Podejmowanie decyzji to proces rozpoznawania i wyboru okrelonego

Podejmowanie decyzji to proces rozpoznawania i wyboru określonego kierunku działania, prowadzącego do rozwiązania konkretnego problemu (Stoner J. A. F. . . . ) Przy podejmowaniu decyzji, rozwiązywaniu problemów decyzyjnych bardzo ważny jest czas jaki mamy, dostępne środki, stosunki między ludźmi, a także dostrzeganie nadarzających się okazji. Problem to sytuacja występująca wtedy gdy rzeczywisty stan spraw odbiega od stanu pożądanego. Okazja to sytuacja powstająca wtedy gdy okoliczności dają organizacji szansę do przekroczenia przyjętych celów Metoda dialektyczna to taka w której neguje się swoje założenia i następnie opracowuje „kontrrozwiązania” oparte na tych przeciwnych założeniach - zwana też metodą analizy adwokata diabła

Decyzje programowalne to decyzje dotyczące rutynowych problemów, określone przez zasady, procedury lub zwyczaje Decyzje programowalne podejmowane są zgodnie z zapisanymi lub niepisanymi zasadami, procedurami lub zwyczajami, ułatwiającymi podejmowanie decyzji w powtarzających się sytuacjach przez ograniczenie liczby możliwości lub wyłączenie niektórych z nich. Dla rozwiązywania rutynowych problemów ustalane są rutynowe procedury. Ograniczają one w pewnym stopniu swobodę kierowników. Decyzje nieprogramowalne są to decyzje dotyczące nierutynowych problemów, opracowywane są w procesie o nie określonej z góry strukturze. Decyzje nieprogramowe to decyzje w sprawach nietypowych lub wyjątkowych. Problem wymaga decyzji nieprogramowej, jeżeli występuje zbyt rzadko, aby być przedmiotem ustalonych zasad postępowania, albo gdy jest tak ważny, że wymaga szczegółowego potraktowania.

Decyzje podejmowane w warunkach pewności, ryzyka i niepewności Pewność: warunki podejmowania decyzji, w których kierownik dysponuje dokładnymi, wymiernymi i wiarygodnymi informacjami o skutkach wybrania każdej z rozważanych możliwości Ryzyko: warunki podejmowania decyzji, w których kierownik zna prawdopodobieństwo uzyskania pożądanego wyniku poszczególnych możliwych działań Niepewność: warunki podejmowania decyzji, w których kierownik ma do czynienia z nieprzewidywalnymi okolicznościami zewnętrznymi lub w których brakuje mu informacji potrzebnych do określenia prawdopodobieństwa wystąpienia określonych zdarzeń

Sytuacje decyzyjne ocenia się według skali rozciągającej się od pewności (pełnej możliwości przewidywania), poprzez ryzyko, do niepewności (minimalnej możliwości przewidywania)

Racjonalny model podejmowania decyzji Kierownik, który rozważa stojące przed nim możliwości i oblicza (lub szacuje) optymalny poziom ryzyka, posługuje się racjonalnym modelem podejmowania decyzji. Model ten jest szczególnie przydatny przy podejmowaniu decyzji nieprogramowalnych. Ułatwia on kierownikowi odejście od rozumowania a priori, czyli odejścia od przyjmowanego założenia, że istnieje już proste rozwiązanie, które jedynie czeka na odkrycie. Racjonalny model podejmowania decyzji to czteroetapowy proces ułatwiający kierownikowi rozwiązanie wielu możliwości i wybór tej, która zapewnia największą szansę powodzenia. Etap 1 - Analiza sytuacji (zbadanie sytuacji) obejmuje on zbadanie problemu, ustalenie jego przyczyn, określenie celu podjęcia decyzji

Etap 2 - Wyszukiwanie możliwych rozwiązań Obejmuje on szukanie twórczych, często abstrakcyjnych rozwiązań, na razie ich nie oceniając. Czasami jest tu stosowana burza mózgów - swobodne proponowanie przez grupę lub jednostki wielu różnych możliwości choćby wydawały się nierealne lub fantastyczne Etap 3 - Ocena możliwych rozwiązań i wybór najlepszego z nich. W etapie tym należy się zastanowić czy rozpatrywane możliwości są realne do realizacji, czy są realne. Czy dysponujemy środkami do ich realizacji, czy dana wybrana najlepsza możliwość stanowi rozwiązanie zadawalające oraz jakie będą możliwe konsekwencje dla organizacji, po wdrożeniu decyzji. Decyzja może także wpływać na całe otoczenie (np. konkurentów) należy więc próbować przewidzieć ewentualne reakcje otoczenia

Etap 4 - Obejmuje wdrażanie decyzji i śledzenie jej skutków. Kierownicy opracowują budżet i programy działań na które się zdecydowali, umożliwiając w przyszłości pomiar i kontrolę osiąganych postępów w zamierzonych kategoriach. Należy tu jednak pamiętać o ryzyku, bądź niepewności z którym wiąże się realizacja danej decyzji, danego działania. Wdrożona decyzję należy monitorować, sprawdzać co się dzieje w otoczeniu zewnętrznym i wewnętrznym w wyniku podjętej decyzji. Czy skuteczność działania poszczególnych ludzi jest zgodna z oczekiwaniami, jak reaguje konkurencja. Dla kierownika podejmowanie decyzji jest procesem ciągłym, stanowiącym nieustanne w czasie wyzwanie we wzajemnych stosunkach z innymi ludźmi.

Ograniczona racjonalność: teoria, mówiąca, że kierownicy podejmują możliwie logiczne decyzje w warunkach ograniczonych przez niepełna informacje, nie wystarczające środki oraz własne niedoskonałe umiejętności. Decydenci zwykle muszą sobie radzić z niedostateczna informacją, brakiem czasu, pieniędzy na zbieranie informacji itd. Podejmowanie decyzji zadawalających: technika podejmowania decyzji, zgodnie z którą kierownik godzi się na zadawalające go rozwiązanie, wyraźnie jednak pamiętając o celach organizacji Zasady heurystyczne: empiryczna metoda podejmowania decyzji korzystająca z reguł roboczych do wyszukiwania rozwiązań lub odpowiedzi, np. w banku pamiętana reguła robocza, że ludzie nie są wstanie przeznaczać >35% swoich dochodów na cele mieszkaniowe. Ważne jest tu tez to co jest łatwiej zapamiętywane jako zdarzenia, jakie było ich natężenie.