Podstawy ywienia dzieci i modziey Dietetyk Aleksandra Lewandowska

Podstawy żywienia dzieci i młodzieży Dietetyk Aleksandra Lewandowska LOGO

Zdrowie Kondycja Inteligencja Otyłość Cukrzyca Choroby układu krążenia LOGO

Otyłość LOGO

Otyłość v Otyłość nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie. Za otyłość uważa się stan, w którym tkanka tłuszczowa stanowi więcej niż 20% całkowitej masy ciała u mężczyzn oraz 25% u kobiet. v Otyłość jest chorobą i prowadzi do powstawania innych chorób. LOGO

Nadciśnienie Wykluczenie psychospołeczne Deformacje układu kostno stawowego Kamica nerkowa OTYŁOŚĆ Stłuszczenie wątroby Kamica pęcherzyka żółciowego Cukrzyca 2 Bezdech senny LOGO

GENY? v W ciągu ostatnich dziesięcioleci nastąpił wzrost rozwoju otyłości. Wzrost ten znacznie przewyższa wszelkie możliwe zmiany w puli genowej. v PAMIETAJ: To, czy geny zostaną uaktywnione, zależy w dużej mierze od ciebie, od twojego stylu życia, na który składa się przede wszystkim sposób żywienia oraz aktywność fizyczna. LOGO

DODATNI BILANS ENERGETYCZNY LOGO

ŚNIADANIE X 3 x 2 x 3 603 kcal 25% energii pochodzącej z sacharozy (150 kcal) Tj. 38 gramów cukru !! 9, 5 saszetki LOGO

ŚNIADANIE 412 kcal 17% energii pochodzącej z sacharozy Tj. 17 gramów cukru 4 saszetki x 3 LOGO

ŚNIADANIE 783 kcal !!! LOGO

x 3 385 kcal LOGO

PRÓCHNICA v W wieku 3 lat u 64% dzieci stwierdza się próchnicę zębów mlecznych i średnio 4/ 20 to zęby próchnicowe. v W wieku 6 lat częstość występowania próchnicy wynosi 76%, czyli 5/20 zębów. v W wieku 12 lat próchnica zębów stałych diagnozowana jest u 81, 11% dzieci, czyli 3/28 zębów jest próchnicowa. v Młodzież 18 -letnia w 93, 89% ma próchnicę zębów stałych i dotyczy ona średnio około 7 zębów spośród 32 zębów stałych. v U 18 -latków dochodzi do usuwania zębów! LOGO

PRÓCHNICA Produkty kariogenne Produkty kariostatyczne Suszone owoce Mleko i jego przetwory Batoniki, ciasteczka Gorzka czekolada Chipsy Owoce i warzywa Pączki Mięso, ryby, jaja Dżemy Masło, margaryna Ciasto z owocami Zielona herbata Sucharki Kakao LOGO

UKŁAD KRĄŻENIA nadciśnienie chns Nieprawidłowe odżywianie hiperlipidemia miażdżyca LOGO

UKŁAD KRĄŻENIA v Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów. v Typowe zmiany miażdżycowe stwierdza się w aorcie już u 10 -latków, a w tętnicach wieńcowych u ok. połowy 15 -19 -latków LOGO

CUKRZYCA v Cukrzyca –choroba charakteryzująca się hiperglikemią, wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny. v Cukrzyca typu 2, polega na zmniejszonej wrażliwości tkanek na insulinę. v Cukrzyca typu 1 polega na pierwotnym, niedostatecznym wydzielaniu insuliny, przy zachowaniu normalnej wrażliwości tkanek na ten hormon. LOGO

STOPA CUKRZYCOWA LOGO

Piramida zdrowego żywienia 2 x 3 -4 x 5 x LOGO

10 zasad zdrowego odżywiania 1. Dzień zaczynaj od śniadania! 2. Zjadaj 5 posiłków dziennie ( co ok. 3 h) 3. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 4. Ograniczaj spożycie tłuszczów, w szczególności zwierzęcych. 5. Ograniczaj spożycie soli, cukru, słodyczy, słodkich napojów. 6. Kolacje spożywaj lekkostrawną i niskokaloryczną, nie później niż 2 h przed snem. 7. Ryby jedz min 2 x w tygodniu. 8. Pamiętaj o spożywaniu pieczywa z pełnego ziarna. 9. Stosuj prawidłową obróbkę termiczną. 10. Zachowaj odpowiednie proporcje składników odżywczych. LOGO

UDZIAŁ MAKROSKŁADNIKÓW W DIECIE BIAŁKO TŁUSZCZE WĘGLOWODANY 15% 55% 30% LOGO

BIAŁKA PEŁNOWARTOŚCIOWE v Białka pełnowartościowe to białka, które zawierają wszystkie niezbędne dla organizmu aminokwasy. LOGO

BIAŁKA NIEPEŁNOWARTOŚCIOWE v Białka niepełnowartościowe - to białka, które nie zawierają kompletu niezbędnych aminokwasów. LOGO

BIAŁKA Nadmiar białka Niedobór białka -obciąża pracę nerek i wątroby -powoduje biegunki, -odwodnienie, -kwasice metaboliczne, -odwapnienie kości. -zahamowanie wzrostu, -opóźnienie rozwoju, -niedokrwistość, -spadek odporności, -zaburzenia gospodarki wodnoelektrolitowej (obrzęki), - wyniszczenie organizmu LOGO

TŁUSZCZE ZWIERZĘCE Ø zawierają nasycone kwasy tłuszczowe Ø nienasycone kwasy tłuszczowe Ø dostarczają witaminy A, D, K. LOGO

TŁUSZCZE ROŚLINNE v dostarczają nienasyconych kwasów tłuszczowych, v zawierają NNKT, v dostarczają witaminę E, LOGO

TŁUSZCZE nasycone jednonienasycone wielonienasycone nadmiar prowadzi do: -wzrostu złego cholesterolu, -miażdżycy i nadwagi, - chorób nowotworowych jelita grubego, piersi, prostaty Źródła: masło, smalec, tłuste mięso, wędliny, podroby tłuste mleko, sery, produkty typu fast food, chipsy, krakersy, wyroby cukiernicze, ciastka z kremem, herbatniki -obniżają cholesterol całkowity i frakcję złą LDL zwiększając frakcję HDL , -przeciwdziałają miażdżycy, -zmniejszają stężenie triglicerydów -zmniejszają cholesterol całkowity i zły LDL Źródła: oliwa z oliwek, olej rzepakowy Źródła: NNKT to źródło kwasów omega 3 i omega 6 n-3: tłuste ryby morskie, olej rzepakowy, lniany n-6 olej sojowy, słonecznikowy, kukurydziany, z pestek winogron LOGO

PODZIAŁ CUKRY PROSTE Glukoza Fruktoza Sacharoza Laktoza Łatwo się wchłaniają, gwałtownie podnoszą poziom cukru we krwi CUKRY ZŁOŻONE Glikogen Skrobia Błonnik Wolno się wchłaniają, łagodnie podnoszą poziomu cukru we krwi LOGO

WĘGLOWODANY Proste produkty zbożowe jasne makarony, biały ryż, jasne pieczywo, owoce świeże i suszone mleko, słodycze, płatki śniadaniowe, cukier, miód, dżem. Złożone mąka razowa, makarony razowe, kasze (gryczana, jęczmienna), pieczywo: razowe, żytnie graham, płatki owsiane, jęczmienne, nasiona strączkowe suche, ziemniaki. LOGO

CUKRY PROSTE Nadmierna podaż prowadzi do: v otyłości v chorób serca – miażdżycy v chorób nowotworowych v próchnicy zębów v zaparć v wahania nastroju v agresji v zaburzeń pamięci i koncentracji LOGO

ILE CUKRU? LOGO

BŁONNIK v Błonnik pokarmowy: to zespół ścian komórkowych roślin nie trawionych i nie wchłanianych w przewodzie pokarmowym. v Odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu przewodu pokarmowego, regulacji pracy jelit oraz przeciwdziała zaparciom. v Zalecenia: 0, 5 g/1 kg mc LOGO

SKŁADNIKI MINERALNE -Ca v Funkcje: podstawowy materiał budulcowy zębów i kości. odpowiada za prawidłowe krzepnięcie krwi, skurcz mięśni, działanie układu nerwowego i pracy serca. v Niedobór wapnia v krzywica v osteoporoza v Na niedobory wapnia może wpływać jego nadmierne wydalanie z moczem spowodowane m. in. przez duże spożycie białka i dużą zawartość soli w diecie. LOGO

ŹRÓDŁA Ca LOGO

FUNKCJE WITAMINY D Wzrost resorpcji zwrotnej Ca Wzrost wchłaniania wapnia i fosforu Witamina D Wspomaga działanie układu odpornościowego Synteza skórna Wzrost i rozwój kości, Remodelacja kości Utrzymanie homeostazy wapniowej Poprawa wrażliwości na insulinę LOGO

WITAMINA D - niedobory v Skłonności do infekcji, v Choroby na tle autoagresji, v Zwiększona częstość zachorowań na nowotwory złośliwe, v Zaburzenia gospodarki węglowodanowotłuszczowej – zespół metaboliczny, v Zwiększona częstość zachorowań na choroby układu sercowo-naczyniowego, v Krzywica, osteoporoza, osteomalacja, LOGO

Suplemetacja witaminy D v 1000 jednostek (IU) od października do kwietnia LOGO

ŹRÓDŁA WITAMINY D Źródło Ilość (IU/100 g) Śledź w oleju 808 Gotowany/pieczony łosoś 540 Ryby z puszki (tuńczyk, sardynki) Żółtko jajka 200 Ser żółty 7, 6 -28 Mleko krowie 4 -1, 2 54/żółtko LOGO

USTAWA MINISTRA ZDROWIA I MEN O co właściwie chodzi ? ? ? LOGO

SÓL I CUKIER – biała śmierć Skutki nadmiaru soli w diecie Skutki nadmiaru cukrów prostych Nadciśnienie, Niewydolność serca Otyłość Udary mózgu Próchnica Sprzyja zakażeniu Helicobacter Pylori Miażdżyca Rak żołądka Choroby nowotworowe osteoporoza Zaparcia Kamica nerkowa Wahania nastroju/ nadpobudliwość/ agresja Nadmierne pragnienie-> słodkie napoje ->otyłość zaburzenia pamięci i koncentracji LOGO

Sól w produktach 0, 38 -1, 78 g/100 g 1, 5 g/100 g 1, 2 -4, 0 g/100 g 1, 4 g/100 g 0, 12 -4, 7 g/100 g 1, 4 g/100 g LOGO

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA W sklepiku szkolnym znajdują się jedynie produkty: v zawierające nie więcej niż 10 g cukrów w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia, v o niskiej zawartości sodu/soli, tj. zawierające nie więcej niż 0, 12 g sodu lub równoważnej ilości soli na 100 g/ml środka spożywczego lub o obniżonej zawartości sodu/soli. LOGO

STOŁÓWKA v Różnorodność produktów v Produkty zawierające nie więcej niż 10 g tłuszczu w 100 g produktu gotowego do spożycia. v Jedna porcja potrawy smażonej na tydzień. v Jedna lub więcej porcji owoców każdego dnia w posiłku obiadowym. v Porcja ryby, co najmniej raz w tygodniu. v Sól: – w procesie przygotowania posiłku jest stosowana sól o obniżonej zawartości sodu, Sól nie jest stosowana po procesie przygotowania posiłku (dzienne spożycie soli powinno wynosić nie więcej niż 5 g – 1 łyżeczka) LOGO

W PRAKTYCE… LOGO

SÓL W PRAKTYCE LOGO

1500 kcal dziennie. założenia Śniadanie 25% ->375 kcal II śniadanie 15% ->225 kcal Obiad 30% ->450 kcal Podwieczorek 15% ->225 kcal Kolacja 15% ->225 kcal Wapń 1500 mg Sód max 1938 mg (5 g soli) n 6 -n 3 1: 1 ( 4: 1) % sacharozy Max 10% Białko 15% Tłuszcze 30% Węglowodany 55% LOGO

DZIENNY JADŁOSPIS czy odpowiedni? v v v v v v Śniadanie (362 kcal) Płatki kukurydziane- szklanka Herbata + 2 łyżeczki cukru Mleko spożywcze, 3, 5% tłuszczu –szklanka + łyżeczka cukru Drugie śniadanie (1526 kcal) Drożdżówka Baton "Snickers" Energia: 3376 kcal Coca Cola -puszka Chipsy paprykowe- mała paczka Białko: 9, 2% Obiad (582 kcal) Tłuszcze: 45, 9% Ziemniaki – 2 sztuki n-3: n-6= 1: 10 kotlet schabowy Węglowodany: 44, 8% Marchewka z groszkiem, gotowana- ½ szklanki % sacharozy: 14, 5% Masło ekstra- łyżeczka Wapń: 848 mg Olej rzepakowy uniwersalny- łyżeczka Podwieczorek (391 kcal) Sód: 3334 mg (bez Herbatniki „HIT” z nadzieniem czekoladowym- 4 sztuki dosalania) Sok wieloowocowy - szklanka Kolacja (515 kcal) Bułka pszenna Masło ekstra- łyżeczka Ser, Gouda tłusty- plaster Parówki popularne- 1 sztuka Sos keczup- łyżka LOGO

GŁÓWNE BŁĘDY ŻYWIENIOWE v Zbyt małe spożycie ryb v Nadmierne spożycie kcal przy niskiej aktywności fizycznej. v Nadmierna zawartość tłuszczu i soli. v Brak pierwszego śniadania. v Zastępowanie posiłków słodyczami i słodkimi napojami. v Zbyt małe spożycie warzyw, owoców oraz produktów mlecznych v Zbyt małe spożycie produktów pełnoziarnistych i roślin strączkowych v Podwójne obiady v Zbyt późne spożywanie kolacji. v Nie podawanie dzieciom produktów, których sami nie lubimy LOGO

v aleksandra_lewandowska@vp. pl LOGO