Pmy murkwie i reszta Wszechwiata Grzegorz Karwasz Wykad

Pćmy, murkwie, i reszta Wszechświata Grzegorz Karwasz Wykład 11

Konstruowanie astronomii Bamberg 25. 03. 2012 Foto: M. Karwasz

Konstruowanie astronomii Trento 26. 03. 2012 Foto: M. Karwasz

Konstruowanie astronomii Toruń 26. 03. 2012 Foto: K. Służewski

Kopernik: wstrzymał Słońce i niebo

Słońce, nasz kosmiczny piec 1 n 1 n + 2 H → 3 H + 1 p → 2 H 2 H + 3 H → 4 He (+3, 5 Me. V) + n (+14, 1 Me. V) 4 He + 4 He → 8 Be – 93, 7 ke. V. 8 Be + 4 He → 12 C + γ + 7, 37 Me. V 600 milionów ton wodoru „spalane” na hel w ciągu sekundy

Reakcje termojądrowe 600 milionów ton wodoru „spalane” na hel w ciągu sekundy

Słońce = gwiazda z „odzysku” Universo: 13, 5 mld anni Sistema solare: 4, 5 mld

Fig. 2. (A) 147 Sm-143 Nd isochron diagram for chondrites (solid circles) and basaltic eucrites (solid squares) measured in this work. M Boyet, and R W Carlson Science 2005; 309: 576 -581 Published by AAAS

Słońce – gwiazda niewielka Jasność Średnica – 1, 3 mln km Wiek 4, 5 mld lat Słońce – gwiazda leniwa Źródło: Encyklopedia Fizyki Współczesnej PWN, 1983

SOHO – badania Słońca w różnych zakresach widmowych NG 13_iron-sun_11783_600 x 450

SOHO – badania Słońca w różnych zakresach widmowych

„protuberancje”, czyli wybuchy magnetyczne

Słoneczne „plamy” [Galileusz] czyli magnetyczne dziury

SOHO – badania Słońca w różnych zakresach widmowych

Niebieska planeta

Krater Kopernik

Najstraszniejszy dzień w historii Ziemi (0+100 mln lat)

Satelita, czyli strażnik w podróży Symulacje komputerowe pokazują, że bez Księżyca oś Ziemi rozchybotałaby się po 10 mln lat

Ziemia, nasza latarnia na Księżycu

Życie powstało/zagościło na gorącej jeszcze Ziemi Stromalotyty, Australia

„planety”, czyli błądzące gwiazdy Merkury, Wenus, Ziemia Mars Jowisz, Saturn, Uran, Neptun

Jowisz i jego (4+) księżyce

Io: kilometrowe gejzery płynnej siarki

Europa: księżyc pokryty zlodowaciałym oceanem

Ganimedes: największy księżyc w naszym Układzie ¾ rozmiarów Marsa, lodowo-skalisty, rzadka atmosfera zawiera nieco tlenu

Kalisto: zimny weteran bombardowania Trzeci co do wielkości księżyc Układu Słonecznego, zbombardowany meteorytami

I kilkadziesiąt innych satelitów, wiele z nich wyłapanych w drodze ku Ziemi Amalthea – rozgrzana do czerwoności bryła metalu?

Czarownik, i dalej, czyli planety „plutonowate” Pluton, Orco, Makemake Haumea, Sedna, Eris etc.

Komety – może one przyniosły życie na Ziemię? Kometa Halleya Hale’a-Boppa Kometa, tak naprawdę, to tylko kupa brudnego śniegu 10 e 2296 b 000600824963 b 822. jpg

Meteoryty, kamienie z kosmosu Nad Kapuletich i Montekich domem, Spłukane deszczem, poruszone gromem, Łagodne oko błękitu. Patrzy na gruzy nieprzyjaznych grodów, Na rozwalone bramy do ogrodów -I gwiazdę zrzuca ze szczytu; Cyprysy mówią, że to dla Julietty, Że dla Romea -- ta łza znad planety Spada. . . i groby przecieka; A ludzie mówią, i mówią uczenie, Że to nie łzy są, ale że kamienie, I -- że nikt na nie. . . nie czeka! 20150113 pfn 165048_pfn 32_pav 43. jpg

Meteoryty, kamienie ze z kosmosu 20150113 pfn 165048_pfn 32_pav 43. jpg Chondryty, itd. Czelabińsk (2012): głaz, 20 metrów średnicy

Układ Słoneczny to nasz „kosmiczny kokon” Voyager 1: 134 J. A. od Ziemi Zob. : http: //dydaktyka. fizyka. umk. pl

Fig. 1 The counting rates (6 -hour averages) of four different energetic particle species in the vicinity of the depletion region. (A) (y axis on right) GCR nuclei (mainly protons with E > 70 Me. V) penetrating the High Energy Telescope 1 (HET 1). E C Stone et al. Science 2013; 341: 150 -153 Published by AAAS

Bye-bye Ziemio!

Gwiazdka z nieba dla każdego • Katalog Hipparcha • Satelita „Hipparch” • Obserwatorium „Apache-point” w Teksasie: 100 mln gwiazd w naszej Galaktyce „Łabędź” „Kasjopeja”

Jakiego koloru są gwiazdy? Obserwatorium astronomiczne Piwnice k/ Torunia

Diagram „Herschprunga -Russela” Henrietta Lewitt-Swan, etc. : widma miliona gwiazd Żródło: Wikipedia

Tak rodzą się gwiazdy Obłok materii międzygwiezdnej – obszar formowania się gwiazd z pobliżu ρ-Ophiuchi[1] http: //it. wikipedia. org/wiki/File: Rho. Oph. jpg; http: //en. wikipedia. org/wiki/File: Rho_Ophiuchi. jpg Arystoteles: „My bowiem pojmujemy gwiazdy jako ciała proste i jednostki rozłożone wprawdzie w pernwym porządku, leczh zupełnie żyjące, podczas gdy trzeba wiedzieć, że one rozwijają działalnośc i cieszą się życiem” Arystoteles, „O niebie”, PWN Warszawa, 1980, tłum. Paweł Siwek

Wybuch czerwonego giganta http: //www. nasa. gov/feature/ames/Kepler/caught-for-the-first-time-the-early-flash-of-an-exploding-star

Jak umierają gwiazdy SN 1604 (Keplera) A false-color composite (HST/SIRTF) image of the supernova remnant nebula from SN 1604. 20, 000 light-years from Earth Maksimum jasności -2, 5 (jak Wenus) Credit: HST/NASA/ESA

Jak umierają gwiazdy SN 1572 (Tycho) Remnant of SN 1572 as seen in X-ray light from the Chandra X-ray Observatory The red circle visible in the upper left part of this WISE image is the remnant of SN 1572.

Jak umierają gwiazdy: SN 1987 The Mysterious Rings of Supernova 1987 A Credit: (ESA/ STSc. I), HST, NASA. Remnant of SN 1987 A seen in light overlays of different spectra. ALMA data (radio, in red) shows newly formed dust in the center of the remnant. Hubble (visible, in green) and Chandra (X-ray, in blue) data show the expanding shock wave. [1]

Jak umierają gwiazdy? NGC 7293 The Helix Nebula. Blue shows infrared light of 3. 6 to 4. 5 micrometers; green shows infrared light of 5. 8 to 8 micrometers; and red shows infrared light of 24 micrometers. Expansion of the whole planetary nebula structure is estimated to have occurred in the last 6, 560 years, and 12, 100 years for the inner disk

Droga Mleczna, czyli Galaktyka http: //odkrywcyplanet. pl/droga-mleczna/ 130 tys. lat świetlnych średnicy; Słońce – 30 tys. lat świetlnych od środka (czyli na peryferiach)

A co dalej? Inne galaktyki Galaktyka Andromedy (M 31) – widzialna gołym okiem! (2, 5 mln lat świetlych od nas)

Galaktyka Andromedy, pełna czarnych dziur http: //www. nasa. gov/mission_pages/chandra/multimedia/bonanza_image. html

Dwa Obłoki Magellana 167 tys. lat świetlnych od nas Źródło: wikipedia

Coraz więcej galaktyk NGC 4414, a typical spiral galaxy in the constellation Coma Berenices, is about 55, 000 light-years in diameter and approximately 60 million light-years away from Earth Źródło: wikipedia

Interacting galaxies – NGC 5394 and NGC 5395 Dziękuję za uwagę! That is because it was taken by amateur astrophotographer Alex Cherney. http: //physicsworld. com/cws/article/news/2011/dec/20/our-favourite-pictures-of-2011

Planety pozasłoneczne Wolszczan, 1993 – pierwsze planety wokół gwiazdy neutronowej

Ile jest tych galaktyk? NASA-HS 201427 a-Hubble. Ultra. Deep. Field 2014 -20140603. jpg Około 10 milardów w dostępnym nam Wszechświecie Galaktyki od nas uciekają: im bardziej czerwone (pozornie) tym są dalsze. Najbardziej czerwone (na tym zdjęciu), są od nas o 13 mld lat świetlnych!

Czy już wszystko wiemy? 2003: ciemna masa i ciemna energia Widzialna dla nas materia (VIS, IR, UV, X-Ray, neutrina, fala grawitacyjne) to jedynie 4% całej masy i energii. Czym jest pozostałe 96% istniejącego Wszechświata, nie mamy „zielonego” pojęcia

Granice Wszechświata? „Ziemia, jakkolwiek wielką nie byłaby bryłą, niczym jest w porównaniu z resztą Wszechświata, którego granic nie znamy, a być może w ogóle znać nie możemy” Mikołaj Kopernik, O obrotach ciał niebieskich

http: //www. polonica. ru/node/280 St. Lem: Jak ocałał świat Konstruktor Trurl sporządził raz maszynę, która umiała robić wszystko na literę n. Kiedy była gotowa, na próbę kazał jej zrobić nici, potem nanizać je na naparstki, kt? re też zrobiła, następnie wrzucić wszystkie do sporzdzonej nory, otoczonej natryskami, nastawniami i naparami. Ale oto trzeci rozkaz: Maszyno! Masz zrobi? Nic! Maszyna przez d? u? szy czas w og? le si? nie rusza? a. Klapaucjusz j? ? zaciera? z zadowolenia r? c - O co ci chodzi? Kaza? e? jej nic nie robi? , wi? c nie robi! - Nieprawda. Kaza? em jej zrobi? Nic, a to co innego. - Ależ to. . . - zaczął przestraszony Klapaucjusz i w tej chwili zauważył, że istotnie już nie tylko na n nikną różne rzeczy: przestały ich bowiem otaczać kambuzele, ci? ni? ta, wytrzopki, gryzmaki, rymundy, trzepce i pćmy. - Stój! Cofam to, co powiedziałem! Przestań! Nie rób Niebytu!! - wrzeszczał na całe gardło Klapaucjusz, ale zanim maszyna się zatrzymała, znikły jeszcze graszaki, plukwy, filidrony i zamry. Wtedy dopiero maszyna znieruchomiała. Świat wyglądał wręcz przeraźliwie. Zwłaszcza ucierpiało niebo: widać było na nim ledwo pojedyncze punkciki gwiazd; ani śladu prześlicznych gryzmaków i gwajdolnic, które tak dotąd upiększały nieboskłon! - Wielkie nieba! - zakrzyknął Klapaucjusz. - A gdzież są kambuzele? Gdzie moje murkwie ulubione? Gdzie pćmy łagodne? ! - Nie ma ich i nigdy już nie będzie - odparła spokojnie maszyna. - Wykonałam, a raczej zacząłam wykonywa? to tylko, coż mi kazał. . . - Kazałem ci zrobić Nicość, a ty. . A ponieważ nie udało się zbudować maszyny na żadną inną literę, trzeba się obawiać, że nie będzie już nigdy takich wspaniałych zjawisk jak pćmy i murkwie - po wieki wieków.

http: //fakty. interia. pl/nauka/news-nadchodzi-noc-spadajacych-gwiazd, n. Id, 1008080 0002 FZ 9 DPLS 7 LEA 7 -C 116 -F 4. jpg