Permuafakatan Politik Dalam Konteks Hubungan Etnik di Malaysia

Pengenalan Sejarah Politik Malaysia q Pentadbiran feudalisme Kesultanan Melayu Melaka. i. Sultan dibantu oleh 4 pembesar melayu ii. Kerajaan Melayu Melaka memiliki undang-undang kanun Melaka. iii. Sistem politik tidak membenarkan persaingan kuasa secara bebas. iv. Sultan mempunyai kuasa mutlak dan kesetiaan rakyat dan kedaulatan raja. q Kemasukan penjajah ke Tanah Melayu i. Pengenalan sistem residen melalui perjanjian pangkor 1874 dan negeri-negeri melayu dipaksa menerima residen.

q Implikasi pelaksanaan sistem residen menghakiskan kuasa institusi kesultanan melayu. Kuasa memungut cukai terhakis Bertanggungjawab terhadap soal kedudukan agama Islam dan hal ehwal berkaitan dengan adat resam orang Melayu sahaja q British meneruskan usaha menguasai negeri-negeri melayu dan memperkenalkan unit pentadbiran NNMB dan NNMBTB. q Kemuncak penguasaan British dengan memperkenalkan Malayan Union.

q Penubuhan UMNO reaksi penentangan terhadap Malayan Union sehingga diganti dengan Persekutuan Tanah Melayu 1948 q 1950, UMNO bergabung dengan MCA bagi mewujudkan parti perikatan walaupun memperjuangkan kepentingan mengikut etnik. q Perkembangan seterusnya menyaksikan Malaysia apda awal kemerdekaan mempunyai pelbagai parti politik yang pada dasarnya mewakili pelbagai kaum q Akhirnya, asas kerjasama parti pemimpin politik pelbagai kaum adalah menjurus kepada permuafakatan.

q Parti politik yang mewakili pelbagai etnik dapat bekerjasama untuk menjalankan pentadbiran negara dan membawa kepada pembangunan. q BN PAKATAN RAKYAT UMNO PKR MIC DAP MCA PAS GERAKAN SNAP PPP PRM PBB PSM SUPP MDP PBS SAPP PBRS UPKO SPDP PRS

Pembangunan Politik 1. Pembangunan negara bangsa merupakan matlamat utama pembangunan politik 2. Pembinaan negara bangsa dapat dicapai melalui pelbagai pendekatan • penerapan dasar awam yang digubal oleh kerajaan dan pemupukan semangat nasionalisme 3. Usaha mewujudkan negara bangsa bukan suatu yang mudah kerana terdapat pelbagai faktor yang perlu diambil kira.

Pemupukan Hubungan Etnik Secara Formal dalam Politik Ø Semasa pelaksanaan Malayan Union pada tahun 1946, secara tersirat memperlihatkan pihak British ingin memperkenalkan corak pemerintahan unitary yang berasaskan penguasaan majoriti oleh pihak British dan rakyat pula ditadbir sebagai satu bangsa. Ø Sejak menjelang kemerdekaan lagi, Parti Perikatan mengamalkan konsep perkongsian kuasa atau pakatan politik. Ø Pada tahun 1960 -an satu lagi parti berbilang etnik yabg wujud ialah Nasional Convention Party(NCP) pemimpin Abdul Aziz Ishak.

Ø Pada tahun 1972, Perikatan telah bertambah besar dengan penyertaan Parti Islam Se-Malaysia(PAS) dan Gerakan dari Semenanjung dan parti politik lain dari Sabah dan Sarawak. I. Penggabungan ini bagi kestabilan politik bagi mengelak tragedi 13 Mei berulang kembali. II. Pada Julai 1963, Perjanjian Malaysia ditandatangani sebagai tanda persetujuan antara pemimpin Persekutuan Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura.

Demografi dan Politik JUMLAH AHLI DALAM PARTI POLITIK DAN JUMLAH PENGUNDI DI SESUATU KAWASAN MEMPENGARUHI KEMENANGAN PARTI DI SESUATU KAWASAN. KOMPOSISI DAN POLA TABURAN PENDUDUK DI SESUATU KAWASAN MENENTUKAN PARTI YANG MEWAKILI KAWASAN TERBABIT. AGIHAN KERUSI PARLIMEN DAN DEWAN UNDANGAN NEGERI(DUN) KESELURUHANNYA MENGAMBARKAN KOMPOSISI PENDUDUK SEBENAR

PAKATAN POLITIK DI SABAH DAN SARAWAK PERKEMBANGAN POLITIK BANYAK DIPENGARUHI OLEH STRUKTUR MASYARAKAT MAJMUK DI KEDUA-DUA NEGERI. RAKYAT PELBAGAI ETNIK MENGANGGOTAI PARTI POLITIK, MENYERTAI KEMPEN DAN MENGIKUTI ISU POLITIK MELALUI MEDIA MASSA. SARAWAK SELEPAS PENUBUHAN MALAYSIA, KETUA MENTERI PERTAMA SARAWAK IALAH STEPHEN KALONG NINGKAN DARIPADA ETNIK IBAN MANAKALA GABENOR PERTAMA IALAH DATU ABANG HAJI OPENG DARIPADA ETNIK MELAYU. SATU BENTUK PERMUAFAKATAN AWAL DARI SEGI PERKONGSIAN KUASA ANTARA ETNIK BUMIPUTERA ISLAM DENGAN ETNIK DAYAK YANG BUKAN ISLAM. SABAH UNITED SABAH NATIONAL ORGANIZATION (USNO), BERJAYA DAN PARTI BERSATU SABAH(PBS) MENDOMINASIKAN KERAJAAN SECARA SENDIRIAN TETAPI PARTI BERKENAAN TETAP TIDAK DAPAT MEMERINTAH SENDIRI SELAIN PERLU MENDAPAT SOKONGAN DARIPADA ETNIK LAIN. GABUNGAN SEDEMIKIAN PENTING UNTUK MENJAMIN KESTABILAN DAN MEMASTIKAN SUARA SEMUA ETNIK DIWAKILI.

PAKATAN POLITIK DI SABAH • DONALD STEPHENS(TUN FUAD STEPHENS) MENUBUHKAN UNITED NATIONAL KADAZAN ORGANIZATION(UNKO) PADA TAHUN 1961 BAGI MENYATUKANPADUKAN MASYARAKAT KADAZAN DUSUN DAN BUMIPUTERA BUKAN ISLAM. • USNO DI BAWAH PIMPINAN TUN DATU MUSTAPHA DATU HARUN DITUBUHKAN PADA DISEMBER 1961 MEWAKILI ETNIK BAJAU, SULUK DAN ETNIK-ETNIK LAIN. • ORANG CINA BERNAUNG DI BAWAH SABAH CHINESE ASSOCIATION(SCA). • MODEL KERJASAMA UMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO DAN SCA DI SABAH BERGABUNG UNTUK MENUBUHKAN PARTI PERIKATAN. • PARTI LAIN SEPERTI PASOK MOMOGUN JUGA TELAH DITUBUHKAN DITERAJUI OLEH G. S SUNDANG PADA TAHUN 1962. • PARTI INI BERSAING DENGAN UNKO BAGI MENDAPATKAN SOKONGAN DARIPADA BUMIPUTERA BUKAN ISLAM.

• PARTI BERJAYA YANG MEMERINTAH SABAH DARI TAHUN 1976 HINGGA TAHUN 1985 MERUPAKAN SEBUAH PARTI BERBILANG ETNIK DIANGGOTAI OLEH BUMIPUTERA ISLAM DAN BUKAN ISLAM DITUBUHKAN PADA JULAI 1975 YANG DIMONOPOIIKAN OLEH BUMIPUTERA ISLAM. • KEPIMPINAN HARRIS SALLEH TELAH HILANG SOKONGAN DARIPADA KERAJAAN PUSAT KERANA BELIAU DIANGGAP “KERAS” MENYEBABKAN SESETENGAH PEMIMPIN SABAH DAN RAKYATNYA TIDAK BERPUAS HATI. • PARTI BERSATU SABAH OLEH JOSEPH PAIRIN KITINGAN MEMBERI TENTANGAN TERHADAP HARRIS SALLEH DAN PERTAMA KALI PARTI PEMBANGKANG BERJAYA MENUMBANGKAN KERAJAAN BN DI SABAH PADA TAHUN 1985. • KEJAYAAN PBS BERMAKSUD KEMUNCULAN PENGUASAAN ETNIK BUKAN BUMIPUTERA DAN BUKAN ISLAM SEKALIGUS PBS DITERIMA KE DALAM BN PADA 5 JUN 1986. • PBS MERUPAKAN SEBUAH PARTI PELBAGAI ETNIK DIMONOPOLI BUMIPUTERA BUKAN ISLAM DARI SEGI KEPIMPINAN.

PAKATAN POLITIK DI SARAWAK 50. 00% 45. 00% 44. 30% 40. 00% 35. 00% 30. 00% 23. 20% 25. 00% 20. 00% 15. 00% 10. 00% 5. 70% 5. 00% 0. 00% Dayak Melayu Melanau

ETNIK YANG TINGGAL DI BANDAR 30. 00% 26. 50% 25. 00% 20. 00% 15. 00% 10. 00% 5. 00% 0. 20% CINA INDIA

PARTI POLITIK 1959 • SUPP • Parti tertua di Sarawak • 46% daripadanya bumiputera 1962 • SUPP dipimpin oleh ONG KEE HUI (Pengerusi) • STEPHEN YONG (Setiausaha Agung) 1963 • Identiti etnik berlandaskan ideologi dalam SUPP terhakis • Calon bukan cina kalah dalam Pilihan Raya tempatan 1963 -1970 1971 • SUPP menjadi pembangkang yang kuat • SUPP menyertai Perikatan Sarawak 1962 • SUPP tidak sehaluan dengan pemerintahan kolonial • Sarawak Chinese Association(SCA) diwakili etnik cina dipimpin WILLIAM TAN • Gabungan suku FOOCHOW dari Sibu dan TEOCHEW dari Kuching 1963 • SCA berpandangan sederhana oleh pihak kolonial • Diterima menyertai kerajaan pertama pada pilihan raya 3 peringkat iaitu tempatan, bahagian dan negeri 1974 • SCA dibubarkan

1960 • Parti Negara Sarawak (PANAS) ditubuhakan etnik Melayu-Melanau pimpinan DATU BANDAR ABANG HAJI MUSTAPHA (Multietnik. Kepentingan etnik) 1961 • Barisan Rakyat Jati Sarawak (BARJASA) pimpinan oleh TUANKU HAJI BUJANG • Sarawak National Party (SNAP) yang terdiri daripada pelbagai kaum dan menyertai perikatan sarawak • SNAP keluar 1976 • SNAP sertai BN 2004 • SNAP keluar BN dan sertai Pakatan Rakyat 2010 1964 • Parti Melayu –Cina-India-Dayak (MACINDA) merupakan serpihan Parti Negara Sarawak (PANAS) 1962 • Parti Pesaka Anak Sarawak (PESAKA) dipimpin TEMENGGONG JUGAH ANAK BARIENG 1970 -1981 -kini 1963 • RAHMAN YAAKUB ketua menteri Sarawak ke-3 • TAIB MAHMUD ketua menteri ke-4 • BARJASA-PANAS-PESAKA-SCA bergabung membentuk parti perikatan sarawak

1967 • PANAS-BERJASA bergabung jadi Parti Bumiputera • Anti-cession dapat dikurangkan pada tahun 1946 • Parti Bumiputera mempunyai pelbagai etnik, pelbagai latar agama bersatu 1973 • Parti Bumiputera Bersatu Sarawak (PBB) dibentuk dan mengukuhkan politik Melayu-Melanau 1974 • PESAKA diwakili etnik Dayak • PBB jadi tulang belakang BN Sarawak yang kini mempunyai 35 kerusi daripada 71 kerusi DUN 1970 • 12 kerusi dimenangi oleh SUPP –SNAP-Parti Bumiputera dalam PR • 8 kerusi- PESAKA, 3 kerusi-SCA, 1 kerusi- Calon Bebas • RAHMAN YAAKUB jadi Ketua Menteri ganti TAWI SLI selepas 2 hari PR 1974 • PR Parlimen- perikatan Sarawak dianggotai oleh PBB-SUPP menguasai 15 kerusi dan SNAP sebagai pembangkang memenangi 9 kerusi 1969 -1971 1974 • SUPP diundang sertai kerajaan campuran BN selepas PR • Democratic Action Party (DAP) muncul sebagai pesaing SUPP untuk raih sokongan masyarakat cina • DAP hanya memenagi 1 atau 2 kerusi perlimen atau DUN • 6 kerusi bandar telah berjaya dimenangi dengan majoriti pengundi cina dalam pilihan raya negeri 2006 2010 • DAP – menang 13 kerusi daripada 15 kerusi 1978 • Parti Rakyat Jati Sarawak (PAJAR) yang dipimpin Ali Kawi ditubuhkan dan tidak berpuas hati dgn kepimpinan RAHMAN YAAKUB 1979 • Kehadiran PAJAR tidak beri kesan apabila 17 calon kalah dalam PR • Sarawak People’s Organization (SAPO) pimpinan RAYMOND SZETU • PAJAR dan SAPO tidak bertahan lama dalam politik

1987 • PERMAS ditubuhkan dan bertolak rasa kecewa terhadap pimpinan TAIB MAHMUD sebagai ketua menteri ketika itu • Diterajui oleh beberapa tokoh Melayu-Melanau sehingga mengugat kedudukan PBB • PBDS berjaya menumbangkan TAIB MAHMUD selepas peristiwa Ming Court dengan memenangi 20 kerusi daripada 48 kerusi DUN dan disertai PERMAS • Dipimpin oleh LEO MAGGIE bekas pemimpin SNAP 1963 • Dayak sering berpecah antara SNAP dan PESAKA • Dayak kini menyertai semua parti politik sama ada BN atau pembangkang 1983 • Perpaduan dayak telah musnah di bawah SNAP dengan penubuhan PBDS 2003 2004 • LEO MAGGIE meletakkan jawatan dan berlakuu krisis dalaman • PRS ditubuhakn dianggotai etnik dayak dan memperutukkan 9 kerusi • Tewas untuk kerusi Ngemah pada tahun 2006 • SNAP juga alami masalah dalaman hingga SPDP dipimpin oleh WILLIAM MAWAN IKOM ditubuhkan • SPDP dianggotai etnik dayak dan kini mempunyai 8 kerusi DUN

TSUNAMI POLITIK Politik perkauman semakin mengendur

◊ Pada 8 Mac 2008 iaitu pada Pilihan raya umum yang ke 12, BN gagal mengekalkan majoriti 2/3 di Dewan Rakyat ◊ BN hanya boleh membentuk kerajaan pusat dengan majoriti asas iaitu menang lebih daripada 1/2 jumlah kerusi, tetapi kurang daripada 2/3 jumlah kerusi. ◊ BN masih menang di peringkat Parlimen tetapi tewas di peringkat Dewan Undangan Negeri (DUN) iaitu di Negeri Kelantan, Pulau Pinang, Kedah, Perak dan Selangor

◊ Kegagalan ini telah memberi kesan terhadap peluang BN untuk meminda akta di dalam Dewan Rakyat dengan mudah ◊ Ketika pilihan raya tersebut, pakatan pembangkang dan juga pihak kerajaan telah melancarkan manifesto tertentu

Manifesto Pembangkang PKR • Harapan Baru untuk Rakyat DAP • Perubahan PAS • Negara Berkebajikan

Manifesto kerajaan BN • Selamat, Aman, Makmur

• Manifesto ini dilakukan adalah bersesuaian dengan keadaan pada ketika itu di mana negara menghadapi masalah, Kos sara hidup yang semakin meningkat Keselamatan yang tergugat • Bagi menarik perhatian rakyat, BN telah meyakinkan mereka dengan menunjukkan rekod pencapaian sepanjang pentadbiran mereka iaitu parti yang membawa kemajuan dan pembangunan

*Perubahan ini menunjukkan politik negara beranjak dengan radikal

Perubahan Trend dan Corak Pengundian ∆ Keputusan PRU pada tahun 2008 telah menunjukkan corak pengundian yang berbeza daripada sebelum ini ∆ Corak pengundian yang terdahulu yang mana berpegang kepada politik perkauman adalah kurang berkesan ∆ Corak pengundian tersebut telah membawa kesan kepada peristiwa 13 Mei 1969

• Antara sebab lain yang menyebabkan corak pengundian tersebut kurang berkesan Terdapat politik yang memanipulasi isu perkauman untuk meraih undi Memancing emosi rakyat Yang berkaitan dengan agama, bahasa, ekonomi dan pendidikan

ü Pada PRU ke 12, gaya politik baru telah diperkenalkan. ü Pengundi lebih memilih parti yang merentasi garis perjuangan perkauman dan boleh mentadbir urus dengan baik, tulus, adil dan bebas bersuara. ü Perubahan ini menunjukkan kematangan demokrasi berpolitik dalam kalangan rakyat

Masyarakat pelbagai etnik telah beralih angin Pada PRU 12 rakyat dilihat lebih memihak kepada pembangkang kerana BN disifatkan sebagai tsunami politik. Terdapat beberapa tempat yang menjadi kawasan kuat BN telah jatuh kepada pembangkang tetapi tidak pada Wilayah Kuala Lumpur, Selangor dan Perak

Kawasan yang didiami etnik Cina menunjukkan sokongan terhadap BN adalah rendah Semakin tinggi jumlah etnik Cina, maka semakin kuatlah sokongan terhadap parti pembangkang terutama DAP dan PKR di kawasan tersebut Sokongan terhadap pembangkang bukan mengikut garis etnik, sebaliknya lebih berdasarkan parti Pengundi Cina dan Melayu cenderung menyokong calon pembangkang tanpa mengira etnik calon berkenaan disebabkan oleh tsunami politik yang berlaku

Disebabkan berlakunya perubahan yang sedemikian dalam politik, BN telah mengambil pendekatan dengan meminda perlembagaannya yang memperkenalkan keanggotaan bersekutu dan keanggotaan bergabung pada November 2010

KESIMPULAN • Negara kita berjaya mengukir kejayaan kerana pelbagai etnik sedia untuk menjalinkan kerjasama, berkongsi kuasa dan permuafakatan dari segi politik • Parti politik yang pelbagai etnik dapat membentuk kesepakatan, baik di pihak kerajaan mahupun pembangkang • Melalui permuafakatan politik wakil pelbagai etnik saling berkompromi dan cuba untuk menyalurkan tuntutan, masalah dan aspirasi • Tidak mungkin sesebuah etnik itu memonopoli atau mendominasikan kuasa dan juga pemerintahandi negara ini • Permuafakatan akan menjadi formula untuk menjamin kestabilan dan kemajuan negara pada masa hadapan

TERIMA KASIH