Postpowanie w sytuacjach nagych Marcin Kurowski Definicje o

Postępowanie w sytuacjach nagłych Marcin Kurowski

Definicje o o Anafilaksja – kliniczna odpowiedź na reakcję immunologiczną typu I Reakcja anafilaktoidalna charakteryzuje się zbliżonym przebiegiem klinicznym, ale uwarunkowana jest najczęściej bezpośrednim oddziaływaniem czynnika na komórkę lub tkankę.

Reakcje anafilaktyczn e Ig. E Ig. G (przeciwciała homocytopowe ) Reakcje anafilaktoidalne Bezpośrednie uwalnianie mediatorów przez: leki pokarmy czynniki fizyczne (wysiłek, zimno) Agregacja kompleksów immunologicznych: reakcje na gammaglobuliny reakcje Ig. G anty-Ig. A Przetoczenie przeciwciał cytotoksycznych: krwinki czerwone leukocyty Kontrasty radiologiczne www. nexter. pl/al_wspolcz/art_lf. php? art=0007 Idiopatyczne

Mediator Wynik działania Histamina obkurczenie mięśni gładkich oskrzeli obrzęk błony śluzowej oskrzeli zwiększenie wydzielania śluzu pobudzenie mięśni gładkich przewodu pokarmowego (wymioty) zmiany skórne (pokrzywka) rozszerzenie naczyń krwionośnych Leukotrieny PAF (platelet activating factor) ECF-A (eosinophil chemotactic factor of anaphylaxis) Prostaglandyny bardzo silne obkurczenie mięśni gładkich oskrzeli obrzęk błony śluzowej oskrzeli zwiększenie wydzielania śluzu rozszerzenie naczyń krwionośnych zwiększenie przepuszczalności naczyń obkurczenie mięśni gładkich oskrzeli zwiększenie napływania eozynofilów nasilenie uwalniania mediatorów zapalnych nasilenie skurczu mięśni gładkich oskrzeli zwiększenie przepuszczalności naczyń www. nexter. pl/al_wspolcz/art_lf. php? art=0007

o reakcje miejscowe w postaci zmian skórnych, powstających w miejscach ekspozycji na alergeny zewnątrzpochodne lub po spożyciu określonych pokarmów;

o reakcje uogólnione występujące w obrębie układu oddechowego, pokarmowego, układu krążenia i w skórze, zwykle do 30 minut od kontaktu z alergenem.

reakcje uogólnione o Uogólniona pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy - Najczęstsza ~90%

reakcje uogólnione

Kliniczny obraz reakcji anafilaktycznej Reakcja Uogólniona Objawy osłabienie, uczucie zmęczenie Skórna zaczerwienienie, obrzęk Śluzowa obrzęk na błonie śluzowej nosa, oczu, świąd Górne drogi oddechowe obrzęk krtani, nozdrzy, języka, gardła, stridor Dolne drogi oddechowe duszność, bronchospazm, zwiększone wydzielanie śluzu Przewód pokarmowy nasilenie perystaltyki, wymioty, nudności, biegunka Układ krążenia tachykardia, hypotonia, niewydolność wieńcowa, cardiac arrest Centralny układ nerwowy pobudzenie, zasłabnięcie, utrata przytomności

Różnicowanie objawów reakcji anafilaktycznej Zawał Reakcja Mięśnia n. serca błędnego Anafilaksja Reakcja anafilaktoidalna Cukrzyca + + +/- + +/- - - - + + - - - Świsty +/- - Stridor + + - - - Chrypa + + - - - Tachykardia + + - Hypotensia + + +/- + Zaburzenia rytmu +/- +/- + - Zmiany w EKG i enzymach +/- - + - - Objaw Bladość Zlewne poty Zaburzenia świadomości Pokrzywka, obrzęk Duszność Hypoglikemia

Co wywołuje anafilaksję?

Anafilaksja w trakcie SIT o o o błędna dawka obecność objawów zaostrzenia astmy wysoki stopień nadreaktywności (w testach skórnych i s-Ig. E) stosowanie beta-blokerów wstrzyknięcia z nowej porcji wstrzyknięcia wykonywane w czasie objawów zaostrzenia choroby WHO Position Paper

Zgony w przebiegu swoistej immunoterapii o o o 1945 -1984 - wg AAAAI (Lockey R. F. et al. : J. Allergy Clin. Immunol. , 1987, 79, 660 -77) 54 zgony w tym : 30 w czasie testów skórnych, a 24 w czasie immunoterapii (u 15 osób po 20 min. ) 1957 -1986 - wg British Committee on Safety of Medicines (Br. Med. J. 1986, 293, 948) 26 zgonów w czasie immunoterapii 1985 -1989 Reid M. et al. (J. Allergy Clin. Immunol. , 1993, 92, 6 -15) 17 zgonów w trakcie immunoterapii (11 po 20 min. )

Zaleca się: o o o 20 min. obserwacji - wg AAAAI 30 min. obserwacji - wg EAACI Dłużej - u chorych o większym stopniu ryzyka - w tym: - w szybkiej immunoterapii - w niestabilnej astmie - z wysoką nadreaktywnością - u przyjmujących beta-blokery

Postępowanie we wstrząsie anafilaktycznym o o o natychmiastowe przerwanie kontaktu z czynnikiem wywołującym równoczesne nałożenie opaski uciskowej proksymalnie od miejsca wniknęcia (wstrzyknięcia) podanie i. m. 0, 3 -0, 5 m. L adrenaliny (1: 1000), co 5 minut, w celu kontroli RR

W dalszej kolejności o o o ułożyć chorego w pozycji leżącej z uniesionymi kończynami dolnymi ku górze, zapewnić stały dostęp do żyły, monitorować ciśnienie tętnicze krwi oraz częstość tętna i liczbę oddechów, podać dożylnie adrenalinę (0, 3 - 1, 0 mg) oraz glikokortykosteroid (300 - 500 mg hydrokortyzonu co 15 - 30 minut), można dołączyć preparaty przeciwhistaminowe

c. d. o o o przy nasilonych objawach ze strony układu krążenia rozważyć konieczność podania dożylnego płynów (dekstran, glukoza, PWE) wraz z dopaminą, przy obecności objawów bronchospastycznych: podanie agonistów receptorów beta-2 -adrenergicznych (salbutamol lub salbupart i. v. ) lub preparatów ksantynowych (aminofilina, teofilina) wraz z glikokortykosteroidami (Fenicort, Solumedrol, Celestone, Betnesol) tlen (3 -5 l/min); przy objawach niewydolności oddechowej zachodzi konieczność stosowania mechanicznej wentylacji, przy objawach obrzęku krtani - zalecana jest tracheostomia, w ciężkich przypadkach - dalsze postępowanie powinno być kontynuowane stosowanie do zasad intensywnego nadzoru medycznego.

Wyposażenie gabinetu do immunoterapii o o o o o Stetoskop i sfigmomanometr Igły i strzykawki różnej wielkości Adrenalina 1 : 1000 Tlen i aparat AMBU Płyny do dożylnego podania Antyhistaminiki (p. o. i i. v. ) Glikokortykosteroidy (i. v. ) Zacisk naczyniowy Ew. laryngoskop, kardiowerter, zestaw do tracheostomii

Zapobieganie o o o Właściwie prowadzona SIT Unikanie czynników wywołujących VIT Desensytyzacja w odniesieniu do leków wywołujących anafilaksję Edukacja Farmakoprofilaktyka