polakw portret wasny 2015 wrocaw 23 07 opieka

polaków portret własny 2015 wrocław 23. 07. opieka stomatologiczna w przedszkolach i szkołach nowe rozwiązania w jej organizacji SPHS dr n zdr. Danuta Kaczmarska

Próchnica zębów u dzieci- wczesnego dzieciństwa �Jest to progresywny proces patologiczny, szybko postępujący, spowodowany czynnikami zewnętrznymi, �Prowadzi do demineralizacji twardych tkanek zęba i powikłań z konsekwencjami dla całego organizmu dziecka, �Powszechność jej występowania pozwala nazywać ją chorobą społeczną, cywilizacyjną o złożonej etiologii �Zapadalność i przebieg choroby cywilizacyjnej o tak złożonej etiopatogenezie, jaka cechuje próchnicę zębów jest właśnie wypadkową (bilansem) pozytywnych i negatywnych zjawisk kreowanych zarówno przez jednostkę, jak i makrosystem (społeczno-ekonomiczny, organizacyjny i kulturowy) oraz przez podsystem, model opieki dentystycznej �Opieką musimy objąć dzieci od 1 roku życia

Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009 r. �Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami realizowana jest, zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporządzenia � „profilaktyczna opieka zdrowotna sprawowana jest przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, �lekarza dentystę �oraz pielęgniarkę środowiska nauczania i wychowania �albo higienistkę szkolną. �albo higienistkę stomatologiczną

Statystyka światowa występowania próchnicy

Cele profilaktyki w przedszkolach i szkołach opieka stomatologiczna monitorująca stan zdrowia Dla dzieci ich rodziców I opiekunów

Grupa docelowa- dzieci szkolne Wszystkich uczniów w Polsce w 2012 roku było ponad 5 milionów (dokładnie 5 335 153). Z wszystkich typów placówek, najwięcej uczniów kształciło się w szkołach podstawowych (2 152 054), w gimnazjach (1177480), w LO (749 425) i w technikum (524 619). W tych czterech typach placówek kształciło się pond 86% uczniów.

Statystyka zdrowia jamy ustnej dzieci i młodzieży: �Obecnie próchnica występuje u: � 50% dzieci do 3 roku życia, � 85% dzieci w grupie 6 - latków, � 96% młodych ludzi w wieku do 18 lat, �KOSZTY - na świadczenia stomatologiczne dla dzieci i młodzieży do 18 roku życia przeznaczono w 2011 roku tylko 13 mln złotych.

Próchnicy zębów można zapobiegać stosując równolegle kilka metod: �utrzymanie higieny jamy ustnej, �racjonalne żywienie, �uzupełnianie związków fluoru, �wczesne leczenie próchnicy (również zębów mlecznych), �edukacja prozdrowotna. Żadna pojedynczo stosowana metoda nie będzie w pełni skuteczna.

Idziemy do dentysty… �Dostęp do publicznych świadczeń stomatologicznych w poszczególnych regionach Polski jest bardzo zróżnicowany. �Dysproporcje są ogromne: �na Mazowszu na każde 100 tys. mieszkańców przypada 106 dentystów, � w Kujawsko-Pomorskiem - tylko 56. �Najgorzej jest w małych miasteczkach i wsiach, gdzie większość dzieci została pozbawiona profesjonalnej profilaktyki oraz leczenia stomatologicznego. profilaktyki

Świadczeniodawcy �Obecnie w Polsce zarejestrowanych jest ok. 23 tys. gabinetów dentystycznych – 95% prywatnych, �W 2014 roku było 38 tys. czynnych zawodowo lekarzy dentystów, �Około 10. tys. dyplomowanych i licencjonowanych higienistek/ ów stomatologicznych

Dziecko w gabinecie dentystycznym Tylko ok. 30% dzieci regularnie Jest badanych przez lekarzy dentystów w gabinetach Dlaczego nie robią tego higienistki stomatologiczne w gabinecie higieny dentystycznej?

Gabinet higieny jamy ustnej w każdej szkole Wzorcowy gabinet higieny i promocji zdrowia jamy ustnej powinien : - posiadać dobrze wyposażone stanowisko do wykonywania zabiegów profilaktyczno –leczniczych, - posiadać niezbędne wyposażenie: urządzenia i instrumentarium wspomagające diagnostykę i wykonywanie zabiegów - stanowisko do edukacji z demonstracją podstawowych środków, sprzętu i akcesoriów do utrzymywania higieny jamy ustnej profilaktycznych - urządzenia do demonstracji , edukowania i motywowania pacjentów

Kształcenie HS 2 letnie Statystyka: 1. Kształcenie w zawodzie dyplomowanej higienistki stomatologicznej: od 1974 roku- 2 szkoły w Krakowie i Szczecinie 2. W 1995 roku 23 szkoły publiczne, 3. Ilość szkół policealnych obecnie: 242 ( publiczne i niepubliczne), 4. Szkoły wyższe: 4 ( publiczne i niepubliczne) Ilość dyplomowanych higienistek: 10. 000

Kształcenie HS w systemie 3 letnim

Szkoły z kierunkiem higiena stomatologiczna Szkoły niepubliczne: �Omega – 110 szkół w miastach całej Polski 110 �TEB Edukacja - 44 miasta, 44 �Sieć Awangarda – 9 miast 9 �Sieć Plejada - 7 miast �ESKK- 12 miast 12 �Sieć Go. Work - 12 miast 12 �Niepubliczne Studium Medyczne – 3 miasta �Studium Pracowników Medycznych i Społecznych – 8 miast 8 �Szkoły niepubliczne inne – 15 miast �Szkoły publiczne: 22 miasta 22 � Razem : 242 szkoły

Prawo �Instrukcja ( MZi. OS) dla zawodu Higienistka Stomatologiczna z 1983 roku z załącznikiem, �W 2003 roku odwołana rozporządzeniem MZ �Od 2003 roku praca nad projektem ustawy o niektórych zawodach medycznych �W 2011 przerwano prace… �W 2012 r weszły w życie nowe Podstawy Programowe w Rozporządzeniu MEN zawierają zadania zawodowe dla 2 letniego cyklu kształcenia ( 1600 godzin)

Rynek pracy: gabinety prywatne i publiczne, inne,

Cele profilaktyki Profilaktyka fluorkowa Edukacja Higiena Dieta Nawyki Efekty do 2020 roku

Oczekiwane efekty do 2015 roku � Posiadanie przez wszystkie jednostki samorządu terytorialnego wieloletnich planów polityki zdrowotnej, � Zapewnienie skutecznego zarządzania i nadzoru nad funkcjonowaniem zakładów opieki zdrowotnej utworzonych przez gminy, powiaty, województwa, � Funkcjonowanie – dostosowanej do potrzeb mieszkańców oraz możliwości finansowych państwa –sieci zakładów opieki zdrowotnej, § Standaryzowane warunki świadczenia usług zdrowotnych, § Uproszczenie systemu wdrażania funduszy strukturalnych na rzecz zdrowia publicznego, 90%

Oczekiwane korzyści wg WHO do 2020 1. 2. 3. 4. 5. Upowszechnienie zachowań prozdrowotnych i poprawa stanu zdrowia uzębienia, przyzębia, i błony śluzowej jamy ustnej u dzieci i młodzieży, Zwiększenie odsetka dzieci w wieku 6 lat bez próchnicy uzębienia, wraz z obniżeniem, w stosunku do 2015 roku różnic w zakresie odsetka dzieci z próchnicą występującą między województwami i środowiskiem zamieszkania, Obniżenie do 2 zębów średniej wartości wskażnika intensywności próchnicy DMFT ( suma liczb =D - zęby z próchnicą+ M-zęby usunięte + F- zęby wypełnione) u dzieci w wieku 12 lat, wraz z obniżeniem , w stosunku do 2003 roku, różnic w nasileniu próchnicy występujących między województwami i środowiskami zamieszkania Obniżenie do 4 wartości istotnego wskażnika próchnicy tzw. Si. C Index ( Significant Caries Index) u dzieci w wieku 12 lat z wysoką intensywnością próchnicy, Zwiększenie odsetka młodzieży w wieku 18 lat z zachowanym pełnym uzębieniem.

Polski model opieki stomatologicznej a dzieci �Wyniki badań klinicznych wykonane po 2000 r. wskazują na utrzymywanie się odsetka dzieci wolnych od próchnicy na tym samym złym/bardzo złym poziomie, co względem przyjętej normy na rok 2015 (70% dzieci powinno być wolnych od próchnicy) należy ocenić jako pogorszenie dotychczasowej sytuacji epidemiologicznej.

Cele postawione przez NPZ 2007 -2015 � Nie zostały osiągnięte

Porażka N P Z �Zdaniem NIK winni tej sytuacji są nie tylko rodzice, ale również system edukacji i ochrony zdrowia. �W krajach bardziej rozwiniętych to przedszkola i szkoły biorą duży udział w edukowaniu i działaniach profilaktycznych, tymczasem polskie placówki zajmują się tym tylko w minimalnym stopniu. �Narodowy Program Zdrowia na lata 2007 -2015 zakładał znaczące zwiększenie odsetka dzieci i młodzieży objętych edukacją prozdrowotną, ograniczenie u nich próchnicy oraz poprawę dostępu do świadczeń stomatologicznych, jednak jak wynika z analizy Izby podstawowe zadania programu wciąż nie zostały wykonane.

Podsumowanie � Propozycja SPHS odbudowy systemu opieki stomatologicznej opartej na 4 filarach: profilaktyce, diagnostyce, leczeniu i rehabilitacji. � Oczekiwane zmiany w systemie to rozszerzenie możliwości pracy dla higienistek w promocji zdrowia jamy ustnej � Systematyczną opieką profilaktyczną powinny zostać objęte dzieci od 0 do 3 lat oraz od 3 do 6 lat, � W szkołach i przedszkolach powinny być gabinety profilaktyki i higieny stomatologicznej obejmującej po ok. 500 dzieci, � Zakres zadań zawodowych higienistek/ ów stomatologicznych w zakresie świadczeń udzielanych dzieciom i możliwości są dzisiaj znacznie wyższe, � Nowe standardy badania i wyceny procedur wykonywanych przez higienistki można poddać ocenie specjalistów i zgłosić do AOTM (Agencji Oceny Technologii Medycznych).

Marzenia się spełniają organizacja stanowiska dla przedszkolaków

Dziękuję za uwagę

Tabela 1 Ilość bezrobotnych oraz wolnych miejsc pracy w zawodach higienistka, asystentka oraz pomoc dentystyczna w latach 2008 -2012 ( z danych E Jańczak-Biegańska ) Zawód/rok Higienistka stomatologi czna 2008 2009 2010 2011 2012 wolne miejsca bez robotne wolne miejsca bez robotne 108 218 28 242 43 244 77 338 105 289 466 179 220 183 253 238 394 485 489 542 232 396 122 389 90 400 96 388 806 793 370 814 386 882 567 1223 690 1219 Asystentka stomatologiczna Pomoc dentystyczna Ogółem

Zadania ( z 11 Celu NPZ ) – kto je realizuje ? Diagram z ilością dzieci 1. Wprowadzenie lub zintensyfikowanie edukacji w zakresie zdrowia jamy ustnej: � wśród rodziców dzieci do lat 7, � wśród dzieci w wieku przedszkolnym, � wśród dzieci i młodzieży szkolnej, 2. Upowszechnienie w przedszkolach nawyku czyszczenia zębów po głównych posiłkach, 3. Zintensyfikowanie profesjonalnej profilaktyki fluorkowej, egzogennej dla uczniów klas I –VI, 4. Zintensyfikowanie profesjonalnej profilaktyki dla grup wysokiego ryzyka próchnicy dzieci i młodzieży, 5. Wdrożenie wieloletniego programu polityki zdrowotnej ministra zdrowia pod nazwą Program poprawy opieki stomatologicznej nad dziećmi i młodzieżą. 6. Poprawa dostępu dzieci i młodzieży do świadczeń stomatologicznych.

Zadania § Budowanie partnerstwa na rzecz ochrony zdrowia, § Zwiększenie liczby higienistek po studiach ze zdrowia publicznego zatrudnionych w samorządach terytorialnych, § Zwiększenie potencjału zdrowotnego i świadomości zdrowotnej ludności, § Upowszechnienie wprowadzania i realizowania w szkołach i w przedszkolach programów profilaktyki i promocji zdrowia, opracowanych według nowych standardów § Wzmocnienie instytucjonalne organizacji obywatelskich działających w sferze ochrony zdrowia, § Zmiana zasad zarządzania zadaniami w sektorze ochrony zdrowia na systemowe i zadaniowe

Rola w profilaktyce i promocji zdrowia jamy ustnej w szkole i przedszkolu ( 5 minut) NPZ, prawo i problemy HS oraz opieki stomatologicznej w szkołach i przedszkolach: - cele stomatologiczne kolejnych programów i ich realizacja, - kontraktowanie działań profilaktycznych, ( 3 minuty) Propozycje do odbudowy systemu opieki stomatologicznej opartej na 4 filarach: profilaktyce, diagnostyce, leczeniu i rehabilitacji. ( 2 minuty)

Jak rozwiązać problemy �Wszystkie inicjatywy samorządowe mogące przyczynić się do zwiększenia wśród dzieci i ich rodziców świadomości, motywacji, umiejętności oraz wyrobienia nawyku codziennego, prawidłowego mycia zębów będą spotykały się ze wsparciem SPHS i innych Państwowej Inspekcji Sanitarnej. �W przedszkolach należy stwarzać warunki do realizacji przedszkolach tego zalecenia. Do zorganizowania codziennego szczotkowania zębów przez dzieci w przedszkolu wymagane jest odpowiednie przygotowanie łazienek i przestrzeganie zasad ustalonych przez SANEPID E d u k a cj a, p ra kt y k a, m ot y w a cj a