Podkarpacki Orodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale Restrukturyzacja maych

Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale „Restrukturyzacja małych gospodarstw” PROW 2014 -2020 1

Terminologia Działanie: „Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej” Poddziałanie 6. 3: „Pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz rozwoju małych gospodarstw” Typ operacji: „Restrukturyzacja małych gospodarstw” 2

Cele i priorytety działania q Cele szczegółowe: § poprawa wyników gospodarczych wszystkich gospodarstw § ułatwianie restrukturyzacji i modernizacji gospodarstw q Priorytet nr 2: § zwiększenie konkurencyjności gospodarstw rolnych q Cele przekrojowe: § § w zakresie ochrony środowiska w zakresie łagodzenia zmian klimatu 3

Wysokość wsparcia Premia w kwocie 60 tys. zł (nie więcej niż 15 tys. euro) 60 tys. zł na restrukturyzację gospodarstwa q I rata - 80 % (nie więcej niż 48 tys. zł) § wypłacana na wniosek o płatność, który składa się w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy q II rata - 20 % (nie więcej niż 12 tys. zł) § wypłacana na wniosek o płatność, który składa się po realizacji biznesplanu, jednak nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy 4

Wspierane gospodarstwo q o wielkości ekonomicznej wyrażonej w całkowitej rocznej standardowej produkcji (SO) mniejszej niż 10 tys. euro 5

Wspierane gospodarstwo Produkcja standardowa (SO) jest miernikiem potencjalnych możliwości wytwórczych. Określa możliwą wartość produkcji, którą rolnik może osiągnąć w danym regionie przy określonych zasobach produkcyjnych gospodarstwa – „produkcję prawdopodobną, teoretyczną”. 6

Wnioskodawca Rolnik/małżonek rolnika – – pełnoletni obywatel państwa członkowskiego UE, który m. in. : q q jest w posiadaniu samoistnym lub zależnym gospodarstwa* położonego na terytorium RP: § o powierzchni co najmniej 1 ha gruntów ornych, sadów, łąk lub pastwisk trwałych, gruntów rolnych zabudowanych, gruntów pod stawami, gruntów pod rowami lub § nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej prowadzi w celach zarobkowych, osobiście i na własny rachunek działalność rolniczą w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, z wyłączeniem chowu i hodowli ryb * w rozumieniu art. 553 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm. ) 7

Wnioskodawca c. d. q podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie jako rolnik lub małżonek rolnika nieprzerwanie przez co najmniej ostatnie 2 miesiące poprzedzające miesiąc złożenia wniosku i w tym okresie nie prowadził innej działalności gospodarczej q przedłożył biznesplan i zobowiązał się do jego realizacji 8

Małżonkowie wnioskodawcami Gdy o pomoc ubiegają się oboje małżonkowie i oboje spełniają warunki jej przyznania, pomoc przyznaje się: Pomoc wyłącznie jednemu z małżonków q tylko jednemu z nich, co do którego współmałżonek wyraził pisemną zgodę q niezależnie od tego, czy posiadają wspólne czy odrębne gospodarstwa rolne Wyjątek: pomoc została przyznana, lecz jej nie wypłacono z powodu rezygnacji, niedopełnienia warunków określonych w decyzji, niezłożenia wniosku o płatność 9

Pomocy nie przyznaje się Premii nie przyznaje się beneficjentom działań PROW 2007 -2013: q „Ułatwianie startu młodym rolnikom” q „Modernizacja gospodarstw rolnych” q „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” PROW 2014 -2020: q „Modernizacja gospodarstw rolnych” q „Premie dla młodych rolników” q „Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej” 10

Pomoc przyznaje się tylko raz Pomoc przyznaje się na dane gospodarstwo tylko raz w okresie realizacji PROW 2014 -2020 Wyjątek: pomoc została przyznana, lecz zostało stwierdzone wygaśnięcie decyzji lub została uchylona decyzja o przyznaniu pomocy 11

Przeznaczenie pomocy 100 % premii na: Inwestycje w środki trwałe: § min. 80% kwoty pomocy q działalność rolniczą prowadzoną w gospodarstwie lub q przygotowanie do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie co najmniej 80% pomocy na inwestycje w środki trwałe Inwestycje w środki trwałe: q wyłącznie nowe maszyny, urządzenia oraz wyposażenie q w przypadku inwestycji budowlanej – wyłącznie inwestycja położona na gruntach stanowiących: q q q własność beneficjenta; przedmiot użytkowania wieczystego lub przedmiot dzierżawy z ZWRSP lub JST nie mogą być finansowane z udziałem innych środków publicznych 12

Pomoc nie może zostać przeznaczona Na działalność w zakresie: q prowadzenia plantacji roślin wieloletnich na cele energetyczne q prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej: q hodowla zwierząt laboratoryjnych q hodowla ryb akwariowych q hodowla psów rasowych q hodowla kotów rasowych 13

Planowana operacja Wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa q obejmuje restrukturyzację gospodarstwa § do min. 10 tys. euro w zakresie żywnościowych § o min. o 20% lub nieżywnościowych produktów rolnych, lub przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie q w wyniku jej realizacji nastąpi wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa: q do co najmniej 10 tys. euro q co najmniej o 20 % w stosunku do wielkości wyjściowej 14

Biznesplan przedstawia: Biznesplan dotyczy rozwoju gospodarstwa q koncepcję restrukturyzacji gospodarstwa q cele rozwoju gospodarstwa q sposób wykorzystania pomocy 15

Biznesplan zawiera Podstawowe elementy biznesplanu: q opis wyjściowej sytuacji gospodarstwa Informacje dotyczące: -zasobów gospodarstwa, tj. gruntów rolnych, a także budynków, budowli, maszyn, urządzeń i wyposażenia, -struktury produkcji roślinnej lub zwierzęcej, -wielkości ekonomicznej gospodarstwa. q opis docelowej sytuacji gospodarstwa Informacje dotyczące: - powierzchni i rodzaju UR, - struktury produkcji roślinnej lub zwierzęcej, - wielkości ekonomicznej gospodarstwa. q sposób osiągnięcia wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa 16

Biznesplan zawiera c. d. q informacje mające na celu rozwój gospodarstwa, w tym: q opis i szacunkową wartość planowanych inwestycji w środki trwałe - min. 80 % kwoty pomocy q wskazanie i szacunkową wartość planowanych zakupów obrotowych środków produkcji q opis działań dotyczących zrównoważenia środowiskowego i efektywnej gospodarki zasobami 17

Biznesplan zawiera c. d. q informacje o planowanych działaniach, w tym: q udziale w szkoleniach q korzystaniu z usług doradczych q udziale w zorganizowanych formach współpracy producentów rolnych q przygotowaniu do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie q przetwarzaniu produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie q uczestnictwie w unijnym lub krajowym systemie jakości określonym w działaniu „Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych” objętego Programem 18

Wyjściowa wielkość ekonomiczna Przy ustalaniu, bierze się pod uwagę: q produkcję rolną (uprawy w plonie głównym/ stan średni zwierząt) w roku, w którym przypada dzień rozpoczęcia terminu składania wniosków o przyznanie pomocy q użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, stanowiące przedmiot: q własności q użytkowania wieczystego q dzierżawy z ZWRSP lub od JST (umowa dzierżawy na czas nieoznaczony albo okres co najmniej 7 lat od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy) q q dzierżawy od innych podmiotów, jeżeli umowa dzierżawy została zawarta: § w formie aktu notarialnego albo z datą pewną oraz § na okres co najmniej 7 lat od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy do których temu rolnikowi przyznano płatność obszarową 19

Docelowa wielkość ekonomiczna Przy ustalaniu, bierze się pod uwagę: q produkcję rolną (uprawy w plonie głównym/ stan średni zwierząt) w roku poprzedzającym rok zakończenia realizacji biznesplanu lub zakończenia realizacji biznesplanu (przed lub po 15 maja) q użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa w dniu zakończenia realizacji biznesplanu, stanowiące przedmiot: q własności q użytkowania wieczystego q dzierżawy z ZWRSP lub od JST (umowa dzierżawy na czas nieoznaczony albo 70% okres co najmniej 7 lat od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy) q q dzierżawy od innych podmiotów*, jeżeli umowa dzierżawy została zawarta: § w formie aktu notarialnego albo z datą pewną oraz § na okres co najmniej 7 lat od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy do których temu rolnikowi przyznano płatność obszarową** * powierzchnia UR dzierżawionych od innych podmiotów w roku docelowym nie może przekroczyć powierzchni takich UR w roku wyjściowym; ** powierzchnia UR, na które rolnikowi przyznano płatność obszarową w roku docelowym nie może przekroczyć powierzchni UR, na które rolnikowi przyznano płatność obszarową w roku wyjściowym. 20

Biznesplan zapewnia Wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa Pomoc może zostać przyznana jeżeli biznesplan zapewnia: § § do min. 10 tys. euro o min. o 20% o uzyskanie docelowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa o dostosowanie planowanych inwestycji do zasobów gospodarstwa oraz docelowej struktury produkcji o zgodność szacunkowych wartości planowanych inwestycji z cenami rynkowymi o spójność i zgodność wszystkich elementów biznesplanu 21

Obsługa wniosków q w oddziałach regionalnych ARi. MR q w trybie Kpa q w systemie OFSA PROW 2014 -2020 q z zastosowaniem „dwóch par oczu” (Weryfikujący/ Sprawdzający) 22

Wzory dokumentów Agencja udostępnia wnioskodawcom formularze dokumentów: ARi. MR udostępnia wzory dokumentów na stronie: www. arimr. gov. pl q Wniosek o przyznanie pomocy (Wo. PP) q Biznesplan q Oświadczenia q Wniosek o płatność I raty pomocy (Wo. P I) q Wniosek o płatność II raty pomocy (Wo. P II) q Sprawozdanie z realizacji biznesplanu 23

Złożenie wniosku o Nabór wniosków: n pierwszy lub drugi kwartał roku kalendarzowego n trwa 14 - 30 dni o Złożenie wniosku – OR ARi. MR właściwe ze względu na miejsce położenia gospodarstwa o Terminowość złożenia wniosku: Forma złożenia wniosku Data złożenia wniosku osobiście lub przez osobę upoważnioną Data złożenia wniosku w OR ARi. MR (data zarejestrowania wniosku) przesłanie przesyłką rejestrowaną, nadaną w placówce pocztowej operatora wyznaczonego Data nadania wniosku (data stempla pocztowego) przesłanie za pośrednictwem poczty kurierskiej Data wpływu wniosku do OR ARi. MR 24

Wniosek o przyznanie pomocy (Wo. PP) Zawiera w szczególności: q numer identyfikacyjny q dane wnioskodawcy q dane małżonka wnioskodawcy q datę rozpoczęcia podlegania ubezpieczeniu w KRUS q informację o wyjściowej i docelowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa q oświadczenia wnioskodawcy 25

Wniosek o przyznanie pomocy (Wo. PP) Do wniosku dołącza się: q kopię dokumentu tożsamości q biznesplan (CD lub DVD) oraz wydruk z podsumowaniem BP q kopię dokumentów potwierdzających posiadanie gospodarstwa q kopie dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe q oświadczenia: § § małżonka współposiadacza gospodarstwa q zaświadczenie z US (w przypadku prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej) 26

Weryfikacja Wo. PP - etapy q Przyjęcie i rejestracja wniosku – - Potwierdzenie przyjęcia wniosku q Wprowadzenie danych do SI, kontrola zgodności q Weryfikacja formalna – karta weryfikacji A Obsługa wniosku zgodnie z: KP-611 -326 -ARi. MR [Wezwanie do usunięcia braków formalnych (art. 64 § 2 Kpa)] [Pismo o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania] q Ocena merytoryczna – karta weryfikacji B, C § Kontrole administracyjne (w tym krzyżowe) - karta weryfikacji B § Ocena Biznesplanu – karta weryfikacji C § Uwzględnienie wyników Kn. M w zakresie SO [Wezwanie do złożenia wyjaśnień (art. 50 § 1 Kpa)] 27

Weryfikacja Wo. PP – etapy c. d. q Przyznanie punktów w OR q Ustalenie kolejności przysługiwania pomocy q utworzenie wojewódzkiej listy wnioskodawców q opublikowanie informacji przez Prezesa ARi. MR q Sprawdzenie dostępności środków – karta weryfikacji D q Wydanie decyzji w sprawie przyznania pomocy (dyrektor OR) [Decyzja o przyznaniu pomocy] [Decyzja o odmowie przyznania pomocy] Złożenie odwołania od decyzji: q do Centrali ARi. MR za pośrednictwem OR ARi. MR q w terminie 14 dni od dnia doręczenia 28

Kolejność przysługiwania pomocy q decyduje suma punktów przyznawanych na podstawie określonych kryteriów wyboru q punkty na podstawie danych we Wo. PP i załącznikach q zmiany po upływie 20 dni od dnia zakończenia naboru nie mają wpływu na kolejność (wyjątek – zmniejszenie liczby punktów) q w pierwszej kolejności pomoc przysługuje wnioskodawcom z największą liczbą punktów q gdy wnioskodawcy uzyskali taką samą liczbę punktów, o kolejności decyduje wyjściowa wielkość ekonomiczna gospodarstwa (mniejsza) [w dalszej kolejności wiek wnioskodawcy (młodszy)] Pomoc przyznawana jeżeli wnioskodawca uzyska minimum 7 punktów 29

Kolejność przysługiwania pomocy – kryteria wyboru c. d. Zależy od sumy punktów przyznawanych wg następujących kryteriów wyboru: • • • rodzaj planowanej produkcji (od 1 do 3 pkt); kompleksowość biznesplanu (od 0, 25 do 7 pkt); wpływ na realizację celów przekrojowych (od 1 do 10 pkt); 30

Kolejność przysługiwania pomocy – kryteria wyboru c. d. q wpływ na realizację celów przekrojowych § § udział zbóż w strukturze zasiewów (≤ 66%) – 0, 5 pkt § inwestycje w zakresie ochrony środowiska i klimatu – max 5 pkt plan nawozowy z uwzględnieniem analizy chemicznej gleby oraz stosowanie tego planu (prowadzenie wykazu działań agrotechnicznych zawierającego wykaz prac w zakresie nawożenia, nazwę i ilość nawozu pod poszczególne uprawy) – 2 pkt q innowacyjność - max 2 pkt § § postęp biologiczny – 1 pkt organizacja produkcji – 1 pkt nowoczesne technologie produkcji – 1 pkt innowacyjny produkt – 1 pkt 31

Kolejność przysługiwania pomocy – kryteria wyboru c. d. q docelowa wielkość ekonomiczna gospodarstwa: § § § powyżej 20 tys. euro – 5 pkt 16 tys. – 20 tys. euro – 4 pkt 12 tys. – 16 tys. euro – 2 pkt q wiek wnioskodawcy w dniu złożenia wniosku § nie więcej niż 40 lat – 1 pkt 32

Decyzja o przyznaniu pomocy Wydawana z zastrzeżeniem dopełnienia w terminie 9 miesięcy od dnia jej doręczenia następujących warunków: q rozpoczęcia realizacji biznesplanu q rozpoczęcia prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów w gospodarstwie, najpóźniej w dniu rozpoczęcia realizacji biznesplanu, chyba że beneficjent jest zobowiązany do prowadzenia księgi przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowej, lub ewidencji przychodów i rozchodów na podstawie odrębnych przepisów [wzór - zał. nr 3 rozporządzenia dot. „Premii dla młodych rolników”] q złożenia wniosku o płatność pierwszej raty Wydanie decyzji: § Dyrektor OR § Termin - 180 dni od dnia zakończenia terminu składania wniosków o przyznanie pomocy 33

Wniosek o płatność II raty 48 tys. zł i 12 tys. zł Premia przyznawana w dwóch ratach: q Wniosek o płatność I raty – złożenie w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy, po spełnieniu warunków określonych w decyzji q Wniosek o płatność II raty – złożenie po realizacji biznesplanu, nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty I raty pomocy 34

Wniosek o płatność Wo. P(I), Wo. P(II) Zawiera w szczególności: q dane beneficjenta ARi. MR udostępnia wzory dokumentów na stronie: www. arimr. gov. pl q numer rachunku bankowego beneficjenta [wypłata pomocy] Wniosek o płatność II raty – dodatkowo: q oświadczenie o niefinansowaniu inwestycji z innych środków publicznych 35

Wniosek o płatność Do wniosku dołącza się Wo. P II Wo. P I § dokument potwierdzający rozpoczęcie realizacji biznesplanu § kopię lub wydruk strony z ewidencji przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowej lub ewidencji przychodów i rozchodów prowadzonej na podstawie odrębnych przepisów z informacją o zdarzeniach gospodarczych, które wystąpiły w gospodarstwie beneficjenta po dniu doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy § sprawozdanie z realizacji biznesplanu (formularz udostępniony przez ARi. MR) oraz dokumenty potwierdzające realizację działań dotyczących rozwoju gospodarstwa § oświadczenie o prowadzeniu uproszczonej rachunkowości § kopię planu nawozowego oraz kopię wyników analizy chemicznej gleby (jeżeli wnioskodawcy przyznano punkty za realizację celów w zakresie ochrony środowiska i klimatu) 36

Weryfikacja Wo. P - etapy q Przyjęcie i rejestracja wniosku - Potwierdzenie przyjęcia wniosku Obsługa wniosków o płatność zgodnie z: KP-611 -399 -ARi. MR q Wprowadzenie danych do SI, kontrola zgodności q Weryfikacja kompletności – karta weryfikacji E (Wo. P I) / G (Wo. P II) q Ocena merytoryczna oraz weryfikacja karta weryfikacji F (Wo. P I)/ H (Wo. P II) krzyżowa – q Zlecenie płatności q Wypłata pomocy - pion finansowo-księgowy w Centrali ARi. MR (Departament Księgowości) 37

Wypłata pomocy Maksymalny termin 90 dni od dnia złożenia wniosku o płatność wraz z wymaganymi dokumentami W przypadku niedopełnienia (niespełnienia) warunków/ nieprzedłożenia wymaganych dokumentów/ niezłożenia Wo. P w terminie Wo. P I stwierdzenie wygaśnięcia decyzji o przyznaniu pomocy Wo. P II odmowa wypłaty II raty pomocy + sankcje finansowe (zwrot od 0, 5% do 100% kwoty pomocy) 38

Zobowiązania beneficjenta Beneficjent zobowiązany jest m. in. do: Ponadto: Ø przechowywanie dokumentacji Ø umożliwianie przeprowadzenie kontroli q prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie q prowadzenia uproszczonej rachunkowości q osiągnięcia wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa do co najmniej 10 tys. euro i utrzymanie tego poziomu q osiągnięcie wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa o co najmniej 20% w stosunku do wyjściowej wielkości ekonomicznej i utrzymanie tego wzrostu q prowadzenia działań, z tytułu których przyznano punkty co najmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty I raty pomocy 39

Sankcje finansowe* (przykładowe) Zwrot 100% kwoty wypłaconej pomocy: q niezrealizowanie biznesplanu w określonym terminie w zakresie: q prowadzenia gospodarstwa zgodnie ze strukturą produkcji określoną w biznesplanie (I rata pomocy) q osiągnięcia wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa do 10 tys. euro (I rata pomocy) q nieprowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie (I rata pomocy) q uniemożliwienie przeprowadzenia kontroli (niezależnie od etapu) * wysokość sankcji uzależniona jest od etapu, na którym stwierdzone zostaną nieprawidłowości 40

Sankcje finansowe (przykładowe) Zwrot 20% kwoty I raty pomocy: q nieprowadzenie produkcji roślin wysokobiałkowych* q nieprzygotowanie lub niestosowanie planu nawozowego* q niezrealizowanie działań w zakresie*: q q q udziału w zorganizowanych formach współpracy producentów rolnych przetwarzania produktów rolnych uczestnictwa w systemie jakości Zwrot 10% kwoty I raty pomocy: q niezrealizowanie działania w zakresie*: q q udziału zbóż w strukturze zasiewów (≤ 66%) przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie Zwrot po 5% kwoty I raty pomocy: q za każdy rok nieprowadzenia rachunkowości *jeżeli przyznano punkty z tego tytułu 41

Weryfikacja zobowiązań wieloletnich Kontrola administracyjna krzyżowa: o realizowana w każdym roku i obejmuje 100% beneficjentów pomocy w okresie związania z celem o cel kontroli - sprawdzenie czy beneficjent wywiązuje się z podjętych zobowiązań 42

Weryfikacja zobowiązań wieloletnich c. d. Kontrola merytoryczna dokumentów: w terminie 90 dni przed dniem upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy beneficjent przedkłada kierownikowi biura powiatowego Agencji: q informację o realizacji warunków na formularzu udostępnionym przez ARi. MR (SO) q dokumenty potwierdzające: q § prowadzenie rachunkowości § realizację działań, z tytułu których beneficjentowi przyznano punkty kopię planu nawozowego oraz kopię wyników chemicznej analizy gleby* W przypadku gdy beneficjent: Ø nie wywiązał się ze zobowiązań wieloletnich, w tym w zakresie utrzymania wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa Ø nie przedłoży w ARi. MR informacji o realizacji warunków lub dokumentów Pomoc podlega zwrotowi w całości lub części *jeżeli przyznano punkty z tego tytułu 43

Następca prawny beneficjenta W razie śmierci beneficjenta jego następcy prawnemu może być przyznana pomoc na operację, którą realizował beneficjent, jeżeli: q są spełnione warunki określone Programie q na następcę prawnego beneficjenta przeszły prawa beneficjenta nabyte w ramach realizacji tej operacji oraz inne prawa niezbędne do jej zrealizowania Wniosek następcy: q złożenie: § na formularzu udostępnionym przez ARi. MR § w OR ARi. MR, w którym został złożony Wo. PP § w terminie 2 miesięcy od dnia zaistnienia zdarzenia q rozpatrzenie przez ARi. MR: § w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia § zgodnie z zasadami obsługi Wo. PP 44

Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale Dziękuję za uwagę (: 45