PIERRE DE FERMAT 1601 1665 Fermat 17 Austos

PIERRE DE FERMAT (1601 - 1665 )

Fermat, 17 Ağustos 1601 yılında Fransa nın Beaumont-de -Lomagne kentinde doğmuştur. Babası zengin bir deri tüccarı ve ikinci konsolostu. Fermat’ ın bir erkek kardeşi ve iki kız kardeşi vardı.

İlk öğrenimini doğduğu şehirde yapmıştır. Yargıç olmak için çalışmalarına Toulouse’de devam etmiştir. Fermat, memurluğunun yoğun işlerinden geriye kalan zamanlarında matematikle uğraşıyordu.

Bordeaux taşındıktan sonra ilk ciddi matematiksel araştırmalarına başlamıştır. Bordeaux dan, üniversitede hukuk eğitimi aldığı Orléans a gitmiştir. Medeni hukuk alanında derece alarak Toulouse parlâmentosunda meclis üyesi olma hakkını kazanmıştır.

Böylece Fermat 1631 yılından itibaren artık bir hukukçu ve Toulouse da bir devlet memuru olmuştur. Sahip olduğu bu özelliklerden dolayı, Pierre Fermat olan adını Pierre de Fermat olarak değiştirme yetkisi verilmiştir.

Fermat’ın araştırmaları sonuç vermeye başlamıştı. Bulduğu sonuçları matematikçi arkadaşlarıyla paylaştı ve Paris’e giderek Mersenne ve grubuyla temasa geçti.

Ayrıca Paris teki matematikçilere bir eğrinin , maximum, minimum ve teğetlerini belirleme metotları nı, kendisinin yeniden düzenlemiş olduğu Apollonius un Plane loci adlı eserini ve yine kendisinin geometriye cebirsel yaklaşım -Introduction to Plane and Solid Loci yazılarını gönderdi.

Fermat; buluşlarını yayınlamayı savsaklayan, düzenli not tutmayan, kitapların kenarına acele notlar alan, buluşlarını arkadaşlarına alelade mektuplarla bildiren savruk bir kişiydi. Bu yüzden, analitik geometrinin kurucusu olarak Descartes'i, diferansiyel hesabın başlatıcısı olarak da Newton'u biliyoruz bugün.

Fermat hayatının geri kalan kısmını Toulouse da geçirdi. 1631 deki atamasından itibaren parlâmentonun düşük meclisinde çalıştı. Ancak 1638 de daha yüksek bir meclise atanmış ve 1652 de ceza mahkemesinin en yüksek makamına terfi ettirilmiştir.

1650 lerin başlarında veba Fermat’ın yaşadığı kentide vurmuştu. Fermat’ın kendisi de vebaya yakalandı ve 1653 de öldü. Fermat’ın yaşadığı dönemin önemli diğer bir matematikçisi Descartes tir.

Fermat Ne Yaptı? • Diyofantus denklemleri üzerinde çalıştı ve modern sayılar kuramının temellerini attı. • Descartes'ten bağımsız olarak analitik geometriyi kurdu. • Diferansiyel hesabın temellerine katkıda bulundu.

• Olasılık kuramına katkıda bulundu. • Pascal ile birlikte binom katsayılarını verdi. • Analitik geometriyi 3 boyutlu uzaya taşıdı. • Son olarak matematikçileri 300 yıl uğraştıracak olan teoremini ortaya attı.

FERMAT TEOREMİ: ” herhangi x, y, ve z pozitif tamsayıları için, x^n+y^n=z^n ifadesini sağlayan ve 2'den büyük bir n doğal sayısı yoktur. ”

Fermat, bu problemi çözdüğünü, kanıtı da bir kitap kenarına yazdığını söylemiş, ancak bu kanıt bulunamamıştır. Yıllar boyunca bu konuda yapılan çalışmalar sonucu bu teoremin Shimura-Taniyama Konjektür'nün bir özel durumu olduğu anlaşılmış, ardından da 1996'da İngiliz matematikçi Andrew Wiles tarafından ispatlanmıştır.

HAZIRLAYAN: SERVET AĞLAMIŞ