Podstawy obsugi komputera Klawiatura komputera skrty klawiszowe mgr

Podstawy obsługi komputera Klawiatura komputera, skróty klawiszowe mgr inż. Łukasz Koralewski

Enter (ang. wejdź) - przycisk na klawiaturze, w większości programów służący do wyboru domyślnej dla danego okna lub innej wybranej przez użytkownika akcji bądź zakończenia akapitu w edytorach tekstu. Kombinacja: Ctrl+Enter kończy akapit i przerzuca kursor na nową stronę. Backspace – W komputerze klawisz Backspace usuwa znak stojący przed kursorem tekstowym i przesuwa ten kursor o jedną pozycję do tyłu. Klawisz Backspace wyraźnie różni się w działaniu od klawisza Delete, który usuwa znaki znajdujące się za kursorem tekstowym, a nie przed, tak jak Backspace. Kolejną różnicą jest także to, że klawiszem Delete można usuwać inne obiekty (na przykład zdjęcie osadzone w dokumencie lub plik w menedżerze plików), a Backspace nie posiada tej funkcjonalności. W przeglądarkach internetowych klawisz ten cofa do poprzednio oglądanej strony. Użycie klawisza Backspace z klawiszem Ctrl usuwa cały wyraz.

Shift – klawisz modyfikatora używany do wpisywania wielkich liter i innych alternatywnych "górnych" symboli (znajdujących się na klawiszach nad innymi "podstawowymi" znakami np: $ nad 4, : nad ; ). Na klawiaturze znajdują się dwa takie klawisze: po lewej i prawej stronie głównego bloku klawiatury. Podczas pracy przy włączonym klawiszu caps lock Shift pozwala wpisywać małe litery. Shift + F 3 w MS Word pozwala zmieniać wielkość tekstu. Wykorzystanie w klawiaturze komputerowej: Czasami jest wykorzystywany do modyfikacji działania klawiszy funkcyjnych. Nowoczesne klawiatury posiadają zazwyczaj tylko 12 klawiszy funkcyjnych. Wciśnięcie Shift+F 1 może być wykorzystane do uzyskania F 13, Shift+F 2 dla F 14, itd. Ø Może modyfikować skróty klawiaturowe z klawiszami Alt i Ctrl. Na przykład kombinacja Alt+Tab, która przełącza okna, po wciśnięciu klawisza Shift przełącza je w odwrotnej kolejności. Ø Przytrzymanie Shifta podczas przesuwania kursora tekstowego powoduje zaznaczenie tekstu. Ø Klawisz ten może być użyty także podczas pracy z myszką: przytrzymanie go podczas klikania w odnośnik w przeglądarce internetowej otwiera stronę w nowym oknie. Ø Przytrzymanie klawisza Shift podczas wkładania płyty CD powoduje zablokowanie funkcji autorun.

Klawisz Alt – na typowej klawiaturze komputerowej klawisz znajdujący się po obu stronach spacji. Wykorzystywany jest jako klawisz modyfikatora, do zmiany funkcji innych klawiszy. W większości klawiatur w układzie non-US zamiast drugiego klawisza Alt występuje prawie identyczny klawisz Alt. Gr (po prawej stronie spacji). Alt jest bardzo dobrze znany z kombinacji klawiszy Control-Alt-Delete, która w systemie Microsoft Windows wywołuje menadżera zadań (lub też restartuje komputer). Inne często wykorzystywane kombinacje tego klawisza to Alt+F 4 do zamykania aktywnego okna lub programu i Alt-Tab służący do przełączania się pomiędzy oknami. Często przytrzymania klawisza Alt podczas wpisywania cyfr z klawiatury numerycznej pozwala uzyskać specjalne znaki (kody Alt, ang. Alt codes) normalnie dostępne na klawiaturze. Dla przykładu przytrzymanie Alt podczas wpisywania 0169 pozwala uzyskać ©. Kody te są używane do wpisywania symboli matematycznych, znaków z innych języków, symboli walut, itp. Ctrl + alt + u = €; (e); ALT+0128 = €

Klawisz Alt. Gr to jeden z klawiszy Alt na klawiaturze komputerowej, umieszczony jest po prawej stronie klawisza spacji. Występuje tylko w niektórych układach klawiatury. Używany jest w kombinacji z innymi klawiszami (których naciśnięcie wstawia znak pisarski) i służy do modyfikacji znaczenia klawisza. Przykładowo w przypadku układów klawiatur dla języków używających alfabetu łacińskiego wzbogaconego o litery ze znakami diakrytycznymi. Naciśnięcie klawisza Alt. Gr i klawisza z literą łacińską zwykle skutkuje wstawieniem litery ze znakiem diakrytycznym opartej na tej literze łacińskiej (Alt. Gr+a daje znak ą itd. ). W innych układach klawiatury, przede wszystkim typowym układzie amerykańskim, Alt. Gr pełni funkcję identyczną jak lewy klawisz Alt, w systemie Windows przy układzie klawiatury "Polski programisty" odpowiada kombinacji klawiszy Ctrl + Alt (jest to niekiedy kłopotliwe, bo zdarzało się, że np. w sterownikach Intela czy ATI były zdefiniowane skróty klawiszowe Alt+Ctrl+l lub Alt+Ctrl+a co uniemożliwiało wpisywanie małej litery ł bądź ą).

Insert (ang. wstaw) – Zgodnie z przeznaczeniem i nazwą najczęstszym jego zastosowaniem jest przełączanie między trybami wstawiania (domyślny) i nadpisywania podczas wprowadzania tekstu. Nazwa na klawiaturze bywa skracana do trzyliterowa „Ins”. Niektóre emulatory maszyn wirtualnych używają skrótu klawiszowego Ctrl-Alt-Insert w celu uzyskania efektu wciśnięcia kombinacji Control-Alt-Delete rejestrowanego jedynie przez system działający w maszynie wirtualnej. Delete (ang. . usuń) - Jego najczęstszym zastosowaniem jest usuwanie znaków znajdujących się za kursorem tekstu. Nazwa ta bywa czasem skracana do formy "Del". W Eksploratorze Windows można nim usuwać pliki i foldery, elementy takie są usuwane do kosza. Z klawiszem Shift elementy usuwane są w sposób trwały.

Page Up i Page Down – Klawisze przewijania stron są przeważnie używane do przewijania w górę lub w dół otwartych dokumentów. Dystans przewijania może być w różnych aplikacjach. W przypadku, gdy dokument jest krótszy niż dystans przewijania, wciskanie klawiszy przewijania nie zmienia położenia dokumentu, może natomiast przenieść kursor edycji na sam koniec dokumentu. Klawisze przewijania strony prawie zawsze mają większy dystans przewijania niż klawisze strzałek i kółka przewijania myszy komputerowej. W systemach Windows jeśli jeden z klawiszy przewijania strony zostanie wciśnięty także z klawiszem Shift w edytorze tekstu, cały przewinięty tekst zostanie zaznaczony. Home (ang. dom) - Przenosi na górę strony internetowej lub dokumentu. Przy edycji tekstu przesuwa on kursor na początek linii. Dla systemu Microsoft Windows w połączeniu z klawiszem Shift umożliwiają zaznaczanie od bieżącej pozycji do początku lub końca linii, a w połączeniu z klawiszem Ctrl umożliwiają przejście do początku lub końca otwartego dokumentu. Możliwe jest kombinacja obu operacji. End – Przenosi na dół strony internetowej lub dokumentu. W edytorze tekstu pod systemem Microsoft Windows jest głównie używany, żeby przesunąć kursor na koniec linii w której się znajduje. Kiedy tekst nie jest edytowalny klawisz ten jest używany do przenoszenia się na koniec dokumentu. Można tego dokonać również w edytowalnym pliku pod warunkiem przytrzymania kombinacji klawiszy END i Control.

Print Screen – jeden z klawiszy specjalnych znajdujących się na standardowej klawiaturze m. in. w komputerach klasy PC. Oryginalnie (np. DOS) klawisz Print Screen po naciśnięciu powodował wydrukowanie na domyślnej drukarce zrzutu ekranu (działał zazwyczaj tylko dla ekranów tekstowych). W dzisiejszych czasach znaczenie tego klawisza jest różne. Pod systemami Microsoft Windows naciśnięcie jego powoduje zapis w schowku systemowym zawartości ekranu, którą można następnie wkleić w dowolnym programie graficznym, np. Microsoft Paint. W systemie Microsoft Windows wciśnięty klawisz Alt ogranicza jego działanie do obszaru zajmowanego przez aktywne okno (np. dialogowe czy okno przeglądarki). Pause/Break (ang. zatrzymać, złamać) – klawisz używany zwykle systemach operacyjnych (np. : MS-DOS), biosach do zatrzymywania operacji, np. : w czasie uruchamiania się komputera, gdy są wyświetlane informacje o sprzęcie można wcisnąć ten klawisz aby zatrzymać dalsze wczytywanie i dokładnie przeczytać informacje.

Scroll lock (ang. blokowanie przewijania) – klawisz będący pozostałością z oryginalnej klawiatury IBM PC, gdzie służył do zmiany zachowania klawiszy strzałek. Przy wciśniętym klawiszu Scroll Lock klawisze strzałek przewijały zawartość okna z tekstem, a przy wyłączonej funkcji Scroll Lock służyły do poruszania kursorem w tekście. Klawisz ten obecnie przydatny jest na konsolach systemów UNIX/Linux do blokowania przewijania ekranu (np. kiedy chcemy coś przeczytać a tekst leci zbyt szybko). Klawisz Scroll Lock zaliczany jest do grupy przełączających, takich jak Num Lock czy Cap Lock, które po włączeniu zmieniają sposób działania grupy klawiszy, a po ponownym wciśnięciu przywracają pierwotne znaczenie tej grupy klawiszy. Obecnie niewiele programów korzysta z pierwotnego znaczenia tego klawisza. Jednym z nich jest Microsoft Excel, gdzie klawisze strzałek służą do przesuwania kursora komórki, a przy włączonej funkcji Scroll Lock służą do przewijania zawartości arkusza. Część programów wykorzystuje Scroll Lock jako klawisz funkcjonalny (jak klawisze F 1. . . F 12) do uruchamiania konkretnych funkcji czy procedur. Np. w przełącznikach KVM (Keyboard Video Mouse) klawisz Scroll Lock użyty z klawiszem numerycznym służy do przełączania klawiatury monitora i myszki pomiędzy kilkoma komputerami

Klawisze strzałek – klawisze na klawiaturze komputerowej służące do przemieszczania kursora w określonym kierunku. Umieszczone są one na dole klawiatury, po lewej stronie bloku numerycznego, w układzie odwróconej litery T. Klawisze te są najczęściej wykorzystywane do nawigacji po dokumentach oraz w grach komputerowych. W czasach kiedy myszki komputerowe nie były powszechnie używane wykorzystanie tych klawiszy było jedynym sposobem przemieszczania kursora po ekranie. Z klawiszem Shift zaznacza/odznacza tekst. Z klawiszem Ctrl przechodzi do początku/końca wyrazu w zależności od kierunku wciśniętej strzałki.

Num lock (ang. blokowanie klawiatury numerycznej) – jeden z klawiszy klawiatury komputerowej. Naciśnięcie go włącza klawiaturę numeryczną (klawisze znajdujące się zazwyczaj po prawej stronie klawiatury: cyfry od 0 do 9). Sygnalizowany jest on zazwyczaj zapaleniem diody na klawiaturze z napisem Num Lock. Klawisz Windows (Win. Key, Start) – klawisz na klawiaturze komputerowej, umieszczany najczęściej pomiędzy lewym klawiszem Control a lewym klawiszem Alt. W systemie Microsoft Windows standardowo odpowiada za wyświetlenie menu Start. W niektórych klawiaturach jest też drugi klawisz Windows – między prawym klawiszem Alt, czyli Alt. Gr a klawiszem Menu. Klawisz Menu wywołuje menu kontekstowe dla aktualnie zaznaczonego obiektu. Został on wprowadzony razem z klawiszem Windows Caps lock - Naciśnięcie go włącza tryb pisania wielkimi literami (twardy shift). Sygnalizowany jest on zazwyczaj zapaleniem diody na klawiaturze oraz aktywowanie go na pasku stanu. Ponowne naciśnięcie klawisza wyłącza go. Caps jest skrótem od "capital letters" co znaczy "duże litery"

Tab, klawisz tabulacji lub tabulator - Wykorzystywany jest on do wstawiania tabulacji - przerwy, która służy do wyrównywania początku tekstu do określonej pionowej linii. Często służy on też do zmiany aktywnego pola wprowadzania informacji (pola tekstowe, pola zaznaczenia, przyciski), np. w formularzach na stronach WWW. Czyni to go szczególnie istotnym podczas korzystania z komputera bez pomocy myszki. Połączenie Alt-Tab służący do przełączania się pomiędzy oknami. Spacja – Spacje służyły do rozdzielania wyrazów lub do spacjowania liter. W niektórych aplikacjach służy do zaznaczania np. : do wstawiania tzw. ptaszków. Escape (ang. uciec, wyjść) – klawisz służący do wrócenia do poprzedniej strony i wyjścia wyświetlanej. Można nim również anulować wykonywaną na komputerze czynność.

Control (lub Ctrl) jest to klawisz na klawiaturze komputera używany jako klawisz modyfikatora, w połączeniu z innymi klawiszami (podobnie jak Shift). W większości klawiatur znajdują się dwa klawisze Ctrl, umieszczone zwykle w dolnym rzędzie klawiszy po lewej i prawej stronie głównego bloku klawiatury. Opatrzone są one etykietką Ctrl ale czasami spotyka się także Control lub Ctl. Klawisz ten jest reprezentowany graficznie poprzez “strzałkę w górę” lub znak karetki (^). Ctrl+A Zaznacz wszystko Ctrl+B Pogrubienie Ctrl+C lub Ctrl+Ins Kopiuj Ctrl+F Znajdź Ctrl+I Kursywa Ctrl+L Wyrównaj do lewej Ctrl+R Wyrównaj do prawej Ctrl+N Nowe okno, nowy dokument Ctrl+O Otwórz Ctrl+P Drukuj

Ctrl+S Zapisz Ctrl+U Podkreślenie Ctrl+V Wklej Ctrl+W Zamknij okno Ctrl+X Wytnij Ctrl+Y Ponów Ctrl+Z Cofnij Ctrl+Q Zakończ Ctrl+E Wyśrodkuj Ctrl+J Wyjustuj Ctrl+K Autoformowanie Ctrl+H Zamień Ctrl+G Przejdź do Ctrl+Del Wytnij Ctrl+End Dół (koniec dokumentu lub okna}

Ctrl+Home Góra (początek dokumentu lub okna) Ctrl+Pg. Dn Następna zakładka/karta Ctrl+Pg. Up Poprzednia zakładka/karta Ctrl+Tab Następna zakładka/karta Ctrl+strzałka w lewo Poprzednie słowo Ctrl+strzałka w prawo Następne słowo

Klawisz funkcyjny (ang. function key) – przyciski klawiatury, opisane najczęściej od F 1 do F 12, którym są przypisane określone znaczenia na gruncie konkretnych programów. F 1 Klawisz F 1 w systemie operacyjnym MS Windows i w wielu uniksowych środowiskach graficznych wywołuje informacje pomocnicze. F 2 Klawisz ten w systemach Windows i różnych GUI linuksowych najczęściej służy do zmiany nazwy obiektu (np. folderu lub pliku) F 3 Klawisz F 3 działa jako "szukaj" zarówno w przeglądarkach internetowych, jak i w systemie MS Windows. W systemie MS DOS kopiuje jeden znak z poprzedniego polecenia. W niektórych menedżerach okien wraz z klawiszem Alt wyświetla menu okna F 4 Klawisz F 4 wraz z klawiszem alt (Alt+F 4) oznacza w systemie Windows i w wielu środowiskach uniksowych zamknięcie aplikacji.

F 5 Klawisz F 5 służy najczęściej do odświeżania okien, np. okna przeglądarki lub folderu. W programie Microsoft Power. Point uruchamia prezentację. F 6 Po naciśnięciu klawisza funkcyjnego F 6 przechodzi między kolejnymi elementami okna lub pulpitu w systemie operacyjnym Microsoft Windows. W przeglądarkach internetowych przenosi kursor do paska adresowego. F 7 W Microsoft Office uruchamia sprawdzanie pisowni. W firefoksie uruchamia tryb przeglądania z kursorem. F 8 W środowisku MS DOS rozpoczyna wyświetlanie wszystkich poleceń w buforze historii. Po naciśnięciu tego klawisza funkcyjnego w trakcie uruchamiania systemu Microsoft Windows można uruchomić system w trybie awaryjnym lub przywrócić komputer do stanu ostatniej znanej dobrej konfiguracji.

F 9 W wielu środowiskach programistycznych używany do uruchomienia projektu i/lub jego kompilacji. F 10 Najczęściej w programie konfiguracyjnym BIOSu umożliwia wyjście z zapisaniem zmian. F 11 Klawisz F 11 służy do przejścia do widoku pełnego ekranu w przeglądarkach internetowych. W Microsoft Office w kombinacji z klawiszem Alt uruchamia edytor języka Visual Basic, a w kombinacji z Alt i Shift - edytor skryptów. F 12 W pakiecie Office otwiera okno „Zapisz jako”. W niektórych grach powoduje zapis zrzutu ekranu z gry na dysk.

Skrót klawiszowy (ang. hotkey) – połączenia dwóch lub więcej klawiszy, najczęściej CTRL, ALT, SHIFT i klawisza numerycznego lub znaku literowego, umożliwiające wykonanie jakiejś opcji używanego programu. Użycie skrótów klawiszowych znacznie przyspiesza lub ułatwia wykonywanie wielu czynności. Skróty klawiszowe można podzielić na systemowe i programowe: Ø Skróty systemowe - uzależnione od właściwości systemu operacyjnego, w jakim pracujemy i funkcjonują tak samo, niezależnie, od używanego programu (np. CTRL + C lub CTRL + A). Ø Skróty programowe - są charakterystyczne dla konkretnego programu. Naciśnięcie określonego układu klawiszy wywołuje specyficzne reakcje, ale tylko w tym programie. Naciśnięcie tych samych kombinacji klawiszy w innym programie może powodować zupełnie inne efekty.

Przykłady powszechnie używanych skrótów klawiszowych systemowych Skrót Działanie CTRL + C, CTRL + INS Kopiuje zaznaczoną zawartość do schowka. CTRL + X, CTRL + DEL Kopiuje do schowka, a następnie usuwa zaznaczoną zawartość. CTRL + V, SHIFT + INS Umieszcza w aktywnym miejscu zawartość schowka. ALT + F 4 Zamyka aktualnie aktywny program (Windows, niektóre menedżery okien linuksa). ALT + CTRL + DEL Uruchamia listę zadań, lub restartuje komputer (Windows). Restartuje komputer (Linux). CTRL + F Znajduje fragment tekstu. CTRL + P Drukowanie.

Microsoft Office Word 2003 Skrót Działanie CTRL + E Wyśrodkowanie CTRL + L Wyrównanie do lewego marginesu. CTRL + R Wyrównanie do prawego marginesu. CTRL + J Justowanie. CTRL + Z Cofnij. CTRL + Y Ponów. CTRL + S Zapisz.

Dziękuję za uwagę Koniec części 5