PERKTAN MEME BOPS YNTEMLER Meme Ca bayanlar arasnda
PERKÜTAN MEME BİOPSİ YÖNTEMLERİ
• Meme Ca bayanlar arasında en sık görülen Ca tipidir. • Tanı histopatoloji ile konur. • Başvurulacak en güvenli yöntem uygun biopsi tekniğinin uygulanmasıdır • Amaç : En güvenilir, en az invaziv yöntemin seçilmesidir • Cerrahi biopsiye alternatif perkütan biopsilerdir
ENDİKASYONLAR Amerıcan Collage of Radıology tarafından geliştirilen Breast İmaging Reporting and Data Sistem sınıflaması Malignite olasılıklarına göre: BI-RADS 1: Negatif BI-RADS 2: Benign BI-RADS 3: Olası benign BI-RADS 4: Şüpheli malign BI-RADS 5: Yüksek olasılıkla malign
ENDİKASYONLAR Fizik Muayene Bulgularına Göre: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Memede palpe edilebilen agrılı/agrısız kitle Meme başında devamlı, spontan, seröz-kanlı akıntı Meme absesi /açıklanamayan enfeksiyonlarda Açıklanamayan meme başı ve areola degişikliklerinde Tanı konmamış cilt nodüllerinde Tüm memenin aşırı gergin durumlarında Aksiller lenf nodunda adeno Ca metastazı (+) ise Meme kisti aspirasyonunda: -Sıvı kanlı ise -Rezidüel kitle kalıyorsa -Kısa sürede 2 kez tekrarlarsa
ENDİKASYONLAR Mamografiye Göre: 1 -Şüpheli kitle varlığı 2 -Şüpheli mikrokalsifikasyon tespiti 3 -Yapısal distorsiyon 4 -Şüpheli /gelişmiş asimetri durumu
BİOPSİ TEKNİKLERİ -İİAB -Core Biopsiler -Açık Biopsiler : a) İnsizyonel b) Eksizyonel -Özel durum biopsileri. Meme başı akıntısı. Cilt biopsileri. Palpe edilebilen aksiller lenf nodlarına. İkinci memeden biopsi
PERKÜTAN BİOPSİ YÖNTEMLERİ • İİAB • KİB • İgne-tabanca sistemi • Vakum yardımlı biopsi • ABBI BİOPSİ TEKNİĞİ • KİB • İİAB
PERKÜTAN BİOPSİDE KILAVUZ YÖNTEMLER 1. Stereotaksik biopsi 2. USG eşliğinde biopsi 3. MR eşliğinde biopsi
KILAVUZ YÖNTEMLER STEREOTAKSİK BİOPSİ • Lezyonun horizontal(x), vertikal(y), derinlik(z) saptayarak lokalize eder • Kullanılan iğne boyu bilgisayara yüklenir • Stereotaktik ünitedeki igne rehberi otomatik olarak uygun pozisyona getirilir • Biopsi işlemi gerçekleştirilir • Stereotaksik üniteler: - Eklemeli -Pron masalı
STEREOTAKSİK ÜNİTELER EKLEMELİ PRON MASA • Rutin mamografi için kullanılırlar • Daha ucuzdur • Aksilla ve gögüs duvarına yakın lezyonları daha iyi gösterir • Vazovagal senkop olasılığı fazladır • Mamografi ve biopsi ünitesi masa altındadır • Hasta yüzüstü yatar • Memeler delikten aşağı sarkar • Hasta işlemi görmez • Vazovagal senkop olasılığı daha azdır • Sadece biopside kullanılır, pahalıdır
KILAVUZ YÖNTEMLER USG EŞLİGİNDE BİOPSİ • • • 7 -10 m. Hz problar kullanılır USG’de görülebilen tüm lezyonlara uygulanabilir Aksiller lenf nodlarına da uygulanabilir İgne-lezyon ilişkisi eş zamanlı görülür Daha ucuzdur ve radyasyonsuzdur MR EŞLİĞİNDE BİOPSİ • Yaygın kullanılmaz • Sadece MR ile gösterilenlere uygulanır
KONTRENDİKASYON Koagülasyon bozukluğu Hasta uyumsuzluğu YAN ETKİ Minimal ağrı Kanama Ekimoz (sık) Vazovagal senkop
PERKÜTAN BİOPSİ YÖNTEMLERİ İİAB • Alternatif bir preop biopsi yöntemidir • Lezyon düzeyindeki hc aspirasyonuna dayanır • Avantajları : > Basit bir yöntemdir, maliyet düşüktür > Minimal rahatsızlık > Hızlı tanı olanağı > Aynı anda birkaç odaktan, diğer memeden biopsi > Kistik-solid tümör ayrımı > Tümör sınırlarını bozmaz
İİAB ASPİRASYON YÖNTEMİ • 22 -25 gauge iğne, 10 -20 cc enjektör, lam, fiksatör • Bölge işaretlenir, temizlenir • Kitle elle sabitlenir, diğer elle iğne deri yüzeyine dik olacak şekilde kitle içine itilir • İğneye (-) P uygulanır, sağa-sola hareket ettirilir • Materyal iğne-şırınga düzeyinde görüldügü an işlem sonlandırılır • Materyalden yayma yapılır • % 95 etil alkolle fikse edilir • Materyal kistik ise sitolojiye gönderilir
İİAB DEZAVANTAJLARI • Yeterli materyal oranı örnekleme sayısı ile doğru orantılıdır • Yanlış (-) tanıyı azaltmak için İİAB/KİB kombine edilebilir • İİAB ile çoğu kez benign-malign ayrımı yapılabilmektedir • Ca histopatolojik alt tipi tam belirlenememektedir • Sitolojik olarak insutu-invaziv tümör ayrımı yapılamaz
İİAB İSTATİKSEL SONUÇLARI • • Sensitivite Spesifite (+) prediktif değer (-) prediktif değer Yanlış (-) oran Yanlış (+) oran Yetersiz materyal % 88 -95 % 95 -100 % 93 -98 % 82 -99 % 3. 7 % 0 -54
ÜÇLÜ TEST FM + RADYOLOJİ + BİOPSİ (İİAB) İİAB Tanısı • Benign • Atipik/belirsiz • Şüpheli • Malign • Yetersiz Klinik+ Radyoloji Benign Klinik takip Şüpheli Biopsi Benign Biopsi Malign Kesin tedavi İİAB tekrar/ biopsi
CORE BİOPSİLER • Lezyondan ufak parçalar şeklinde doku örnekleri alınması ve bunların histolojik incelenmesidir • Core iğne : 14 -18 gauge • Boyut : 7. 6 cm tercih edilir • Serbest elle/ otomatik tabancayla • Core iğne: İç trokar, kesici kanül Trokar ilerletilir Çentikde doku toplanır Kesici kanül ilerletilir Doku kanül içinde kalır
CORE BİOPSİ ENDİKASYONLARI • • Palpabl lezyonlarda Nonpalpabl lezyonlarda 1 cm altındakilerde Derin yerleşimli, multipl ve belirsiz klinik bulgu verenlerde Benign / malign lezyonlarda Mikrokalsifikasyon varlığında İzlemde boyut, şekil değişikliği, kontur düzensizliği gelişenlerde Yetersiz materyal/ klinik-radyolojik uyumsuzlukta
KONTRENDİKASYONLAR • • • Bilinen kontrendikasyonu yoktur Kanama diatezi Antikoagülan tedavi alanlarda İnternal meme protezi Kistik meme lezyonlarında
CORE BİOPSİ UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 1 • İğne giriş deliği, daha sonra yapılabilecek cerrahi insizyon içinde kalacak şekilde planlanmalı • Kistik lezyon aspirasyonundan sonra solid kompanent varlığında core biopsi uygulanmalı • Toraks duvarına yakın olanlarda iğne girişi meme eğimine parelel olmalı • Biopsi iğnesi kitleye dayanmalı, içine girmemeli, ileriye geçmemeli • Sağlam dokuda 2 cm’den fazla ilerlememeli
CORE BİOPSİ UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR 2 • Örnekleme sayısı 4’den az olmamalı, materyalin formalin solüsyonda dibe çöktüğü izlenmeli • Kanama kontrolü için 3 -10 dk kompresyon uygulanmalı • Hasta 24 h sonra görülmeli, 6 ay sonra kontrol USG/tek taraflı mamografi yapılmalı • Biopsi öncesi standart form doldurulmalı, biopsi sonrası bilgi verilmeli • Hasta işlemin gerekliliği, önemi, ek veya tekrar biopsi gerekebileceği konusunda mutlaka bilgilendirilmelidir
STEREOTAKSİK CORE BİOPSİ UYGULAMASI 1 • Lezyon kompresyon plak penceresinde kalacak şekilde meme kompresyonu • 0 derece açıyla ilk film alınır • + 15 ve – 15 derecelerde, x-ray sağ-sol yandan film alınır • Film hazırlanır, dijital masada lezyon merkezi belirlenir • X, Y, Z koordinatları hesaplanır • Biopsi tabancası hazırlanarak steril biopsi iğnesi yerleştirilir ve yerine takılır
STEREOTAKSİK CORE BİOPSİ UYGULAMASI 2 • X ve Y koordinatları ponksiyon aletinin mikrometre kadranına girilir, biopsi aleti iğne meme yüzeyine gelene dek itilir • Lokal anestezi ve küçük insizyon uygulanır • İğne hesaplanan derinlik koordinatına dek ilerletilir • Atış öncesi, + 15 ve – 15 derecelik tekrar görüntü alınır • İğne 5 mm geri çekilip tabanca ateşlenir • Vertikal ve horizontal yönde hafif dönülerek 4 -5 örnekleme yapılır
USG EŞLİĞİNDE CORE BİOPSİ • Klinik ve radyolojik olarak tespit edilmiş ve USG’de izlenebilen tüm meme lezyonlarına yapılabilir • Serbest el tekniği ile yapılır • Yüksek frekanslı lineer problar kullanılır • Meme tespit edilir • Proba parelel en uygun yer işaretlenir, sterilizasyon sağlanıp girişim uygulanır • Genelde probun uzun aksına parelel giriş yapılır, derin lezyonlarda oblik girişim denenir, göğüs duvarına yakın lezyonlarda mümkün olduğunca göğüs duvarına paralel girilir • Derin ve periferik lezyonlarda ise yan pozisyon işlemi kolaylaştırabilir
CORE BİOPSİ KOMPLİKASYONLAR • • • Ağrı Vazovagal senkop Enfeksiyon Pnömotoraks, göğüs duvar yaralanması Ekim Hematom, kanama, ekimoz
USG-STEREOTAKSİK CORE BİOPSİ KARŞILAŞTIRMA • USG Avantaj: -Hastanın supin pozisyonda yatması -Meme kompresyonunun olmaması konforu arttırır -Vazovagal refleks çok azdır -Daha hızlı uygulanır, daha ucuzdur -Radyasyon içermez, gebelere uygulanabilir -Aksiller lenf nodlarına uygulanabilir -Meme içi implant protezi olanlarda daha güvenlidir • Stereotaksik Avantaj: -Lezyon yerinin tam tespit edilmesi -USG’de izlenemeyen asimetrik dansitelere, mikrokalsifikasyonlara da uygulanabilmesidir
İİAB-CORE BİOPSİ KARŞILAŞTIRMA İİAB • • Yetersiz materyal %37 Yanlış (-) %31 Benign-malign ayrımı İnsitu-invaziv ayrımı yok Spesifite % 72 -82 Sensitivite % 60 -87 Doğruluk oranı%85 CORE BİOPSİ • • Yetersiz materyal çok az Yanlış (-) çok az Histopatolojik tanı İnsitu-invaziv ayrım yapar Spesifite % 90 -98 Sensitivite % 82 -92 Doğruluk oranı% 96
CERRAHİ-CORE BİOPSİ KARŞILAŞTIRMA • Core biopsiler : -Noninvazivdir -Kolay ve hızlı uygulanır -Nonpalpabl lezyonlara da uygulanabilir -Deformite oluşturmaz -Maliyet 1/2 , 1/4 oranında azdır -Yeterli tanı ve doğruluk oranları ise birbirine yakındır
MAMMOTOM • 8, 11, 14 gauge prob denilen ignelerle uygulanır • İğne meme içinden çıkarılmadan vakum yardımıyla arkaya birden fazla örnekleme yapılır • Dönen kesici ile kesilen doku, probun arkasına ilerletilir • Daha kalın ve daha fazla örnekleme yapılır • Biopsi yerinde biriken kan bir yandan vakumlanabilir • Özellikle mikrokalsifikasyonların biopsisinde çok yararlıdır • Duyarlılık %87. 5, seçicilik %100 dür • Dezavantaj: Daha pahalıdır (10 kat) Lezyonlar tam evrelenememektedir (KİB’de yetersiz doku örnekleme oranı daha fazladır)
ABBI 1 • Mamografik olarak saptanan lezyonun, 2 cm çapa ulaşan problarla cilt, ciltaltı yağ doku ile birlikte lezyona dek doku eksizyonu şeklinde yapılan biopsi yöntemidir • Primer parça, 20 mm çaplı plastik bir kanül içinde elektrikli motor yardımıyla dönen yuvarlak bir kesicidir • Radial skar, parankimal distorsiyon, şüpheli mikrokalsifikasyonlarda tercih edilir
ABBI 2 Avantaj: -Küçük lezyonlar tamamen çıkarılabilir -2 cm’lik geniş doku örnegi nedeniyle histopatolojik tanı güvenirligi artmaktadır Dezavantaj: -Sadece st. pron ünitelerde uygulanır -Subareolar, meme kuyruğu, gögüs duvarına yakın posterior yerleşimlilerde, ince memelerde kullanılmaz -Kozmetik bozukluk fazladır -Hematom, arteriel laserasyon vb. fazladır -Maliyet yüksektir
- Slides: 47