Podzia logiczny Przeprowadzajc podzia logiczny zakresu jakiej nazwy

Podział logiczny Przeprowadzając podział logiczny zakresu jakiejś nazwy N na zakresy nazw A B C D należy stwierdzić, że każdy desygnat nazwy N jest desygnatem jednej i tylko jednej z nazw A B C D. Zakres nazwy poddawany podziałowi - N – całość dzielona – totum divisionis Zakresy nazw podrzędnych - A B C D – człony podziału – membra divisionis

• Człowiek – całość dzielona • Osoba płci męskiej – człon podziału • Osoba płci żeńskiej – człon podziału • • Spółka prawa handlowego – całość dzielona spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna. Człony podziału

• Warunki poprawności podziału logicznego • Wyczerpujący – podział logiczny jest wyczerpujący, jeśli każdy z desygnatów nazwy, której zakres dzielimy, może być zaliczony do jakiegoś wyróżnionego członu podziału. • Rozłączny – podział logiczny jest rozłączny, jeśli żaden z desygnatów nazwy, której zakres dzielimy nie może być zaliczony do dwóch członów podziału na raz. • Tylko podział, który spełnia oba te warunki jest podziałem logicznym!

• Nie jest wyczerpującym podział samochód na dwudrzwiowe oraz czterodrzwiowe (istnieją ponadto trzy- oraz pięciodrzwiowe). • Nie jest rozłącznym podział prawników na sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, pozostałych absolwentów kierunku Prawo oraz profesorów prawa. • Pomocna przy formułowaniu podziału logicznego jest zasada podziału (fundamentum divisionis) według której człony podziału należy wyróżnić według jednego sposobu. Np. nie można w jednym podziale dzielić Polaków według płci i koloru włosów, bo istnieją zarówno Polki o rudych włosach, jak i Polacy, a cecha obywatelstwa i koloru włosów nie mają nic ze sobą wspólnego.

• Najprostszym sposobem na sformułowanie prawidłowego podziału logicznego jest stworzenie tzw. podziału dychotomicznego, według cech sprzecznych • np. „student studiujący jeden kierunek” i „student studiujący więcej niż jeden kierunek”. • O ile nazwy składające się na człony podziału są nazwami ostrymi (można posłużyć się definicjami regulującymi), to na pewno podział jest rozłączny i wyczerpujący. • Innym sposobem na sformułowanie podziału logicznego jest podział według określonej cechy. Najpierw wskazujemy jakąś ogólną cechę (tzw. determinandę), a następnie wskazujemy jej odmiany (determinanty), które wyznaczają człony podziału np. spodnie możemy podzielić według determinandy „koloru materiału” na czerwone, zielone…(determinanty).

Klasyfikacja • To wielostopniowy podział logiczny • Eucaryota rośliny Plechowce zwierzęta organowce Tkankowce beztkankowce

• Podział naturalny to taki, przy którym w każdym członie podziału grupują się przedmioty pod wieloma ważnymi dla nas względami podobne, a jednocześnie niepodobne do przedmiotów z innych członów podziału np. w szpitalu chorych dzieli się na chorych według oddziałów np. onkologia, kardiologia, ortopedia…. • Podział sztuczny to taki, przy którym do jednego członu podziału trafiają przedmioty podobne pod jakimś jednym tylko względem, a pod wieloma innymi niepodobne do siebie np. pacjenci szpitalu dzieleni według koloru oczu…. • UWAGA • wyróżnianie części składowych danego przedmiotu, to partycja, np. podział samochodu na nadwozie i podwozie. • Czym innym będzie też typologia, czyli typowanie określonych grup desygnatów według subiektywnie przyjętego wzorca (przedmiotu wzorcowego). Tutaj nie wiąże nas wymóg podziału rozłącznego i wyczerpującego.

zadania • 1. Zaproponuj podział logiczny zakresu nazwy książka. Uzasadnij poprawność swojej propozycji. • 2. Kasia przygotowująca się do powtórzenia wiadomości o państwach Europy w następujący sposób podzieliła sobie materiał: Polska, Niemcy, Francja, Czechy, Albania, Ukraina, państwa Unii Europejskiej, pozostałe. Czy taki sposób uporządkowania materiału jest poprawny z punktu widzenia zasad podziału logicznego? Jeśli nie, zaproponuj podział poprawny. Uzasadnij odpowiedź. • 3. Czy podział błędów w definicji na: błąd błędnego koła, błąd nieadekwatności (przesunięcia kategorialnego), błąd nieznane przez nieznane, błąd krzyżowania się zakresów definiendum i definiensa spełnia wymogi podziału logicznego? Uzasadnij odpowiedź.

• 4. Zaproponuj podział logiczny zakresu nazwy „samochód”, który to podział mógłby być przydatny przy redakcji aktu prawnego mającego na celu ochronę dróg. Uzasadnij swoją propozycję odwołując się do kryteriów podziału logicznego. • 5. Dokonaj podziału logicznego następujących nazw: „człowiek”, „ustawa”, dom”, tekst”, „porządek”, „wielki bałagan”, „szary zając”, „łatwe zadanie”. • 6. W księgarni posegregowano książki na następujące grupy: historyczne, prawnicze, powieści, filozoficzne, nowości, podręczniki, przyrodnicze, inne. Czy spełnione zostały tu kryteria podziału logicznego? Uzasadnij odpowiedź.