POJAM I OSNOVE RAUNARSKIH MREA 1 Pojam raunarskih

POJAM I OSNOVE RAČUNARSKIH MREŽA 1

Pojam računarskih mreža Računarske mreže omogućavaju međusobno komuniciranje računara pomoću neke stalne ili privremene veze. Za umrežavanje više računara potreban je poseban hardver, ali i softver, te poznavanje načina umrežavanja. Umrežavanje podrazumijeva ostvarivanje veze u cilju razmjenjivanja resursa, ideja ili informacija između dvije tačke. Povezivanje računara se, osim pomoću kablova, može ostvariti i bežično preko radio tehnike. 2

Računaske mreže Topologija mreže Ring / Token Ring Bus /Etherent Star / zvezda Pear to pear / svako sa svakim Veličina mreže LAN – Local Area Network MAN – Materopoliten Area Network WAN – Wide Area Network 3

Local Area Network (LAN) je mreža visoke brzine koja pokriva relativno malu geografsku površinu. Najčešće umrežava radne stanice, računare, printere, servere i ostale uređaje. Najčešći mrežne tehnologije koji se koriste su Ethernet, Token Ring, Frame Relay i FDDI. Mreža u okviru učionice. 4

Metropolitan area network MAN Metropolitan Area Network (MAN) se sastoji iz mnogo računara koji se nalaze u jednom gradu ili kampusu. Primer kg. ac. rs domen i sl. Za razmjenjivanje podataka najčešće se koristi optički kabl ili bežični način komunikacije. 5

Wide area network WAN Wide Area Network (WAN) pokriva relativno veliku geografsku površinu, a najpoznatija WAN mreža je upravo Internet. Razmenjivanje podataka u ovim mrežama se najčešće vrši preko telefonskih kablova i druge telekomunikacione infrstrukture. 6

Telekomunikaciona infrastruktura 7

ISO/OSI model Sve današnje mreže su na neki način bazirane na Open Systems Interconection standardu. OSI je razvijen 1984. godine od strane International Organization for Standardization (ISO) koja je predstavljala otprilike 130 država. Srž se sastoji od OSI referentnog modela, skupa sedam slojeva koji određuje različite etape kroz koje podaci moraju proći od jednog uređaja do drugog u nekoj računarskoj mreži. 8

ISO/OSI model 1/2 Internet TCP IP 9 Novell 7 Sloj aplikacije 6 Sloj prezentacije 5 Sloj sesije 4 Sloj transporta 3 Sloj mreže 2 Sloja podatka 1 Fizički sloj SPX IPX

ISO/OSI model 2/2 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 10 Treba da skup bajtova poslat sa jednog računara stigne na drugi (garantuje razumevanje). Da obezbedi da skup 0 i 1 ima logički smisao Treba da omogući da poslata poruka stigen do korisnika. Radi slično kao i 3, ali na višem logičkom nivou. Daje logički smisao komunikaciji između računara. Skup pravila za uspostavljanje sesije. Radi poslove tipa zaštita podataka (kodiranje), kao i druge stvari. Nivo iznad koga se nalazi samo čovek. Onaj nivo koji odrađuje komunikaciju sa korisnikom.

Modemska veza 11

Modem je skraćenica od MODulate/DEModulate i ona je ime za uređaj koji modulira analogni nosač signala (kao zvuk), i koji isto tako demodulira dekodira digitalni signal sa analognog nosača. Modem je iz računara najčešće spojen na telefonsku liniju. Najveća brzina današnjih modema je 56 kbps, što je u mala brzina, i najčešće nalazi mjesto kod korisnika koji koriste samo osnovne servise na Internetu. 12

13

ADSL (eng. Asymetric Digital Subscriber ADSL 14 Line = asimetrična digitalna pretplatnička linija) naziv je za digitalnu pretplatničku liniju (DSL) kod koje je brzina prenosa podataka u smeru prema korisniku veća od brzine u suprotnom smeru. Kroz bakarnu paricu, na manjim rastojanjima, može se preneti mnogo više informacija nego što je sadržano u govrnom signalu. ADSL koristi "višak" ovog kapaciteta za prenos informacija, bez ometanja telefonskog razgovora koji može da se odvija paralelno/istovremeno.

Mrežni uređaji Hub Switch Ripiter Bridge Router Gateway 15

Mrežna kartica i modem Modulator/demodulator ili modem, je eksterni uređaj koji prevodi digitalne signale koje šalje računar u analogne signale koje se prenose konvencionalnom telefonskom linijom, tj. da ponovo prevede analogne siganle u digitalne da bi računar mogao da ih razume. Postoji: kablovski pristup Internetu, digitalne pretplatnička linija DSL, digitalna mreža za integrisane usluge ISDN, komutirana komunikaicja (dial-up). Mrežna kartica sa priključcima za UTP 5 Etherent 16

Hub / Switch 17

Switch је uređaj koji upravlja protokom podataka uzmeđu delova loklane mreže. Za razliku od hub-a switch deli mrežni saobraćaj i šalje ga na određena mesta, dok hub šalje podatke na sve uređaje koji su u mreži. Switch se korisi za mreže srednje veličine i daje računaru punu brzinu jedne konekcije, dok računari priključeni na hub dobijaju samo deo te konekcije. 18

19

20

Bridge Spaja sisteme koji ne rade na istom fizičkom nivou. Na primer spaja 10 Base 2 i 10 Base 5. 21

Router Radi na mrežnom nivou. Ruterom se spajaju mreže. Ripiter i bridge rade u okviru iste mreže. Može da spaja 2 ili više mreža. 22

Router Ruter ili mrežni usmerivač (engl. Router) je računarski 23 uređaj koji služi za međusobno povezivanje računarskih mreža. On ima funkciju da za svaki paket podataka odredi putanju - rutu kojom treba taj paket da ide i da taj isti paket prosledi sledećem uređaju u nizu. Iako su najčešće ruteri posebni uređaji, oni su u suštini računari čiji su softver i hardver specijalizovani za namenu da povezuju više mreža. U malim lokalnim mrežama (LAN) ruter se obično postavlja da bude veza između same mreže i Interneta. Tako na primer ADSL ruter služi kao veza između kućne mreže i mreže Internet provajdera do koje ruter dolazi preko ADSL veze.

Ruteri kod internet provajdera Ovi ruteri čine osnovu interneta. Namenjeni su za kontrolu saobraćaja između provajdera (edž ruteri engl. edge routers), ali i u okviru same mreže provajdera (core routers). Core ruteri se nalaze na samim osnovama Interneta (Internet back bone). 24

Gateway Obrađuje više nivoa. Na primer ako si računari UNIX mreže preko jednog računara vrše pristup Novell serveru, radi, recimo štampe, onda je taj računar UNIX mrežni gateway. 25

Bus Topologija 10 BASE 2 26

Zvezda 10 Base. T 27

Mrežni sistem 28

Povezivanje LAN mreža 29

30