PENGOLAHAN HASIL SAMPING KULIT JEROHAN DAN TULANG KULIT
- Slides: 40
PENGOLAHAN HASIL SAMPING KULIT, JEROHAN DAN TULANG KULIT UNTUK INDUSTRI BUKAN PANGAN: KULIT SAMAK INDUSTRI PANGAN: -RAMBAK -GELATIN -KECAP
PENYAMAKAN (KULIT, BAHAN SAMAK DAN KIMIA SERTA PROSES) PENYAMAKAN ADALAH PROSES PENGOLAHAN KULIT YANG BERSIFAT MUDAH BUSUK DAN KAKU (KERING) MENJADI KULIT SAMAK YANG AWET DAN LEMAS SERTA LENTUR (KERING).
SYARAT UTAMA KULIT : - TIDAK CACAT TERUTAMA BAGIAN KRUPON - SECARA KIMIAWI MASIH BAGUS (TIDAK BUSUK) - KULIT YANG TIDAK LAYAK UNTUK DISAMAK BISA DIMANFAATKAN UNTUK PANGAN
ALUR PROSES PENYAMAKAN KULIT GARAMAN BASAH KULIT KERING KULIT SEGAR PENCUCIAN PERENDAMAN PERONTOKAN BULU & PENGAPURAN FLESHING / SPLITING BUANG KAPUR DAN LEMAK BATING PENGASAMAN / PIKEL PENYAMAKAN KROM / NABATI
PENYAMAKAN DENGAN KROMOSAL B KULIT SAMAK KROM CAIRAN LARUTAN PENGASAMAN + 10 % KROMOSAL B DIADUK HINGGA KROM MASUK KEDALAM SELURUH JARINGAN KULIT + Na 2 CO 3 SEBANYAK X g DIADUK HINGGA p. H KULIT 3, 8 – 4, 0 AGING (WET BLUE) FINISHING UNTUK MENGHITUNG KEBUTUHAN Na 2 CO 3 ADALAH SBB : Na 2 CO 3 (g) = (X – a) x BERAT Cr 2 O 3 x 0, 02092 Dimana : X = basisitas akhir (66) a = basisitas awal (33)
FINISHING PENCUCIAN (WET BLUE) NETRALISASI PENYAMAKAN ULANG PEWARNAAN DASAR PEMINYAKAN PENGERINGAN PEREGANGAN PENGAMPLASAN PENGECATAN TUTUP PENGKILAPAN LEATHER
TAHAPAN PENYAMAKAN KULIT: 1. PENCUCIAN - Dilakukan Terhadap Semua Kulit Untuk Menghilangkan Bahan Non Kulit - Sebaiknya Dengan Air Mengalir 2. PERENDAMAN - Dilakukan Terhadap Kulit Awetan Hingga Seperti Kulit Segar - CARA PERENDAMAN
CARA PERENDAMAN : * Kulit Direndam Air 400 % Dalam Bak Semen Semalan, Air Dibuang * Diganti Air Baru * Untuk Mempercepat Proses Perlu Ditambah 0, 5 % Teepol * Untuk Mencegah Tumbuhnya Jamur Perlu Ditambah Anti Jamur 0, 5 % * Perendaman Dilakukan Hingga Kondisi Mendekati Kulit Segar
3. PERONTOKAN BULU : * Dilakukan Dalam Drum Tanning * 400 % AIR + 1, 6 % Na 2 S DIADUK-LARUT * Kulit Dimasukkan, Diaduk 1 Jam, Direndam Semalan * Diaduk 15′ Dan Dicuci Dengan Air Mengalir 15′ 4. PENGAPURAN : * Untuk Membuka Pori 2 Dan Membengkakkan Kulit
* 400 % AIR + 4 % Kapur, Diaduk * Kulit Dimasukkan , Diaduk 2 Jam, 12 rpm, Direndam Semalam * Diaduk 15′, Cuci 15′ Air Mengalir 5. FLESHING & SPLITING * Fleshing → Membuang Lapisan Subkutis * Spliting → Pembelahan Kulit Untuk Mendapatkan Ketebalan kulit Tertentu (Untuk Kulit Besar) * Dicuci 15′, Ditiriskan Sbg Bloten (Ditimbang)
6. BUANG KAPUR : * Untuk Menurunkan p. H Kulit Agar Tidak Mengganggu Proses Bating * Kulit Dimasukkan Dalam 200 % Air + 2, 5 % Za, Diaduk 1 Jam * Di + 0, 75 – 1 % H 2 SO 4 (Diencerkan 10%), Diaduk 2 Jam, Rendam Semalam * Diuji Dengan PP Indikator (Harus negative ) * Cuci 15′
7. BUANG LEMAK : * Kulit Dimasukkan Dalam 200 % Air Dan 1 % Teepol, Diaduk 1 Jam 8. BATING : * Untuk Membuang Protein Non Kolagen Dan Membuka Pori 2 Kulit * Kedalam Rendaman Buang Lemak Di + Pancreol Bate / Oropon 1%, Diaduk 2 Jam * Thumb Test Atau Uji Gelembung * Kulit Harus Bisa Napas
9. PENGASAMAN / PIKEL : * Untuk Menurunkan p. H, Hingga 2, 5 – 3, 0, Agar Enzim Inaktif Dan Memudahkan Masuknya Krom CARANYA : * 100 % Air + 10 % Garam, Kulit Diaduk 15′ * Di + 0, 5 % Asam Formiat, Aduk 30′ * Di + 1, 5 % H 2 SO 4 (1: 10), Dimasukkan 3 X, Diaduk 3 Jam, Rendam Semalam * Diaduk 15′ p. H Kulit Diuji Harus 2, 5 – 3, 0 * Dihasilkan Kulit Pikel
10. PENYAMAKAN : *Memasukkan Bahan Samak Kedalam Kulit → Stabil Cr 2 O 3 → Cr+++ ↓ KOLAGEN → → Komplek Krom & Kolagen Yang Stabil Basisitas = (∑ Val Krom – OH : ∑ Val Krom) x 100 %
Caranya : * 80 % air pikel + 10 % kromosal B, kulit diaduk – krom masuk ke seluruh jaringan kulit * Menaikkan p. H kulit agar krom stabil didalamnya dengan menambah sodium karbonat sebanyak, Na 2 CO 3 (g) = (x-a) X Berat Cr 2 O 3 X 0, 02092 dimana : x = basisitas akhir dan a = basisitas awal Diencerkan 10 X, dimasukkan 3 X tiap 15′ sambil diaduk – p. H kulit mencapai 3, 8 – 4, 0 → uji
* Uji rebus, pengkerutan kulit < 10 % Cara uji : - potong kulit ukuran 10 X 10 cm 2 - masukkan kedalam air mendidih 5′ * Kondisi kulit stabil, jika menyusutnya < 10% maka proses penyamakan dianggap sempurna * Jika menyusut > 10 %, kulit labil, maka proses penyamakan ditambah lagi – stabil (waktu pengadukan kurang, krom belum masuk sempurna, p. H kulit 3, 8 belum tercapai)
11. AGING : * Kulit Ditumpuk Diatas Papan Kayu Agak Miring, Semalam, Agar Airnya Tuntas Dan Ditimbang 12. NETRALISASI : - Membuat p. H kulit menjadi 5, 0 - 6, 5 - Mempersiapkan Kulit Dalam Samak Ulang - Kulit Dicuci dengan air mengalir 15′ - 200 % air + 2 % Parfol PRA + 1 % NAFO, kulit diaduk 30′
- di + 0, 5 % Na. HCO 3 (1: 10) ditambahkan 3 X, setiap 15′, pengadukan terakhir 1 jam - Cuci 15′ 13. PENYAMAKAN ULANG : - Untuk memperbaiki penyamakan permukaan kulit dan sifat fisik kulit samak * 200 % air + 5 % kromosal B, aduk 1 jam * Cuci 15′
14. PEWARNAAN DASAR : - Memberi warna pada seluruh jaringa kulit - sebaiknya sama dengan warna cat tutup * 100 % air suhu 600 C (samak krom) + (1 – 1, 5) % pewarna, kulit diaduk 1, 5 jam (seluruh jaringan kulit terwarnai) 15. PEMINYAKAN : - untuk menggantikan lemak alami, agar kulit samak bersifat lemas, empuk dan elastis * Kedalam cairan pewarnaan dasar + 5 -10 % minyak sulfonat, kulit diaduk 1, 5 jam
15. FIKSASI : - untuk membuat warna kulit tidak luntur * Kedalam cairan peminyakan + 0, 5 – 0, 75 asam formiat, kulit diaduk 1 jam, uji dengan jari, warna kulit tidak boleh luntur kejari kita 16. AGING : - Memberikan kesempatan agar warna dapat terikat secara lebih kuat * Kulit ditiriskan ditumpuk diatas papan kayu agak miring, semalam
17. PENGERINGAN : - untuk memperoleh kadar air kulit yang rendah * Kulit dihamparkan diatas plat besi yang dipanaskan dengan uap air, sambil dikerok (set out) * Diangin 2 kan diatas kuda 2 kayu * Dijemur
18. PELEMASAN / PEREGANGAN : - Untuk Melemaskan Dan Mendapatkan Luas Kulit Yang Maksimal * Kulit dimasukkan dalam ruangan RH 70% semalam * dilemaskan diregangkan dengan mesin * Kulit kecil dengan manual
19. PENGAMPLASAN : - Untuk mendapatkan kulit dengan permukaan daging yang lembut * Kulit diamplas dengan mesin amplas 20. PENGECATAN TUTUP : - memperindah penampilan kulit samak - melindungi rajah dari goresan, pukulan, panas, hujan dan sinar matahari CARANYA
-CLEARING : * 10 ml asam formiat + 5 g cat dasar + air menjadi 1000 ml, diaduk dan oleskan pada rajah kulit hingga rata dan dikeringkan • Diolesi dengan base coat secara merata, dikeringkan Komposisi BASE COAT : - 25 - 40 g kasein + 2, 5 g Boraks + 200 g air + 1, 5 g cat dasar + 5 g minyak sulfonat + air hingga 1000 ml, dihomogenkan.
• Diolesi dengan top coat secara merata dan dikeringkan - Komposisi TOP COAT : - 25 g kasein + 2, 5 g amoniak + 200 g air + 50 g gelatin + 5 g cat dasar dihomogenkan + air hingga 1500 ml • Fiksasi - Disemprot dengan larutan formalin 10% hingga rata dan dikeringkan
21. GLAZING : - untuk mengkilapkan permukaan kulit - Permukaan kulit lebih padat dan lebih bercahaya * Kulit disetrika suhu 900 C dengan tekanan 150 kg / cm 2 selama 3 detik
PENGOLAHAN KULIT UNTUK PANGAN: -RAMBAK -GELATIN
KRUPUK KULIT CAKAR AYAM PROSES PEMBUATANNYA SBB:
1. PENCUCIAN, * DENGAN AIR MENGALIR UNTUK MEMBERSIHKAN CAKAR DARI DARAH DAN KOTORAN 2. PENGULITAN * IRIS KULIT CAKAR AYAM BAG BELAKANG DARI PANGKAL ATAS HINGGA TELAPAK CAKAR * KUPAS KULIT BAG PANGKAL ± 2 cm * TARIK KULIT DG TANG DAN CATUT * PENCUCIAN
3. PENGAPURAN * BUAT LARUTAN KAPUR 8 % * MASUKKAN KULIT, ADUK 30 MENIT * RENDAM SEMALAM * CUCI DENGAN AIR MENGALIR 4. BUANG SISIK * KEROK SISIK DENGAN PISAU ATAU SENDOK 5. PENCUCIAN DENGAN AIR MENGALIR
6. PEREBUSAN * KULIT DIREBUS 30 MENIT (HINGGA MASAK) TANDANYA DAPAT DITUSUK DENGAN LIDI * DITIRISKAN 7. PENAMBAHAN BUMBU * AIR 10 % + GARAM 2 % + BAWANG PUTIH 5 %, DIBLENDER * KULIT YANG SUDAH MATANG DIMASUKKAN KEDALAM BUMBU, DIADUK DAN DIRENDAM 2 JAM
8. PENGERINGAN (DIJEMUR) * KULIT DIRATAKAN DIATAS PAPAN DARI BAMBU * DIJEMUR HINGGA KERING (BISA PATAH) → KRECEK 9. PENGGORENGAN * KRECEK DIMASUKKAN KEDALAM MINYAK SUHU 800 C SELAMA 10 MENIT * DIPINDAH KEDALAM MINYAK SUHU 1600 C, ADUK HINGGA MATANG 10. TIRISKAN 11. PENGEMASAN
GELATIN
• JENIS GELATIN : 1. Tipe A → PROSES PEMBUATANNYA SECARA ASAM, KEBANYAKAN MENGGUNAKAN BAHAN BAKU KULIT BABI 2. Tipe B → PROSES PEMBUATANNYA SECARA BASA, DIBUAT DENGAN BAHAN BAKU KULIT ATAU TULANG SAPI FUNGSI : - EMULSIFIYER - FILLER - STABILISER - BINDER - PLASTICIZER - FILM - DLL
• DEBONING ADALAH PEMISAHAN DAGING DAN TULANG PADA KARKAS DAGING & TULANG * TULANG DAPAT DIGUNAKAN : - SEBAGAI TEPUNG TULANG UNTUK PAKAN TERNAK ATAU - SEBAGAI BAHAN PEMBUATAN GELATIN
- * PEMBUATAN GELATIN DARI KULIT BABI KULIT DIPOTONG 2 UKURAN 3 Cm X 3 Cm KULIT DICUCI HINGGA BERSIH, DITIMBANG BUANG LEMAK, KULIT DIRENDAM DALAM AIR SUHU 700 C, 1 JAM DIRENDAM DALAM LARUTAN HCl 5%, 1 JAM EKTRAKSI GELATIN, MENGGUNAKAN AIR SUHU (60 -90)0 C, SELAMA 3 JAM GELATIN DISARING, DALAM NAMPAN YANG SUDAH DILAPISI PLASTIK, DIDINGINKAN DALAM REFRIGERATOR SEMALAM
- PENGERINGAN - PEMEKATAN, GELATIN DIMASUKKAN DALAM OVEN SUHU 700 C SELAMA 5 JAM - DIKERINGKAN DALAM OVEN SUHU 500 C HINGGA KERING - DIBLENDER - DIAYAK - DIKEMAS - DITIMBANG
PEMBUATAN GELATIN DARI TULANG - Tulang dipotong 2 (2 – 3) Cm Dicuci, dikeringkan Ditimbang Buang lemak, direndam dalam air suhu 700 C selama 1 jam - Buang mineral, tulang direndam dalam larutan HCl 5% hingga lembek dsb ossein
- EKSTRAKSI PROTEIN KOLAGEN MENJADI GELATIN, - OSSEIN DIRENDAM DALAM AIR SUHU (60 – 90)0 C, 3 JAM - LARUTAN PROTEIN (GELATIN) DISARING DALAM NAMPAN YANG DILAPISI PLASTIK DAN DIDINGINKAN DALAM REFRIGERATOR SEMALAM - PENGERINGAN * PEMEKATAN, DALAM OVEN SUHU 700 C SELAMA 5 JAM * DIKERINGKAN DENGAN OVEN SUHU 500 C HINGGA KERING * DIBLENDER DAN * DIAYAK, DIKEMAS DAN DITIMBANG
Tabel : Ukuran Partikel Gelatin Komersial (Reinhard dan Gareis, 2007) No. Ukuran Partikel Degree of Grinding 1. 0, 1 mm 140 mesh Powder form 2. 0, 5 mm 35 mesh Fine mesh 3. 0, 8 mm 20 mesh Standard mesh 4. 2, 5– 3, 5 mm 6 – 8 mesh Coarse mesh 5. 10 mm 3/8 inch Very Coars mesh
- Pengolahan hasil penilaian
- Bentuk susunan tulang daun pada gambar di samping adalah
- Jaringan tulang keras
- Hasil samping ikan bandeng
- Hasil samping yang dibuat dengan cara perendaman
- Teknik menyetup/menggulai (stewing)
- Pengumpulan dan pengolahan informasi hasil belajar
- Bahan makanan hasil peternakan
- Respon
- Contoh soal penilaian pan dan pak
- Teknologi pengolahan hasil ternak
- Ekshausting
- Produk makanan setengah jadi
- Anatomi dan fisiologi kulit
- Laxansia
- Gambar dua dimensi yang mudah
- Seorang peserta didik mengukur suhu air
- Desain garis tegak lurus memberi kesan
- Buah polong di samping melakukan gerak
- Tentukan luas terkecil aluminium
- Tanda penutup kepala siaga putra dan putri
- Sudut reflex
- Tuba fallopi
- Partenogenesis pada hewan dapat mencegah terjadinya
- Gambar garis garis
- Berdasarkan gambar di samping, tentukan nilai sin 450!
- Contoh segi banyak dan bukan segi banyak
- Aris limas
- Perhatikan gambar di samping misalkan a adalah sudut
- Organ reproduksi wanita tampak samping
- Luas salah satu kubus 196 cm volume kubus tersebut adalah
- Benda sudut sehadap
- Persamaan untuk grafik y = f x di samping adalah
- Diketahui ∠ aec =1000 . besar ∠ abc adalah....
- Gambar balok klmn opqr
- Volume kubus 38 cm adalah
- Sambung samping kakao
- Keliling alas sebuah kerucut 62,8 cm tingginya 18 cm dan
- Alat penyajian yang digunakan untuk
- Tabel sel
- Pengolahan dan analisis data penelitian