POMOC PUBLICZNA w Regionalnym Programie Operacyjnym Wojewdztwa Pomorskiego
POMOC PUBLICZNA w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Pomorskiego 2014 -2020 Kilka praktycznych aspektów Gdańsk, 18 kwietnia 2019 roku Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 1
INFRASTRUKTURA DEDYKOWANA „Infrastruktura dedykowana” oznacza infrastrukturę, który została zbudowana dla możliwych do ustalenia w trakcie oceny ex ante przedsiębiorstw i dostosowana do ich potrzeb. Przykład: wyrok Sądu UE z 15 marca 2018 r. w sprawie T-108/16 Naviera Armas SA v. KE: • jeżeli wyłącznym celem infrastruktury miało być zaspakajanie potrzeb przedsiębiorstwa prywatnego, to ono winno było wziąć na siebie jej finansowanie, ponieważ zwolnienie z kosztów finansowania tej infrastruktury stanowi korzyść dla tego przedsiębiorstwa; • art. 107 ust. 1 TFUE nie dokonuje rozróżnienia interwencji państwa według przyczyn lub celów, lecz definiuje je ze względu na ich skutki, wobec czego pojęcie pomocy państwa jest pojęciem obiektywnym i zależy wyłącznie od tego, czy środek państwowy przyznaje lub nie przyznaje korzyści jednemu przedsiębiorstwu lub niektórym przedsiębiorstwom (obiektywny charakter pomocy publicznej); • korzyść może w związku z tym być przyznana z naruszeniem art. 107 ust. 1 TFUE, nawet jeśli nie jest ona specjalnie ustanowiona na korzyść jednego przedsiębiorstwa lub niektórych przedsiębiorstw; Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 2
• zakładając nawet, że zostałoby wykazane twierdzenie, jakoby infrastruktura portowa w tym porcie nie została zrealizowana specjalnie w celu przysporzenia korzyści danemu przedsiębiorstwu, ani korzyść ta nie została przyznana jemu lub jakiemukolwiek innemu przedsiębiorstwu w momencie jej budowy, to twierdzenie to nie może wykluczyć, że warunki, na jakich infrastruktura ta została oddana do dyspozycji danego przedsiębiorstwa w celu jej komercyjnego wykorzystania, mogły wiązać się z przyznaniem mu pomocy państwa; • jeśli domniemany beneficjent pomocy nabył prawo podmiotowe zgodnie z prawem krajowym znajdującym zastosowanie w danej sytuacji, to jednak prawo to nie stoi na przeszkodzie stwierdzeniu, że te warunki użytkowania przysporzyły interwenientowi korzyści finansowanej za pośrednictwem zasobów państwowych. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 3
Infrastruktura dedykowana Decyzja KE z 29. 06. 2011 r. w sprawie N 671/2008 – Pomoc dla Mercedes-Benz Manufacturing Hungary Korlátolt Felelősségű Társaság: • budowa nowej infrastruktury kolejowej prowadzącej od narodowej infrastruktury kolejowej do fabryki samochodów osobowych Mercedes-Benz, która to infrastruktura miała się znajdować się poza terenem fabryki, nie być jej własnością i teoretycznie być otwarta dla wszystkich potencjalnych użytkowników, • Daimler AG (właściciel fabryki) płacić miał ceny rynkowe za dostęp do infrastruktury, • KE uznała, że to w rzeczywistości nowe połączenie kolejowe będzie służyć jedynie fabryce samochodów Mercedes-Benz, a zatem wsparcie będzie przeznaczone dla konkretnego przedsiębiorstwa i co za tym idzie będzie to selektywna korzyść ekonomiczna, a więc dofinansowanie kosztów budowy tej infrastruktury to pomoc publiczna dla Daimler AG. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 4
Decyzja KE z 8. 01. 2016 r. w sprawie SA. 36019 – Finansowanie infrastruktury drogowej w pobliżu inwestycji na nieruchomości firmy Uplace (Belgia): • Inwestycja na nieruchomościach należących do firmy Uplace dotyczyła kawiarni, restauracji, hoteli, sklepów, przestrzeni rekreacyjnych i innych przestrzeni przeznaczonych do najmu komercyjnego; • Wszystkie prace (w tym infrastrukturalne) na prywatnych gruntach Uplace zostały sfinansowane przez Uplace; • Grunty te były położone z dala od publicznej sieci drogowej; • Inwestycje w budowę dróg publicznych, przeprowadzone na gruntach należących do władz publicznych, łączące publiczną sieć drogową z terenem inwestycji Uplace; • Uplace ponosiło koszty wszystkich prac od granicy terenu inwestycji; prace „na pograniczu” były finansowane ze środków publicznych max. w 60%. • Drogi objęte w pełni publicznym finansowanie były drogami płatnymi, służyły ogółowi społeczeństwa (były dostępne dla wszystkich na niedyskryminacyjnych zasadach), były zarządzane i utrzymywane przez odpowiednie organy publiczne. Odpowiadały na potrzeby transportu publicznego. • Brak wyraźnych przepisów, kto powinien finansować drogi dojazdowe do terenów inwestycyjnych. • Wniosek KE: brak selektywnej korzyści ekonomicznej -> brak pomocy publicznej. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 5
Staże/szkolenia „dedykowane” – zatrudnianie uczestnika projektu przez beneficjenta/partnera: • • • jeżeli kurs/szkolenie/staż ma charakter ogólny (uczestnik nabywałby umiejętności, które może wykorzystać w szerokiego grona pracodawców) i nie ma dających się zidentyfikować zamiarów beneficjenta/partnera projektu (w ramach jego działalności gospodarczej) do jego zatrudnienia po odbyciu przeszkolenia, to można by uznać, że korzyść leży jedynie po stronie stażysty. inaczej w przypadku, gdy kurs/szkolenie/staż jest ukierunkowany na potrzeby konkretnego pracodawcy (w ramach jego działalności gospodarczej) – np. przeszkalany nabywa umiejętności, które nakierowane są na profil działalności danego pracodawcy, np. jego specyficzny system informatyczny, który nie jest powszechnie wykorzystywany w danej branży – lub są jakiekolwiek plany zatrudnienia uczestników (choćby w postaci wskaźnika pokazującego, ilu absolwentów przeszkolenia znajdzie zatrudnienie u beneficjentów/partnerów projektu). W takiej sytuacji będziemy mieli do czynienia z przysporzeniem korzyści majątkowej przedsiębiorcy w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Ewentualnie: także następcza weryfikacja, czy krótko po szkoleniu (np. 6 m-cy) przeszkolony został zatrudniony przez beneficjenta/partnera. koszty objęte pomocą publiczną w ww. przypadku: powinno zostać zidentyfikowane, ile osób planuje zatrudnić po przeszkoleniu każdy beneficjent/partner (w ramach jego działalności gospodarczej) i koszty przeszkolenia właśnie tej liczby osób będą dla niego kosztami objętymi pomocą publiczną/de minimis. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 6
Relacja przepisów „funduszowych” do przepisów pomocowych Kwalifikowalność wydatków Koszty kwalifikowalne w projekcie objętym pomocą publiczną Kwalifikowalność wg przepisów „funduszowych” (np. Wytyczne dot. kwalifikowalności) Kwalifikowalność wg przepisów o pomocy publicznej (np. GBER) Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 7
Zmiany w projekcie a pomoc publiczna • Pomoc de minimis: o zmniejszenie dofinansowania stanowiącego pomoc de minimis w stosunku do wniosku o dofinansowanie: korekta już udzielonej pomocy de minimis (w tym korekta sprawozdania do UOKi. K oraz zaświadczenia) z datą pierwotnej umowy; o zwiększenie dofinansowania stanowiącego pomoc de minimis: nowy przypadek pomoc de minimis, na kwotę zwiększenia dofinansowania -> nowa ocena dopuszczalności tego przypadku, kolejne sprawozdanie do UOKi. K oraz zaświadczenie (nie korekta poprzednich) – z datą udzielenia pomocy odpowiadającą dacie podpisania aneksu do umowy o dofinansowanie. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 8
• Pomoc publiczna zgodna z rozporządzeniem 651/2014: o zmniejszenie dofinansowania stanowiącego pomoc publiczna w stosunku do wniosku o dofinansowanie: korekta już udzielonej pomocy publicznej (w tym korekta sprawozdania do UOKi. K) z datą pierwotnej umowy; o zwiększenie dofinansowania stanowiącego pomoc publiczną: nowy przypadek publicznej, na kwotę zwiększenia dofinansowania -> nowa ocena dopuszczalności tego przypadku pomocy; o w praktyce często oznacza to brak możliwości zwiększenia dofinansowanie ze względu na niespełnienie efektu zachęty! o ewentualny ratunek: pomoc de minimis – pod warunkiem spełnienia reguł kumulacji z art. 8 rozporządzenia 651/2014 oraz art. 5 rozporządzenia 1407/2013. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 9
Zmiana statusu MŚP po podpisaniu umowy o dofinansowanie: • Zmiana statusu przedsiębiorcy w sposób zgodny z art. 4 ust. 2 Zał. 1 do rozporządzenia 651/2014 po podpisaniu umowy o dofinansowanie co do zasady nie wpływa na jego zdolność do wykorzystania przyznanego wcześniej wsparcia, gdyż spełnienie kryterium MŚP ustala się na moment udzielenia pomocy, tj. dzień podpisania umowy o dofinansowanie. Należy jednak poinformować instytucję udzielającą pomocy o planowanej zmianie organizacyjno-prawnej i ewentualnie uzyskać jej zgodę, jeśli jest to wymagane zgodnie z umową o dofinansowanie. • W kontekście przepisów dotyczących pomocy publicznej udzielenie pomocy zgodnie z tymi przepisami legalizuje przyznane dofinansowanie, tym samym powoduje, że jest ono „uzasadnione”. Dalsze przekazywanie takiej korzyści (między przedsiębiorcami, na warunkach rynkowych), która już raz (tj. w chwili udzielenia pomocy beneficjentowi) została uznana za legalną i proporcjonalną („uzasadnioną”), poprzez transakcje handlowe, nie powinno być uznane za „korzyść nieuzasadnioną”. • Stanowisko to jest prawidłowe przy założeniu, że przejęcie korzyści nie spowoduje naruszenia zasad udzielania pomocy publicznej (np. pośrednio przyznania dużemu przedsiębiorcy dofinansowania w wysokości właściwej dla MŚP – np. w sytuacji, gdy projekt od początku jest realizowany przez MŚP z zamiarem sprzedaży dużemu przedsiębiorcy). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 10
Definicja przedsiębiorstwa zagrożonego (przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji ekonomicznej) Art. 2 pkt 18 rozporządzenia 651/2014: „przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji” oznacza przedsiębiorstwo, wobec którego zachodzi co najmniej jedna z poniższych okoliczności: a) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (innej niż MŚP, które istnieje od mniej niż trzech lat lub, do celów kwalifikowalności pomocy na finansowanie ryzyka, MŚP w okresie siedmiu lat od daty pierwszej sprzedaży komercyjnej, które kwalifikuje się do inwestycji w zakresie finansowania ryzyka w następstwie przeprowadzenia procedury due diligence przez wybranego pośrednika finansowego), w przypadku gdy ponad połowa jej subskrybowanego kapitału zakładowego została utracona w efekcie zakumulowanych strat. Taka sytuacja ma miejsce, gdy w wyniku odliczenia od rezerw (i wszystkich innych elementów uznawanych za część środków własnych przedsiębiorstwa) zakumulowanych strat powstaje ujemna skumulowana kwota, która przekracza połowę subskrybowanego kapitału zakładowego. Do celów niniejszego przepisu "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością" odnosi się w szczególności do rodzajów jednostek podanych w załączniku I do dyrektywy 2013/34/UE 45 , a "kapitał zakładowy" obejmuje, w stosownych przypadkach, wszelkie premie emisyjne; Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 11
b) w przypadku spółki, w której co najmniej niektórzy członkowie ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za jej zadłużenie (innej niż MŚP, które istnieje od mniej niż trzech lat lub, do celów kwalifikowalności pomocy na finansowanie ryzyka, MŚP w okresie siedmiu lat od daty pierwszej sprzedaży komercyjnej, które kwalifikuje się do inwestycji w zakresie finansowania ryzyka w następstwie przeprowadzenia procedury due diligence przez wybranego pośrednika finansowego), w przypadku gdy ponad połowa jej kapitału wykazanego w sprawozdaniach finansowych tej spółki została utracona w efekcie zakumulowanych strat. Do celów niniejszego przepisu „spółka, w której co najmniej niektórzy członkowie ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za jej zadłużenie” odnosi się w szczególności do rodzajów jednostek wymienionych w załączniku II do dyrektywy 2013/34/UE; c) w sytuacji gdy przedsiębiorstwo podlega zbiorowemu postępowaniu w związku z niewypłacalnością lub spełnia kryteria na mocy obowiązującego prawa krajowego, by zostać objętym zbiorowym podstępowaniem w związku z niewypłacalnością na wniosek jej wierzycieli; Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 12
d) w sytuacji gdy przedsiębiorstwo otrzymało pomoc na ratowanie i nie spłaciło do tej pory pożyczki ani nie zakończyło umowy o gwarancję lub otrzymało pomoc na restrukturyzację i nadal podlega planowi restrukturyzacyjnemu; e) w przypadku przedsiębiorstwa, które nie jest MŚP, jeśli w ciągu ostatnich dwóch lat: 1) stosunek księgowej wartości kapitału obcego do kapitału własnego tego przedsiębiorstwa przekracza 7, 5 oraz 2) wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem EBITDA tego przedsiębiorstwa wynosi poniżej 1, 0. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 13
Komisja Europejska w ten sam sposób rozumie pojęcie przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji i na gruncie art. 2 pkt 18 rozporządzenia 651/2014, i na gruncie pkt 20 Wytycznych dotyczących pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej sytuacji (Dz. Urz. UE C 249 z 31. 7. 2014 r. , s. 1)! Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 14
• Wystarczy spełnienie choćby jednej przesłanki, by uznać przedsiębiorstwo za zagrożone! • Przesłanki z lit. a oraz b (utrata ponad połowy kapitału) bada się w ten sam sposób (wg tego samego wzoru). • Przesłankę z lit. a stosuje się do każdej jednostki, która sporządza zestawienie przychodów i rozchodów oraz ma kapitał własny (lub coś podobnego) – wymienione spółki są tylko przykładowe. Przesłanka ta ma więc zastosowanie też do spółdzielni, fundacji itp. • Przesłanek z lit. a i b (utrata ponad połowy kapitału) nie stosuje się do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. • Sytuację finansową bada się na podstawie sprawozdań finansowych za ostatni zamknięty okres obrachunkowy. • Wzór dla przesłanek utraty ponad połowy kapitału (znajduje potwierdzenie też w orzecznictwie – por. wyrok WSA w Gdańsku z 7. 11. 2018 r. , sygn. III SA/Gd 663/18): Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 15
kapitał zapasowy - share premium + kapitał z aktualizacji wyceny + pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe + niepodzielony wynik finansowy lat ubiegłych + wynik finansowy netto < 0 ^ (koniunkcja) I kapitał zapasowy - share premium + kapitał z aktualizacji wyceny + pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe + niepodzielony wynik lat ubiegłych + wynik netto I > ½ kapitał podstawowy (zakładowy) + share premium Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 16
Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 17
Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 18
MŚP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (rok rej. 2010) – sprawozdanie finansowe za 2018 r. – bilans (pasywa) Stan na 1. 01. 2018 r. 31. 12. 2018 r. Pierwsza linia wzoru: 14 441, 64 (poz. A. II) – 0 (poz. A. II tiret 1) + 0 (poz. A. III) + 0 (poz. A. IV) + 0 (poz. A. V) – 13 133, 38 (poz. A. VI) = 1 308, 26 > 0 Pierwsza linia wzoru nie jest spełniona. Nie zajdzie też koniunkcja. Przedsiębiorstwo nie jest w trudnej sytuacji! Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 19
MŚP I Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (rok rej. 2010) – sprawozdanie finansowe za 2018 r. – bilans Wartość na dzień 1. 01. 2018 r. Wartość na dzień 31. 12. 2018 r. Pierwsza linia wzoru: 0 (poz. A. II) – 0 (poz. A. II tiret 1) + 0 (poz. A. III) + 12 606, 98 (poz. A. IV) – 9 114, 13 (poz. A. V) – 13 481, 29 (poz. A. VI) = - 9 988, 44 < 0 Pierwsza linia wzoru jest spełniona! Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 20
MŚP I Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (rok rej. 2010) – sprawozdanie finansowe za 2018 r. – bilans Wartość na dzień 1. 01. 2018 r. Wartość na dzień 31. 12. 2018 r. Druga linia wzoru – lewa strona działania: I 0 (poz. A. II) – 0 (poz. A. II tiret 1) + 0 (poz. A. III) + 12 606, 98 (poz. A. IV) – 9 114, 13 (poz. A. V) – 13 481, 29 (poz. A. VI) I = I - 9 988, 44 I = 9 988, 44 Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 21
MŚP I Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (rok rej. 2010) – sprawozdanie finansowe za 2018 r. – bilans Wartość na dzień 1. 01. 2018 r. 31. 12. 2018 r. Druga linia wzoru – prawa strona działania: ½ x [5 000 (poz. A. I) + 0 (poz. A. II tiret 1)] = ½ x 5 000, 00 = 2 500, 00 Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 22
MŚP I Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (rok rej. 2010) – sprawozdanie finansowe za 2018 r. – bilans Wartość na dzień 1. 01. 2018 r. Druga linia wzoru – wynik całego działania: 9 988, 44 > 2 500, 00 Oznacza to, że także druga linia wzoru jest spełniona. Zachodzi więc także koniunkcja. 31. 12. 2018 r. To z kolei oznacza, że przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji! Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 23
Lit. e: w przypadku dużego przedsiębiorcy, jeśli w ciągu ostatnich dwóch lat: – stosunek księgowej wartości kapitału obcego do księgowej wartości kapitału przedsiębiorstwa (ang. : debt to equity ratio) był większy niż 7, 5 debt / equity > 7, 5 oraz – wskaźnik pokrycia odsetek do EBITDA tego przedsiębiorstwa (ang. : EBITDA interest coverage ratio) wynosił poniżej 1, 0 EBITDA / odsetki < 1 Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 24
w ciągu ostatnich dwóch lat – ustala się na podstawie dokumentów finansowych za dwa ostatnie zamknięte lata finansowe (for the latest two closed financial years) a Komisja może, gdy to konieczne, oprzeć się także na ostatnich zatwierdzonych i zaudytowanych dokumentach finansowych dług („debt”) – dług oprocentowany: pożyczki bankowe, leasing finansowy, wyemitowane papiery dłużne (pozycje z zobowiązań długo i krótko terminowych wobec pozostałych jednostek, bez dostaw i usług) equity – kapitał własny EBITDA – zysk (strata) z działalności operacyjnej + amortyzacja odsetki – koszt odsetkowy w rachunku zysków i strat Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 25
Definicja długu („debt”) – cd: – krótko- i długoterminowe zobowiązania finansowe obciążone płatnością odsetek oraz – zobowiązania handlowe z terminem płatności przekraczającym zwyczajowo przyjęty Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 26
Do kategorii długu (debt) wliczają się: • kredyty i pożyczki (krótko- i długoterminowe) i • zobowiązania z tytułu dłużnych papierów wartościowych (krótko- i długoterminowe). Do kategorii długu (debt) nie wliczają się: • zobowiązania z tytułu dostaw i usług, • zaliczki otrzymane na dostawy i usługi, • zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych tytułów publicznoprawnych • zobowiązania z tytułu wynagrodzeń, • fundusze specjalne, • inne zobowiązania wobec pozostałych jednostek (krótko- i długoterminowe). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 27
Pomoc publiczna udzielana w ramach RPO WP 2014 -2020 na podstawie przepisów o wyłączeniach blokowych – wybrane przypadki Rozporządzenie Komisji (UE) z dnia 17 czerwca 2014 r. nr 651/2014 uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26. 06. 2014 r. , s. 1, z późn. zm. ) – tzw. GBER (General Block Exemption Regulation – ogólne rozporządzenie ws. wyłączeń blokowych). Art. 2 GBER – definicje!!! Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 28
Badanie wystąpienia efektu zachęty Art. 6 GBER: Zasada: beneficjent składa do podmiotu udzielającego pomocy pisemny wniosek o udzielenie pomocy przed rozpoczęciem prac nad projektem lub rozpoczęciem działalności. „Rozpoczęcie prac" oznacza rozpoczęcie robót budowlanych związanych z inwestycją lub pierwsze prawnie wiążące zobowiązanie do zamówienia urządzeń lub inne zobowiązanie, które sprawia, że inwestycja staje się nieodwracalna, zależnie od tego, co nastąpi najpierw. Zakupu gruntów ani prac przygotowawczych, takich jak uzyskanie zezwoleń i przeprowadzenie studiów wykonalności, nie uznaje się za rozpoczęcie prac. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 29
Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 30
• Nieruchomość a efekt zachęty: za rozpoczęcie prac nie uznaje się zakupu gruntu wraz z istniejącymi na nim budynkami. Natomiast wszelkie prace polegające na przebudowie i dostosowaniu budynków dla potrzeb inwestycji należy uznawać już za rozpoczęcie prac w rozumieniu art. 2 pkt 23 GBER. Jednakże nabycie gruntu będzie uważane za rozpoczęcie prac, jeśli koszty zakupy gruntu (także wraz z budynkami) przed dniem złożenia wniosku będą wliczone w koszty kwalifikowalne projektu, co oznaczałoby, że wartość pomocy uzależniona byłaby od tych kosztów. W takim przypadku, jeśli nabycie gruntu zabudowanego nastąpiło przed dniem złożenia wniosku – efekt zachęty nie zostanie spełniony. • Jednak w przypadku, gdy nieruchomość (zabudowana lub niezabudowana) została nabyta przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, z założeniem wykorzystania w projekcie objętym pomocą i jest nierozerwalnie związana z tym projektem inwestycyjnym, może ona być wniesiona jako wkład własny (rzeczowy!). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 31
Trybunał Sprawiedliwości UE o efekcie zachęty Wyrok TSUE z 5 marca 2019 r. w sprawie C-349/17 Eesti Pagar AS: • przepisy GBER oraz warunki w nim przewidziane – jako złagodzenie ogólnej zasady, jaką stanowi obowiązek zgłoszenia (notyfikacji) pomocy publicznej do KE – należy rozumieć ściśle. O ile bowiem Komisja jest uprawniona do przyjmowania rozporządzeń w sprawie wyłączeń blokowych w celu zagwarantowania skutecznej kontroli nad regułami konkurencji w dziedzinie pomocy państwa i ułatwienia zarządzania administracyjnego bez osłabienia swych uprawnień kontrolnych w tej dziedzinie, o tyle takie rozporządzenia mają również na celu zwiększenie przejrzystości i pewności prawa. Przestrzeganie warunków przewidzianych w tych rozporządzeniach, GBER, pozwala zapewnić, by cele te zostały w pełni osiągnięte. • kryterium złożenia wniosku przed rozpoczęciem prac nad danym projektem zostało przewidziane, aby mieć pewność, że pomoc jest niezbędna i stanowi zachętę do rozwoju nowych rodzajów działalności lub nowych projektów, i aby tym samym wykluczyć z zakresu zastosowania GBER pomoc na rzecz działalności, którą beneficjent podjąłby już w normalnych warunkach rynkowych. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 32
Trybunał Sprawiedliwości UE o efekcie zachęty – cd. • Kryterium złożenia wniosku o przyznanie pomocy przed rozpoczęciem realizacji projektu inwestycyjnego stanowi więc proste, trafne i odpowiednie kryterium pozwalające domniemywać, że planowana pomoc ma efekt zachęty. • Komisja, przyjmując GBER, w istocie wykonała ex ante uprawnienia przyznane jej przez art. 107 ust. 3 TFUE w odniesieniu do wszystkich rodzajów pomocy spełniających kryteria przewidziane w tym rozporządzeniu, i tylko w odniesieniu do nich. W tym względzie na organach krajowych spoczywa obowiązek sprawdzenia, przed przyznaniem pomocy na podstawie tego rozporządzenia, czy przestrzegane są warunki dotyczące efekty zachęty, przewidziane w GBER (art. 6). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 33
Trybunał Sprawiedliwości UE o efekcie zachęty – cd. • po pierwsze, nic w GBER nie wskazuje na to, że Komisja, przyjmując to rozporządzenie, zamierzała przenieść na organy krajowe zadanie sprawdzenia, czy występuje rzeczywisty efekt zachęty. Wprost przeciwnie, wskazując, że cały środek pomocowy pozostaje nieobjęty wyłączeniem, jeśli nie spełniono warunków przewidzianych GBER (art. 6), że w odniesieniu do warunku określonego w art. 6 ust. 2 rola tych organów ogranicza się do sprawdzenia, czy wniosek o przyznanie pomocy został złożony przed rozpoczęciem prac nad projektem lub działalnością i czy z tego względu należy uznać, że pomoc ma efekt zachęty. • po drugie, należy stwierdzić, że istnienia lub nieistnienia takiego efektu nie można uznać za kryterium jasne i łatwe do zastosowania przez organy krajowe w szczególności dlatego, że jego weryfikacja wymagałaby przeprowadzenia w każdym indywidualnym przypadku złożonych ocen ekonomicznych. Takie kryterium nie byłoby zatem zgodne z wymogami mającymi na celu ułatwienie zarządzania administracyjnego oraz na zwiększenie przejrzystości i pewności prawa oraz zapewnienia spójnego stosowania w całej Unii przewidzianych warunków wyłączenia blokowego. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 34
Trybunał Sprawiedliwości UE o efekcie zachęty – cd. • w tych okolicznościach należy uznać, że GBER nie powierza organom krajowym zadania polegającego na sprawdzeniu, czy w przypadku danej pomocy występuje rzeczywisty efekt zachęty, ale zadanie sprawdzenia, czy składane do nich wnioski o przyznanie pomocy spełniają warunki przewidziane w art. 6 GBER, pozwalające uznać, że pomoc wywołuje efekt zachęty, • „prace nad projektem lub działalnością” w rozumieniu GBER rozpoczynają się wtedy, gdy pierwsze zamówienie dotyczące urządzeń przeznaczonych do realizacji tego projektu lub tej działalności zostaje dokonane poprzez podjęcie bezwarunkowego i prawnie wiążącego zobowiązania przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy, niezależnie od ewentualnych kosztów wynikających z odstąpienia od tego zobowiązania. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 35
REGIONALNA POMOC INWESTYCYJNA – art. 14 GBER • Istotne wyłączenia: v sektor transportu i związana z nim infrastruktura, v sektor wytwarzania energii, jej dystrybucji i infrastruktury (cały kod NACE 35). • Pomoc przyznaje się w obszarach objętych pomocą: Mapa pomocy regionalnej: rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2014 r. w sprawie ustanowienia mapy pomocy regionalnej na lata 2014 -2020 (Dz. U. poz. 878). • Podstawowa intensywność RPI dla woj. pomorskiego (duże przedsiębiorstwa): 35% (inaczej dla dużych projektów inwestycyjnych, tj. o kosztach kwal. ponad 50 mln EUR na jednostkowy projekt inwestycyjny). • Próg notyfikacyjny (dla woj. pomorskiego): pomoc do 26, 25 mln EUR na jeden projekt inwestycyjny. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 36
Sektor transportu: • NACE 49: transport lądowy (drogowy, kolejowy), z wyjątkiem NACE 49. 32: działalności taksówek osobowych, NACE 49. 42: działalności usługowej związanej z przeprowadzkami oraz NACE 49. 5: transportu rurociągowego; • NACE 50: transport wodny (morski i śródlądowy); • NACE 51: transport lotniczy (z wyjątkiem NACE 51. 22: transportu kosmicznego). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 37
Infrastruktura związana z sektorem transportu rozumiana jest szeroko – wszelka infrastruktura, która jest konieczna i używana do dostarczania usług transportowych. Pojęcie to jest szersze niż tylko infrastruktura wchodząca ściśle w zakres działalności transportowej z klasyfikacji NACE. Można podać następujące przykłady: • infrastruktura niezbędna do obsługi transportu multimodalnego, w tym np. parkingi, rampy, place składowe i przeładunkowe, drogi wewnętrzne, tory kolejowe, magazyny; • wyposażenie terminali (np. dźwigi, żurawie samochodowe, wozy podnośnikowe, lokomotywy manewrowe, bramowe suwnice kontenerowe). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 38
Pytanie: czy elektroniczna platforma z pakietem usług dla przedsiębiorstwa transportowego, działająca w chmurze, mobilne urządzenia pomiarowe montowane na dowolnych środkach transportu oraz aplikacje mobilne dla kierowców, stanowi "infrastrukturę związaną z transportem”? „Uzyskanie elektronicznej platformy z pakietem usług działająca w chmurze, mobilne urządzenia pomiarowe montowane na dowolnych środkach transportu oraz aplikacje mobilne dla kierowców to infrastruktura z zakresu IT związana nierozerwalnie z transportem”. ponieważ „Zapewni ona ustandaryzowaną elektroniczną komunikację pomiędzy wnioskodawca, jej klientami, podwykonawcami oraz obiektami (środkami transportu, jednostkami ładunkowymi), które doprowadzi do poprawy bezpieczeństwa, zrównoważonego wykorzystania dostępnych zasobów transportowych oraz poprawy efektywności usług transportowo - logistycznych) świadczonych przez wnioskodawcę zarówno w kraju jak i poza jego granicami”. Wyrok WSA w Gdańsku z 8 lutego 2017 r. , sygn. I SA/Gd 1752/16. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 39
Wytwarzanie energii, jej dystrybucja i infrastruktura: • działalność oznaczona kodem 35 NACE, • wyłączenie to dotyczy także produkcji biopaliw, • nie ma znaczenia, czy przedsiębiorstwo wytwarzające energię będzie ją wykorzystywało na własne potrzeby (z wyjątkiem!), czy też będzie ona przeznaczona na sprzedaż innym użytkownikom, • w przypadku, gdy przedsiębiorstwo działa w innym sektorze niż energetyczny, ale sprzedaje nadwyżki produkowanej przez siebie na własne potrzeby energii innym użytkownikom (i nie są spełnione warunki wymienione w kolejnym akapicie), wówczas regionalną pomoc inwestycyjną może uzyskać tylko na swoją podstawową działalność. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 40
Wyjątek: niektóre koszty związane z wytwarzanie energii mogą być uznane za kwalifikowalne w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej, jeśli spełnione będą łącznie poniższe warunki: 1) produkcja energii nie jest podstawowym celem danego projektu inwestycyjnego (tj. większość kosztów projektu nie dotyczy wytwarzania energii); 2) zdolności wytwórcze danej instalacji powinny być dostosowane do potrzeb danego przedsiębiorstwa, co oznacza, że wytwarzana energia będzie przeznaczona przede wszystkim na autokonsumpcję w tym przedsiębiorstwie, zaś nie więcej niż 20% tej energii (w skali roku) będzie oddawane do sieci przedsiębiorstwa energetycznego lub sprzedawane w inny sposób (należy to wykazać za pomocą rozsądnych analiz ex ante); 3) jeśli chodzi o źródła energii, które mogą kwalifikować się do tego wyjątku, to dopuszczalne są jedynie inwestycje w takie technologie, które byłyby kwalifikowalne zgodnie z przepisami o dopuszczalności pomocy publicznej w energetyce – a zatem np. odnawialne źródła energii czy też wysokosprawna kogeneracja, ale już nie generatory oparte na silniku diesla). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 41
Inwestycje początkowe: • inwestycje w rzeczowe aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne związane z: – założeniem nowego zakładu, albo – zwiększeniem zdolności produkcyjnej istniejącego zakładu, albo – dywersyfikacją produkcji zakładu poprzez wprowadzenie produktów uprzednio nieprodukowanych w zakładzie, albo – zasadniczą zmianą dotyczącą procesu produkcyjnego istniejącego zakładu; lub • nabycie aktywów należących do zakładu, który został zamknięty lub zostałby zamknięty, gdyby zakup nie nastąpił, przy czym aktywa nabywane są przez inwestora niezwiązanego ze sprzedawcą i wyklucza się samo nabycie akcji lub udziałów przedsiębiorstwa. W projekcie, na który ma być udzielona regionalna pomoc inwestycyjna, można powoływać się tylko na jeden (dominujący) rodzaj inwestycji początkowej. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 42
Założenie nowego zakładu: • przez zakład rozumie się bardziej jako jednostkę produkcyjną, np. fabrykę, a nie jako oddzielne przedsiębiorstwo, • pojedyncze przedsiębiorstwo może się składać z wielu zakładów. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 43
Zwiększenie zdolności produkcyjnej istniejącego zakładu - cechy: • następuje rozbudowa istniejącego zakładu, np. przez uruchomienie kolejnej linii technologicznej (produkcyjnej) dla tego samego produktu, • proces produkcyjny nie jest zasadniczo zmieniany, • umożliwia produkcję co najmniej jednego produktu więcej. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 44
Zasadnicza zmiana procesu produkcyjnego: • brak jest definicji zasadniczej zmiany całościowego procesu produkcyjnego istniejącego zakładu, • powinna być związana z całym „procesem produkcyjnym”, a nie samym „produktem”, • powinna być „zasadnicza”. Zwykła wymiana poszczególnych aktywów bez zasadniczych zmian w procesie produkcji nie jest inwestycją początkową, a inwestycją odtworzeniową. Przykład: wprowadzenie innowacyjnej technologii obróbki łupkowych płytek dachowych w miejsce stosowanej technologii ręcznej – decyzja KE z 8 marca 2006 r. w sprawie C 31/2004 Schiefergruben Magog. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 45
Dywersyfikacja produkcji zakładu poprzez wprowadzenie produktów dotąd niewytwarzanych: rozszerzenie oferty produktowej o taki produkt, którego różnice w stosunku do poprzednio wytwarzanych nie polegają na niewielkich zmianach, nieznacznych innowacjach produktu, np. w zakresie wyglądu czy stylistyki produktu. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 46
Koszty kwalifikowalne: a) koszty inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne; b) szacunkowe koszty płacy wynikające z utworzenia miejsc pracy w następstwie inwestycji początkowej, obliczone za okres dwóch lat; lub c) połączenie kosztów wchodzących w zakres lit. a) i b) nieprzekraczające kwoty a) lub b), w zależności od tego, która z tych kwot jest wyższa. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 47
Wartości niematerialne i prawne kwalifikują się do obliczania kosztów inwestycyjnych, jeżeli spełniają następujące warunki: a) należy z nich korzystać wyłącznie w zakładzie otrzymującym pomoc; b) muszą podlegać amortyzacji; c) należy je nabyć na warunkach rynkowych od osób trzecich niepowiązanych z nabywcą; oraz d) muszą być włączone do aktywów przedsiębiorstwa otrzymującego pomoc i muszą pozostać związane z projektem, na który przyznano pomoc, przez co najmniej pięć lat lub trzy lata w przypadku MŚP. W przypadku dużych przedsiębiorstw koszty wartości niematerialnych i prawnych są kwalifikowalne jedynie do wysokości 50% całkowitych kwalifikowalnych kosztów inwestycji początkowej (bez względu na region). Oznacza to, że w przypadku MŚP 100% kosztów kwal. mogą stanowić WNi. P. W przypadku dużych przedsiębiorstw (co najmniej 50% kosztów kwal. muszą stanowić rzeczowe aktywa trwałe/koszty płacy). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 48
Jeżeli koszty kwalifikowalne oblicza się w odniesieniu do szacunkowych kosztów płacy, muszą być spełnione następujące warunki: a) projekt inwestycyjny prowadzi do wzrostu netto liczby pracowników w danym zakładzie w porównaniu ze średnią z poprzednich 12 miesięcy, co oznacza, że od liczby miejsc pracy utworzonych w tym okresie należy odjąć każde zlikwidowane miejsce pracy; b) każde stanowisko zostaje obsadzone w ciągu trzech lat od zakończenia prac; oraz c) każde miejsce pracy utworzone dzięki inwestycji jest utrzymane na danym obszarze przez okres co najmniej pięciu lat od dnia pierwszego obsadzenia stanowiska lub trzech lat w przypadku MŚP. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 49
• Nabywane aktywa są nowe, z wyjątkiem aktywów nabywanych przez MŚP i z wyjątkiem przejęcia zakładu. • Warunki uwzględnienia kosztów związanych z dzierżawą rzeczowych aktywów trwałych: a) dzierżawa/najem gruntów i budynków musi trwać przez okres co najmniej pięciu lat od przewidywanego terminu zakończenia projektu inwestycyjnego w przypadku dużych przedsiębiorstw lub trzech lat w przypadku MŚP; b) obejmować obowiązek zakupu aktywów przez beneficjenta po wygaśnięciu umowy. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 50
Minimalny wkład finansowy (a więc co do zasady nie rzeczowy) beneficjenta: 25% kosztów kwalifikowalnych - ze środków własnych lub zewnętrznych źródeł finansowania, w postaci wolnej od wszelkiego publicznego wsparcia finansowego. v W przypadku jednostek samorządu terytorialnego wkładem własnym mogą być środki z ich działalności gospodarczej (w tym np. sprzedaż i dzierżawa nieruchomości na warunkach rynkowych) lub z kredytu komercyjnego; v Nieruchomości (grunty, budynki) oraz inne aktywa mogą stanowić wkład własny, jeżeli służą do prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli natomiast infrastruktura wykorzystywana dotąd do prowadzenia działalności niegospodarczej, która została sfinansowana ze środków publicznych, ma zostać wniesiona jako wkład własny należy zweryfikować, czy została ona w pełni zamortyzowana przed wniesieniem jej do nowego projektu. Jednocześnie, zgodnie z interpretacją Komisji Europejskiej, można przyjąć, że infrastruktura powstała ze środków publicznych przed 12 grudnia 2000 r. (tj. datą wydania orzeczenia w sprawie T-128/98 Aéroports de Paris v Commission) i wykorzystywana dotąd do działalności niegospodarczej, może zostać wniesiona jako wkład własny do projektu objętego pomocą publiczną. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 51
• W przypadku pomocy przyznanej dużym przedsiębiorstwom na zasadniczą zmianę procesu produkcji koszty kwalifikowalne muszą przekraczać koszty amortyzacji aktywów związanej z działalnością podlegającą modernizacji w ciągu poprzedzających trzech lat obrotowych. • W przypadku pomocy przyznanej na dywersyfikację istniejącego zakładu koszty kwalifikowalne muszą przekraczać o co najmniej 200% wartość księgową ponownie wykorzystywanych aktywów, odnotowaną w roku obrotowym poprzedzającym rozpoczęcie prac. Ten drugi wymóg także odnosi się wyłącznie do dużych przedsiębiorstw – mimo że literalna treść art. 14 ust. 7 rozporządzenia KE nr 651/2014 może być myląca! Ø W przypadku kombinacji (obecne + nowe aktywa) – wartość tych nowych musi być 3 krotnie wyższa od ponownie wykorzystywanych Przykład: jeśli aktywa ponownie wykorzystywane mają wartość 5 mln PLN, o nowe aktywa muszą mieć wartość co najmniej 15 mln PLN. Ø Jeśli aktywa są wykorzystywane częściowo (np. budynek, maszyna) – wartość księgowa ustalana proporcjonalnie. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 52
Trwałość projektu (art. 14 ust. 5 GBER): Inwestycja jest utrzymywana w obszarze otrzymującym pomoc przez co najmniej pięć lat lub, w przypadku MŚP, przez co najmniej trzy lata, od daty jej ukończenia. Powyższa zasada nie wyklucza wymiany w tym okresie przestarzałych lub zepsutych instalacji lub sprzętu, pod warunkiem że działalność gospodarcza zostanie utrzymana na danym obszarze przez stosowny minimalny okres. Trwałość ta nie jest rozumiana tak, jak w art. 71 rozporządzenia nr 1303/2013! W art. 14 ust. GBER chodzi o utrzymanie inwestycji w regionie! Nie narusza jej sprzedaż innemu podmiotowi. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 53
Zasada jednego projektu inwestycyjnego (art. 14 ust. 13 GBER): Każdą inwestycję początkową rozpoczętą przez tego samego beneficjenta (na poziomie grupy) w okresie trzech lat od daty rozpoczęcia prac nad inną inwestycją objętą pomocą w tym samym regionie na poziomie 3 wspólnej klasyfikacji jednostek terytorialnych do celów statystycznych uznaje się za część jednostkowego projektu inwestycyjnego. Jeżeli taki jednostkowy projekt inwestycyjny jest dużym projektem inwestycyjnym, łączna kwota pomocy na jednostkowy projekt inwestycyjny nie przekracza skorygowanej kwoty pomocy na duże projekty inwestycyjne. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 54
• Beneficjent RPI musi potwierdzić, że nie dokonał relokacji zakładu, w którym dokonywana jest inwestycja początkowa, w ciągu dwóch lat przed złożeniem wniosku o udzielenie pomocy i musi się zobowiązać, że nie dokona takiej relokacji w ciągu dwóch lat od ukończenia inwestycji początkowej. • Relokacja: przeniesienie takiej samej lub podobnej działalności albo jej części z zakładu w jednym państwie EOG (zakład pierwotny) do zakładu, w którym ma miejsce inwestycja, na którą udzielana jest pomoc (wspierany zakład) w innym państwie EOG. Przeniesienie ma miejsce, jeżeli produkty lub usługi świadczone w zakładzie pierwotnym i zakładzie wspieranym służą co najmniej częściowo do tych samych celów i służą zaspokojeniu zapotrzebowanie i popytu konsumentów tego samego typu oraz następuje reedukacja miejsc pracy w jednym z pierwotnych zakładów beneficjenta w państwie EOG. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 55
Ważne dla interpretacji przepisów o pomocy regionalnej: Wytyczne w sprawie pomocy regionalnej na lata 2014 -2020 (Dz. Urz. UE C 209 z 23. 07. 2013 r. , s. 1). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 56
Pomoc inwestycyjna na infrastrukturę lokalną – art. 56 GBER • KE wprost wypowiedziała się, że pomoc inwestycyjna na infrastrukturę lokalną może być udzielana jednostkom samorządu terytorialnego i innym jednostkom o charakterze publicznym na przygotowywanie terenów inwestycyjnych i infrastruktury technicznej z nimi związanej – zakup, przygotowanie, rewitalizacja gruntów, podłączenie do mediów oraz budowa lub modernizacja infrastruktury transportowej i budynków. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 57
Przepisy wprowadzają dwie wartości, które nie mogą być przekroczone w przypadku tego przeznaczenia pomocy (warunki kumulatywne): • ani kwota pomocy nie może przekroczyć 10 mln euro, • ani łączne koszty (inwestycyjne) nie mogą przekroczyć 20 mln EUR na tę samą infrastrukturę. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 58
Art. 56 GBER nie ma zastosowania do pomocy na infrastrukturę, która jest przedmiotem innych sekcji rozdziału III GBER, z wyjątkiem pomocy regionalnej, tj. : infrastruktura badawczo-rozwojowa, klastry innowacyjne, infrastruktura efektywnych energetycznie systemów ciepłowniczych i chłodniczych, infrastruktura energetyczna, w tym odnawialne źródła energii i związana z kogeneracją, infrastruktura dedykowana recyclingowi i ponownemu wykorzystaniu odpadów, infrastruktura szerokopasmowa, infrastruktura służąca zachowaniu kultury i dziedzictwa kulturowego, infrastruktura sportowa oraz wielofunkcyjna infrastruktura rekreacyjna, a także: • infrastruktura portów lotniczych, • infrastruktura portów morskich, • infrastruktura dedykowana (specjalna). • • Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 59
Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 60
• Kwota pomocy nie przekracza różnicy między kosztami kwalifikowalnymi a zyskiem operacyjnym z inwestycji. Zysk operacyjny odlicza się od kosztów kwalifikowalnych ex ante, na podstawie rozsądnych prognoz, albo przy użyciu mechanizmu wycofania. • Zysk operacyjny – różnica między zdyskontowanymi dochodami (a właściwie przychodami – uwaga na tłumaczenie!) a zdyskontowanymi kosztami operacyjnymi w danym cyklu życia inwestycji, gdy różnica ta jest wartością dodatnią (może też przyjmować wartość 0, jednak nigdy wartości ujemnej; oznacza to, że jeżeli występuje strata operacyjna, zysk operacyjny musi przyjąć wartość 0). Koszty operacyjne obejmują koszty, takie jak koszty personelu, materiałów, zakontraktowanych usług, komunikacji, energii, konserwacji, czynszu, administracji, lecz nie uwzględniają kosztów amortyzacji i kosztów finansowania, jeśli zostały one objęte zakresem pomocy inwestycyjnej. Dyskontowanie przychodów i kosztów operacyjnych przy zastosowaniu odpowiedniej stopy dyskontowej pozwala na osiągnięcie rozsądnego zysku. Przez cykl życia infrastruktury należy co do zasady rozumieć okres amortyzacji zgodnie z przepisami o rachunkowości. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 61
• Metoda ta jest bardzo podobna – ale nie identyczna – do „klasycznej” luki w finansowaniu: v Okres projekcji: okres amortyzacji danej infrastruktury (nie okres referencyjny z załącznika I do rozporządzenia 480/2014!). Gdy infrastruktura składa się z kilku obiektów – stosuje się okres amortyzacji dominującego składnika tej infrastruktury; gdy takich składników jest kilka – stosuje się najdłuższy okres amortyzacji. v Okres amortyzacji bilansowej, a nie podatkowej. v Brak konieczności wyliczania wartości rezydualnej. v Stopa dyskonta: https: //uokik. gov. pl/stopa_referencyjna_i_archiwum. php – obecnie: 2, 87% (aczkolwiek w ramach RPO 4% nie będzie traktowane jak błąd). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 62
• „zysk operacyjny z inwestycji” – analizę finansową takiego zysku operacyjnego można przeprowadzić w oparciu o podejście przyrostowe (inkrementalne), zgodnie z metodą różnicowego modelu finansowego, tj. na podstawie różnic w kosztach i przychodach między scenariuszem uwzględniającym analizowany projekt inwestycyjny a scenariuszem alternatywnym nieuwzględniającym projektu (tj. scenariuszem bez analizowanej inwestycji). Ujęcie takie znosi przepływy pieniężne, które występują zarówno w wariancie inwestycyjnym, jak i bezinwestycyjnym. • Analiz finansowych należy dokonywać w cenach realnych. • Za przychody operacyjne uważa się przychody uzyskiwane od użytkowników infrastruktury, a zatem nie uwzględnia się tutaj jakichkolwiek dofinansowań (np. dotacji) operacyjnych. W pozycji tej nie uwzględnia się zatem także uzyskanej pomocy operacyjnej. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 63
• Do przychodów operacyjnych i kosztów operacyjnych zalicza się wszystkie przychody bezpośrednie i koszty bezpośrednie związane z działalnością objętą danym projektem inwestycyjnym, kalkulowane zgodnie z zasadami rachunkowości. Jeśli chodzi o przychody, to należy uwzględnić te, których wygenerowanie związane jest z realizowanym projektem inwestycyjnym lub dzięki realizacji tego projektu inwestycyjnego istnieje możliwość zwiększenia innych przychodów. • Przykład: jeśli dana inwestycja dotyczy rozbudowy części dworca kolejowego, co pozwoli na obsłużenie większej liczby pociągów i podróżnych, to zasadnym wydaje się, by uwzględnić nie tylko przychody pochodzące z opłat od przewoźników, ale także np. zwiększone przychody z najmu pod bary, automaty czy też z opłat za WC. Jeśli zaś chodzi o koszty pośrednie (np. administracji), służące zarówno działalności objętej daną inwestycją (np. remontowanej części dworca), jak i innej działalności, należy je uwzględnić w proporcji, w jakiej są one ponoszone na rzecz działalności objętej projektem inwestycyjnym. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 64
• Dyskontowanie przychodów i kosztów operacyjnych przy zastosowaniu odpowiedniej stopy dyskontowej pozwala na osiągnięcie rozsądnego zysku. • Oznacza to, że zastosowanie dyskontowania przychodów i kosztów operacyjnych pozwala na to, by uwzględnić rozsądny zysk, który nie wpłynie na pomniejszenie kwoty pomocy. • Wartość zysku operacyjnego, który służy do określenia maksymalnej wysokości pomocy (przez odjęcie od kosztów kwalifikowalnych), można pomniejszyć o rozsądny zysk – w ten sposób beneficjent pomocy inwestycyjnej może zatrzymać rozsądny zysk. • Rozsądny zysk ustala się w odniesieniu do typowego zysku dla danego sektora. Innymi słowy, rozsądna marża zysku oznacza stopę zwrotu z kapitału, mierzoną na przykład jako wewnętrzna stopa zwrotu, którą w normalnych okolicznościach przedsiębiorstwo zgodnie z przewidywaniami ma uzyskać z inwestycji o podobnym stopniu ryzyka. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 65
• W każdym razie stopa zwrotu z kapitału, która nie przekracza odnośnej stopy swap powiększonej o premię w wysokości 100 punktów bazowych, jest zazwyczaj uznawana za rozsądną. • Stopa swap jest stopą dla instrumentów o dłuższym terminie wymagalności, odpowiadającą międzybankowej oferowanej stopie referencyjnej (IBOR). Jest ona wykorzystywana na rynkach finansowych jako stopa odniesienia przy ustalaniu stopy finansowania. Stopy swap są publikowane na stronach KE pod adresem: http: //ec. europa. eu/competition/state_aid/legislation/swap_rates_en. html. Wartości stóp swap podawane są dla okresów 1 -10 lat. W przypadku inwestycji, dla których cykl życia przekracza 10 lat, należy zastosować wartość stopy swap dla 10 -letniego okresu. • Innymi słowy, poziom rozsądnego zysku to poziom zysku netto (zgodnie z przyjętymi standardami rachunkowości), umożliwiający osiągnięcie rentowności sprzedaży netto na poziomie stopy swap powiększonej o premię w wysokości 100 punktów bazowych. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 66
Obliczenia Krok I obejmuje obliczenie maksymalnej zdyskontowanej kwoty pomocy według następującego wzoru: Max. PI = KK – ZO gdzie: Max. PI – maksymalna dopuszczalna kwota pomocy inwestycyjnej (zdyskontowana) KK – zdyskontowane koszty kwalifikowalne ZO – zdyskontowany prognozowany zysk operacyjny Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 67
Zysk operacyjny = Przychody operacyjne – Koszty operacyjne W kolejnym kroku należy obliczyć nominalną (niezdyskontowaną) kwotę pomocy. W tym celu należy posłużyć się wzorem: Max. PIn = KKn x Max. PI / KK gdzie: Max. PI – maksymalna dopuszczalna kwota pomocy publicznej w wartości nominalnej (niezdyskontowana) KKn – koszty kwalifikowalne w wartości nominalnej (niezdyskontowane) Max. PI – maksymalna dopuszczalna kwota pomocy inwestycyjnej (zdyskontowana) KK – zdyskontowane koszty kwalifikowalne Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 68
Krótkie zestawienie – RPI a pomoc na infrastrukturę lokalną RPI Pomoc na infrastrukturę lokalną Musi być spełniony warunek inwestycji początkowej Inwestycja musi dotyczyć „infrastruktury lokalnej” Nie może być udzielana m. in. na infrastrukturę transportową i energetyczną Nie może być udzielana na inwestycje, na które może być udzielana inna pomoc z GBER (za wyjątkiem RPI) oraz na infrastrukturę dedykowaną Koszty kwalifikowalne: rzeczowe aktywa trwałe oraz WNi. P (+ ew. koszty płacy) Koszty kwalifikowalne: rzeczowe aktywa trwałe oraz WNi. P Poziom dofinansowania: 35% kosztów kwal. dla dużych przedsiębiorstw (inna dla dużych projektów inwestycyjnych, tj. koszty kwal. > 50 mln EUR) oraz brak obowiązku obliczania „klasycznej” luki w finansowaniu Poziom dofinansowania: koszty kwal. minus zysk operacyjny z inwestycji oraz brak obowiązku obliczania „klasycznej” luki w finansowaniu Wkład własny: 25% kosztów kwal. w formie pieniężnej w postaci wolnej od wszelkiego publicznego wsparcia finansowego, reszta – wolna od pomocy publicznej, ale dopuszczalny jest wkład rzeczowy Wkład własny: pozbawiony znamion pomocy publicznej, rzeczowy lub pieniężny Próg notyfikacyjny (woj. pomorskie): kwota pomocy do 26, 25 mln euro na jednostkowy projekt inwestycyjny (każdy projekt beneficjenta I – tj. grupy kapitałowej – na poziomie NUTS 3 w ciągu 3 lat, objęty RPI) Próg notyfikacyjny: kwota pomocy do 10 mln euro oraz łączne koszty inwestycji do 20 mln euro Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 Inne warunki szczegółowe, np. co do rodzaju i poziomu Inne warunki szczegółowe, np. co do udostępniania kosztów kwal. , nabywanych aktywów, trwałości, relokacji itp. infrastruktury, ewentualnego wyboru operatora itp. 69
Pomoc na usługi doradcze dla MŚP – art. 18 GBER • do jej uzyskania kwalifikują się wyłącznie przedsiębiorstwa mająca status MŚP, • koszty kwalifikowalne: koszty usług doradczych świadczonych przez doradców zewnętrznych, • usługi takie nie mogą mieć charakteru ciągłego ani okresowego, nie są też związane ze zwykłymi kosztami operacyjnymi przedsiębiorstwa, takimi jak rutynowe usługi doradztwa podatkowego, regularne usługi prawnicze lub reklama, • by kwalifikować się do uzyskania pomocy na udział w targach, dane MŚP musi złożyć wniosek o dofinansowanie przed podjęciem prawnie wiążącego zobowiązania do skorzystania z danej usługi doradczej świadczonej przez doradcę zewnętrznego, • maksymalna intensywność pomocy w tym przeznaczeniu wynosi 50% kosztów kwalifikowalnych – nie więcej jednak niż 2 mln euro na jedno przedsiębiorstwo rocznie. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 70
Pomoc dla MŚP na udział w targach – art. 19 GBER • do jej uzyskania kwalifikują się wyłącznie przedsiębiorstwa mająca status MŚP, • za koszty kwalifikowalne uznaje się koszty wynajmu, budowy i obsługi stoiska wystawowego podczas uczestnictwa przedsiębiorstwa w danych targach lub danej wystawie, Wchodzą w to także koszty delegacji i zakwaterowania pracowników przedsiębiorstwa uczestniczącego w targach oraz koszty transportu i ubezpieczenia w związku z udziałem w targach. Są one bowiem związane z obsługą stoiska wystawowego. Podobnie należy potraktować koszty związane z uzyskaniem niezbędnych wiz, wpisem do katalogu targowego, ponoszeniem opłat rejestracyjnych oraz reklamy w mediach targowych, • by kwalifikować się do uzyskania pomocy na udział w targach, dane MŚP musi złożyć wniosek o dofinansowanie przed podjęciem prawnie wiążącego zobowiązania do udziału w targach, • maksymalna intensywność pomocy w tym przeznaczeniu wynosi 50% kosztów kwalifikowalnych – nie więcej jednak niż 2 mln euro na jedno przedsiębiorstwo rocznie. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 71
Pomoc de minimis • rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 352 z 24. 12. 2013, s. 1); • inne unijne rozporządzenia dot. pomocy de minimis („sektorowe”); • krajowa podstawa prawna w RPO WP 2014 -2020: • dla wsparcia udzielanego z EFRR: rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 19 marca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014 -2020 (Dz. U. poz. 488); • dla wsparcia udzielanego z EFS: rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 2 lipca 2015 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis oraz pomocy publicznej w ramach programów operacyjnych finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014 -2020 (Dz. U. poz. 1073). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 72
Wykluczenia z możliwości otrzymania pomocy de minimis: Rozporządzenie 1407/2013 nie ma zastosowania do: a) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze rybołówstwa i akwakultury, objętym rozporządzeniem Rady (WE) nr 104/2000; b) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom zajmującym się produkcją podstawową produktów rolnych; c) pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w następujących przypadkach: (i) kiedy wysokość pomocy ustalana jest na podstawie ceny lub ilości takich produktów nabytych od producentów podstawowych lub wprowadzonych na rynek przez przedsiębiorstwa objęte pomocą; (ii) podstawowym; d) pomocy przyznawanej na działalność związaną z wywozem do państw trzecich lub państw członkowskich, tzn. pomocy bezpośrednio związanej z ilością wywożonych produktów, tworzeniem i prowadzeniem sieci dystrybucyjnej lub innymi wydatkami bieżącymi związanymi z prowadzeniem działalności wywozowej; e) pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem korzystania z towarów krajowych w stosunku do towarów sprowadzanych z zagranicy. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 73
Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w sektorach „wykluczonych”, a także działalność w jednym lub większej liczbie sektorów lub w innych obszarach działalności wchodzących w zakres stosowania rozporządzenia 1407/2013, rozporządzenie to ma zastosowanie do pomocy przyznanej w związku z działalnością w sektorach lub obszarach działalności wchodzących w zakres stosowania rozporządzenia 1407/2013, pod warunkiem że dane państwo członkowskie zapewni za pomocą odpowiednich środków, takich jak rozdzielenie działalności lub wyodrębnienie kosztów, by działalność w sektorach wyłączonych z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia nie odnosiła korzyści z pomocy de minimis przyznanej zgodnie z rozporządzeniem 1407/2013. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 74
Gdy dany podmiot prowadzi działalność w sektorze wykluczonym i innym (niepodlegającym wykluczeniu) – możliwość udzielenia pomocy w tym innym sektorze, pod warunkiem, że: • oba rodzaje działalności dadzą się wyraźnie rozdzielić; • finansowanie obu rodzajów działalności można wyraźnie rozdzielić; • podmiot jest w stanie właściwie przypisywać koszty do poszczególnych rodzajów działalności, a tym samym nie zachodzi ich tzw. krzyżowe dotowanie. Aby nie dochodziło do skrośnego subsydiowania, niezbędne jest wprowadzenie odrębnej ewidencji działalności wspieranej ze środków publicznych oraz pozostałych rodzajów działalności, czyli takie wyodrębnianie przychodów i kosztów związanych ze wspieraną działalnością, które uniemożliwi przenoszenie środków pomocowych między różnymi pozycjami bilansowymi. Przez odrębną ewidencję należy rozumieć ewidencję wyodrębnioną w ramach ksiąg rachunkowych przedsiębiorcy, w tym prawidłowe przypisywanie przychodów i kosztów związanych z działalnością wspieraną oraz pozostałą działalnością na podstawie konsekwentnie stosowanych i mających obiektywne uzasadnienie metod. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 75
Limit pomocy de minimis • Co do zasady: całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 200 000 euro w okresie trzech lat podatkowych (bieżącego i dwóch poprzednich). • W sektorze transportu drogowego towarów – 100 000 euro oraz zakaz udzielania pomocy de minimis na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów. • Art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 362, z późn. zm. ): „Równowartość pomocy w euro ustala się według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu udzielenia pomocy”. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 76
Sektor transportu drogowego towarów • brak definicji „transportu drogowego towarów” w rozporządzeniu 1407/2013; • Wyrok TSUE z 26. 09. 2002 r. w sprawie C-351/98 Hiszpania vs. KE oraz z 13. 02. 2003 r. w sprawie C-409/00 Hiszpania vs. KE: wykluczenie sektora transportu z możliwości udzielania pomocy należy odnosić do przedsiębiorstw wykonujących transport na rzecz podmiotów trzecich. • Pkt 5 preambuły rozporządzenia 1407/2013: „Świadczenia usług zintegrowanych, w których sam transport jest tylko jednym z elementów usługi, np. usług przeprowadzkowych, pocztowych lub kurierskich albo usług obejmujących zbieranie i przetwarzanie odpadów, nie należy uznawać za usługi transportowe”. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 77
Przedsiębiorstwo X prowadzi działalność w sektorze transportu drogowego osób (tdo) oraz transportu drogowego towarów (tdt). Działalności są rozdzielone. Jaki ma limit pomocy de minimis? a) 100 000 euro (tdt) + 200 0000 euro (tdo) = 300 000 euro; b) tylko 100 000 euro (ze względu na działalność w sektorze tdt); c) 200 000 euro, w tym nie więcej niż 100 000 euro na tdt. 101 000 euro (tdt) + 99 000 euro (tdo) – ŹLE 150 000 euro (tdo) + 50 000 euro (tdt) – DOBRZE 200 000 euro limit „ogólny” 100 000 euro w sektorze transportu drogowego towarów 78 Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020
Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 79
Limit pomocy de minimis – na „jedno przedsiębiorstwo” Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 80
• Natomiast jednostki gospodarcze, między którymi jakiś związek występuje wyłącznie dlatego, że każda z nich jest bezpośrednio związana z danym organem publicznym lub danymi organami publicznymi, nie będą traktowane jako wzajemnie powiązane. Uwzględnia się tym samym szczególną sytuację jednostek gospodarczych, które są kontrolowane przez ten sam organ publiczny lub te same organy publiczne, ale które mogą posiadać niezależne uprawnienia decyzyjne (pkt 4 preambuły rozporządzenia KE nr 1407/213). • A więc kilka spółek komunalnych tej samej gminy, w stosunku do których gmina ta występuje jedynie jako właściciel, a nie jako przedsiębiorstwo sprawujące kontrolę (a więc nie w sferze, w której gmina sama jako taka prowadzi działalność gospodarczą), nie będzie traktowanych jako stanowiące jedno przedsiębiorstwo. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 81
• Ponadto sama jednostka samorządu terytorialnego (w zakresie, w jakim prowadzi działalność gospodarczą za pośrednictwem własnego aparatu pomocniczego – urzędu gminy, starostwa powiatowego, urzędu marszałkowskiego) jak i poszczególne, należące do niej jednostki gospodarcze, takie jak: • samorządowe instytucje kultury, • zakłady budżetowe, • jednostki budżetowe, • spółki prawa handlowego, będą dysponowały odrębnymi limitami pomocy de minimis. • Innymi słowy, obliczając limit pomocy de minimis przysługujący jednostce samorządu terytorialnego nie należy brać pod uwagę pomocy de minimis udzielonej ww. jednostkom gospodarczym. • Z kolei ustalając limit pomocy de minimis dla tych jednostek gospodarczych nie należy brać pod uwagę pomocy de minimis udzielonej ich macierzystej jednostce samorządu terytorialnego. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 82
GMINA X 200 tys. euro 100% SPÓŁKA A 200 tys. euro 100% SPÓŁKA B 200 tys. euro Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 83
GMINA X 100% SPÓŁKA B SPÓŁKA A 100% SPÓŁKA C 200 tys. euro 100% SPÓŁKA D Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 84
Jaką kwotę pomocy de minimis może otrzymać X Polska Sp. z o. o. (działalność w sektorze usług księgowych w PL)? [70 000 euro Cyprus Ltd. (spółka w PL] cypryjska) 100% X Polska Sp. z o. o. (spółka [0 euro w PL] polska) Y Polska Sp. z o. o. (spółka [30 000 euro w PL] polska) Z Polska Sp. [5 000 euro z o. o. w PL] (spółka polska) Pkt 4 preambuły rozporządzenia 1407/2013: „Aby zagwarantować pewność prawa i ograniczyć obciążenia administracyjne, niniejsze rozporządzenie powinno zawierać wyczerpujący wykaz jasnych kryteriów określających, w jakich okolicznościach co najmniej dwie jednostki gospodarcze z tego samego państwa członkowskiego należy uznać za jedno przedsiębiorstwo”. Odpowiedź: spółka X Polska Sp. z o. o. może otrzymać 200 000 euro „ogólnej” pomocy de minimis. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 85
Jaką kwotę pomocy de minimis może otrzymać od polskiego organu X Polska Sp. z o. o. (działalność w sektorze usług księgowych w PL i DE)? [0 euro w X Polska Sp. [20 000 euro PL] z o. o. (spółka w DE] 100% [10 000 euro Y Polska Sp. w PL] z o. o. (spółka [100 000 euro polska) w DE] 100% polska) [130 0000 euro w PL] Z Polska Sp. z [10 000 o. o. (spółka euro w DE] polska) Art. 3 ust. 2 rozporządzenia 1407/2013: „Całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 200. 000 EUR w okresie trzech lat podatkowych”. 200 000 – [0 (X w PL) + 10 000 (Y w PL) + 130 000 (Z w PL)] = = 200 000 – 140 000 = 60 000 euro Odpowiedź: spółka X Polska Sp. z o. o. może otrzymać od polskiego organu jeszcze 60 000 euro „ogólnej” pomocy de minimis. Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 86
Łączenie przedsiębiorstw – połączenie limitów pomocy de minimis Przedsiębiorstwo A Przedsiębiorstwo B Przedsiębiorstwo C Limit de minimis C = 200 tys. EUR – (wykorzystany limit A +wykorzystany limit B) Jeżeli zsumowany limit A + B przekroczy 200 tys. EUR – nie ma potrzeby zwrotu ale żadna nowa pomoc de minimis nie może zostać udzielona Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 87
Przykład 1: W 2018 r. Spółka A łączy się ze Spółką B, tworząc Spółkę C. Każda ze spółek dysponuje limitem pomocy de minimis w wysokości 200 000 euro. Spółka A otrzymała w latach 2016 -2018 70 000 euro pomocy de minimis. Spółka B otrzymała w latach 2016 -2018 50 000 euro pomocy de minimis. Oznacza to, że Spółka C w 2018 r. będzie mogła otrzymać 80 000 euro pomocy de minimis, co wynika z następującego obliczenia: 200 000 euro – (70 000 euro + 50 000 euro). Przykład 2: W 2018 r. Spółka A łączy się ze Spółką B, tworząc Spółkę C. Każda ze spółek dysponuje limitem pomocy de minimis w wysokości 200 000 euro. Ww latach 2016 -2018 Spółka A otrzymała 120 000 euro pomocy de minimis, natomiast Spółka B w tym samym okresie otrzymała 90 000 euro. Zatem Spółka C w 2018 r. nie mogłaby już w ogóle otrzymać pomocy de minimis. Natomiast nie występowałaby w tym specyficznym przypadku obowiązek zwrotu kwoty powodującej przekroczenie 200 000 euro (tj. kwoty 10 000 euro). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 88
Podział przedsiębiorstw – podział limitów pomocy de minimis Przypadek I Przedsiębiorstwo A 1 Limit de minimis A 1 = 200 tys. EUR – wykorzystany limit A Przedsiębiorstwo A 2 (nowa działalność) Limit de minimis A 2 = 200 tys. EUR Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 89
Podział przedsiębiorstw – podział limitów pomocy de minimis Przypadek II Przedsiębiorstwo A 1 (20% kapitału A) Limit de minimis A 1 = 200 tys. EUR – 20% wykorzystanego limitu A Przedsiębiorstwo A 2 (80% kapitału A) Limit de minimis A 2 = 200 tys. EUR – 80% wykorzystanego limitu A Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 90
Przekroczenie limitu pomocy de minimis Przedsiębiorstwo X otrzymało w latach 2016 -2018 kwotę 200 001 euro pomocy de minimis w następujących okolicznościach: 1) w 2016 roku: 1 przypadek w kwocie 90 000 euro; 2) w 2017 roku: 1 przypadek w kwocie 90 000 euro; 3) w 2018 roku – 2 przypadki (łącznie 20 001 euro): (i) pierwszy przypadek w kwocie 10 000 euro; (ii) drugi przypadek „przez zaniedbanie” w kwocie 10 001 euro. Pytanie: jaka kwota nie będzie pomocą de minimis (a zatem będzie pomocą nielegalną)? a) 1 euro (kwota ponad 200 000 euro); b) 10 001 euro (cały przypadek pomocy de minimis powodujący przekroczenie kwoty 200 000 euro); c) 20 001 euro (cała pomoc de minimis otrzymana w roku, w którym przekroczony został limit 200 000 euro, tj. w 2018 r. ). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 91
Czy na podstawie rozporządzenia 1407/2013 można udzielać pomocy de minimis przedsiębiorstwu w trudnej sytuacji ekonomicznej? • Zasada ogólna: tak (z uwzględnieniem specyfiki pożyczek i gwarancji). • ALE!!!!! Zakaz udzielania wszelkiego dofinansowania (w tym pomocy de minimis) przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej ze środków EFRR (art. 3 ust. 3 lit. d rozporządzenia 1301/2013). Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 92
Pytania? Wesołych Świąt! Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 93
Dziękuję za uwagę Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Augustyńskiego 1, 80 -819 Gdańsk tel. 58 326 81 47, 58 326 81 48, 58 326 81 52 e-mail: punktinformacyjny@pomorskie. eu www. pomorskiewunii. pl Projekt współfinansowany z Funduszu Spójności Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2014 -2020 94
- Slides: 94