Podstawa programowa i scenariusz lekcji w planowaniu procesu

Podstawa programowa i scenariusz lekcji w planowaniu procesu uczenia się

Co już wiemy: - nauczyciel zna podstawę programową, - nauczyciel zna przebieg procesu uczenia się, - nauczyciel wie, jak uczy się jego klasa, - nauczyciel umie dostosować lekcję do potrzeb swoich uczniów, - nauczyciel umie zorganizować proces uczenia się, - nauczyciel indywidualizuje proces uczenia się

Podstawa programowa dla edukacji wczesnoszkolnej – edukacje: np. polonistyczna, matematyczna, przyrodnicza, Podstawa programowa dla klas IV-VI i kolejne etapy – VII-VIII, szkoła ponadpodstawowa – kształcenie w przedmiotach

Co to jest podstawa programowa i jak ją czytać? - w polskim prawie oświatowym obowiązkowy na danym etapie edukacyjnym zestaw treści nauczania oraz umiejętności, które muszą być uwzględnione w programie nauczania i umożliwiają ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych. Podstawę programową dla wszystkich rodzajów szkół ogłasza minister odpowiedzialny za oświatę i wychowanie.

Forma zapisu wymagań w podstawie programowej: czasownik nazywający czynność, obszar-zakres, do którego odnosi się czynność

Historia V – VIII Cywilizacje starożytne. Uczeń: 1) porównuje koczowniczy tryb życia z osiadłym i wyjaśnia skutki rewolucji neolitycznej; 2) lokalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje Starożytnego Wschodu (Mezopotamii, Egiptu i Izraela), cywilizacje nad wielkimi rzekami (Indie i Chiny) oraz cywilizacje starożytnej Grecji i Rzymu; 3) charakteryzuje strukturę społeczeństwa i system wierzeń w Egipcie, Grecji i Rzymie, religię starożytnego Izraela; wyjaśnia różnicę między politeizmem a monoteizmem; 4) umiejscawia w czasie i zna różne systemy sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Egipcie, Atenach peryklejskich i Rzymie; 5) charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej świata

Plastyka: Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń: 1) zna dziedzictwo kulturowe najbliższego otoczenia, wymienia zabytki i dzieła architektury (historycznej i współczesnej); 2) zapoznaje się z twórczością artystów w obrębie „małej ojczyzny”; 3) rozumie znaczenie twórczości ludowej; rozróżnia różne jej formy; zna pojęcia sztuka ludowa i etnografia; 4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców; 5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów; 6) rozumie i charakteryzuje na wybranych przykładach z różnych dziedzin pojęcie stylu w sztuce; 7) wykazuje się znajomością najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki w Polsce i na świecie; 8) zna i stosuje zasady prezentacji i upowszechniania dzieł zgodnie z prawem i etyką.

Etapy planowania: I co trzeba zrobić, żeby uczeń wykonał… II po czym poznam, że uczeń wykonuje…

Trzy podstawowe pytania nauczyciela w planowaniu lekcji: Jak ja to zrobię? Jak ja to sprawdzę? Jak ja to zmierzę?

Jak ja to zrobię?

Jak ja to sprawdzę?

Jak ja to zmierzę?

Co to jest i po co jest taksonomia celów? gr. taksis – układ, porządek + nomos – prawo Taksonomia jest środkiem koordynowania bieżąco uzyskiwanych rezultatów szczegółowych z ideałami programującymi czynności kształcenia. Za pośrednictwem taksonomii nauczyciel może uzyskiwać dwa podstawowe rodzaje informacji sterującej: 1. informację kategorialną – inaczej jakościową – obejmuje ona informacje o tym, czy aktualne czynności i ich częściowe wyniki zmierzają we właściwym kierunku, zgodnym z zaplanowanym 2. informację parametryczną – inaczej ilościową – powala ona odpowiedzieć na wiele szczegółowych pytań o to, czy zakres, stałość i struktura wiedzy są dostateczne.

Taksonomia czy idę w dobrym kierunku na ile idę w dobrym kierunku

Taksonomia celów w dziedzinie poznawczej (B. Niemierko Poziom I. Wiadomości ) Kategoria A. Zapamiętanie wiadomości A. Zrozumienie wiadomości A. Stosowanie wiadomości w I. Umiejętności sytuacjach typowych A. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych

Taksonomia celów w dziedzinie motywacyjnej (B. Niemierko) Poziom I. Działania I. Postawy Kategoria A. Uczestnictwo w działaniu A. Podejmowanie działania A. Nastawienie na działanie A. System działań

Taksonomia celów praktycznych (B. Niemierko) Poziom I. Działania Kategoria A. Naśladowanie działania A. Odtwarzanie działania I. Umiejętności A. Sprawność działania w stałych warunkach A. Sprawność działania w zmiennych warunkach

Strefa poznawcza: - wiedza - zrozumienie - zastosowanie - analiza - synteza - ocena Strefa emocjonalna: - recepcja (uwaga) - reagowanie - wartościowanie - organizowanie - charakteryzowanie Strefa psychomotoryczna: - czynności odruchowe - czynności podstawowe - umiejętności percepcyjne - umiejętności fizyczne - ruchy wyćwiczone - komunikowanie się bezsłowne

Poziom I – wiadomości: A. zapamiętanie wiadomości – wiadomości mogą dotyczyć terminologii, faktów, praw i teorii naukowych, konwencji i klasyfikacji, kryteriów oceny, zasad działania, procedur i algorytmów, metodologii badań. Uczeń uzyskuje gotową wiedzę, wymagającą co najwyżej pewnego przegrupowania dla powiązania z wiedzą poprzednio uzyskaną. Wiadomości są zapamiętywane, gdy uczeń jest w stanie odszukać je w pamięci, sprawdzić kompletność i ewentualnie uzupełnić, przestawić w formie ustnej lub pisemnej albo wykorzystać w praktycznym działaniu. B. zrozumienie wiadomości – obejmuje elementarny poziom zrozumienia, pozwalający na operowanie wiadomością w zakresie uznanym za niezbędny na danym szczeblu nauczania przedmiotu.

Poziom II – umiejętności: C. stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych– jest to osiągnięcie wyniku o bezpośrednim lub potencjalnym znaczeniu praktycznym, oparte na prawidłowym zrozumieniu sytuacji, dostępnych danych, zasad i procedur działania oraz rodzaju oczekiwanego rozwiązania. Skuteczność, w której czynność jest wykonywana, nie powinna odbiegać od sytuacji, w jakiej czynność była ćwiczona. D. stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych – obejmuje złożone procesy umysłowe służące znalezieniu potrzebnego rozwiązania w sytuacji zasadniczo nowej dla ucznia. Są tu wykorzystywane wiadomości z różnych dziedzin, a rozwiązanie jest zawsze w pewnym stopniu twórcze. Na zastosowanie wiadomości składają się trzy rodzaje czynności: · analiza – polega na wyróżnieniu elementów i związków między elementami jakiegoś stanu rzeczy lub jakiejś wypowiedzi oraz na odtworzeniu struktury tej całości. · synteza – polega na zbudowaniu modelu przeanalizowanej całości, ujęciu jej właściwości w oryginalnie ustrukturowanej wypowiedzi lub zaprojektowaniu systemu szczegółowych działań. · ocena – polega na wartościowaniu stanu rzeczy i wyniku działań przez porównanie ich z odpowiednimi modelami oraz przez odwołanie się do właściwych kryteriów teoretycznych.

Planujemy lekcję

Historia Refleksja nad historią jako nauką. Uczeń: 1) wyjaśnia, na czym polega praca historyka; 2) wskazuje sposoby mierzenia czasu w historii i posługuje się pojęciami chronologicznymi; 3) rozpoznaje rodzaje źródeł historycznych; 4) odróżnia historię od dziejów legendarnych.

Muzyka: W zakresie ruchu przy muzyce. Uczeń: 1) odtwarza ruchem proste rytmy i schematy rytmiczne; 2) wykonuje podstawowe kroki, figury i układy taneczne: a) polskich tańców narodowych: poloneza, kujawiaka i krakowiaka, b) wybranych tańców ludowych (szczególnie własnego regionu), c) wybranych tańców różnych narodów, d) wybranych tańców towarzyskich (fakultatywnie)

Planuję: podstawa programowa: Uczeń: 1) wyjaśnia, na czym polega praca historyka; po czym poznam, że… uczeń wie… uczeń potrafi… uczeń jest gotów… jak ja to zmierzę?

Scenariusz lekcji historii i społeczeństwa w klasie IV 1. Temat lekcji: Jak poznajemy historię? 2. Cele operacyjne lekcji: a) Uczeń zna: • pojęcia: źródło historyczne( materialne i pisane), archeolog, wykopalisko, pismo. b) Uczeń rozumie: • różnice między pracą archeologa i historyka, • rolę źródła historycznego w poznawaniu i rekonstrukcji przeszłości, • na czym opiera się wiedza historyczna. c) Uczeń potrafi: • podać przykłady źródeł materialnych i pisanych, • opisać wygląd stanowiska archeologicznego, • omówić różne rodzaje pisma. 3. Metody pracy: elementy wykładu, praca w grupach. 4. Środki dydaktyczne: przykłady źródeł historycznych ( przedmioty codziennego użytku), kartki z napisami źródła materialne i źródła pisane.

5. Przebieg lekcji: a) Uczniowie przypominają, czym zajmuje się historia. Swobodne rozmowy na temat: skąd wiemy , jak wyglądało życie ludzi setki czy tysiące lat temu. Co pozostawili po sobie ludzie, którzy żyli dawno temu? b) Nauczyciel prezentuje kilka przykładów źródeł materialnych i pisanych, z którymi uczniowie mają styczność z życiu codziennym. Przedmioty te zostają ułożone na stole. c) Rozmowa na temat, które z przedstawionych przedmiotów mają szansę przetrwać dłużej , nie ulegając zniszczeniu? d) Zgodnie z sugestiami uczniów leżące na stole przedmioty zostają podzielone na dwie grupy, reprezentujące źródła materialne i pisane. Nauczyciel określa poszczególne kategorie, stawiając obok napisy. Uczniowie zapisują krótką notatkę do zeszytu. e) Nauczyciel zadaje zagadkę uczniom. Badaniem przeszłości na podstawie źródeł historycznych zajmują się archeolodzy i historycy. Archeolodzy są naukowcami, którzy badają źródła wykopane z ziemi. Jakim rodzajem źródeł zajmują się przede wszystkim historycy? f) Na tablicy zostają powieszone napisy : źródła historyczne, źródła pisane, źródła materialne, historyk, archeolog. Wybrani uczniowie łączą właściwie pojęcia( historyk +źródła pisane, archeolog +źródła materialne). Zapisanie notatki do zeszytu. g) Praca w grupach. Podział losowy klasy ( na podstawie wybranego cukierka) na 4 grupy: dwie grupy historyków i dwie grupy archeologów. Nauczyciel opisuje sytuację, w której źródła pokazane na początku lekcji zostają odnalezione za 1000 lat. Historycy ustalają jakich informacji o naszych czasach dostarczyłyby źródła pisane. Archeolodzy podobnie interpretują źródła materialne. Na pracę przeznacza się około 5 minut. Następnie zespoły prezentują efekt swojej pracy( w formie ustnej lub pisemnej). h) Podsumowanie zajęć. Uczniowie wymieniają podobieństwa oraz różnice między pracą historyka i archeologa. i) Zadanie domowe i jego objaśnienie: ćw. 1/7 , dla chętnych 2/7.

Na podstawie scenariusza sformułuj wymagania – określ efekty uczenia się