Poprawa zdrowia publicznego i ograniczenie spoecznych nierwnos ci

Poprawa zdrowia publicznego i ograniczenie społecznych nierównos ci w zdrowiu na obszarze powiatu pilskiego – profilaktyka chorób nowotworowych Profilaktyka raka jelita grubego Cezary Łoziński

Profilaktyka raka jelita grubego profilaktyka działanie, które zapobiega (lub ogranicza) powstawanie niekorzystnego zjawiska dowolnego rodzaju

Profilaktyka raka jelita grubego

profilaktyka raka jelita grubego Profilaktyka zdrowotna działania mające na celu zapobieganie chorobom, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie działania mające na celu propagowanie zachowań umożliwiających zachowanie zdrowia • Co to jest zdrowie? • Co to jest choroba? • Choroba = utrata zdrowia • maksymalna możliwa utrata zdrowia = przedwczesna śmierć

Profilaktyka zdrowotna • Profilaktyka wczesna - mająca na celu utrwalenie prawidłowych wzorców zdrowego stylu życia i zapobieganie szerzeniu się niekorzystnych wzorców zachowań, w odniesieniu do osób zdrowych • Profilaktyka pierwotna (I fazy) - mająca na celu zapobieganie chorobie poprzez kontrolowanie czynników ryzyka, w odniesieniu do osób narażonych na czynniki ryzyka • Profilaktyka wtórna (II fazy) - zapobieganie konsekwencjom choroby poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie (przesiewowe badania skriningowe mające na celu wykrycie osób chorych) • Profilaktyka III fazy, której działania zmierzają w kierunku zahamowania postępu choroby oraz ograniczeniu powikłań.

profilaktyka raka jelita grubego Trzeba poznać przyczyny powodujące utratę zdrowia

Rak jelita grubego w Polsce* Zachorowalność/ rok: • 7319 kobiety (II miejsce) • 9452 mężczyźni (III miejsce) Umieralność/ rok: • 5021 kobiety (III miejsce) • 6426 mężczyźni (II miejsce) *” Nowotwory złośliwe w Polsce w 2010”

Zachorowania- Europa nowe zachorowania / rok jelito grube 304 687 płuco 301 090 sutek 291 049 przewód pokarmowy (j. grube, żołądek, trzustka, wątroba, przełyk) 579 542

profilaktyka raka jelita grubego

Zapadalność na raka jelita grubego

Polip jelita grubego

Rak okrężnicy

Metody badań przesiewowych w raku okrężnicy i odbytnicy: 1. badanie per rectum (Digital rectal exam -DRE) 2. sigmoidoskopia (Sigmoidoscopy) 3. test na krew utajoną w kale (Fecal occult blood test -FOBT lub fecal immunochemical test -FIT) 4. Dwufazowe badanie kontrastowe jelita grubego (Double contrast barium enema -DCBE) 5. Kolonoskopia (Colonoscopy) wszystkie inne metody: tomografia spiralna, markery nowotworowe, metody genetyczne- w fazie badań

Test na krew utajoną w kale „TEST FOB krew utajona w kale FOB Test przeznaczony jest do wykrywania krwi utajonej w kale, szybki test do użytku domowego. Pomocny w diagnozowaniu nowotworów jelita grubego. Wykrywa tylko hemoglobinę ludzką. Jest szybki i prosty w użyciu. Wiarygodny, łatwy w interpretacji. Polecany dla osób po 45 roku życia. Zalecany przez lekarzy. ” REKLAMÓWKA • Niska swoistość (krew z dziąsła) • Niepokojący odsetek fałszywie ujemnych

Test M 2 -PKTM • Test Tumor M 2 -PKTM metodzie immunoenzymatycznej ELISA, wykorzystującej przeciwciała monoklonalne łączące się specyficznie jedynie z formą enzymu M 2 - kinazy pirogronianowej, charakterystyczną dla nowotworów (ale niestety także dla nasilonych stanów zapalnych). Dzięki zdolności testu Tumor M 2 -PKTM do wykrycia nowotworowej formy kinazy pirogronianowej możliwe jest monitorowanie i wykrywanie zmian nowotworowych.

Wlew kontrastowy jelita grubego

Kolografia KT

Kolografia KT i kolonoskopia

kolonoskopia

polipektomia

U 100 000 osób w wieku 50 lat obserwowanych przez średnio 28, 5 lat - wystąpią u nich 5904 raki Sonnenberg badanie kału kolonoskopia 926 (16%) 4428 (75%) 1896 7952 2 464 606 0 Wykonane kolonoskopie 69 794 365 456 Koszt jednostkowy uratowanego roku życia 81 678 28 143 Wykryte raki Uratowane lata życia Wykonane badania kału

Zdrowy styl życia reguła I: aktywność ruchowa

Zdrowy styl życia reguła II: dieta !!! Błonnik pokarmowy!!! Do 5 -6 łyżek otrębów/dzień Produkty pochodzenia zwierzęcego (mięso i jego naturalne przetwory, ryby, mleko i jego naturalne przetwory, jaja) a także alkohole, masło, oleje i pozostałe produkty tłuszczowe nie zawierają błonnika pokarmowego.

Dieta cd. • Głód podnosi zdolność komórki do naprawy uszkodzonego DNA! • Stosuj witaminy tylko z owoców i warzyw, nie jedz garściami „cudownych” preparatów z apteki • Optymalna „dieta śródziemnomorska” • Pij dużo wody • Słodycze i fast-food`y – zdecydowanie

Zdrowy styl życia reguła III eliminacja używek • Alkohol (dla jelita grubego szczególnie niebezpieczne jest piwo) • Papierosy- bez komentarza • Ekspozycja na promieniowanie – komputer, telewizja, za częste nic nie wnoszące, nieprzemyślane badania lekarskie (RTG, KT!, PET!) • Antybiotykoterapia przy każdym katarze i stanie podgorączkowym, prowadząca do niszczenia flory bakteryjnej okrężnicy!

Zdrowy styl życia reguła IV luz i uśmiech • Człowiek jest wszystkożernym drapieżnikiem • Mechanizmy stresu to mechanizmy służące do zabezpieczenia organizmu w trakcie walki lub ucieczkinie mające zastosowania w cywilizowanym świecie, ale które ciągle w nas działają, przynosząc szkody całemu organizmowi • Nie przepracowuj się! Człowiek pierwotny, u którego nie było dużo nowotworów pracował 24 godziny na miesiąc! • Dobrze się wysypiaj! Twoje ciało musi być wypoczęte aby mogło się samo naprawiać przez długie lata

Raport Lalonde`a czyli: jakie czynniki decydują o stanie zdrowia • 16% geny • 21% środowisko • 10% opieka medyczna • 53% zależy od stylu życia