewnętrznianiu swoich myśli szczególnie wtedy, gdy treść wypowiedzi oderwana jest od społecznego kontekstu) 27

• wnioskowaniu na materiale konkretnym, ale szczególnie na materiale abstrakcyjnym, symbolicznym, • opanowywaniu podstawowych technik szkolnych: czytania, pisania, liczenia, mówienia 28

• odpowiednim odbiorze intencji i rozumieniu innych osób, • trwałym zapamiętywaniu treści, szczególnie powiązanych ze sobą logicznie, • zaburzonej uwadze (trudności z koncentracją, zdolnością selekcjonowania informacji). 29

Na co zwrócić uwagę w pracy z uczniem? • Uczenie się w indywidualnym tempie, wyznaczanie i osiąganie indywidualnych celów zgodnych z możliwościami ucznia • Ograniczenie instrukcji słownych na rzecz wprowadzania konkretno-obrazowych

• Ważne jest praktyczne oddziaływanie na sferę wielozmysłową – słowo odchodzi na dalszy plan na rzecz uczenia przez ogląd i przeżywanie • Istotne jest stosowanie wielu powtórzeń udzielanych instrukcji i stałe utrwalania zapamiętanych treści, 31

• Stały nadzór nad uczniem, gdyż szybciej się nużą, rezygnują z pracy • Przywiązywanie wagi do specjalnych bodźców pozytywnych w formie pochwały, zachęty, nagrody. • Ważne jest nieustanne motywowanie do dalszych działań poprzez stosowanie różnego rodzaju wzmocnień 32

• Okazywanie aprobaty, pochwały dla podejmowanego wysiłku i akceptacji, pozwalające na budowanie pozytywnego obrazu siebie • Wdrażanie uczniów do samodzielności, praktycznego zastosowania jej w różnych sytuacjach życia codziennego. 33

• Wspieranie rodziców, psychoedukację i pomoc ze strony placówki edukacyjnej w radzeniu sobie z pojawiającymi się trudnościami wychowawczymi • Wzmacnianie procesu uczenia się przez stosowanie metod wspierających rozwój ucznia, metod aktywizujących 34

Sztuka • Niski poziom graficzny rysunków, • niechęć do lepienia z plasteliny, wycinania, majsterkowania, • wolne tempo pracy, kreska niepewna, drżąca, trudności z rozmieszczeniem rysunku, • zamieszczenie małej ilości szczegółów, • ubogie rysunki pod względem wizualnym, • rysunek schematyczny, uproszczony, organizacja przestrzenna prac plastycznych. 35

• Muzyka • czytanie i pisanie nut, piosenek, • zapamiętanie słów piosenek. 36

Rola nauczycieli w organizowaniu i udzielaniu pomocy • Rozpoznawanie trudności • Dostosowanie wymagań • Udzielanie pomocy rodzicom w zakresie sposobów pracy z dzieckiem w domu • Dostosowanie sposobu oceniania do możliwości ucznia • Organizowanie i kierowanie pracą samokształceniową ucznia w domu 37

Arteterapiaszczęśliwy świat tworzenia Arteterapia jest to praca edukacyjna i terapia dziecka poprzez sztukę. Arteterapia posługuje się komunikatem niewerbalnym, co daje szansę na rozwój każdemu zdrowemu dziecku, również temu, które nie mówi, nie widzi………. • Jest ukierunkowana na rozwój przez doświadczenie: manualne, kinestetyczne, sensoryczne, wyobrażeniowe, emocjonalne i podświadome. Tworzenie sprawia dziecku wielką przyjemność i cudowną radość 38

Magia pracy z dzieckiem polega na indywidualnym podejściu do jego potrzeb, upodobań, a przede wszystkim odnalezieniu jego ścieżki emocjonalnej. 39

• Ścieżki emocjonalne. To jest to co uczeń uwielbia. Każdy uczeń jest inny. Nie każdy potrafi liczyć czytać, ale może potrafi śpiewać, tańczyć, malować, rysować… • Pozwólmy mu „wypowiedzieć się” poprzez jego ścieżkę emocjonalną. - piosenkę, taniec czy muzykę. 40

Relaksacja • Przygotowanie mózgu do wysiłku, czyli synchronizacja półkul do aktywnej pracy twórczej 41

Relaksacja przez muzykę • Opracowania muzyczne Georgija Łozanowa- głównie barokowa, której tempo wynosi 60 -70 taktów na minutę. • Częstotliwość ta odpowiada częstotliwości fal mózgowych alfa, w wyniku czego mózg zaczyna aktywnie pracować. Koncerty: J. S. Bacha, A. Vivaldiego 42

Relaksacja, synchronizacja i wizualizacja To elementy wprowadzające do pracy. Wizualizacja jest umiejętnością korzystania z wyobraźni. Przywoływane kolory poprzez wizualizację wywołują określone stany emocjonalne w zależności od dysfunkcji dziecka. 43

• Poziom wyobrażeniowy to utrzymanie, rozszerzenie wyobraźni twórczej dziecka. Ważne jest działanie „poza schematem” • Dzieci wiedzą jak namalować drzewo, samochód, dom, ale nie potrafią rysować uczuć (co czuje drzewo), dźwięków (malowanie muzyki), czy smaków. 44

Magia kolorów w pracy z uczniem • w celu koncentracji – żółty • w celu pobudzenia- czerwony • w celu zrównoważenia i wyciszenianiebieski, • w celu wyciszenia - zielony 45

Dziękujmy za uwagę Urszula Mielczarek, Sylwia Kurcab mielczarek@womczest. edu. pl kurcab@womczest. edu. pl 46