Pediatrik Oftalmoloji alk Prof Dr Huban ATLLA AILIK

Pediatrik Oftalmoloji & Şaşılık Prof. Dr. Huban ATİLLA

ŞAŞILIK Gözlerin görme aksının paralelliğinin bozulmasıdır üEzotropya : gözlerin içe doğru kayması üEkzotropya : gözlerin dışa doğru kayması üHipertropya : gözlerin yukarı doğru kayması üHipotropya : gözlerin aşağı doğru kayması

ŞAŞILIK Değişik sınıflamalar ü Ortaya çıkış yaşına göre (konjenital veya edinsel) ü Manifest latent olmasına göre (tropya – forya) ü Kayma yönüne göre (ezo, ekzo, hiper) ü Görülme şekli (intermittan, forya, devamlı) ü Paralitik, nonparalitik

EZOTROPYA üKonjenital ezotropya hayatın ilk 6 ayında ortaya çıkar üAlternan fiksasyon (çapraz fiksasyon) üDışa bakış kısıtlılığı üTakip asimetrisi üLatent nistagmus üDisosiye vertikal üdeviasyon

EZOTROPYA üAkomodatif ezotropya - refraktif olmayan üKısmi akomadatif ezotropya üNonakomodatif ezotropya

EZOTROPYA ü Sekonder ezotropya: başka nedenlerle görmede azalma ile ortaya çıkan içe kayma; konjenital katarakt, kornea opasiteleri, optik atrofi ü Konsekütif (ardıl) ezotropya: ekzotropya hastalarında ameliyat ile düzeltmenin ardından görülen ezotropya

EKZOTROPYA ü Konjenital ekzotropya, ezotropyaya göre çok daha az görülmekte ü Erken gelişim döneminde olduğundan konjenital ezotropyaya benzer bulgular ü Daha çok 2 -3 yaşında görülüyor ve yaşla sıklığı artıyor

EKZOTROPYA ü Sekonder ekzotropya: başka nedenlerle görmede azalma ile ortaya çıkan dışa kayma; konjenital katarakt, kornea opasiteleri, optik atrofi ü Konsekütif (ardıl) ekzotropya; ezotropyanın cerrahi olarak düzeltilmesinin ardından

TEŞHİS YÖNTEMLERİ üKaymanın başlangıç yaşı, hangi gözün kaydığı (tek taraflı, çift taraflı) üKaymanın sıklığı (intermitan, devamlı, forya) üEşlik eden veya tetikleyen ateşli hastalık, havale, psikolojik veya fiziksel travma üDaha önceki tedavi (gözlük, kapama, ameliyat) üAile hikayesi (ebeveynler, teyze-hala-dayı-amca ve kuzenler) üÖzgeçmiş (doğum şekli, ağırlığı, prematürite)

GÖRME KESKİNLİĞİ ü Allen şekilleri – Lea figürleri ü HOTV ü Sheridan Gardiner ü Landolt halkaları ü Snellen E harfleri ü Snellen harfleri

TEŞHİS YÖNTEMLERİ ü Hirschberg testi (kornea ışık reflesi) ü Krimsky ü Kapama, kapama-açma, alternan kapama ü Prizma ile alternan kapama ü Sinoptofor ü Maddox çubuğu ü Maddox kanadı

DUYU TESTLER üWORTH 4 NOKTA TESTİ Kırmızı ve yeşil camların dissosiye edici etkisi ile suprese olan gözün tespiti üSTEREOPSİS TESTLERİ Derinlik algılama için; titmus, random dot

AMBLİYOPİ ü Gözde yapısal bozukluk olmamasına karşın görme fonksiyonun bozuk olmasıdır ü Şaşılık ile birlikte en sık görülen duyu anomalisidir ü Populasyonda % 1, 5 - 4 sıklıkla görülür ü Hayatın ilk 40 yılında en sık görme kaybı nedenidir (travmalar dahil)

AMBLİYOPİ Üç grupta toplanabilir ; üŞaşılık ambliyopisi; şaşılık ile birlikte, gözlerin paralelliği bozulduğunda kayan gözde ortaya çıkar üAnizometropik ambliyopi; iki göz arasında kırma kusuru farklılığında görülür üDeprivasyon (yoksunluk) ambliyopisi; gelişme döneminde gözün kullanılmamasına bağlı olarak (katarakt, ptozis, kornea opasiteleri)

Pediatrik katarakt Yaşa göre Konjenital: doğumda Infantil: ilk 2 yılda Juvenil: ilk 10 yılda Etyoloji Bilateral Idiopathic: 1/3 en sık Herediter: 1/3 Diğer hastalık ve sendromlarla: 1/3 Travmatik Göz hastalıklarına sekonder Maternal enfeksiyon Iyatrogenik Unilateral %75 idyopatik

TEDAVİ Tedavide amaç: ü Ambliyopinin engellenmesi ü Binoküler görmenin sağlanması ü Katarakt, pitoz, kornea opasitesi varsa onların düzeltilmesi ü Refraksiyon kusurlarının düzeltilmeli ü Ambliyopi tedavisi (kapama) ü Cerrahi tedavi (göz kaslarının yapışma yerleri değiştirilerek kayma düzeltilmeli)

PARALİTİK ŞAŞILIKLAR ü Göz kaslarını uyaran kraniyel sinirlerin bir veya birkaçının parezi veya paralizisine bağlı olarak görülür ü İzole veya diğer sistemik hastalıklarla olabilir ü Konjenital veya edinsel olabilir ü Çocuklukta sıklıkla enfeksiyöz, santral sinir sistemi patolojisi, travma ü Erişkinde; travma, inflamasyon, vaskülitler metabolik veya neoplazm nedeniyle

PARALİTİK ŞAŞILIKLAR ü Paralitik olan kas yönüne hareket kısıtlılığı ü Paralitik olan kas hareket yönünde en fazla kayma derecesi ü Edinsel olgularda diplopi, çocuklarda supresyon ve ambliyopi ü Diplopiyi engellemek için kafa pozisyonu ü Sekonder kayma (paretik göz ile fiksasyon yapıldığında) primer kaymadan fazladır

Kırmızı refle testi İnspeksiyon Pupil ve ışık reaksiyonları Kayma - Hirshberg Fundus reflesi Varlığı Simetrisi

İnspeksiyon

Lökokori

Göz bebeklerinde (biri/ikisi) beyazlık

Brückner – Kırmızı refle testi

Tarama Testleri Nasıl Uygulanır? 36 -42 aylık çocuklara Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM), Aile Hekimi tarafından kırmızı refle testi yapılması ve Aile Sağlığı Elemanlarınca (ASE) “Lea Sembol Testi” ile ilgili ailelere eğitim verilmesi, ASE tarafından, annesinin kucağında, tek göz kapatılarak, 3 metre mesafeden “Lea Sembol Testi” ile görme keskinliği testi uygulanacaktır.

Tarama Testleri Nasıl Uygulanır? Teste uyum göstermeyen çocuklar, aileleri tarafından evde “Lea Sembol Testi” çalıştırılarak tekrar test için 1 hafta içinde ASM’ye çağrılacaklardır LEA eşeli ile GK ölçümü 36 -42 aylık iken Tek gözle 0. 5’in altında görme keskinliği olduğunda veya iki göz arasında 2 sıra fark olduğunda göz hekimine sevk edilecek