Pojam vrste i funkcije investicije JS Pojam investicija

Pojam, vrste i funkcije investicije JS

Pojam investicija Latinska reč „investitio“ - ulaganje sredstava. � Investicija - bilo kakvo ulaganje u vidu novčanih sredstava, radi sticanja određenih ekonomskih koristi, odnosno profita. � Može se ulagati na mikroekonomskom nivou (aspekt pojedinca) i makroekonomskom nivou (aspekt države). � Treba praviti jasnu razliku između akumulacije i investicija. � Pojam i vrste investicija od ključnog su značaja za uvećanje bogatstva jednog društva i privredni razvoj jedne zemlje. �

Vrste investicija Privredne i neprivredne investicije Investicije u osnovna i investicije u obrtna sredstva Bruto i neto investicije

Po klasifikaciji UN i EU gubi se ova podela, ali naša ih je zemlja koristila u vreme svog socijalističkog opredeljenja: Privredne investicije • Služe neposrednom povećanju proizvodnog potencijala privrede (to su investicije u poljoprivredu, industriju, saobraćaj i dr. ) Neprivredne investicije • Služe sa posredno povećanje proizvodnje, njen obim, kvalitet i efikasnost (to su investicije u obrazovanje, zdravstvo i dr. )

Investicije u osnovne fondove • To su fiksne investicije i vid ulaganja u zgrade, mašine, objekte. • Koriste se u više proizvodnih ciklusa i u svakom ciklusu, deo svoje vrednosti, prenose na nove proizvode. Investicije u obrtne fondove • To su ulaganja u porast zaliha sirovina, nedovršene proizvodnje i gotovih proizvoda. • Uglavnom ne nastaju voljom privrednih subjekata, već prirodnom potrebom procesa proizvodnje, skupljanjem zaliha i sl.

Jedna od osnovnih podela koja potiče sa makroekonomskog aspekta, mada se upotrebljava i na mikroekonomskom nivou, je podela na bruto i neto investicije. Bruto investicije • To je deo društvenog bruto proizvoda koji se ulaže za održavanje i zamenu postojećih i izgradnju novih osnovnih fondova, kao i za povećanje obrtnih fondova. Neto investicije • To je deo nacionalnog dohotka koji se ulaže za izgradnju novih, osnovnih i povećanje obrtnih fondova.

Bruto investicije � Bruto investicije su širi investicioni agregat koji uključuje neto investicije i amortizaciju: BI = NI + Am Gde je: � BI – bruto investicije � NI – netoinvesticije � Am – amortizacija (potrošnja fiksnog kapitala) � Stopa bruto investicija – učešće BI u DP ili DBP (oznaka sa Y):

Neto investicije � Neto investicije su bruto investicije umanjene za amortizaciju: � Neto NI = BI - Am investicije imaju svoj finansijski izvor u akumulaciji (štednji), koja potiče iz raspodele nacionalnog dohotka (ND). � To znači da su NI kvantitativno jednake akumulaciji iz nacionalog dohotka: NI = Ak � Međutim, postoje razlike između akumulacije i investicija. � Stopa neto investicija – učešće NI u nacionalnom dohotku ND:

Razlike između akumulacije i investicija � Akumulacije i investicije nisu isti ekonomski pojmovi. Akumulacija je izvor sredstava za investicije. � Investicije su oblik upotrebe sredstava akumulacije. � � � Akumulacija je kategorija namenske raspodele društvenog proizvoda i nacionalnog dohotka, dok su investicije kategorija njihove finalne upotrebe. Da bi se ostvarivala proširena reprodukcija, potrebno je deo nacionalnog dohotka izuzimati iz tekuće neproizvodne potrošnje i usmeravati ga u proizvodnju. Taj deo nacionalnog dohotka naziva se akumulacija.

� Kod zatvorene privrede (bez ekonomskih odnosa sa inostranstvom): Y = C + I ◦ Y – bruto domaći proizvod ◦ C – potrošnja ◦ I – investicije iz domaćih izvora � Kod otvorene privrede (izvoz i uvoz dobara i usluga): Yi = Y + (M – X) ◦ ◦ ◦ Gde je: Yi – raspoloživi proizvod Y – stvoreni proizvod M – X – razlika između uvoza M i izvoza X Yi – zavisi od bilansa razmene sa inostrantvom (deficit ili suficit)

Ako je uvoz veći od izvoza – nema I � Ako je izvoz veći od uvoza- VIŠAK koji se koristi za I: � � gde je: ◦ ◦ ◦ � i-stopa investicija BI – bruto investicije M – uvoz X – izvoz Y – društveni proizvod Ova stopa predstavlja udeo investicija iz domaćih i inostranih izvora u društvenom proizvodu. � Najpotpunija stopa investicija. �

Zaključak � Svaka zemlja treba da investira bar toliko da obezbedi rast DP jednak rastu broja stanovnika tj. nepomenjen DP per capita. � Poželjno je da proizvodnja raste brže od broja stanovnika, kako bi se unapredio životni standard. � To se postiče većim izdvajanjima za investicije i njihovom efikasnom upotrebom.