Popyt rynkowy powtrzenie Mikoaj Czajkowski Popyt indywidualny przypomnienie

Popyt rynkowy, powtórzenie © Mikołaj Czajkowski

Popyt indywidualny - przypomnienie � Popyt indywidualny– funkcja, która określa jaka ilość dobra maksymalizuje użyteczność konsumenta przy danej cenie � Powstaje poprzez maksymalizację funkcji użyteczności � Może być zależny od wielu zmiennych (ceny, dochodu, ceny innego dobra) � Funkcja może przyjmować różną postać w zależności od preferencji konsumenta oraz charakterystyki dobra (ciągłe, dyskretne, binarne) © Mikołaj Czajkowski

Popyt rynkowy – funkcja, która określa ile dobra przy danej cenie zakupią wszyscy konsumenci maksymalizujący użyteczność, którzy są obecni na rynku. � Powstaje poprzez agregację (sumowanie) indywidualnych funkcji popytu wszystkich konsumentów obecnych na danym rynku � Znaczenie popytu rynkowego: � Informacja o popycie rynkowym jest niezbędna dla funkcjonowania przedsiębiorstw (przewidywanie przychodów, zysku, ustalanie strategii, ocena inwestycji, tworzenie biznesplanu) � Funkcja popytu niesie informację o nadwyżce konsumenta – pozwala na ocenę nadwyżki konsumenta oraz ocenę efektywności rynku � © Mikołaj Czajkowski

Popyt rynkowy - obliczanie Agregowanie popytu powstaje poprzez sumowanie popytów indywidualnych dla każdego możliwego poziomu ceny. � Popyt rynkowy: � Suma popytów indywidualnych dla dwóch lub więcej konsumentów: � p 1 p 1 ’ p 1 ” 20 15 35 © Mikołaj Czajkowski

Popyt rynkowy – dobro dyskretne Popyt rynkowy: � Suma popytów indywidualnych dla dwóch lub więcej konsumentów: � � Dla dostatecznie dużej liczby konsumentów, funkcja ciągła stanowi, dostatecznie dobre przybliżenie (popełniany jest mały błąd) © Mikołaj Czajkowski

Elastyczność � Interesuje nas nie tylko, w którą stronę zmieni się cena lub ilość, ale także o ile � Elastyczność jest miarą relatywnej zmiany jednej wielkości na skutek relatywnej zmiany innej wielkości � Użyteczna, ponieważ pozbawiona jednostek � ‘o ile % zmieni się X, jeśli zmienić Y o 1%’ � Mierzy wrażliwość zmiany jednej wielkości na zmiany innej wielkości © Mikołaj Czajkowski

Statyka porównawcza – zmiany własnej ceny � Cenowa elastyczność popytu: � ‘Relatywna zmiana popytu wynikająca z relatywnej zmiany ceny’ � Mierzy jak szybko zmienia się popyt przy zmianach ceny (relatywnie – w odniesieniu do aktualnego poziomu) © Mikołaj Czajkowski

Cenowa elastyczność popytu p 1 10 p 1 - 2 5 10 X 1* - 0, 2 50 X 1* Która funkcja popytu posiada wyższą cenową elastyczność popytu dla ceny równej 4? © Mikołaj Czajkowski

Cenowa elastyczność popytu � Np. � Więc stałe, ale przesuwając się po krzywej zmienne � Dla liniowej krzywej popytu elastyczność różna w różnych punktach krzywej (tak dla większości funkcji) � Np. jeśli obecnie to elastyczność w tym punkcie: � ‘Jeśli cenę zwiększyć o 1% to popyt spadnie o 1, 33%’ (niezależnie od jednostek P i Q) © Mikołaj Czajkowski

Cenowa elastyczność popytu � Zwykle ujemna (bo krzywa popytu ujemnie nachylona) � Cena rośnie – popyt maleje � Cena maleje – popyt rośnie � Jeśli elastyczność < -1 – popyt elastyczny � Zmiana ceny o 1% powoduje zmianę popytu o ponad 1% � Jeśli elastyczność > -1 – popyt nieelastyczny � Zmiana ceny o 1% powoduje zmianę popytu o mniej niż 1% � Jeśli elastyczność = -1 – popyt ‘jednostkowo elastyczny’ © Mikołaj Czajkowski

Cenowa elastyczność popytu P Graficznie – elastyczność w punkcie to długość czerwonego odcinka przez długość fioletowego B A Graficznie – dla funkcji nieliniowej – wystarczy narysować styczną w punkcie Q © Mikołaj Czajkowski

Cenowa elastyczność popytu � Im bardziej stroma krzywa popytu – tym bardziej nieelastyczny popyt (elastyczność bliższa 0) � Im bardziej pozioma krzywa popytu – tym bardziej elastyczny popyt (elastyczność bliższa -∞) � Ale nadal może być różna w różnych punktach krzywej � W skrajnych przypadkach: � Popyt doskonale nieelastyczny (sztywny) – krzywa pionowa � Popyt doskonale elastyczny – krzywa pozioma © Mikołaj Czajkowski

Popyt doskonale nieelastyczny P D Q* Q © Mikołaj Czajkowski

Popyt doskonale elastyczny P D P* Q © Mikołaj Czajkowski

Statyka porównawcza – zmiany ceny innego dobra � Jak zmienia się popyt na , jeśli zmieniać , a pozostałe zmienne utrzymywać na stałym poziomie? � Ceny jednych dóbr mogą także wpływać na optymalny wybór i konsumpcję innych � Zmiany ograniczenia budżetowego � Dobra komplementarne lub substytuty � Dobra substytucyjne (brutto) – wzrost ceny jednego dobra powoduje wzrost popytu na drugie dobro � Dobra zastępują się, np. masło i margaryna � Dobra komplementarne (brutto) – wzrost ceny jednego dobra powoduje spadek popytu na drugie dobro � Dobra uzupełniają się, np. samochody i benzyna © Mikołaj Czajkowski

Statyka porównawcza – zmiany ceny innego dobra � Przykład – dobra doskonale komplementarne � Popyt � Pochodna < 0 więc wzrost powoduje spadek � Dobra są komplementarne (brutto) © Mikołaj Czajkowski

Statyka porównawcza – zmiany ceny innego dobra � Mieszana cenowa elastyczność popytu (cross-price elasticity of demand) � Mierzy jak relatywnie zmieni się popyt na jedno dobro, jeśli zmieni się cena innego dobra � Np. © Mikołaj Czajkowski

Inne rodzaje elastyczności � Mieszana cenowa elastyczność popytu � Jeśli mieszana elastyczność popytu < 0 � Wzrost ceny dobra Y powoduje spadek popytu na dobro X � Jeśli mieszana elastyczność popytu > 0 � Wzrost ceny dobra Y powoduje wzrost popytu na dobro X � Dobra komplementarne � Mieszana elastyczność popytu < 0 � Cena jednego rośnie – popyt na drugie spada � Dobra substytucyjne � Mieszana elastyczność popytu > 0 � Cena jednego rośnie – popyt na drugie rośnie © Mikołaj Czajkowski

Statyka porównawcza – zmiany dochodu � Elastyczność dochodowa popytu � Mierzy jak relatywnie zmieni się popyt, jeśli relatywnie zmienić dochód � Np. � Dobra normalne – elastyczność dochodowa popytu > 0 � Dobra poślednie – elastyczność dochodowa popytu < 0 � Dobra luksusowe – elastyczność dochodowa popytu > 1 � Dobra podstawowe – elastyczność dochodowa popytu < 1 © Mikołaj Czajkowski

Odwrotna krzywa popytu � Funkcja popytu – zdefiniowana jako ilość pożądana przy danym poziomie ceny (ilość funkcją ceny) � Odwrotna funkcja popytu – cena, przy której określona ilość dobra byłaby pożądana (cena funkcją ilości) � Opis tej samej zależności – przekształcenie © Mikołaj Czajkowski

Odwrotna krzywa popytu � Funkcja popytu dla preferencji Cobba-Douglasa: � Odwrotna funkcja popytu: � Funkcja popytu dla dóbr doskonale komplementarnych: � Odwrotna funkcja popytu: © Mikołaj Czajkowski

Zadania Zadanie 1 Rynek tworzony jest przez trzech konsumentów, którzy zgłaszają następujące indywidualne funkcje popytu: QA = 100 – p, QB = 100 – 2 p, QC = 80 – p. Oblicz i zilustruj graficznie rynkową funkcję popytu. Jak zmieni się rynkowa funkcja popytu, jeżeli do rynku dołączy jeszcze jeden konsument, który posiada taką samą funkcję popytu jak konsument C? Zadanie 2 Trzech konsumentów wspólnie tworzy rynek, na którym zgłaszają zapotrzebowanie na owsiankę. Wiadomo, że popyt na owsiankę tych konsumentów wynika z użyteczności jaką czerpią z konsumpcji owsianki i musli. Ich preferencje opisane są funkcją użyteczności typu Cobba-Douglasa. Co możemy powiedzieć na temat cenowej elastyczności popytu rynkowego? © Mikołaj Czajkowski

Zadania c. d. Zadanie 3 W kraju YFactor funkcja popytu pojedynczego konsumenta na płyty CD początkowo przyjmowała postać Q(P) = 480 – 6 P. W tym kraju jest 1000 mieszkańców. W rezultacie przeprowadzenia się do kraju nowych mieszkańców (z sąsiedniego XFactora) popyt wzrósł o 10% przy każdym poziomie ceny. a) Zapisz początkową (przed wzrostem o 10%) rynkową f-cję popytu. b) Jaką algebraiczną postać przyjmie nowa (po wzroście o 10%) funkcja popytu na płyty? © Mikołaj Czajkowski

� Zadanie 4 � Oblicz cenową elastyczność popytu dla następujących funkcji popytu : � Q = a – bp � Q = 100 – 2 p � Q = 10 p-2 © Mikołaj Czajkowski

Egzamin � 1. Do egzaminu dopuszczone są TYLKO osoby, które mają zaliczone ćwiczenia. Jeżeli ktoś nie zaliczył ćwiczeń w I terminie to nie zalicza również egzaminu w I terminie. � 2. Egzamin będzie składał się wyłącznie z pytań testowych jednokrotnego wyboru - 5 możliwych odpowiedzi, jedna prawidłowa. � 3. Egzamin to 35 pytań. 20 pytań po 2 punkty i 15 pytań po 4 punkty. � 4. Nie będzie punktów ujemnych na egzaminie. � 5. Na egzaminie wolno korzystać z kalkulatora, ale wyłącznie swojego, nie w telefonie i nie posiadającego pochodnych. � 6. Egzamin będzie trwał 110 minut (czas pisania, więc z organizacją dłużej) © Mikołaj Czajkowski

Pojęcia � Popyt, podaż, równowaga, krzywa oferty cenowej, elstyczność, WARP, SARP, indeksy etc. © Mikołaj Czajkowski

© Mikołaj Czajkowski

© Mikołaj Czajkowski

© Mikołaj Czajkowski

© Mikołaj Czajkowski

© Mikołaj Czajkowski

© Mikołaj Czajkowski

© Mikołaj Czajkowski

© Mikołaj Czajkowski

© Mikołaj Czajkowski

© Mikołaj Czajkowski

Klucz � 1: D 2: B 3: C 4: A 5: C 6: B 7: B 8: B 9: E 10: E © Mikołaj Czajkowski