Piktogram Do Dr Tark YAZAR Grafik Anasanat Dal

Piktogram Doç. Dr. Tarık YAZAR Grafik Anasanat Dalı GRF 201 Grafik Tasarım-I

Piktogram • Sözcük anlamı bakımından Latince kökü olan ‘boyamak’, ‘pictus’ (resim) ve Yunanca kökü olan ‘izlemek, yazmak’, ‘graphein’ (yazı) sözcüklerinden türemiştir. (Dereoğlu 1995: 10) • Tanyeli’ye göre Piktogram; “Hiyeroglif ve benzeri yazı sistemlerinde bir kavramın karşılığı olarak kullanılan resimsel ögedir. ” (1992: 190) Piktogramlar gösterdikleri nesneyi, kavramı ya da varlığı simgelediklerinden anlamca sınırlı işaretlerdir. • Stiebner ve Urban’a göre piktogram, “Bir kavram veya fikri görsel hale dönüştürmek için sembollerle yalın şekilde oluşturulan resimsel-yazı şeklidir. ” (1982: 261) • Piktogramlar sembolize ettikleri objenin, nesnenin anlamını ön çalışmaya gerek olmadan uluslararası düzeyde ortak dil olarak algılanabilecek grafik sembol özelliğine sahiptirler. • AIGA Symbol Signs linki. • https: //www. aiga. org/symbol-signs

Piktogram • Piktogramın tarihte ilk olarak görülmesi, MÖ 5000’li yıllarda Çin’e dayanmaktadır. Kavram bu yıllarda Çin Kültüründe sık kullanılmıştır. Günümüzde halen bazı topluluklar piktograf yazı tekniği kullanmaktadır. Bu topluluklar Afrika ve Amerika’da yaşayan gelişmemiş topluluklardır. Gelişmemiş kültürlerde bu kavram yazı halinde kullanılırken, gelişmiş toplumlar hayata yön verme özelliği olan semboller olarak kullanmaktadır. • Piktogramların bir diğer özelliği de, kişilerin dili, dini ve ırkı ne olursa olsun anlam bakımından herkeste aynı çağrışımı uyandırmasıdır. Tren istasyonları, hava alanları, otogarlar ve çarşı gibi çok farklı ulusları birleştiren mekanlarda piktogramlar taşıdığı evrensel anlamlarla çok önemli bir konumdadır.

Piktogram • Piktogramların en temel özelliği, evrensel nitelikler taşımasıdır. Yaş ve kültür grupları her ne olursa olsun, bu işaretleri rahatlıkla anlamalıdır. Ne olursa olsun tabular kullanılmaz. Yalın halde olan grafiksel çizimler ya da semboller, olmazsa olmazdır. Tasarımı ise, illüstrasyon türünde özel bir şekilde olmalıdır. Uluslar arası anlamlar taşıması için, her ülkede aynı renkte ve şekilde olması gereklidir. Tasarlanan semboller estetik açıdan kaliteli olmalıdır ve tek renk basılsa bile anlaşılır olabilmelidir. • Piktogramlar çoğu zaman bir başka kavram olan idogramlarla karıştırılmaktadır. İdogramlar da resim yoluyla yapılır fakat bir mekanı ya da işareti değil, fikri ifade eder. Bu iki kavramın arasındaki fark budur. Meteoroloji, haritalar ve trafik işaretlerinde yer alan semboller piktogramlardır. Bu kavramlar genel anlamda Çince karakterlerden türetilmiştir.

Piktogram Örnekleri

Piktogram Örnekleri 1968 Meksika Olimpiyat Oyunları piktogram tasarımları.

1964 -2016 Olimpiyat Piktogramları

Tokyo 2020 Olimpiyat Piktogramları https: //www. dunyahalleri. com/tokyo-olimpiyatlarinin-piktogramlari-tanitildi/

Tokyo 2020 Olimpiyat Piktogramları https: //www. dunyahalleri. com/tokyo-olimpiyatlarinin-piktogramlari-tanitildi/

https: //www. dunyahalleri. com/tokyo-olimpiyatlarinin-piktogramlari-tanitildi/

Piktogramları Sembol ve İşaretlerden Ayıran Yapısal Özellikler • Piktogramlar, kavramsal ve nesnel bir oluşum ile tasarlanmışlardır. • Piktogramlar resim kökenli karakteristik özellikleri güçlü olan ve ilk bakıldığında insanları yanılgısız aynı düşünceye sevkeden şekillerdir. • Piktogramlar ilk etapta karşısındaki insanları bilgilendirirler. • Piktogramlar enternasyonel anlaşılır biçimdedir. • Trafik işaretlerinin hepsi piktogram değildir. Çünkü, trafik işaretleri bulundukları yere göre anlam kazanırlar. Oysa piktogramlar yüzde yüz kesin anlam ifade ederler. • Anlam yüklenebilir işaretler piktogram değildir. • Piktogramlar çabuk ve kolay anlaşılırlar. • Piktogramların akılda kalıcılığı ve tanımlanabilirliği güçlüdür.

Görsel Bildirişim Simgelerinin Tasarımında Aranan Kriterler Otl Aicher, geliştirdiği piktogram tasarımlarında aranan kriterleri şu şekilde belirlemiştir: • • • Piktogramlarda bir işaret karakteri bulunmalıdır, resimleme olmamalıdır. Piktogramlar tarafsız olmalı, farklı kültür gruplarından insanlar tarafından anlaşılmalıdır. Piktogramlar tabuları çiğnememelidir. Piktogramlar eğitim yönünden tarafsız olmalıdır, yani, farklı meslek grubu altındaki insanlar tarafından anlaşılır olmalıdır. Piktogramlar okunabilir ve bilgiler kolay anlaşılır olmalıdır. Piktogramlar dilin gramer yapısıyla eşdeğer olmalı ve o değerlere göre geliştirilmelidir.

Görsel Bildirişim Simgelerinin Genel Tasarım İlkeleri Ota’ya göre Uluslararası Standart Organizasyonu ISO’nun Tasarım İlkeleri Şunlardır: • • • Piktogram boyutunda yüksekliğin simetrik olması bir karakter niteliği sağlamaktadır. Piktogram olabildiğince yalın olmalıdır. Piktogramlarda gereksiz detaylardan kaçınmak, algılamayı kuvvetlendirir. Her bir metrelik bakış uzaklığı için piktogramda en çok 1 mm. lik detay olmalıdır. Bir piktogramdaki ileti birden çok biçimle aktarılmak durumunda ise mümkün olduğunca az biçim kullanılmalıdır. Eğer bir piktogram serisinde farklı çerçeve biçimleri kullanılacaksa (kare, üçgen, daire v. s. ) her sembolün bulunduğu çerçeve içindeki boyutunun aynı büyüklükte algılanabilmesi için bir oran ayarı yapılmalıdır Bir piktogram serisinde semboller fosforlu renklerle tasarlanmışsa bunların boyutları %20 oranında değişim gösterebilmektedir. O nedenle tek uyarlama yapılmalı ve seri ona göre oluşturulmalıdır.

Görsel Bildirişim Simgelerinin Tasarım Teknikleri • Eskiz (ön çalışma), araştırma kadar önemli bir aşamadır. Tasarım aşamasında görsel bildirişim simgelerinin eskizleri, kurşun kalem, fırça, rapido, air-brush, kolaj ve bilgisayar desteki tasarım ile yapılabilir. Akın’a göre; • Eskize ilk olarak bilgisayarda başlamamak gerekir. Tasarımcı önce kağıt üzerinde kurşun kalem ile çalışmalar yapıp tasarımı bir seviyeye getirdikten sonra bilgisayar’a aktaracağı taslak çizimin doğru ve temiz çalışmalarına bilgisayar ortamında devam etmelidir.

Eskiz örneği

Görsel Bildirişim Simgelerinin Sınıflandırılması a) İmge Bağlantılı Simgeler: Konu aldıkları nesneyi doğrudan temsil ederler. (Örnek: Piktogramlar). b) Kavram Bağlantılı Simgeler: Anlatılmak istenen konuya yönelik olarak seçilen nesneleri algılanabilen ve anlaşılabilen kavramlarla ifade eder. (Örnek: Ok işaretleri) c) Diğer Simgeler: Doğrudan bir bildiri özelliği taşımadıklarından öğrenilip hatırlanmaları zordur. Önceden öğrenmek gerekir. (Örnek: Harfler, Sayılar)

Örneğin, ‘Sağlık Ünitesi’ için öneri olarak hazırlanan görsel bildirişim simgesi tasarlanırken daha önce yapılan ve değişik ülkelerde kullanılan sağlık ve ilkyardım simgeleri incelenmiş, ön çalışmalar yapılmış ve uygun olan seçilerek önerilmiştir. ‘İlkyardım’ iletisini gösteren farklı simge örnekleri. OMÜ Atakum Kampüsü için öneri olarak tasarlanan ‘Sağlık Ünitesi’ piktogram eskizlerinden örnekler. OMÜ Atakum Kampüsü için önerilen ‘Sağlık Ünitesi’ piktogram örneği.

Renk ve Fon Biçimi Deneme Örnekleri Tasarım: Tarık Yazar, 2008

Piktogramların yönlendirme levhası uygulama örnekleri

Alternatif Piktogram eskiz örnekleri

Dikkatiniz için teşekkürler. .