PERANDORIA BIZANTINE A GJENDJA EKONOMIKE E SHOQRORE PROVINCA

PERANDORIA BIZANTINE A. GJENDJA EKONOMIKE E SHOQËRORE. § PROVINCA E THRAKISË, MEGARA, LEGJENDA THRAKE ME DY HERONJË MITIKË, BYZAS, BIR I NJË NIMFE OSE MBRETI DHE ANTE, NGA VJEN EMRI BYZANT-ION. § POPULLSIA VENDASE – ROMEJ. § KRIZA EKONOMIKE.

KONSTANDINOPOJA

§ BIZANTION, 195/196 SEPTIM SEVERI, 250 RINDËRTOHET, RRETH 20000 BANORË. § MBAS FITORES MBI LICININ NË 324, PERANDORI KONSTANDIN URDHËROI NDËRTIMIN E BIZANTIONIT QË DO TË MARRI EMRIN E TIJ. § CEREMONIA E INAGURIMIT U BË ZHVILLUA MË 11 MAJ 330. MURI RRETHUES NË PERËNDIM 3 km MË TEJ, SIPËRFAQIA RRETH 700 ha. § KONSTANDINI, KOMPLETOI HIPODROMIN DHE E ZGJEROI DREJT DETIT, ARENA 450 m, NDËRTOI PALLATIN, SENATIN, BAZILIKËN DHE TERMAT. KOLONADA E SHEK III U ZGJAT NË PERËNDIM DERI TEK PORTA E ARTË QË SHËNONTE MBRRITJEN E VIA EGNATIA.

PERANDORI SEPTIM SEVERI

TETRARKIA- KONSTANDIN I.

AUGUST DIOKLECIANI-LINDJEN-NIKOMEDI AUGUST MAKSIMIANI-ITALI, AFRIKË-MILANO ÇEZAR KONSTANS KLOR-SPANJË, GALI, BRITANI-TREVË ÇEZAR GALERI, ILIRI-SIRMIUM

DIOKLECIANI – MAKSIMIANI. AUGUST NË LINDJE – PERËNDIM.

PERANDORI DIOKLECIAN 284 -305.

MAKSIMIANI DHE HERKULI.

PERANDORI DIOKLECIAN.

KONSTANDINOPOJA

B. ORGANIZIMI SHOQËROR NË QYTET DHE FSHAT. § QYTET, POPULLSI E LIRË DHE SKLLEVËR. § PERANDORI, ERGASTERI, SKLLEVËR. § POPULLSIA E LIRË, PLEBEJ, KURIALË, SENATORË. § DEM VJEN NGA DEMOS-PARTI, TË KALTËR-TË BARDHË, TË GJELBËR-TË KUQ. HIPODROMI.

C. REFORMAT ADMINISTRATIVE DHE POLITIKE. § REFORMA E DOKLECIANIT U PLOTËSUA E PËRSOS NGA KONSTANDINI I DHE LINDI KËSHTU NJË SISTEM I RI ADMINISTRATIV, QË U BË PIKËNISJA E SISTEMIT BIZANTIN. § DIOKLECIANI (284 -305), KONSTANDINI I (306 -337). § NDARJA E PUSHTETIT, USHTARAK-CIVIL. TETRARKIA. § PREFEKTURA 4, PREFEKTI. GALI, ITALI, ORIENT, ILIRIK. § DIOÇEZA 12 -14, VIKARI. ORIENT (EGJIPT, LINDJE, PONTI, AZI, THRAKI). ILIRIK (DAKI, MAQEDONI). § PROVINCA 50 -97 -117, PRESIDËT. § NOTITIA DIGNITATUM.

DIOKLECIAN-NOTITIA DIGNITATUM

D. SHNDËRRIMI I KRISHTËRIMIT NË FE SHTETËRORE. § EDIKTI I MILANOS 313. LIRIA E KULTEVE U VENDOS NË PERANDORI. § MBAS FITORES MBI LICININ, KONSTANDINI MERR PJESË AKTIVE NË JETËN E KISHËS. AI DREJTON KONSILET KISHTARE DHE MBAS VITIT 330 KONFISKON PRONAT E TEMPUJVE NË DOBI TË KISHËS.

PERANDORËT BIZANTINË THEMELIMI I KONSTANDINOPOJËS 324. CEREMONIA E INAGURIMIT 11 MAJ 330. KONSTANDINI I 306 -337. KONSTANCI II 337 -361. JULIANI 361 -363. JOVIANI 363 -364. VALENTI 364 -378. TEODOS I 379 -395.

STAMBOLL. BRIRI I ARTË.

KONSTANDINI I 324 -337.

KONSTANDINI I.

§ KONSILI I EKUMENIK I NIKESË, 325. § PERANDORI JULIAN (361 -363) RIKTHEU RITET PAGANE DHE GODITI KRISTIANIZMIN. § PERANDORËT GRACIAN (375 -383) NË PERËNDIM DHE TEODOS (379 -395) MBROJTËN KRISTIANIZMIN. U SHPALL NDARJA E PAGANIZMIT NGA SHTETI. § DEKRETET E 28 SHKURTIT 380 DHE 10 JANAR 381 TË EDIKTIT TË SELANIKUT SHPALLËN KRISTIANIZMIN FE ZYRTARE NË PERANDORI.

KONSILI I NIKESË.

PERANDORI KONSTANDIN NË KONSILIN E NIKESË.

PERANDORI GRACIAN 375 -383.

E. FILLIMI I DYNDJEVE BARBARE. § PERANDORI VALENT 364 -378. § PERANDORI TEODOS, 379 -395. § FUNDI I SHEKULLIT IV SHËNON NDARJEN PËRFUNDIMTARE MIDIS LINDJES DHE PERËNDIMIT.

PERANDORI VALENT 364 -378.

PERANDORI TEODOS I 379 -395.

KONSTANDINOPOJA-STAMBOLLI

OBELISKU I FARAONIT TUTMES III. 1450 P. K.

PERANDORI TEODOS OFRON KURORËN ME DAFINA.

PERANDORI TEODOS DHE OBORRI I TIJ. FAQJA VERIORE.

PERANDORI TEODOS DHE OBORRI I TIJ. FAQJA JUGORE.

PERANDORI TEODOS I HONORI – ARKADI.

Instrumenti bibliografik për këtë periudhë: § Në sitin e AIEB: http: //www. eie. gr/aieb § Katalogu i bibliotekave dhe informacioneve të kësaj fushe. § Qendra e historisë dhe qytetërimit bizantin, Paris: http: //www. college-de-france. fr/chaires/chaire 23 § Kat. BNF, Paris “Premier millenaire chretien”: http: //portail. univ-lyon 2. fr/z 3950/pmc/page. php § Biblioteka bizantine e Kolegjit të Francës: http: //quinet. college-de-france. fr § Dumbarton Oaks (Vashington, DC): http: //www. doaks. org Këtu mund të gjeni dhe shumë publikime të plota në formë elektronike. § Universiteti i Friburgut: http: //www. unifr. ch. scant: Këtu ka shumë materiale orientuese për studentët. § Sit amerikan që ofron bibliografi, tekste të përkthyer dhe projekte kursesh dhe vëndet: http: //www. fordham. edu/halsall/byzantium

Literaturë e përgjithshme • Cecile Morrisson, Le Monde Byzantin, Paris 2004 • Les Villages dans l’Empire byzantin IVe-XVe siècle, bot. J. Lefort, C. Morrisson, J. -P. Sodini • P. Maraval, Lieux saints et pèlerinages d’Orient, Paris 2004 • The Cambridge History of Christianity, vol. 2, Konstandini deri 600, bot. A. Casiday, F. W. Norris, Cambridge 2008 • A. Chamberlain, Demography in Archeology, Cambridge 2006 • Late Antique and Medieval Art of the Mediterranean World, bot. E. Hoffman, 2007 • Plague and the End of Antiquity, the Pandemic of 541 -750, bot. L. K. Little, Cambridge 2008 • P. Sarris, Economy and Society in in the Age Justinian, 2006 • A. Cameron, Procopius and the Sixth Century, 1985, 1996 • Le de Aedificiis de Procope: le tetexte et les réalités documentaries, Antiquite Tardive, 8 - 2000 • A. E. Laiou, C. Morrisson, The Byzantine Economy, Cambridge 2007 • , The sixth century: Production, distribution and demnd, bot. R. Hodges, W. Bowden, Leyde, 2002 • Averil Cameron, Bizantinët, Dituria, Tiranë 2008.

LITERATURË 1 - Georg Ostrogorski, Historia e Perandorisë Bizantine, Tiranë 1997, fq. 15 -31. 2 - J. J, Norwich, Bizanti, Tiranë 2005, fq. 15 -42. 3 - C. Morrisson, Le monde byzantin I, Paris 2006, fq. 3 -16, 183 -187. 4 - The Cambridge Ancient History, XIII : The Late Empire AD 337 -425, Av. Cameron, P. Garnsey, Cambridge, 1998; XIV : Late Antiquity Empire and Successors AD 425 -600; Av. Cameron, B. Ward-Perkins, M. Whitby, Cambridge, 2000. 5 - Leksione dhe materiale të përgatitura nga pedagogu i lëndës.