Podnoszenie atrakcyjnoci turystycznej i kreowanie wizerunku gospodarstw agroturystycznych

Podnoszenie atrakcyjności turystycznej i kreowanie wizerunku gospodarstw agroturystycznych poprzez produkty tradycyjne, lokalne i ekologiczne mgr inż. Maria Sudnik MODR O/ Siedlce „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” Projekt opracowany przez Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego o/Siedlce Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

• Współczesny turysta chce aktywnie uczestniczyć we wszystkim, co go otacza, w wyniku czego poznaje lokalnych mieszkańców i ich styl życia

• Turyści utożsamiają agroturystykę jako formę wypoczynku z pełnym relaksem, wynikającym z przebywania w gospodarstwach rolnych. • Duże znaczenie ma możliwość zakupu lub skorzystania na miejscu z wytwarzanej żywności wysokiej jakości.

• Bardzo ważnym elementem oferty turystycznej, a jednocześnie istotnym czynnikiem rozwoju obszarów wiejskich, jest regionalna żywność. • Goście, odwiedzający gospodarstwa agroturystyczne, nastawieni są na degustację lokalnych potraw oraz zakup tradycyjnych produktów.

• Przedmiotem zainteresowania turystów są nie tylko miejsca, w których można dobrze zjeść i skosztować lokalnych specjałów, ale przede wszystkim zapoznać się z historią i tradycyjnym procesem ich produkcji

• Coraz bardziej popularna staje się turystyka, w której uczestniczą osoby szczególnie zainteresowane poznawaniem dziedzictwa kulinarnego • Taka turystyka nazywana jest turystyką kulinarną, żywności lub turystyką gastronomiczną

• Kulinaria zaczynają być traktowane jako samodzielne atrakcje turystyczne

• PRODUKTY TRADYCYJNE, REGIONALNE, LOKALNE I EKOLOGICZNE • SĄ • NARZĘDZIEM ROZWOJU, PROMOCJI I PODNOSZENIA ATRAKCYJNOŚCI OBSZARÓW WIEJSKICH

CO TO JEST PRODUKT? , LOKALNY TRADYCYJNY REGIONALNY EKOLOGICZNY

• PRODUKT EKOLOGICZNY Europejskie logo „Rolnictwo ekologiczne” gwarantuje, że: • przynajmniej 95% składników pochodzenia rolnego tego produktu zostało wyprodukowane metodami ekologicznymi, • produkt spełnia wymogi oficjalnego systemu certyfikacji, • produkt pochodzi prosto od producenta lub został dostarczony w zapieczętowanym opakowaniu, • produkt jest opatrzony nazwą producenta, przetwórcy lub konfekcjonera oraz nazwą i/lub kodem jednostki certyfikującej.

Produkty tradycyjne, regionalne, lokalne i ekologiczne: Ø podnoszą atrakcyjność turystyczną regionu Ø kształtują wizerunek regionu i przyczyniają się do poprawy jego konkurencyjności, budują markę regionu Ø wpływają na popularność regionu Ø wywierają pozytywny wpływ na społeczność lokalną: wzmacniają więzi społeczne, integrują środowisko, umacniają poczucie inności, niepospolitości

• Ofertę agroturystyczną można wzbogacić o element uczestnictwa w festiwalach i festynach związanych z lokalnymi tradycjami kulinarnymi (np. , Święto Chleba w Węgrowie, Kiermasz Sójki w Cegłowie, Święto Ziemniaka w Przesmykach, Festiwal Kuchni Regionalnej w Sokołowie Podlaskim)

Produkty tradycyjne, regionalne i lokalne - utrwalenie regionalności i tożsamości „małych ojczyzn” • Produkt tradycyjny jest ważnym elementem kulturowej tożsamości regionu • Odmienność i różnorodność danej kuchni oraz wierność tradycji są czynnikami decydującymi o atrakcyjności kulinarnej regionu • Dziedzictwo kulinarne regionu staje się naturalnym bogactwem i szansą na rozwój dla jego mieszkańców

WIZERUNEK TWOJEGO GOSPODARSTWA AGROTURYSTYCZNEGO ZALEŻY OD CIEBIE • Możesz go sam wymyślić, zaadaptować, uzewnętrznić i pokazać innym

• Podstawowym źródłem zaopatrzenia gospodarstwa agroturystycznego w warzywa powinien być własny ogród warzywny; prowadzony metodami proekologicznymi stanowi dodatkowy atut oferty wypoczynkowej • asortyment uprawianych warzyw musi być bogaty, aby przez cały sezon można było spożywać jak najwięcej świeżych produktów z własnego ogrodu

Ważnym elementem gospodarstwa agroturystycznego są zwierzęta…

WIZERUNEK WIEJSKIEJ KUCHNI DOMOWEJ • • • tradycyjne potrawy własne surowce oryginalne przepisy „specjalności” nakrycia stołowe estetyka nakrycia stołu naturalne dekoracje

• Turyści chcą mieć gwarancję, że nabywana przez nich żywność jest wysokiej jakości …. i jest bezpieczna…. .

JAKOŚĆ ZDROWOTNA ŻYWNOŚCI • Ogół cech i kryteriów, przy pomocy których charakteryzuje się żywność pod względem wartości odżywczej, bezpieczeństwa dla zdrowia konsumenta oraz wartości organoleptycznej.

• Dobra Praktyka Higieniczna • Działania, które muszą być podjęte i warunki higieniczne, które muszą być spełnione i kontrolowane na wszystkich etapach produkcji i obrotu, aby zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne żywności.

Dobra Praktyka Higieniczna Ø Lokalizacja, otoczenie i stan sanitarny gospodarstwa lub obiektu Ø Układ funkcjonalny kuchni, jadalni, ich wyposażenie i stan higieniczny Ø Procesy mycia i dezynfekcji urządzeń i sprzętu Ø Zaopatrzenie w wodę pitną Ø Usuwanie opadów i śmieci Ø Zabezpieczenie przed szkodnikami i kontrole w tym zakresie Ø Szkolenie i wymagania zdrowotne dotyczące osób obsługujących gości, higiena personelu Ø Prowadzenie dokumentacji i zapisów GHP

• Nowe ustawodawstwo w zakresie higieny żywności kładzie szczególny nacisk na elastyczność

REGULACJE PRAWNE UE > Rozporządzenie Rady WE 178/2002, ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego > Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych. > Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego. > Rozporządzenie (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego > Rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt „

POLSKIE REGULACJE PRAWNE Ø Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2006 r. Nr 171, poz. 1225) Ø Ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2006 r. Nr 17, poz. 127) Ø Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 czerwca 2010 r w sprawie szczegółowych warunków uznania działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (Dz. U. 2010 r. , Nr 113, poz. 753).

> Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2007 r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczących rejestracji i zatwierdzania zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność podlegających urzędowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. Nr 106 poz. 730) > Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży bezpośredniej (Dz. U. z dnia 12 stycznia 2007 r. Nr. 5 poz. 38) > Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2009 r. w sprawie ogólnych odstępstw od wymagań higienicznych w zakładach produkujących żywność tradycyjną niezwierzęcego pochodzenia Dz. U. 09. 37. 294

LISTA PRODUKTÓW TRADYCYJNYCH • Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. 2005 Nr 10 poz. 68)

LISTA PRODUKTÓW TRADYCYJNYCH • Prawo do wpisu na LPT mają produkty, które charakteryzują się tradycyjną, ugruntowaną w czasie metodą wytwarzania, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji. • Na Listę Produktów Tradycyjnych mogą być wpisane produkty, które są wytwarzane od co najmniej 25 lat

NA LISTĘ PRODUKTÓW TRADYCYJNYCH MOGĄ BYĆ WPISANE • Sery i produkty mleczne • Mięso świeże oraz produkty mięsne • Produkty rybołówstwa w tym ryby • Warzywa i owoce ( przetworzone i nie) • Wyroby cukiernicze i piekarnicze • Oleje i tłuszcze (masło, margaryna) • Miody • Gotowe dania i potrawy • Napoje alkoholowe i bezalkoholowe • Inne produkty

PRODUKTY TRADYCYJNE WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Produkty mięsne/ 21 • • • Pasztet z Sobień-Jezior Kiełbasa ojcowa z Sobień Jezior Polędwiczki wędzone podsuszane Kiełbasa nadbużańska jałowcowa sucha Polędwica kurpiowska Kogutki z Radziwiłłowa Kaszanka szydłowiecka w kostkę krojona Kiełbasa szydłowiecka pieczona z oczkiem Kiełbasa staropolska szydłowiecka

• • • Kiełbasa ze Starych Litewnik Czarna kiszka ze Starych Litewnik Kapłon staropolski Szynka pieczona w chlebie Maciek mazowiecki Kiełbasa palcówka Bolimowski gołąb nadworny Pasztet domowy szydłowiecki Salceson wizytowy Pularda mazowiecka Skołatowska słonina- przysmak myśliwego Perliczki z Grabiny Radziwiłłowskiej

PRODUKTY TRADYCYJNE WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO • Produkty mleczne /1 • Kozi ser z Cegłowa • Warzywa i owoce/ 5 • • • Czosnek latowicki Podchmielone wisienki zakroczymskie Konfitura wiśniowa zakroczymska Jabłka grójeckie Papryka przytycka

PRODUKTY TRADYCYJNE WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO • • • Wyroby piekarnicze i cukiernicze/5 Sójka mazowiecka Pańska skórka Baba z chleba żytniego Fafernuchy Chleb razowy radziwiłłowski

PRODUKTY TRADYCYJNE WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO • Oleje i tłuszcze/ 1 • Mazowieckie masło klarowane • • Miody /3 Miód nadbużański Miód kurpiowski Miody z Grębkowa

PRODUKTY TRADYCYJNE WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO • • • Gotowe dania i potrawy/ 4 Pierogi z ziemniakami „Szlachcice” Kapusta z olejem lnianym i grzybami Ślimak winny z Radziwiłłowa Rosół dworski z kapłona

PRODUKTY TRADYCYJNE WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Napoje/ 5 • • • Piwo z Ciechanowa Miodowe piwo mazowieckie Likier jajeczny radziwiłłowski Miodolada mazowiecka Nalewka wiśniowa zakroczymska Inne produkty/3 • Jaja z Radziwiłłowa • Jaja perlicze z Grabiny Radziwiłłowskiej • Makaron radziwiłłowski

LISTA PRODUKTÓW TRADYCYJNYCH • Służy rozpowszechnianiu informacji dot. wytwarzania produktów tradycyjnych • Ma na celu pogłębienie wiedzy konsumentów na temat kulinarnego dziedzictwa • Służy przygotowaniu producentów do rejestracji nazw na poziomie UE • Stwarza wytwórcom produktów możliwość ubiegania się o udzielenie odstępstw od obowiązujących i prawnie uregulowanych wymogów produkcyjnych ( weterynaryjnych, sanitarnych)

• We wspomnieniach turysty pozostać powinny smaki kuchni tradycyjnej oraz elementy obrzędowości lokalnej

Identyfikacja i prezentacja produktów tradycyjnych, lokalnych i ekologicznych wschodniego Mazowsza oraz dzielenie się dobrymi praktykami - warsztaty • Jakie produkty rolne wytwarzane są w moim gospodarstwie? • Jaka potrawa/produkt może stać się (lub jest) specjalnością mojego gospodarstwa agroturystycznego? • Jakie produkty/potrawy są najbardziej popularne w moim regionie? • Jak mogę, poprzez wytwarzane produkty/ potrawy, poprawić wizerunek swojego gospodarstwa? „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” Projekt opracowany przez Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego o/Siedlce Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

• Sieciowy produkt turystyki wiejskiej • Gotowa do sprzedaży spakietyzowana oferta, która opiera się o rozproszoną strukturę podmiotów, miejsc, atrakcji, obiektów i funkcjonuje jako jedna koncepcja posiadająca wspólny wiodący, silny wyróżnik produktu • Pozwala na kreowanie spójnego wizerunku – budowanie tożsamości obszaru i jego pozytywnego wizerunku rynkowego – lepsze efekty

• Produkty zaprezentowane przez gospodarstwa w jednej ofercie - to nowa ich silna strona • Jest to szansa wpisania się w nowe trendy w turystyce

• Należy tak dobrać cechy produktu turystycznego i tak ułożyć treść przekazu reklamowego, aby przyciągnąć uwagę turysty, wzbudzić zainteresowanie regionem, zachęcić do przyjazdu i wywołać działanie – podróż

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” Projekt opracowany przez Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego o/Siedlce Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi