POSITIEVE GEZONDHEID Visie op gezondheid Ingrid Stellingwerf September
POSITIEVE GEZONDHEID Visie op gezondheid Ingrid Stellingwerf September 2019
Intervention Mapping Opdracht - Een planmatig, gestructureerd model om (intentionele) gezondheidsvoorlichting te geven - Gericht op gedragsverandering - Biedt raamwerk voor het ontwikkelen van een gezondheidskundige interventie op basis van evidence - Gebruik makend van theorieën en resultaten van onderzoek - Startend vanuit analyse van de gezondheidssituatie/gezondheidsprobleem - Voorwaarde: het is een gedragsmatig gezondheidsprobleem
Lesdagen en onderwerpen • 13 sept. 2019 - Positieve gezondheid • 20 sept. 2019 Intervention mapping • analyse gedragsprobleem • formuleren doelen • 29 nov. 2019 - Intervention Mapping: • theorie en methode kiezen • ontwikkelen gezondheidskundige interventie • 6 maart 2020: technologische interventies en zelfmanagement Inleverdatum opdracht: 27 maart 2020
Artikel Gelderlander, donderdag 12 januari 2017
We eten iets gezonder, maar negeren vaak belangrijke adviezen Voeding De toegenomen aandacht voor voeding en gezondheid lijkt vruchten af te werpen. Maar Nederlanders eten nog altijd te weinig groente https: //www. nrc. nl/nieuws/2018/11/20/nederlander-is-ietsgezonder-gaan-eten-2 -a 2755835
https: //www. rijksoverheid. nl/onderwerpen/gezondheid-enpreventie/documenten/publicaties/2018/11/23/infographic-nationaa
BLUE ZONES
7 ZONES jaar meer BLUE levensverwachting 12 jaar meer gezonde levensverwachting 1/5 van het aantal kankers 1/6 van het aantal hart- en vaatziekten (Buettner, 2009) PES & POULAIN, 2004
BLUE ZONES WAT IS HET GEHEIM?
ZO WORD JE GEZOND OUD! Flitscollege Hoogleraar Jaap Seidell: https: //www. youtube. com/watch? v=Ou. Ux. TBRc 9 PE
9 LEEFREGELS 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Natuurlijk bewegen Doel Terugschakelen 80% regel Focus op plantaardig Wijn – biologisch De juiste stam/omgeving 8. Gemeenschap/geloof 9. Geliefden eerst https: //www. venvn. nl/media/lzphzwv 3/1 -8 -postitievegezondheid-preventie-congres-13 -juni-2018. pdf
'Alcohol is helemaal niet gezond' Een glaasje bij het eten of een borreltje voor het slapengaan; veel mensen denken maar al te graag dat matig alcoholgebruik gezond is. Er is ook veel wetenschappelijk onderzoek dat die gedachte onderschrijft. Maar die bewijzen rammelen, schrijven Canadese onderzoekers. Alleen mensen die eens in de veertien dagen een drankje nemen, zijn beter af. Maar het is onwaarschijnlijk dat aan de alcohol te danken is. Joep Engels 22 maart 2016, 8: 12 https: //www. trouw. nl/nieuws/alcohol-is-helemaalniet-gezond~b 2130 fba/
DE PRAKTIJK? � WERK JIJ VOLGENS BEPAALDE LEEFREGELS ZO JA, WELKE? WAAROM? IS DIT EVIDENCE BASED? � ZIJN ER OVEREENKOMSTEN MET DE BLUE ZONES? � ZIJN ER VERSCHILLEN?
https: //fd. nl/morgen/1205057/noordnederland-wil-gelukkig-worden
Gezondheidszorg ? Ziektezorg ! https: //www. hartvoordeggz. nl/wpcontent/uploads/2018/03/stethoscoop-en-hart. png | 15
Professor Johan Mackenbach “Meer dan de helft van alle ziektegevallen in Nederland is vermijdbaar. Dit vraagt om de juiste keuzes van individu én samenleving. Vooral de politiek zou andere keuzes moeten maken om het ontstaan van ziekten tegen te gaan. ” “Gemiddelde Nederlander zou 10 jaar langer in goede gezondheid kunnen leven. ” (Ziekte in Nederland, 2010)
STELLING We hebben misschien teveel een houding dat een ziekte ons overkomt, zonder ons te realiseren dat we met ons gedrag de ziekte zelf over ons afroepen.
Wat maakt dat we de oorzaken en het gedrag dat die vermijdbare ziekte veroorzaakt, uit het oog zijn verloren?
GEMIDDELDE ZORGKOSTEN https: //www. volksgezondheidenzorg. info/onder werp/zorgverzekering/cijfers-context/huidigesituatie#node-zorgkosten-naar-leeftijd-engeslacht
Zorgkosten naar type zorg https: //www. zorgwijzer. nl/zorgverzekering 2019/zorgkosten-nederland-bijna-100 -miljard
GEZONDHEIDSZORG? Van de € 100 die je in je leven aan gezondheidszorg besteedt gaat € 4 naar preventie en gebruik je € 90 in de laatste 2 jaren van je leven (van Zonneveld et al, 2012)
DUURZAME GEZONDHEID Pathogenese Salutogenese Duizenden en duizenden hebben de ziektes bestudeerd. Bijna niemand heeft de gezondheid bestudeerd. (-Adelle Davis-)
Salutogenese vs. Pathogenese https: //slideplayer. org/slide/14830111/
SALUTOGENESE Antonovsky ontdekte dat een goede gezondheid vooral te maken heeft met aanwezige hulpbronnen: - Generalised resistance resources (GRR) hulpbronnen om om te gaan met stressoren in het leven. Hulpbronnen zijn: - Biologische - Materiële - Psychosociale Sense of Coherence (SOC) de manier waarop de mens naar zijn eigen leven kijkt en hulpbronnen weet te benutten! - Kunnen begrijpen, vertrouwen en invloed uitoefenen ( Eriksson, 2016)
Sence of Coherence (Veerkracht) - Comprehensibility - Je situatie kunnen begrijpen - Manageability - Het is handelbaar - Meaningfulness - Zingeving ervaren! Life must be meaningful, understandable, manageable ( Eriksson, 2016; Lindström, 2010)
The River of Health https: //www. researchgate. net/figure/Health-in-the-River-of-Life_fig 1_5496746
The River of Life
Hoe kan Salutogenese volgens u bijdragen aan meer gezondheidswinst? “De andere kant van het spectrum”
aad oor de olksgezondheid n Zorg, 2010 HET
https: //www. slideshare. net/Ivz. Communicatie/veranderi ngen-langdurige-zorg-menzis-en-gemeente-enschede
Dementie vraagt slimme oplossingen Dat het onderzoek naar de oorzaken van dementie belangrijk is, ontkent niemand. Maar voor de kliniek heeft het nog weinig bruikbaars opgeleverd. Prof. dr. Rose-Marie Dröes beaamt dat. ‘Ongeveer tweederde van de onderzoekgelden gaat naar fundamenteel medisch-biologisch onderzoek. Slechts een derde naar zorgonderzoek. Terwijl psychosociale behandeling de eerste keus is in de richtlijnen van huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde. https: //www. medischcontact. nl/nieuws/laatstenieuws/artikel/dementie-vraagt-slimme-oplossingen. htm
WHO- definitie:
Positieve gezondheid (Huber et al. , 2015)
Draagvlak toetsen (Huber et al. 2015)
(Huber et al. 2015)
6 PIJLERS (Huber et al. 2015)
Kwantitatief onderzoek (Huber et al. 2015)
(Huber et al. 2015)
((Huber et al. 2015)
((Huber et al. 2015)
((Huber et al. 2015)
Huber et al. 2015)
Huber et al. 2015)
(Huber et al. 2015)
(Huber et al. 2015)
ESSENTIE: Huber et al. 2015)
Hoe ziet rol van de VS van de toekomst er uit? “Veerkrachtpoli? ”
GEDRAG BEWUST, GEPLAND 5% ONBEWUST, AUTOMATISCH 95% http: //www. npal. nl/model/ijsbergmodel-vanmcclelland/
DUS… Het gedrag en de leefstijl van mensen worden slechts ten dele bepaald door kennis en informatie. Vanuit de psychologie is bekend dat motieven als geld, genot, gemak en gewoonten sterke drijfveren zijn. Voor mensen zal de keuze voor gezond gedrag vooral gemakkelijker moeten worden gemaakt. Dit kan door voorlichting, productinformatie en aanpassing van het aanbod. [Bron: Nota Overgewicht 2009]
Vragen?
• • • Literatuur Buettner, D. (2015). The blue zones solution: eating and living like the world’s healthiest people. Washington D. C. : National Geograpic Eriksson, M. (2016). The Sense of Coherence in the Salutogenic Model of Health. Huber, M. , Vliet van, M. , Giezenberg, M. , Winkens, B. , Heerkens, Y. , Dagnelie, P. C. , Knottnerus, J. A. (2015). Towards a ‘patient-centred’ operationalisation of the new dynamic concept of health: a mixed methods study. BMJ open 2016. 5: e 010091. doi: 10. 1136/bmjopen-2015 -010091 Lindström, B. (2010). Salutogenesis – an introduction. Health Promotion Nordic School of Public Health. Mackenbach, J. (2009). ‘Er is nog zoveel gezondheidswinst te behalen, maar we moeten er wel wat voor willen doen; . Volkskrant. Queensland Curriculum & Assessment Authority (2018). Health 2019 v 1. 2. Health inquiry model resource. The state of Queensland.
- Slides: 54