Performansa etki eden faktrler Prof Dr Timur Gltekin

Performansa etki eden faktörler Prof. Dr. Timur Gültekin

SPOR YARIŞMA REKOR ŞAMPİYONLUK 2

Performansa etki eden faktörler Fiziksel yapı (Vücut Tipi ve kompozisyonu) n Fizyoloji (Dayanıklılık, kuvvet, esneklik) n Psikoloji (kişilik, stres, motivasyon) n

SPORDA BAŞARININ ANAHTARI: YETENEK + ANTRENMAN n Sporda başarı Erken başlamak Yüksek kalitede antrenman yapmak

Kas-İskelet Sistemi Gelişimi ERKEKLER KIZLAR Puberte 12. 5 10. 5 Hızlı Boy Uzaması 14 12 Yetişkin Boyu 18 -21 17 -18

İskelet Sistemi İnsan iskeleti vücut ağrlığının % 17 kadarını oluşturan 206 -208 özel kemikten meydana gelmiştir. n Yeni doğanlarda bu sayı 270, 14 yaşta 256 adettir. Çünkü kemikler birbiri ile kaynaşmamıştır. n 25 -30 yaşlarda kemiklerin toplam ağırlığı 56 kg kadardır. n

n Kemik dokusunun %30 -40’nı organik maddeler, % 60 -70’ini inorganik maddeler oluşturur.

Kemik dokunun görevleri Koruma n Destek n Hareket n Mineral depolamak n Kan hücresi oluşumu n

Kemik tipleri n Şekillerine göre tipleri; – Uzun kemikler » boyu eninden büyük olan kemikler bu gruba dahil edilir örneğin kol ve bacaklardaki kemikler – Kısa kemikler » boyu, eni ve kalınlığı eşit fakat düzensiz görünümlü kemiklerdir, el bileği (carpal) ve ayak bileği (tarsal) kemikler bu gruba girerler – Yassı kemikler » ince ve açılı kemiklerdir, kaburgalar, skapula, sternum ve kafatası kemikleri bu gruba girerler – Düzensiz kemikler » diğer hiçbir kategoriye girmeyen kemiklerdir; vertebralar, pek çok yüz kemikleri ve kalça kemikleri bu kategoridendir – Sesamoid kemikler » tendonlar içine gömülmüş küçük kemiklerdir, örneğin patella

Kemiğin yüklere-streslere uyumu n Mekanik yüklerle karşılaştığında kemiğin direncinde artışlara yol açan yapısal değişiklikler. – Uzun kemiklerin kompakt kemik tabakasında artma. – Spongioz kemik yapısında güçlenme. – Kemik çıkıntılarının ya da kiriş ve eklem kapsülünün sonlandığı diğer bölgelerin belirgin gelişimi.

Yük azalmasına (hareketsizliğe) kemiğin uyumu Yeterli mekanik yüke maruz kalmazsa osteoporoz (kemik erimesi) gelişebilir. n Astronotlarda gözlenen kemik erimesi n

Kaslar, vücudun hareket sistemini oluşturan yapılardır. Kasların önemli özelliği kasılıp-gevşeme ( Uzayıp Kısalma ) yeteneğidir. Vücudun hemen yarısını kaslar oluşturur.

KASLARIMIZ ÇOK MİKTARDA ENEJİ HARCADIĞINDAN BOL MİKTARDA KAN DAMARI İLE BESLENİRLER.

KASLAR YAPI VE GÖREVLERİNE GÖRE ÜÇE AYRILIR:

KAS ÇEŞİTLERİ

İskeletimizi oluşturan kaslardır. Bu kaslara iskelet kasları da denir. İsteğimize bağlı olarak çalışır.

KAS ÇEŞİTLERİ

BULUNDUKLARI YERLER: Ağızda, gözde, parmaklarda, ü yelerde gibi organlarda yer alır.

KAS ÇEŞİTLERİ

İsteğimiz dışında yaşam boyu çalışan kaslardır. ÖRNEK : Midemiz hiçbir zaman bizim isteğimizle çalışmaz. Kendi yapacağı işe göre çalışır.

Sindirim, Solunum Boşaltım ve Üreme sisteminde yer alan organlarda Düz kaslar bulunur. DÜZ KASLARIN ÇALŞMALARI YAVAŞTIR, KASILMALARI GÜÇSÜZDÜR.

KAS ÇEŞİTLERİ

KIRMIZI KAS OLMASINA RAĞMEN İSTEĞİMİZ DIŞI ÇALIŞIR. KALP KASININ ÇALIŞMASINI OTONOM SİNİR SİSTEMİ TARAFINDAN DÜZENLENİR.

Değişik yaş gruplarında gelişim karakteristikleri ve sporlara katılım rehberi Bebeklik (0 -2 yaş) Erken çocukluk (3 -5 yaş) Çocukluk (6 -9 yaş) Geç çocukluk (10 -12 yaş) Motor beceriler Beceriler başlıca refleks; postür görsel girdilere dayalı Temel beceriler sınırlı; denge becerileri sınırlı Temel beceriler gelişmiş; bağlantılı beceriler başlamış; denge kontrolü otomatik olmaya başlamış Bağlantılı beceriler gelişmiş; denge kontrolü pubertede azalır Öğrenme becerileri Eğitime yanıt minimal, eğitim yararları uzun vadeli değil Dikkat süresi kısa; dikkat aşırı dışa dönük; eğitime yanıt sınırlı Dikkat süresi kısa; aşırı içe dönük; kooperasyon gelişmiş Seçici dikkat; bellek stratejileri kullanır Görüş Hipermetrop; göz hareketleri keskin değil; hareketli objeleri izleme ve yönelme zor Hareketli objelerin izlenmesi ve yönlenme gelişmiş fakat hala zor Erişkinlerle aynı nitelikte Sporlara katılım klavuzu Yüzme ve egzersiz programlarının avantajı yok; serbest oyun cesareti; güvenli, yapılanmamış oyun çevresi sağlanması Yarışmadan kaçının, sözlü ve demonstratif sınırlı eğitim; eğlenceli oyun önemli Yarışmayı en azda tutun; spor kuralları esnek; temel becerileri önemseyin; eğitim zamanını kısa tutun Yarışma en azda; temel ve bağlantılı becerileri önemseyin; pubertede spora katılma yoğunluğu azalır Önerilen aktiviteler Serbest oyun Yürüme, koşma, yüzme, fırlatma, yakalama Yüzme, koşma, jimnastik, giriş seviyesinde futbol; basketbol, güreş gibi kompleks beceri sporları zordur Giriş düzeyinde futbol, basketbol, güreş ve diğer temas sporları