PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA mgr Marta Tubacka specjalista pielgniarstwa

PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA mgr Marta Tubacka specjalista pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki

KODEKS KARNY Art. 162 § 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Anyone can save a life.

Podstawowe Czynności Resuscytacyjne BLS Basic Life Support

ŁAŃCUCH PRZEŻYCIA Chain of survival 1. Wczesne rozpoznanie i wezwanie pomocy Immediate recognition and activation of the emergency response system 2. Wczesne rozpoczęcie RKO Early cardiopulmonary resuscitiation (CPR) 3. Wczesna defibrylacja Rapid defibrillation 4. Opieka poresuscytacyjna Integrated post-cardiac arrest care

Gdy dzwonisz po pomoc: Ø Powiedz jak się nazywasz Ø Gdzie się znajdujesz/gdzie zdarzył się wypadek Ø Opowiedz co się stało Ø Ile osób potrzebuje pomocy Ø W jakim są stanie Ø Co zostało uczynione dla poszkodowanych Ø Nie odkładaj słuchawki dopóki dyspozytor nie potwierdzi zgłoszenia

Kolejność postępowania: BLS flow chart: Ø Upewnij się, że ty, poszkodowany i wszyscy świadkowie są bezpieczni. Ensue the scene is safe Ø Sprawdź reakcję poszkodowanego. Response talk& touch Ø Jeżeli reaguje pozostaw w pozycji, w której go znalazłeś, dowiedź się jak najwięcej o stanie poszkodowanego i jeśli trzeba wezwij pomoc If responsive call for help if needed find injuries/illners, monitor casualty

Jeśli poszkodowany NIE reaguje (jest nieprzytomny): Unresponsive: Ø Głośno wołaj o pomoc Send for help Ø Udrożnij drogi oddechowe Open airway (head tilt/chin lift) Ø Sprawdzić obecność oddechu: patrz, słuchaj, wyczuwaj Check breathing: look, listen & feel

W PRZYPADKU JAKICHKOLWIEK WĄTPLIWOŚCI DOTYCZĄCYCH PRAWIDŁOWEGO ODDECHU DZIAŁAJ TAK, JAKBY BYŁ NIEPRAWIDŁOWY IF UNSURE IF BREATHING IS NORMAL, TREAT AS THOUGH IT IS NOT

Usunięcie ciała obcego Remove any visible foreign matter

Udrożnienie dróg oddechowych Open airway • Odchylenie głowy • Use head tilt • Uniesienie żuchwy • Chin lift

Odchylenie głowy i uniesienie żuchwy Head tilt & chin lift

Ocena oddychania Check breathing • Wzrokiem, Look – ruchy klatki piersiowej i nadbrzusza • Słuchem, Listen – szmer wydychanego powietrza • Czuciem, Feel – ruch wydychanego powietrza • Oceniać nie dłużej niż 10 sekund

Jeśli poszkodowany oddycha: Normal breathing: Ø Jeśli można – ułóż poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej Place casualty on side Ø Wyślij kogoś lub sam wezwij pomoc Send or go for help as soon as possible Ø Regularnie oceniaj, czy oddech nadal jest prawidłowy Monitor casualty

Pozycja boczna ustalona The recovery position – with the head down and tilted in such a way any fluids is expelled onto the ground and the tongue falls clear of the airway opening

Jeśli poszkodowany NIE oddycha (także jeśli oddech jest nieprawidłowy): NO normal breathing Ø Wezwij pomoc. Send or go for help Ø Rozpocznij uciskanie klatki piersiowej: Begin chest compressions: ü uklęknij obok poszkodowanego ü ułóż nadgarstek jednej ręki na środku jego klatki piersiowej ü ułóż nadgarstek drugiej dłoni na grzbiecie dłoni leżącej na klatce piersiowej poszkodowanego

ü ü spleć palce obu dłoni i upewnij się, że nacisk nie będzie kierowany na żebra poszkodowanego ustaw ramiona prostopadle do klatki piersiowej i uciskaj mostek na głębokość nie mniejszą niż 5 cm po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając rąk od mostka uciskaj z częstotliwością 100/minutę Ø Połącz uciskanie klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi Begin rescue breathing

Sztuczna wentylacja Rescue breathing • Zamknij nos poszkodowanego przez zaciśnięcie skrzydełek jego nosa, pinch the nose shut • Utrzymuj drożność dróg oddechowych: unieś żuchwę, odchyl głowę do tyłu • Weź normalny wdech i utrzymując szczelność między ustami swoimi i poszkodowanego wdmuchuj powietrze przez ok. 1 sekundę • Give 2 slow breaths into the mouth. Blow until the chest gently rises

Sztuczna wentylacja cd. Ø Obserwuj unoszenie się klatki piersiowej Ø Utrzymując drożność odsuń własne usta Ø Obserwuj opadanie klatki piersiowej Ø Wykonaj DWA takie oddechy ratownicze

Opadanie klatki piersiowej

Pośredni masaż serca: Częstość 100 razy na minutę Obniżenie mostka o 5 -6 cm Do uninterrupted chest presses about 100 every minute in the centre of casualty’s chest.

Pośredni masaż serca

BLS w wykonaniu jednej osoby 30 uciśnięć i 2 oddechy Do 30 chest presses and Give 2 slow breaths

Resuscytację prowadzić do czasu: When to stop CPR: v przejęcia jej przez wykwalifikowany personel. Qualified help arrives and taks over v momentu gdy poszkodowany daje oznaki życia. The casualty starts breathing normally. v do momentu wyczerpania się sił ratownika. You become physically unable to continue.

BLS przy użyciu tylko pośredniego masażu serca Prowadzenie działań ratowniczych z wyłącznym uciskaniem klatki piersiowej jest dopuszczalne i zdecydowanie lepsze niż nie prowadzenie resuscytacji w ogóle. Jeśli to możliwe należy jednak dbać o drożność dróg oddechowych. If for any reason rescue breaths cannot be given, chest compressions should still be administrated as some oxygen will still be circulated.

BLS u Dzieci Paediatric BLS Ø Zanim rozpoczniesz 30 uciśnięć klatki piersiowej wykonaj 5 początkowych oddechów ratowniczych. Give 5 initial rescue breaths. Ø Jeżeli działasz sam, prowadź resuscytację przez minutę, zanim udasz się po pomoc. If only one rescue is avaible, then perform CPR for 1 minute before going for help.

Ø Uciskaj mostek na głębokość 1/3 wymiaru przednio-tylnego klatki piersiowej. Press down sternum 1/3 depth of chest. Ø U niemowląt poniżej 1. roku życia używaj do tego dwóch palców, u dzieci powyżej roku używaj jednej lub obu rąk. Use two fingers for an infant under 1 year; use one or two hands for a child over 1 year.

Te same zmiany dotyczące 5 początkowych oddechów ratowniczych i prowadzenia RKO przez minutę przed wezwaniem pomocy, jeśli ratownik jest sam, mogą zwiększyć przeżywalność u ofiar tonięcia.

DEFIBRYLACJA ZAUTOMATYZOWANA Automated External Defibrillation

AED to automatyczne defibrylatory zewnętrzne, bezpieczne i skuteczne także w rękach osób bez wykształcenia medycznego. AED is a portable electronic device that automatically diagnoses the potentially life threatening cardiac arrhythmias.

Zautomatyzowane defibrylatory zewnętrzne - Automated External Defibrillators Ø Wydają głosowe polecenia Ø Samodzielnie analizują rytmu (Specyficzność rozpoznawania rytmu poddającego się defibrylacji bliska 100%) Ø Przygotowują wyładowanie

AED – zadania ratownika: Ø Podłącz elektrody. Sticky pads with sensors (called electrodes) are attached to the chest of the person who is having sudden cardiac arrest Ø Postępuj według instrukcji wyświetlanej na urządzeniu lub głosowej wygłaszanej przez automat Ø Poczekaj aż urządzenie zanalizuje zapis EKG (na ten czas należy przerwać masaż serca i nie dotykać

Ø Jeśli po analizie rytmu AED zaleci defibrylację upewniając się, że nikt nie dotyka poszkodowanego, naciśnij przycisk defibrylacji. Ø The computer analyzes the heart rhythm to find out whether an electric shock is needed. If a shock is needed, the AED uses voice prompts to tell you when to give the shock, and the electrodes deliver it. Ø Po wyładowaniu natychmiast kontynuuj RKO 30: 2 Ø Jeśli wyładowanie NIE jest zalecane niezwłocznie podejmij RKO, stosując sekwencję 30 ucisnięć do 2 wdechów ratowniczych. Ø Kontynuuj postępowanie zgodnie z poleceniami AED

AED Zalety: • nie wymagają szkolenia/umiejętności – nie jest wymagana interpretacja zapisu EKG przez ratownika • możliwość stosowania przez przypadkowych świadków zdarzenia • najlepsze do zastosowania w miejscach publicznych - Public Access Defibrillation (PAD) tj. lotniska, obiekty sportowe, kasyna

Uniwersalny symbol informujący o dostępności AED

Ręczna defibrylacja Polega na: • Ocenie rytmu przez operatora • Ładowaniu i wyzwalaniu energii przez operatora • Możliwa jest synchronizowana kardiowersja

ZADŁAWIENIE, CHOKING czyli ciało obce w drogach oddechowych young children often swallow small objects

Kolejność postępowania: Flow chart: Ø jeżeli poszkodowany ma objawy łagodnej niedrożności: zachęcaj do kaszlu i nie rób nic więcej Encouraging the victim to cough Ø Jeżeli poszkodowany ma objawy ciężkiej niedrożności i jest przytomny: zastosuj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową Give 5 back blows between the person’s shoulder

Zadławienie: Choking 5 uderzeń między łopatki Give 5 back blows between the person’s shoulder

Jeżeli 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową nie spowoduje usunięcia ciała obcego, zastosuj 5 uciśnięć nadbrzusza. Alternate between 5 blows and 5 thrusts until the blockage is dislodged.

Zadławienie: rękoczyn Heimlicha 5 uciśnięć Nadbrzusza Choking: Give 5 abdominal thrusts also known as Heimlich maneuver

Jeżeli te czynności nie spowodują usunięcia ciała obcego z dróg oddechowych, kontynuuj uderzenia w okolicę miedzyłopatkową w połączeniu z rękoczynem Heimlicha

A device used to self administer the Heimlich

Jeśli poszkodowany straci przytomność: Uncounscious casualty: Ø bezpiecznie ułóż go na ziemi; support the casualty carefully to the ground Ø natychmiast wezwij pogotowie; call emergency Ø rozpocznij RKO, zaczynając od uciśnięć klatki piersiowej; commence cardiopulmonary resuscitation (CPRgive 30 compressions & 2 rescue breaths)

Zadławienie u dziecka Ø postępowanie w zadławieniu u dziecka powyżej 1. roku życia jest takie samo jak u dorosłych, Ø u niemowląt natomiast zamiast uciśnięć nadbrzusza wykonujemy uciśnięcia klatki piersiowej (takie same jak w BLS i nawet u przytomnego niemowlęcia). Zarówno u dzieci, jak i niemowląt wszystkie działania są bardziej efektywne jeśli wykonuje się je z głową dziecka skierowaną w dół. Infant younger than age 1 Hold the infant facedown on your forearm. Repeat the back blows and chest thrusts if breathing doesn’t resume call for emergency medical help.

Omdlenie, Fainting Przyczyny: Ø Spadek ciśnienia tętniczego Ø Hipoglikemia ØPadaczka- po napadzie Ø Uraz, np. głowy

Omdlenie, Fainting Ø położyć pacjenta w pozycji leżącej, bądź przeciwwstrząsowej – leżąca z nogami uniesionymi do góry; Ø position the person on his/her back –hold legs above the heart level. Ø zapewnić dostęp świeżego powietrza, Ø rozpiąć ciasny kołnierzyk, pasek, Ø loosen belts

Omdlenie, Fainting – postępowanie: Ø zapewnić poszkodowanemu spokój i ciszę, Ø zabezpieczyć przed wychłodzeniem – termofolia NRC, koc, itp. Ø Cover the person with the blanket. Ø w przypadku pacjenta w pełni przytomnego, ew. ostrożne podać osłodzony płyn, Ø kiedy stan chorego nie ulega poprawie wezwać pomoc. Ø Check for signs of circulation: breathing, coughing, movement.

Cukrzyca i niedocukrzenie Objawy hipoglikemii: • zasłabnięcie z utratą przytomności • uczucie słabości, zlewne poty • pobudzenie psychoruchowe bądź przeciwnie apatia • uczucie głodu • drżenie rąk • zaburzenia widzenia

Hipoglikemia - postępowanie Ø u pacjenta z podejrzeniem cukrzycy istotną rolę odgrywa dostarczenie glukozy. Ø w przypadku pacjenta przytomnego odpowiednią drogą jest podanie doustne, zwłaszcza słodkiego napoju Ø u pacjenta nieprzytomnego zawsze wezwanie pomocy, ułożenie w pozycji bezpiecznej oraz ratownicze ABC

Drgawki, Seizures Dla pacjenta nie jest istotne czy odkryjemy przyczynę wystąpienia napadu drgawkowego, jego pierwotną etiologię lecz nasza prawidłowa ocena sytuacji i zabezpieczenie pacjenta przed poniesieniem większego uszczerbku na zdrowiu w wyniku następstw ataku.

Seizures - flow chart: Ø ocena miejsca zdarzenia – czy występują zagrożenia dla ratujących Ø usunięcie niebezpiecznych przedmiotów Ø zabezpieczenie pacjenta przed dalszymi urazami Ø Protect the person from injury – remove harmful objects from nearby Ø jeśli napad się przedłuża (trwa dłużej niż 3 minuty) wezwij pogotowie Ø po napadzie ułóż pacjenta w pozycji bezpiecznej – boczna ustalona, okryj kocem, zapewnij ciszę i spokój Ø Aid breathing by gently placing them in the recovery position once the seizure has finished

Bezwzględnie przeciwwskazane jest wkładanie jakichkolwiek przedmiotów do jamy ustnej, krępowanie i przytrzymywanie chorego, a także karmienie, pojenie czy budzenie jeśli zaśnie po ataku. Don’t restrain the person’s movements, put anything in the person’s mouth, give them anything to eat or drink. Call emergency if you know it is the person’s first seizures or continues for more than 3 minutes.

Krwotok z nosa, Nosebleeds Ø sadzamy pacjenta z głową pochyloną do przodu tak, aby krew nie spływała do gardła, Ø sit upright and lean forward (sitting forward will help you avoid swallowing blood)

Krwotok z nosa, Nosebleeds Ø lekko uciskamy nos tuż poniżej części kostnej, Ø pinch nose (for 5 -10 min) breathe through mouth Ø uspokajamy pacjenta, polecamy oddychać przez usta,

Nosebleeds Ø jeżeli jest taka możliwość na grzbiet nosa i kark przykładamy kompresy z lodem, zimny mokry okład Ø gdy krwotok nie ustaje przez kilkanaście minut, wzywamy pomoc medyczną Ø If re-bleeding occurs- clear nose of blood clots, pinch nose again and call your doctor

Anafilaksja, Anaphylaxis To bardzo silna reakcja uczuleniowa na alergen A life-threatening allergic reaction cause shock, a sudden drop in blood pressure and trouble breathing (antybiotyki, leki przeciwbólowe, środki spożywcze: glutaminian sodu, orzeszki ziemne, owoce morza, ukąszenia owadów: pszczoły, osy, pyłki traw. . . ) Reakcja organizmu może pojawić się w ciągu kilku sekund – godzin od podania substancji

Objawy reakcji uczuleniowej: Signs and symptoms of anaphylaxis: • • • • łzawienie, katar, kichanie, kaszel runny / itchy nose, sneezing obrzęk warg, języka, ucisk gardła swelling on the face, eyes, lips, toungue or throat skin rash, hives, ucisk w klatce piersiowej, duszność wheeze or persistent cough szybkie tętno dizziners, fainting, a weak and rapid pulse sinica pale skin, nudności, wymioty nausea, vomiting or diarrhea

Pierwsza pomoc: First aid: Ø wczesne rozpoznanie; Ø wezwanie specjalistycznej pomocy, Ø uspokojenie chorego, zapewnienie spokoju, Ø ciągła obserwacja stanu chorego, Stay with the person and call for help

If any one of Anaphylaxis symptoms is present: ØLay person flat (if breathing is difficult, allow them to sit but do not let them stand or walk) ØIf there are no signs of breathing, coughing or movement begin CPR

Black eye/Bruise • Apply (as soon as possible) a cold pack or cloth filled with ice to the area around the eye (not to press) • Look for evidence of blood within the white and colored parts of the eye (if blood can be seen-urgent care by an eye specialist) • Seek medical care immediately if you experience vision problems: double vision, severe pain

Złamania, zwichnięcia, skręcenia Fractures, sprains, strains Objawy: signs & symptoms: • deformacja; limb or joint appears deformed • otwarta rana; open wound • duża bolesność; pain, • spuchnięcie, obrzęk; swelling, bruising • nieprawidłowa ruchomość; difficulty moving the injured part

What to do: Ø Make sure the child stops activity right away Ø Zastosuj zimny kompres; apply ice packs to limit swelling and help relive pain (don’t apply ice directly to the skin) Ø Jeśli jest obecna rana-założyć opatrunek; stop any bleeding with a sterile bandage

Ø Unieruchomić bez prób nastawiania; immobilize the injured area, don’t try to realign the bone or push a bone that’s sticking out back in.

Fractures, sprains, strains Ø Wezwać pomoc lub przetransportować do szpitala; treat for shock, if the person feels faint lay down with the head slightly lower than the thrunk and if possible elevate the legs.

Strains&Sprains Think R. I. C. E. for the first 48 hours after the injury : R – Rest the injurest part I - Icepack or cold compress placed over the injured part immediately and continue for 20 minutes, four to eight times a day C – compression – support the injured part with an elastic compression bandage for at least 2 days E – Elevation – raise the injured part above heart level to decrease swelling

Dziękuję za uwagę